Kontent qismiga oʻtish

Origami

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Origami yordamida tayyorlangan qogʻoz turna
Qogʻoz turnani yaratish jarayoni

Origami (yaponcha: 折り紙, lit.:„buklangan qogʻoz“) – dekorativ-amaliy sanʼat turi; yapon qogʻoz buklama sanʼati.

Origami sanʼati qogʻoz ixtiro qilingan Qadimgi Xitoyga borib taqaladi. Origami dastlab diniy marosimlarda ishlatilgan. Uzoq vaqt davomida sanʼatning bu turi faqat yuqori sinf vakillari uchun amal qilgan, ular orasida qogʻozni buklash texnikasini egallash muhim belgi boʻlgan.

Klassik origami kvadrat qogʻoz varagʻidan yasalgan.

Bunda hatto eng murakkab mahsulotning buklash diagrammasini chizish uchun yetarli belgilar toʻplami mavjud. Belgilarning aksariyati 1954-yilda mashhur yapon ustasi Akira Yosidzava (1911–2005) tomonidan amaliyotga kiritilgan.

Klassik origami qaychi ishlatmasdan bitta varaqdan foydalanishni talab qiladi. Bunday holda, koʻpincha murakkab modelni buklash, yaʼni unga shakl berish yoki uni saqlab qolish uchun asl varaqni metilselyulyoz[1] yoki PVA oʻz ichiga olgan yopishqoq kompozitsiyalar bilan singdirish qoʻllanadi.

Yaponcha origami soʻzining oʻzi ikkita kichik yaponcha: „ori“ (ildiz feʼli „oru“), buklamoq va „kami“ – qogʻoz soʻzlarning birikmasidir. Yaqin vaqtgacha qogʻoz buklashning barcha shakllariga nisbatan origami soʻzi ishlatilmagan. Bundan oldin, oʻyin uchun qogʻozni yigʻish turli nomlar bilan maʼlum boʻlgan, jumladan, „orikata“ yoki „origata“ (), „orisue“ (), „orimono“ (), „tatamigami“ () va boshqalar.

  1. Román Díaz Origami Essence. – L’Atlier du Gresivaudan, 2010. – S. 160. – ISBN 2-84424-063-1