Nuri Pakdil

Nuri Pakdil
Nuri Pakdil
Doğum	1934; Kahramanmaraş, Türkiye
Ölüm	18 Ekim 2019 (85 yaşında); Ankara
Mahlas	Ebubekir Sonumut
Takma ad	Kudüs şairi
Meslek	Hukuk müşaviri, yazar, şair, yayıncı
İkamet	Ankara
Milliyet	Türk
Vatandaşlık	Türkiye
Önemli ödülleri	2019 - Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü
	Etkilendikleri Necip Fazıl Kısakürek;

Nuri Pakdil, (1934, Kahramanmaraş - 18 Ekim 2019, Ankara), Türk şair, mütefekkir, deneme ve oyun yazarı.

Hayatı

İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden mezun oldu. İlk şiir ve denemelerini Kahramanmaraş'ta, Demokrasiye Hizmet gazetesinde yayımladı. 1954 yılında lise öğrencisiyken Hamle adında bir dergi çıkardı. 1964 yılında İstanbul'da haftalık bir dergide sanat sayfası editörü olarak çalıştı.

1969 yılında Edebiyat dergisini, 1972 yılında da Edebiyat Dergisi Yayınları'nı kurdu. Edebiyat Dergisi Yayınları'nın ilk kitabı Batı Notları'dır. Edebiyat dergisi, kimi aralıklarla uzun yıllar sürdürdüğü yayınına, Aralık 1984'te ara verdi. Edebiyat Dergisi Yayınları, 1972-1984 yılları arasında 18'i Nuri Pakdil imzasını taşıyan, 45 kitap yayımladı.

28 Şubat 1997 tarihinde Edebiyat Dergisi Yayınları'ndan yeniden kitap yayımlamaya başladı. Daha önce yayımlanan 5 kitabın yeniden çalışılmış basımı ve 12 yeni kitabın ilk basımları yapıldı.^[1]

Nuri Pakdil, 2013'te Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Sanat Büyük Ödülü'ne, 2014'te de Necip Fazıl Saygı Ödülü'ne layık görüldü.^[2] Pakdil, 2019 yılı Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Ödülleri'nde, edebiyat dalındaki ödüle, "yerli düşüncenin egemenliği adına ürettiği özgün eserler, Türk Edebiyatı'na kattığı kelime tercihleriyle dolu estetik anlatım dili ve insanı kalbinden tutmayı öneren değerli fikirlerinden dolayı" değer görüldü.^[3]

Nuri Pakdil, üst solunum yolları enfeksiyonu nedeni ile kaldırıldığı Ankara Şehir Hastanesi'nde 18 Ekim 2019'da öldü. Cenazesi, Hacı Bayram-ı Veli Camiinde kılınan cenaze namazının ardından Mehmet Akif Ersoy Müze Evi olarak hizmet veren Taceddin Dergahı'nın bahçesinde toprağa verildi.^[4]

Fikir ve görüşleri

Nuri Pakdil, yazmanın kendisi için ne anlam ifade ettiğini şu şekilde açıklamıştı:

"Benim için yazı yazmak bir bakıma savaşmak demektir. Çünkü yazılarımda, her türlü putçuluğa karşı, her türlü yabancılaştırmaya karşı, her türlü sapmalara karşı vermekte olduğum savaş anlatılmaktadır. Yazılarımda kirli mülkiyet tutkusunun insanı ele geçirmesi anlatılmaktadır. Yazılarım, kapitalizme ve sömürü düzenine karşı bir tepkiyi, bir eleştiriyi ifade etmektedir."

Nuri Pakdil, siyasî duruşunu "Muhafazakâr değil, devrimciyim." sözleriyle tarif etmişti. Sağcı veya solcu olmadığını belirtip, kendisini "İslamcı" olarak nitelendirirdi. 2014 yılında Habertürk gazetesinden Kübra Par ile gerçekleştirdiği bir mülakatta, AKP hükûmeti hakkındaki düşünceleri sorulduğunda şöyle cevap verdi:

"Efendim, ben AK Parti'yi desteklemedim. Resmi öğretiyi savunan partiler karşısındaki tek güçlü parti olduğu için onu destekler gibi göründüm. Hayır, AK Parti'ye karşı özel bir ilgi beslemiyorum. Sadece Türkiye'nin genel siyasi konjonktüründe AK Parti'nin savunulması gerektiğini düşünüyorum. Neden? Türkiye'de 1923'ten sonraki dönemin en iyi muhalif temsilciliğini AK Parti yaptığı için..."^[5]

"Özgürlükçü, emekten yana olan dinden yanayım." şeklinde ifadeleri de olmuştur. Pakdil marksizme ve komünizme yakınlık hissetmediğini, fakat ilgiyle izlediğini de açıkladı.^[5]

Popüler kültürdeki yeri

2014 yılında TRT1'de yayınlanmış olan Yedi Güzel Adam dizisinde Nuri Pakdil'i Kemal Uçar canlandırmıştır.

