İçeriğe atla

Polye

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Denizli, Acıpayam (Karaağaç) Ovası tipik bir polyedir. Eşeler Dağı'nın güney yamacından görünümü.
Polye sularını drene eden dolinle tıkandığında ovayı su basar.

Polye, çözünebilen kayaların çözünmesiyle meydana gelen[1] ve yüksek dağlar arasında bulunan geniş düzlük veya ova. Bilinen diğer ismi Karstik ovadır.

Dolin ve uvala gibi farklı boyutlarda erime çukurlarının birleşmesiyle oluşan, genişlikleri 40–50 km'ye kadar ulaşabilen erime çukurlarıdır. Toroslar'da yaygın olarak görülmektedır.[2] Tarıma elverişli, verimli arazilerdir ve etraflarındaki arazinin karstik olması nedeniyle, çorak ve kurak olabilirler.[3] Büyük polyelerimiz bazıları; Kestel ovası (128 km²), bozova (114 km²),Elmalı polyesi (200 km²), Muğla (48 km²) ve Gembos (42 km²) ovalarıdır.[2]

Polyeler çevrelerine göre çukur alanlar olduklarından yağış suları genelde dışarı akamaz. Toplanan suları zaten geçirgen olan karstik kayaçlar düdenlerle yeraltı akışına drene ederler. Ani yağış ve sel durumunda düdenler tıkanır, polye tabanında gölcükler oluşur. Bu durumda polyelere Gölova adı da verilir.[4]

Bir polye dış drenaja açılarak polye özelliğini kaybettiğinde; fosil, kapılmış, açık veya flüvyo-karstik polye olarak tanımlanır.[5]

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Polye - Coğrafya Sözlüğü". cografya.gen.tr. 11 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2011. 
  2. ^ a b Nuri Güldalı (1976). "Akseki Polyesi, Toroslar'ın karstik bölgelerindeki dağarası ovalarının oluşumu ve gelişimi" (PDF). Türkiye Jeoloji Mühendisleri Odası - "Türkiye Jeoloji Kurumu Bülteni, c. 19, 143-148, Ağustos 1976". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2011. 
  3. ^ Cemali Sarı. "Antalya Coğrafi Durum" (PDF). Antalya İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü. 27 Mart 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2011. 
  4. ^ İKİEL, Yrd. Doç. Dr. Cercis. "MUĞLA'NIN COĞRAFİ ÖZELLİKLERİ". Muğla Kitabı. tarim.gov.tr. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2014. 
  5. ^ ŞİMŞEK, Mesut; ÖZTÜRK, Muhammed Zeynel; DOĞAN, Uğur; UTLU, Mustafa. "Toros Polyelerinin Morfometrik Özellikleri". COĞRAFYA DERGİSİ. 29 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2021.