Il tabarro
| Özgün isim | Il tabarro |
|---|---|
| Müzik | Giacomo Puccini |
| Gala | 27 Aralık 1918 |
| İlk gösterim yeri | Metropolitan Opera, New York |
| Oyuncular |
|
Il tabarro (Pelerin) Giacomo Puccini tarafından bestelenmiş bir perdelik operadir. Puccini'nin Il trittico adını verdiği üç değişik her bir tek perdelik üç operadan birincisidir.[1] Eserin İtalyanca librettosu "Giuseppe Adami" tarafından "Didier Gold"'un "La houppelande" adlı oyunundan uyarlanarak yazılmıştır. I. Dünya Savaşı sırasında hazırlandığı için prömiyeri harpten uzak olan New York Metropolitan Opera evinde 14 Aralık 1918'de sahnelenmiştir.
Roller
[değiştir | kaynağı değiştir]| Rol | Ses Tipi | Prömiyerde roller, 14 Aralık 1919 (Orkestra şefi: Roberto Moranzoni) |
|---|---|---|
| Michele, mavna sahibi | bariton | Luigi Montesanto |
| Giorgetta, Michele'nin karısı | soprano | Claudia Muzio |
| Luigi, liman işçisi | tenör | Giulio Crimi |
| 'Tinca' ('kadife'), liman işçisi | tenor | Angelo Bada |
| 'Talpa' ('köstebek'), liman işçisi | bas | Adamo Didur |
| La Frugola ('altını-üstüne getirici'), Talpa'nın karısı | mezzo-soprano | Alice Gentle |
| liman işçileri, balad şarkıları sözleri satıcısı, satıcı kızlar, portatif kollu org çalgıcısı, iki sevdalı | ||
Konu özeti
[değiştir | kaynağı değiştir]Paris'te güneş batımı saati yaklaşmaktadır ve "liman işçileri" Michele'nin mavnasını boşaltmaktadırlar. Michele'nin karısı Giorgietta eşine mavnada çalışan liman işçilerine birer bardak sarap sunmasının uygun olup olmayacağını sorar. Michele bunu uygun bulur. Ama karısının kendisine bir öpücük vermeyi kabul etmediği için liman işçileri ile şarap içmekten sakınır. Liman işçileri rıhtımda bulunan el organının çaldıkları bir havaya uyarak dans etmeye başlarlar. Birisi onlarla dans eden Giorgetta'nın ayağına basar. Bir liman işçisi olan Luigi Giorgiettq ile dansa koyulur. Dans eden bu iki kişinin arasında yakın bir ilişki olduğu kimsenin gözünden kaçmaz. Mıchele'nin geri döndüğünü duyan liman işçileri dansı bırakıp işlerine dönerler.
İş bulmak çok zorlaşmaya başlamıştır. Giorgetta ve Michele hangi liman işçilerinin işten atılması konusunu konuşurlar. Giorgetta bu kişinin Luigi'den başka birisi olmasını istemektedir. Bunun tam aksine Michele'nin işten atmak istediklerinin başında Luigi gelmektedir. Bu anlaşmazlık sonucu konuşma bir laf dalaşına dönüşür. Bir liman işçisi ve kocası olan Talpa'yı aramak için La Frugola sahneye girer. Herkese Paris'te sahipleri tarafından sokağa atılmış nesneler arasında ne kadar kıymetli şeyler bulunduğunu gösterir ve sadece içki içip şikayetten başka bir şey yapmayanları kınar. Luigi hayatta kendi payına düşenden şikayete başlar. La Frugola kocasıyla birlikte bir köysel alanda bir ev satın alıp emekliliklerini orada geçirmek düşlerinden bahsetmeye koyulur. Giorgetta ve Luigi her ikisinin de doğmuş oldukları aynı kasabadaki hatıraları hakkında bir ikili söylerler.
Liman işçileri sahneden ayrılırlar. Luigi ile Michele'ye konuşarak Rouen'da mavnaden ayrılmak için Michele'den izin ister. Ama Michele onu bunun hiç iyi bir fikir olmadığını ona inandırır. Luigi, Giorgetta ile yalnız kalırlar ve Giorgetta ona neden işten ayrılmak istediğini sorar. Bunun üzerine ikisi de birbirlerine olan karşılıklı aşklarını açıklarlar. Akşam daha geç bir vakitte birlikte olmak için anlaşırlar. Bunun imkânı olduğunu işaret için Giorgetta'nın mavnada bir kibriti yakıp söndürmesine karar verirler. Artık Luigi Michele'yi öldürüp, Giorgetta ile kaçmaya kesin kararlı gibidir.
