ishqiboz

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

ish-qi-boz

Etimologiyasi

ISHQIBOZ Bu sifat 'kuchli moyillik', 'ishtiyoq' maʼnosini anglatadigan arabcha ishs otiga (ARS, 517) 'beril-' maʼnosini anglatadigan tojikcha boxtan feʼlining (ТжРС, 82) boz hozirgi zamon asosini (ТжРС, 75) qoʻshib ishsboz shaklida (ТжРС, 172) hosil qilingan; oʻzbek tilida shsb tovushlarini aytishdagi kiyinchilikni yoʻqotish uchun sb tovushlari oraligʻiga i tovushi kiritilgan. Bu sifat 'kuchli darajada berilgan' maʼnosini anglatadi (OʻTIL, 1, 346). Bu sifatdan oʻzbek tilida ishsibozlik mavhum oti yasalgan.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

Mexr-havas qoʻygan, beril-gan; havasmand. ◆ Musikaga ishqiboz odam. Otga ishkiboz. Sportga ishqiboz. yat Hamro akaning qizi Obida qishloq maktabida oʻqib yurgan kezlaridan mashinaga ishqiboz edi. H.

Nazir, Mayoq sari. ◆ Ovga ishqiboz yosh-yalang-ning kuni tugʻdi: togʻda don topolmay och qol-gan kakliklar gala-galasi bilan daraga yopi-rilib tushgan. S. Anorboyev, „Oqsoy“ .

Antonimlari

ИШҚИБОЗ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.