İçeriğe atla

Japonca Braille

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Biranın üzerine yazılmış "sake" (içki) yazısı

Japonca Braille, Japoncanın Braille yazı sistemidir. Orijinal Braille yazı sistemine bağlıdır, ancak bağlantıları daha incedir. Japoncadaki adı tenji (点字). Türkçeye tam olarak "nokta karakterleri" olarak çevrilir. Çok karışık olacağından, kanji yazımı olmadan, Japoncayı sadece hiragana ve katakana hece yazıları ile yazmaya dayalı bir sistemdir.

Japon Braille sistemi, sesli harf tabanlıdır (abugida). Yani, yazılar hecelidir ama kanadan farklı olarak, sesli ve sessiz harfler için farklı noktalar, yani belirli bir yazı şekli vardır. Sesli harfler sol üst köşeye yazılır (nokta 1, 2 ve 4) ve tek başlarına kullanılabilirler. Sessiz harfler ise sağ alt köşeye yazılır (nokta 3, 5 ve 6) ve tek başlarına kullanılamazlar. Ama yarı-sesli y (nokta 4, sesli harf noktası) tek başına kullanıldığında, mya yazımındaki gibi, sonraki harfin y (ve y'nin yanındaki harf) olduğunu belirtmektedir.

Aşağıdaki tablo Japonca hiragana Braille karakterleri ve onların romanizasyonunu (latinleştirme) içermektedir.

あ a い i う u え e お o
k か ka き ki く ku け ke こ ko
s さ sa し shi す su せ se そ so
t た ta ち chi つ tsu て te と to
n な na に ni ぬ nu ね ne の no
h は ha ひ hi ふ fu へ he ほ ho
m ま ma み mi む mu め me も mo ん n
y や ya ゆ yu よ yo -y-
r ら ra り ri る ru れ re ろ ro
w わ wa ゐ (w)i ゑ (w)e を (w)o -w-
  • Japonca "wa" ve "e" eklerinin tarihsel bir okunuşu vardır. Bu yüzden her ne kadar yazımları は ha ve へ he olsa da, Braille'da ⠄(wa) ve ⠋ (e) olarak yazılırlar. Ama "wo" eki "o" olarak okunsa da を "wo" olarak yazılır.
  • Uzun o harfi ō, yanına ⠒ koyularak yazılır. Bu, uzatma işaretidir.
  • Katakana'da isim yazarken araya boşluk konur. (Tüm noktalar boş)
Japonca Braille metin (sol). Sağda, latinleştirilmiş Braille yazı.

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]