Metro sistemleri listesi
Görünüm
Bu liste, dünya çapındaki metro sistemlerini içermektedir. İlk metro sistemi Londra'da 1863'te hizmete giren Londra Metrosu, ikincisi ise İstanbul'da 1875'te hizmete giren Tünel'dir.[1] Aralık 2017 tarihi itibarıyla, dünya genelinde 56 ülkede 178 şehir yaklaşık 180 metro sistemine ev sahipliği yapmaktadır. En uzun metro sistemi Şanghay Metrosu,[2][3] en işlek metro sistemi Pekin Metrosu[3] ve en fazla istasyona sahip olan metro sistemi ise New York Metrosudur.[3]
Liste
[değiştir | kaynağı değiştir]Dipnotlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Sistemdeki "Red (MBTA) (Kırmızı) Hattı", "Orange (MBTA) (Portakalrengi) Hattı", ve "Blue MBTA (Mavi) Hattı" hızlı transit sistemleridir. Orange Hattı 1901'de yer üstünde viyadük şeklinde idi ve 1897'de yeraltı tramvay sistemi için açılan "Tremont Street Yeraltı" tünelini ortaklaşa kullanırdı.
- ^ "Red Los Angeles Metro (Kırmızı) Hattı" ve "Purple, Los Angeles Metro (Mor) Hattı.
- ^ Viyadük şeklinde yerüstünde kurulmuş olan ilk servis 1870'da hizmete açılmıştır. Sistemin ilk yeraltı tüneli kullanan kısmı 1904'te açılmıştır. Resmi istatistiklere göre metro servisinde 468 istasyon bulunmaktadır. Ama metro sistemi haritasına göre ve New York Post gazetesine göre aktarma istasyonları tek istasyon sayılınca, istasyon sayısı 422 olmaktadır
"New York City Transit - History and Chronology". Metropolitan Transportation Authority. 1 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2008.
"New York City Transit - Subway and Bus Ridership Statistics 2008". Metropolitan Transportation Authority. 30 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2010.
"MTA New York City Transit - 2006 Preliminary Budget" (PDF). Metropolitan Transportation Authority. 21 Ekim 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2008.
Jeremy Olshan (21 Ağustos 2006). "Lone riders of the Rockaways". New York Post. 11 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2019. - ^ Hat, 1860 yılında demiryolu olarak açılırken 1925 yılında metro sistemine dönüştürüldü.
- ^ "Broad Street Hatti" ve "Market–Frankford Hatti"
- ^ 1969'da ilk defa deneme olarak açılmış ve tam faaliyete 1981 yılında girmiştir.
- ^ Şanghay Maglev Hattı buna dahil değildir.
- ^ 2004 itibarıyla Paris Metro sistemi 211,3 km uzunluktaydı ve 204 istasyon bulunmaktaydı. 2007'de bu ağa 1,6 km hat ve 1 yeni istasyon eklenmiştir.
"Paris: new section of Metro Line 14 opened". Infrasite.net. 2 Temmuz 2007. 7 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2008. - ^ Hat 1 ile Hat 2'nin bazı kısımları 1974'ten önce yapılmış olan normal demiryolu sistemi ile çakışmaktadır.
- ^ Hat 50, Hat 53 ve Hat 54 hızlı transit hatlarıdır. Hat 51 hafif demiryolu olduğu için metro sistemi ististikerine katılmamıştır.
- ^ Lozan Metrosu sistemi iki hattan oluşmaktadır. Hat 1 hafif demiryolu şeklindedir ve buradaki metro sistemleri istatistikleri içine alınmamıştır. İstatistiklere alınan Hat 2 hızlı transit sistemidir.
- ^ Ginza, Marunouchi, Hibiya, Tōzai, Chiyoda, Yūrakuchō, Hanzōmon, Namboku ve Fukutoshin hatları Tokyo Metro tarafından, Asakusa, Mita, Shinjuku ve Ōedo hatları ise Tokyo Metropoliten Ulaşım Bürosu tarafından işletilmektedir.
- ^ Tüm hatlarda bulunan istasyon sayıları toplanınca istasyon sayısı 175 olarak bulunur. Ama aynı adı taşıyan aktarma istasyonları tek bir istasyon olarak sayılınca toplam istasyon sayısı 147 olur.
- ^ "ISAP|Atina-Pire Elektrik Demiryolu" şirketi tarafından işletilen "Yeşil Hat" 1869'da istim treni hattı olarak açılmıştır. 1904'te elektrifiye edilip tam "Metro" olarak Pire-Atina arasında servise başlamıştır. 1948'de yeraltı kısımları eklenerek Atina şehri içine doğru genişletilmiştir. Metro servisi 1957'de eski banliyö hattı kullanılarak Kifissia'ya kadar uzatılmıştır.
"Information on Line 1 - Technical Data". ISAP. 2 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2008.
- ^ "Mavi Hat"'ın, 21,2km ve 4 istasyondan oluşan ve havaalanına giden bir kısmı "Helenik Demiryolları Organizasyonu"'na bağlıdır ve genellikle bir banliyö tren sistemi şeklinde hizmet vermektedir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Dünyanın en eski ikinci metrosu Tünel, bu yıl 139. yılını kutluyor". İETT. 15 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2019.
