Ida B. Uells
Ida Bell Uells-Barnett (inglizcha: Ida Bell Wells-Barnett; 1862-yil 16-iyul — 1931-yil 25-mart) — Ida Bell nomi bilan mashhur afro-amerikalik jurnalist, gazeta muharriri, sufragist, sotsiolog, georgist va inson huquqlari harakatining dastlabki rahbari.
Biografiyasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Ida B. Prezident Linkolnning mashhur ozodlik eʼlonidan bir necha oy oldin qullikda tugʻilgan.1884-yildan boshlab u temir yoʻl kompaniyasiga qarshi shov-shuvli ish olib bordi, uning konduktori Idani birinchi darajali vagondan uloqtirdi. U Qoʻshma Shtatlardagi linchni hujjatlashtirdi, bu koʻpincha. oq olomonning taʼkidlashicha, qora tanlilar tomonidan sodir etilgan jinoiy harakatlarga asoslangan emas, balki oq tanlilar bilan raqobatlashadigan qora tanlilarni nazorat qilish va jazolash uchun ishlatilishini koʻrsatdi[1]. U linch haqida ikkita kitob yozgan: Janubiy dahshatlar va Qizil rekord, bu hodisaga qarshi kurashda jamoatchilikni jalb qiladi. Rangli odamlarni rivojlantirish milliy assotsiatsiyasining asoschisi edi. Ida Bell o'z davri uchun Amerikaning eng taniqli qora tanli ayol xonimi sifatida e'tirof etilgan.
U xotin-qizlar huquqlari harakatida va suffragetlar harakatida faol ishtirok etib, jamiyatda ayollar huquqlari tengligi uchun kurashgan va bir qancha muhim ayollar tashkilotlariga asos solgan. U oq tanli va qora tanli amerikalik ayollarning oʻz huquqlari uchun birgalikda kurashini himoya qildi, garchi Frensis Uillard kabi oq tanlilar bunga qarshilik koʻrsatishgan boʻlsa ham. Uells mohir va ishonarli notiq edi, u dunyo boʻylab maʼruzalar oʻqigan[2].
2015-yil 16-iyulda Google Ida Bell Uels-Barтуееning tugʻilgan kunini nishonlaydi[3].
Tanlangan nashrlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Wells, Ida B.. The Red Record: Tabulated Statistics and Alleged Causes of Lynching in the United States, 1895.
- Wells, Ida B.. Southern Horrors: Lynch Law in All Its Phases, 1892.
Eslatmalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ "Ida B. Wells Speaks Out Against Lynching", in Susan Ware, ed.
- ↑ „Guide to the Ida B. Wells Papers 1884-1976“. University of Chicago Library. 2015-yil 2-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 21-mart.
Havolalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- %22%20AND%20Wells%29 Works by or about Ida B. Wells at Internet Archive
- Works by Ida B. Wells at LibriVox (public domain audiobooks)
- Booknotes interview with Linda McMurry on To Keep the Waters Troubled: The Life of Ida B. Wells, September 26, 1999.
