Yoshinori Ohsumi
Yoshinori Oshumi | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 09 Şubat 1945 Fukuoka, Japonya |
| Milliyet | Japon |
| Eğitim | Tokyo Üniversitesi |
| Ödüller | Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü (2016) |
| Kariyeri | |
| Dalı | Otofaji |
| Çalıştığı kurumlar | Tokyo Teknoloji Enstitüsü |
Yoshinori Oshumi (Japonca: 大隅 良典 Ōsumi Yoshino, 9 Şubat 1945, Fukuoka); Japon biyolog ve bilim insanı.
2016'da İsveç Nobel Vakfı tarafından, hücrelerin kendi kendini sindirmesi olarak bilinen otofaji alanındaki çalışmaları nedeniyle 2016 Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'ne layık görüldü.
İlk yıllar
[değiştir | kaynağı değiştir]Yoshinori Oshumi 9 Şubat 1945 tarihinde Japonya'nın Fukuoka şehrinde dünyaya geldi.[1]
Eğitimi ve kariyeri
[değiştir | kaynağı değiştir]1974 yılında Tokyo Üniversitesi'nde doktora eğitimini tamamladı. 1974-77 yılları arasında Amerika Birleşik Devletleri'nin New York kentinde bulunan Rockefeller Üniversitesi'nde üç yıl boyunca çalışmalar yaptı. 1977'de Japonya'ya döndü ve Tokyo Üniversitesi'nde otofaji mekanizmasıyla ilgili çalışma grubunu oluşturdu. 2004 yılında profesörlük unvanını alan Oshumi, 2009 yılında emiritus profesör oldu. Aynı yıl Tokyo Teknoloji Enstitüsü'nde bilimsel çalışmalarına başladı.[1]
Ohsumi, 1990'lı yılların başından itibaren otofajiyle ilgilendi. Ekmek mayası kullanarak geliştirdiği yöntem sayesinde otofajide rol oynayan genleri tespit etti. Daha sonra mayadaki otofaji mekanizmasından yola çıkarak insanlardaki hücrelerin bu mekanizmayı benzer şekilde kullandığını gözlemledi.[2]
Nobel Tıp Ödülü
[değiştir | kaynağı değiştir]3 Ekim 2016'da Oshumi'ye, moleküllerin hücre içine ve dışına hareketi anlamına gelen otofaji alanında yaptığı kapsamlı çalışmalardan dolayı Nobel Vakfı tarafından 2016 Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü verilmesine karar verildi.[2][3]
Stockholm Karolinska Enstitüsü tarafından yapılan açıklamada; "hücresel bileşenleri ayrıştıran ve geri dönüştüren temel bir süreç olan otofajinin altında yatan mekanizmaları keşfedip açığa kavuşturan" Japon bilim insanı Yoshinori Oshumi'nin bu yılki Nobel Tıp Ödülü'nün sahibi olduğu duyuruldu. Ayrıca, Ohsumi'nin keşifleri, hücrenin içeriğini nasıl ayrıştırdığını anlamamızı sağladı. Keşifler, otofajinin açlığa adapte olma ya da enfeksiyonlara verilen yanıt gibi birçok fizyolojik süreçteki temel önemini anlamamıza da yardımcı oldu. Otofaji genlerindeki mutasyonlar, hastalıklara neden olurken otofajik süreçler, kanser ve nörolojik hastalıklar gibi bazı vakalarda önemli rol oynamaktadır." ifaderine yer verildi.[4]
10 Aralık 2016'da İsveç'in Stockholm şehrinde düzenlenen ödül töreninde Ohsumi'ye; 8 milyon İsveç kronu, sertifika ve altın madalya İsveç Kralı XVI. Carl Gustaf tarafından tevcih edildi.[3][5]
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
- Resmî sitesinde özgeçmişi7 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
- Ohsumi'nin Nobel Tıp Ödülü aldığına dair Nobel Komitesi tarafından açıklanan resmî açıklama11 Ağustos 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "2016 Nobel Tıp Ödülü Yoshinori Ohsumi'ye verildi". Cumhuriyet. 3 Ekim 2016. Erişim tarihi: 4 Ekim 2016.
- ^ a b "Nobel Tıp Ödülü, Japon hücre biyoloğu Yoshinori Ohsumi'ye verildi". BBC Türkçe. 3 Ekim 2016. 4 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2016.
- ^ a b Ariana Eunjung Cha, Anna Fifield (3 Ekim 2016). "Nobel Prize in medicine awarded to Japan's Yoshinori Ohsumi for work on 'cell recycling'". The Washington Post. 4 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2016.
- ^ "About the Nobel Prize in Physiology or Medicine 2016". Nobelprize.org. 26 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2016.
- ^ Alastair, Wanklyn (3 Ekim 2016). "Japanese microbiologist Yoshinori Ohsumi wins Nobel in medicine for autophagy research". The Japan Times. 3 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2016.
