Kontent qismiga oʻtish

67P/Churyumov–Gerasimenko

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
67P/Churyumov–Gerasimenko
Churyumov–Gerasimenko kometasi, Rosetta surati
Kashfiyot
Kim ochgan Klim Ivanovich Churyumov
Svetlana Ivanovna Gerasimenko
Qayerda ochilgan Almati, Sovet Ittifoqi
Qachon ochilgan 20-sentyabr 1969
Nomlanishi
Boshqa nomlari
1969 R1, 1969 IV, 1969h, 1975 P1, 1976 VII, 1975i, 1982 VIII, 1982f, 1989 VI, 1988i[1]
Orbitasi[1]
Davr 2014-Avg-10 (YK 2456879,5)
Afeliy 5,6829 AB (850 150 000 km)
Perifeliy 1,2432 AB (185 980 000 km)
3,4630 AB (518 060 000 km)
Ekssentrisitet 0,64102
6,44 yy
303,71°
Orbital cheklanish 7,0405°
Koʻtariluvchi tugun uzunligi
50,147°
Perifeliy argumenti
12,780°
Fizik xarakteristikasi
Oʻlchamlari Katta qismi:
4,1×3,2×1,3 km
Kichik qismi:
2,5×2,5×2 km[2]
Massasi (1.0±0.1)×1013 kg[3]
Oʻrtacha zichligi
0,4 g/sm³[2]
Chamasi 1 m/s[4]
Aylanish davri
12,4043±0,0007 soat[5]
Shimoliy qutb rektassenziyasi
69,00°[2]
Shimoliy qutb qiyaligi
64,00°[2]
Yuza harorati min oʻrta maks
Kelvin 205 230
Selsiy −68 −43
Fahrenheit −90 −45

67P/Churyumov–Gerasimenko (yoki Churyumov–Gerasimenko kometasi; ruscha: Комета Чурюмова — Герасименко) Quyosh tizimidagi kometa boʻlib, orbital davri 6,45 yil[1], oʻz oʻqi atrofida aylanish davri 12,4 soat[5] va tezligi 135 000 km/soat ga teng[6]. Keyingi perifeliyiga (orbitasining Quyoshga eng yaqin nuqtasiga) 2015-yil 13-avgustda keladi[7][8][9]. Boshqa kometalar kabi uni ochganlar — Klim Churyumov va Svetlana Gerasimenko sharafiga shunday nomlangan, Churyumov va Gerasimenko kometani 1969-yil Almatidagi observatoriyada suratga olishgan.

Churyumov–Gerasimenko Yevropa kosmik agentligi 2004-yil 2-martda uchirgan Rosetta apparati manzilidir[10][11][12]. Rosetta 2014-yil 6-avgustida Churyumov–Gerasimenko kometasiga uchib keldi[13][14] va 2014-yil 10-sentabrida orbitasiga kirdi[15]. Rosettaning Philae nomli qoʻnuvchi apparati 2014-yil 12-noyabrda kometa sirtiga qoʻndi va tarixda kometa yadrosiga qoʻngan birinchi apparat boʻldi[16][17][18].

  1. 1,0 1,1 1,2 „JPL Small-Body Database Browser: 67P/Churyumov-Gerasimenko“. NASA/Jet Propulsion Laboratory (5-oktabr 2013-yil). Qaraldi: 21-yanvar 2014-yil.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Baldwin, Emily „Measuring Comet 67P/C-G“. European Space Agency (6-oktabr 2014-yil). Qaraldi: 7-oktabr 2014-yil.
  3. Baldwin, Emily „Determining the mass of comet 67P/C-G“. European Space Agency (21-avgust 2014-yil). Qaraldi: 21-avgust 2014-yil.
  4. Dambeck, Thorsten. „Expedition to primeval matter“. Max-Planck-Gesellschaft (21-yanvar 2014-yil). Qaraldi: 19-sentabr 2014-yil.
  5. 5,0 5,1 Mottola, S.; Lowry, S.; Snodgrass, C.; Lamy, P. L.; Toth, I. et al. (September 2014). "The rotation state of 67P/Churyumov-Gerasimenko from approach observations with the OSIRIS cameras on Rosetta". Astronomy and Astrophysics 569: L2. doi:10.1051/0004-6361/201424590. 
  6. Staff. „Rosetta's Frequently Asked Questions“. European Space Agency (2014). Qaraldi: 12-noyabr 2014-yil.
  7. Yoshida, Seiichi „67P/Churyumov-Gerasimenko“. Aerith.net (30-dekabr 2010-yil). Qaraldi: 9-fevral 2012-yil.
  8. „67P/Churyumov-Gerasimenko“. Minor Planet Center. Qaraldi: 17-iyun 2014-yil.
  9. Kinoshita, Kazuo „67P/Churyumov-Gerasimenko“. Comet Orbit (7-may 2009-yil). Qaraldi: 25-aprel 2009-yil.
  10. Krolikowska, Malgorzata (2003). "67P/Churyumov–Gerasimenko – potential target for the Rosetta mission". Acta Astronomica 53: 195–209. 
  11. Agle, D. C.; Cook, Jia-Rui; Brown, Dwayne; Bauer, Markus. „Rosetta: To Chase a Comet“. NASA (17-yanvar 2014-yil). Qaraldi: 18-yanvar 2014-yil.
  12. Chang, Kenneth. „Rosetta Spacecraft Set for Unprecedented Close Study of a Comet“. The New York Times (5-avgust 2014-yil). Qaraldi: 5-avgust 2014-yil.
  13. Fischer, D. „Rendezvous with a crazy world“. The Planetary Society (6-avgust 2014-yil). 2014-yil 6-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 6-avgust 2014-yil.
  14. Bauer, M. „Rosetta Arrives at Comet Destination“. European Space Agency (6-avgust 2014-yil). 2014-yil 6-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 6-avgust 2014-yil.
  15. Scuka, Daniel „Down, down we go to 29 km – or lower?“. European Space Agency (10-sentabr 2014-yil). Qaraldi: 20-sentabr 2014-yil.
  16. Chang, Kenneth. „European Space Agency’s Spacecraft Lands on Comet’s Surface“. New York Times (12-noyabr 2014-yil). Qaraldi: 12-noyabr 2014-yil.
  17. Chang, Kenneth. „Philae Lander Nears a Cosmic Touchdown“. New York Times (10-noyabr 2014-yil). Qaraldi: 11-noyabr 2014-yil.
  18. „Probe makes historic comet landing“ (12-noyabr 2014-yil). Qaraldi: 12-noyabr 2014-yil.
  19. „VLT Tracks Rosetta's Comet“. European Southern Observatory (8-sentabr 2014-yil). Qaraldi: 8-sentabr 2014-yil.