- ^ "Shanghai now the world's longest metro". 4 Mayıs 2010. 15 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2010.
- ^ a b c "What is the largest metro system in the world?". CityMetric. 5 Eylül 2015. 12 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2019.
- ^ "The Berlin metro (U-Bahn)". Means of Transport & Routes. BVG. 10 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2008.
- ^ Schwandl, Robert. "Boston T". UrbanRail.net. 16 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2008.
- ^ "About the T - Financials - Appendix: Statistical Profile" (PDF). MBTA. 2007. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2008.
- ^ "Our Services". CTA. 23 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2010. stations only
- ^ "Chicago". UrbanRail.net. 16 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2010. route length only}}
- ^ "Facts at a Glance". Los Angeles County Metropolitan Transportation Authority. 18 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2008.
- ^ "New York Subway: Facts and Figures". MTA - New York. 16 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2010.
- ^ "New York City Subway and PATH". UrbanRail. 16 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2010.
- ^ "MTA New York City Transit – Staten Island Railway Map". 3 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2019.
- ^ "New York City: PATH". UrbanRail. 16 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2010.
- ^ "BART System Facts". San Francisco Bay Area Rapid Transit District. 19 Kasım 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2008.
- ^ "Wein". UrbanRail.Net. 19 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2010.
- ^ "Key facts". London Underground. Transport for London. 14 Ekim 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2008.
- ^ "Docklands Light Railway: History". Transport for London. 22 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2010.
- ^ Schwandl, Robert. "Dalian". UrbanRail.net. 14 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2008.
- ^ "Guangzhou Metro". ExploreGuangzhou's "Metropedia". 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2010.
- ^ "Nanjing Metro". Urbanrail. 12 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2010.
- ^ "Beijing Subway". Explore Beijing "Subwaypedia". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2010.
- ^ "Preferred travel network extending in all directions so that the public life of Shanghai Metro subway is more convenient" (Çince). Shanghai Metro. 10 Nisan 2010. 27 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2010.
- ^ "City's latest subway hits tracks tomorrow". Shanghai Daily. 9 Nisan 2010. Erişim tarihi: 10 Nisan 2010.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Eylül 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2010.
- ^ "Le Metropolitain, RER and Bus - A bit of history". Paris.org. 6 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2010.
- ^ "Indian PM launches Delhi metro". BBC News. 24 Aralık 2002. 22 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2010.
- ^ "World Metro List - Amsterdam". metro bits. 10 Ocak 2008. 23 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2008.
- ^ "Train Services". MTR Corporation. 16 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2010.
- ^ "Tehran Metro". 7 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2010.
- ^ "Barcelona Metro". UrbanRail.net. 3 Nisan 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2010.
- ^ "Metro de Madrid in figures". 3 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2010.
- ^ "SL Annual Report 2007" (PDF). Storstockholms Lokaltrafik. 27 Haziran 2008. s. 29. 25 Mart 2009 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2008.
- ^ "Metro m2" (PDF). Transports publics de la région lausannoise. 6 Ekim 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2008.
- ^ Sadece Hat 1, Hat 6 ve Napoli-Aversa Hattı
- ^ "The Montreal métro: a source of pride" (PDF). 2002. ss. 10,11. 12 Şubat 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2010.
- ^ "TTC - Subway/RT". 23 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2010.
- ^ Kava, Alexander (20 Nisan 2015). "Presidential opening for Almaty metro extension". International Railway Journal. 20 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2015.
- ^ "Datos de operacion" (İspanyolca). Metro de la Ciudad de Mexico. 22 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2008.
- ^ Rohde, Mike. "Cairo". Metro Bits. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2008.
- ^ "General Data: Network Expansion". Metropolitano de Lisboa. 17 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Nisan 2010. Station count and track length
- ^ "A brief history". Metropolitano de Lisboa. 27 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2010. Opening year
- ^ "Kazan Subway". 20 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2008.
- ^ "Московский метрополитен". Moskovsky Metropoliten (Rusça). 16 Şubat 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2010.
- ^ "Метрополитен в цифрах". Moskovsky Metropoliten (Rusça). 14 Temmuz 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2010.
- ^ "Singapore MRT". Explore Singapore's "MRTpedia". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2010.
- ^ "Plan your journey" (İspanyolca). Santiago Metrosu. 28 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2010. Track length and stations
- ^ "Santiago Metro: History". Santiago Metrosu. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2010. Opening year
- ^ "Operating System". Bangkok Mass Transit System Public Company Limited. 28 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2008.
- ^ "Operation". Attiko Metro S.A. 19 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2008.
Schwandl, Robert. "Athens Metro". UrbanRail.net. 16 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2008.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- "Metro, light rail and tram systems in Europe" (pdf). European Rail Research Advisory Council & International Association of Public Transport. 2009. 13 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 14 Haziran 2019.
- "Public Transportation Fact Book". 2014. 20 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2019.
- Schwandl, Robert. "UrbanRail.Net". UrbanRail.Net. 27 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2010.
- European Metropolitan Transport Authorities (EMTA) 11 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Metro List at CityRailTransit.com website7 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Openstreetmap subway project 5 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.