Michele eski günlerin hatıralarını Giorgetta'ya anlatmaya başlar. Özellikle çocukları ölmeden önce nasıl ikisinin kendi pelerini altına sığındıklarını anar. Michele kendinin Giorgetta'dan iki misli daha yaşlı olmasından çok üzgündür. Giorgetta onu sözlerle üzgünlükten uzaklaştırmaya çalışır ama bunun için tek bir öpücük vermeye sakınır. Mıchele karısının hala kendisine vefalı olup olmadığını düşünmeye başlar ve onun bu kadar çok değişmesine kimin neden olduğunu anlamaya çalışır. Bunun için kendini tanıdıkları erkeklerle karşılaştırır ve bunların hepsinin karşısını ayartmayacaklarını düşünmeye başlar. Tam sırada Michele piposunu içmek için bir kibrit yakar. Uzaktan mavnayı gözleyen Luigi bu yakılan kibriti görünce Giorgetta'nın kendine gemiye gelmesi için işaret verdiğini sanar. Fakat mavnasına çıktığında orada Michele ile karşılaşır. İki adam kavgaya başlarlar. Kavgada Michele üstün gelip Luigi'yi karısıyla kendini aldatamaya çalıştığını itiraf ettirir. Sonra da Michele Luigi'yi öldürür ve cesedini mavnanın bir köşesine çekerek pelerinin altında saklar. Giorgetta mavnaya geri döner ve Michele'yi aldatmak istediği için duyduğu pişmanlığı anlatamaya koyulur. Fakat Michele mavnanın köşesindeki pelerini açar ve orada kadına aşığının ölüsünü gösterir.
Ünlü müziksel parçalar
[değiştir | kaynağı değiştir]- "Hai ben ragione! meglio non pensare" — Luigi
- "Nulla! Silenzio!" — Michele
- "Scorri, fiume eterno" — Michele. Puccini sonradan Michele için bu düşünmeyi içeren bu arya yerine şiddet dolu intikam alici bir arya olan "Nulla! Silenzio!" adli arya ile değiştirmiştir.
Seçilmiş ses ve video kayıtları[2]
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıl | Roller (Michele, Giorgetta, Luigi) |
Orkestra şefi, Opera evi ve Orkestra |
Marka |
|---|---|---|---|
| 1955 | Tito Gobbi, Margaret Mas, Giacinto Prandelli |
Vincenzo Bellezza, Rome Opera evi korosu ve orketrasi |
CD: Regis Cat: RRC 1263 |
| 1962 | Robert Merrill, Renata Tebaldi, Mario del Monaco |
Lamberto Gardelli, Maggio Musicale Fiorentino korosu ve orketrasi |
CD: Decca Cat: 411 665-2 |
| 1971 | Sherrill Milnes, Leontyne Price, Plácido Domingo |
Erich Leinsdorf, New Philharmonia Orchestra |
CD: RCA Victor |
| 1977 | Ingvar Wixel, Renata Scotto, Plácido Domingo |
Lorin Maazel, New Philharmonia Orchestra |
CD: Sony Classical Cat: 88697527292 |
| 1994 | Juan Pons]], Mirella Freni, Giuseppe Giacomini |
Bruno Bartoletti, Maggio Musicale Fiorentino korosu ve orketrasi |
CD: Decca Cat: 426 261-2 |
| 1994 | Juan Pons, Teresa Stratas, Plácido Domingo |
James Levine, Metropolitan Opera orkestra ve korosu |
DVD: Deutsche Grammophon Cat: 00440 073 4024 |
Not: "Kat:" satıcı firmanın kullandığı katalog numarası.
Dipnotları
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Il trittico" üçlüsüne ait diğer iki tek perdelik operanın adları Suor Angelica (Rahibe Angelica) ve Gianni Schicchi'dir
- ^ Kaynak: operadis-opera-discography.org.uk sitesinde Il tabarro diskografisi 28 Kasım 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Dışsal kaynaklar
[değiştir | kaynağı değiştir]- İngilizce Wikipedia "Il tabarro" maddesi 5 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) (Erişme:16.3.2010)
- İtalyanca libretto (İtalyanca) Erişme:16.3.2010)
- IMSLP - Tüm partisyon notaları 14 Kasım 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Erişme:16.3.2010)
Le Villi (1884) •
Edgar (1889) • Manon Lescaut (1893) • La bohème (1896) • Tosca (1900) • Madam Butterfly (1904) • Batının Altın Kızı (1910) • La rondine (Kırlangıç) (1917) • Il tabarro (Pelerin): Il trittico (1918) • Suor Angelica (Rahibe Angelica): Il trittico (1918) • Gianni Schicchi: Il trittico (1918) • Turandot (Franco Alfano tarafından 1926'da tamamlandı) |  | |