Kitapları

07/1974: Harikalar Tablosu / Prevert, Oyun/Çeviri
04/1975: Ay Operası / Prevert, Şiir/Çeviri
01/1977: Biat II, Deneme
02/1979: Bağlanma, Deneme
12/1980: Bir Yazarın Notları II, Deneme
04/1980: Put Yapımevleri, Oyun
04/1981: Biat III, Deneme,
Anneler ve Kudüsler (Şiir)
05/1981: Bir Yazarın Notları III, Deneme
05/1981: Kasırganın Çatırtıları / Guillevic, Şiir/Çeviri
09/1982: Bir Yazarın Notları IV, Deneme
06/1982: Kalbimin Üstünde Bir Avuç Güneş, Oyun
02/1984: Edebiyat Kulesi, Deneme
02/1997: Sükût Sûretinde, Şiir
03/1997: Derviş Hüneri, Deneme
03/1997: Batı Notları, Gezi-İzlenim
05/1997: Arap Saati, Deneme
06/1997: Umut, Oyun
06/1997: Ahid Kulesi, Şiir
08/1997: Korku, Oyun
10/1997: Klas Duruş, Deneme
06/1998: Arap Şiiri (Güldeste) I, Şiir/Çeviri
06/1998: Arap Şiiri (Güldeste) II, Şiir/Çeviri
10/1998: Kalem Kalesi, Deneme
03/1999: Bir Yazarın Notları I, Deneme
07/1999: Osmanlı Simitçiler Kasîdesi, Şiir
12/1999: Otel Gören Defterler 1: Çarpışan Sesler, Deneme
05/2000: Otel Gören Defterler 2: Yazının Epik Resmi Çekildiği Sırada, Deneme
11/2001: Otel Gören Defterler 3: Büyük Sorgu, Deneme
04/2002: Otel Gören Defterler 4: Simsiyah, Deneme
01/2003: Otel Gören Defterler 5: Ateş Hattında Harf Müfrezeleri, Deneme
06/2005: Otel Gören Defterler 6: Yazmak Bir Mûcize, Deneme

Ödüller

2019: Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü

Dış bağlantılar

Vikisöz'de Nuri Pakdil ile ilgili sözler mevcuttur.

Kaynakça

^ "Nuri PAKDİL". Edebiyat Dergisi Yayınları. 25 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2015.
^ "Necip Fazıl Ödülleri verildi". STARSANAT. 2 Kasım 2014. 9 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2015.
^ "Edebiyat dünyasının dervişi : Nuri Pakdil". web.archive.org. 6 Eylül 2023. 6 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2023.
^ "Nuri Pakdil son yolculuğuna uğurlandı". www.aa.com.tr. 20 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2024.
^ ^a ^b ""Muhafazakar değil, devrimciyim"". Habertürk. 23 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2016.

[1] "Nuri PAKDİL". Edebiyat Dergisi Yayınları. 25 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2015.

[2] "Necip Fazıl Ödülleri verildi". STARSANAT. 2 Kasım 2014. 9 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2015.

[:0-3] "Edebiyat dünyasının dervişi : Nuri Pakdil". web.archive.org. 6 Eylül 2023. 6 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2023.

[4] "Nuri Pakdil son yolculuğuna uğurlandı". www.aa.com.tr. 20 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2024.

[:1-5] ""Muhafazakar değil, devrimciyim"". Habertürk. 23 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2016.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

g t d T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Özel Ödülü sahipleri
1979-1989	Yaşar Nabi Nayır (1979) Necip Fazıl Kısakürek (1980) Ekrem Akurgal (1981) verilmedi (1982) Sedad Hakkı Eldem (1983) Ahmet Adnan Saygun (1984) Süheyl Ünver (1985) Şefik Bursalı (1986) Esin Atıl (1987) Lütfi Ömer Akad (1988) Sami Güner (1989)
1990-1999	Zühtü Müridoğlu (1990) Karikatürcüler Derneği (1991) Yaşar Kemal (1992) Pertev Naili Boratav (1993) Fazıl Hüsnü Dağlarca (1994) Memet Fuat (1995) Mustafa Asım Köksal (1996) Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü (1997) Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (1998) Sakıp Sabancı (1999)
2000-2009	Çelik Gülersoy (2000) Rahmi M. Koç Müzesi (2001) Halil İnalcık (2002) Metin Erksan (2003) Nevzat Atlığ (2004) Turgut Cansever (2005) Sezai Karakoç (2006) Metin Sözen (2007) Çetin Altan(2008) Niyazi Sayın, Necdet Yaşar (2009)
2010-2019	Halet Çambel, Nimet Özgüç (2010) Ara Güler, Sıtkı Fırat, Sabit Kalfagil, İzzet Keribar (2011) Alparslan Babaoğlu, Salih Balakbabalar, Fatma Çiçek Derman, Cahide Keskiner, Hüseyin Öksüz, İslam Seçen (2012) Cüneyt Arkın, Nuri Pakdil, Müzeyyen Senar, Ahmet Yakupoğlu (2013) Gönül Ülkü Özcan, Celal Yılmaz, Beşir Ayvazoğlu, Kubbealtı Akademisi Kültür ve Sanat Vakfı (2014) Mehmet Özbek, Serdar Gökhan, Hakkı Acun, Ötüken Neşriyat (2015) Nesrin Sipahi, İslam Bilim ve Teknoloji Tarihi Müzesi, Kenan Işık, D. Mehmet Doğan, Cahit Koytak (2016) Safa Önal, Cüneyd Kosal, Nurhan Atasoy, Süleyman Uludağ, Baksı Müzesi (2017) Emin Ongan Üsküdar Mûsikî Cemiyeti, Ara Güler Müzesi (2018) Antakya Medeniyetler Korosu, Odunpazarı Modern Müze (2019)
2020-2029	Hisart Canlı Tarih ve Diorama Müzesi, İstanbul Grafik Sanatlar Müzesi, Mim Sanat Akademisi (2020) Afyonkarahisar Klasik Müzik ve Caz Derneği, Türk Edebiyatı Vakfı, Türk Kültürüne Hizmet Vakfı (2021) Ahi Kültürünü Araştırma ve Eğitim Vakfı, Kenan Yavuz Etnografya Müzesi, Gökyay Vakfı Satranç Müzesi (2022) Sadberk Hanım Müzesi, Anadolu El Sanatlarını Geliştirme ve Yaşatma Derneği, İbrahim Alimoğlu Müzik Müzesi (2023)

