S-kvark
| s-kvark säyer kvark | |
 anti s-kvarktan torğan Kaon öç π-mezonğa tarqalu barışı | |
| Bilge |
s |
|---|---|
| Massa |
95±25 MeV/c2 |
| Buın |
ikençe |
| Ğailä häm törkem | |
| Kvant sannarı | |
| Elektr qorğısı |
-1/3 e |
| Spin |
1/2 |
| Tösle qorğı |
r, g, b |
| Spin xalätläre sanı |
2 |
| Tä'sir iteşülärdä qatnaşa |
elektromagnit tä'sir iteşüe, gravitatsion tä'sir iteşü, köçle tä'sir iteşü, zäğif tä'sir iteşü, Higgs tä'sir iteşüe |
| Tärkip |
fundamental' |
s-kvark yäki säyer kvark (inglizçä strange quark) -(1/3)e elektr qorğısı häm -1 säyerlek iä bulğan, ikençe buınğa qarağan fundamental' fermion. u-kvark häm d-kvarktan soñ iñ ciñel kvark, anıñ massası 95±25 meV/c² täşkil itä.
1947 yılda berençe säyer kisäkçek Kaon açılğan (säyerlek digän kvant sanı iä bulğan s-kvarktan torğan kisäkçek). 1964 yılda Gell-Man häm Tsweig kvark modelen buldıra häm s-kvark buluın postulat itä.
Bötenese kvarklar kebek s-kvark barlıq 4 fundamental' tä'sir iteşüdä qatnaşa: elektromagnit, gravitatsion, köçle häm zäğif tä'sir iteşüdä, şulay uq küptän tügel açılğan 5-nçe fundamental' - Higgs tä'sir iteşüendä qatnaşa.
Teoriä buyınça näq Higgs qırı belän tä'sir iteşügä kürä s-kvarknıñ massası xasil bula.
Zamança fizika qaraşı buyınça s-kvark strukturasız fundamental' kisäkçek bulıp tora (bütän kvarklar häm leptonnar kebek).
Säyer kvarktan torğan adronnar
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Qayber adronnarda s-kvark kerä:
- Kaon - s-kvark (yäki s-antikvark) häm u-kvark (yäki d-kvark)tan torğan mezon.
- ŋ häm ŋ' mezonnar
- ф mezon
- säyer barionnar - hiperonnar dip atala
Barlıq adronnarda virtual' s-kvark s-antikvark parlardan torğan qatışma bar.
Kvant sannarı
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- Spin 1/2
- säyerlek -1
- barion sanı +1/3
- cöplelek + (uñay)
- lepton sanı, soqlandıru, maturlıq sannarı 0
Monı da qarağız
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Sıltamalar
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- M. Gell-Mann. The Eightfold Way: A theory of strong interaction symmetry // The Eightfold Way. — Westview Press, 2000. — С. 11. — ISBN 0-7382-0299-1.
Оригинал: M. Gell-Mann. The Eightfold Way: A theory of strong interaction symmetry. — California Institute of Technology, 1961.
- Y. Ne'emann. Derivation of strong interactions from gauge invariance // The Eightfold Way. — Westview Press, 2000. — ISBN 0-7382-0299-1.
Оригинал Y. Ne'emann Derivation of strong interactions from gauge invariance // Nuclear Physics. — 1961. — Т. 26. — С. 222. — DOI:10.1016/0029-5582(61)90134-1
- R.C. Olby, G.N. Cantor. Companion to the History of Modern Science. — Taylor & Francis, 1996. — С. 673. — ISBN 0415145783.
- M. Gell-Mann A Schematic Model of Baryons and Mesons // Physics Letters. — 1964. — Т. 8, № 3. — С. 214–215. — DOI:10.1016/S0031-91
- B. Carithers, P. Grannis Discovery of the Top Quark // Beam Line. — SLAC,