g t d Türkiye Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü sahipleri
1995-2009	Adalet Ağaoğlu, Burhan Doğançay, Şefika Kutluer (1995) Yekta Kara, Cahit Külebi, Arif Sağ (1996) Lütfi Ömer Akad, Hayrettin Karaca, Turhan Selçuk (1997) İstanbul Kültür Sanat Vakfı, Yıldız Kenter, Fikret Otyam (1998) Nevzad Atlığ, Turgut Özakman, Rengim Gökmen (1999) Halil İnalcık, Oktay Akbal, Ferruh Başağa, Ara Güler, Sevda - Cenap And Müzik Vakfı (2005) Turgut Cansever, Yaşar Kemal, Alâeddin Yavaşca (2008) Uğur Derman, Nuri Bilge Ceylan, Sakıp Sabancı Müzesi (2009)
2010-2014	Cemal Kafadar, Ergin İnan & İstanbul Modern Sanat Müzesi (2010) Semavi Eyice, Sezai Karakoç, Doğan Hızlan, Hasan Çelebi (2011) Zeugma Antik Kenti ve Zeugma Mozaik Müzesi, Selim İleri, Şükrü Hanioğlu, Ahmet Hatipoğlu (2012) Fuat Sezgin, Daron Acemoğlu, İskender Pala, Bekir Karlığa, Tarihi Kentler Birliği, Ahmet Kaya (2013) Hülya Koçyiğit, Niyazi Sayın, Alev Alatlı, Engin Akarlı, TDV İslâm Ansiklopedisi (2014)
2015-2020	Münir Özkul, Rasim Özdenören, Orhan Gencebay, Mehmet Genç, Hüseyin Kutlu, Cemil Meriç (2015) Mustafa Kutlu, Kemal Karpat, Erol Parlak, Şener Şen, Feridun Özgören, Süheyl Ünver (2016) İlber Ortaylı, Göksel Baktagir, Yavuz Turgul, Ali Toy, Selahattin Kara, Nurettin Topçu (2017) Mehmet İpşirli, Türker İnanoğlu, Erol Sayan, İzzet Keribar, Mehmet Âkif Ersoy (2018) Nuri Pakdil, MFÖ, Mesut Uçakan, Devrim Erbil, Fuat Başar, Doğan Kuban, Ahmet Yaşar Ocak, Ahmet Halûk Dursun (2019) Mehmet Çebi, Necmeddin Okyay, Sadettin Ökten, İsmail Kara, İbrahim Tenekeci, Derviş Zaim, Özdemir Erdoğan (2020)
2021-günümüz	Teoman Duralı, İdil Biret, Alev Ebuzziya, Cüneyt Arkın, Gürbüz Azak, Etem Çalışkan, İbrahim Manav, Kemal Tahir (2021) Âşık Veysel, Ajda Pekkan, Süleyman Saim Tekcan, Yılmaz Erdoğan, Ayla Algan, Hayrettin Karaman, Yavuz Bülent Bâkiler, Varol Yaşaroğlu, Ömür & Yunus Emre Akkor, Tan Sağtürk, Hilmi Şenalp, Sevan Bıçakçı, Gülbün Mesara (2022) Süleyman Uludağ, Ali Birinci, Emel Sayın, İlhami Atalay, Hasan Aycın, Sami Şekeroğlu, Refik Anadol, Sinan Genim, Nazan Bekiroğlu, Attilâ İlhan, Sâmiha Ayverdi, Barış Manço, İsmail Hakkı Uzunçarşılı, Muhsin Ertuğrul (2023)