İçeriğe atla

Hepatit C

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Hepatitis C
Electron micrograph of hepatitis C virus purified from cell culture (scale = 50 nanometers)
UzmanlıkEnfeksiyon hastalıkları Bunu Vikiveri'de düzenleyin

Hepatit C özellikle karaciğeri etkileyen bir enfeksiyondur. Hastalığa, hepatit C virüsü (HCV) sebep olur.[1] Hepatit C, genellikle herhangi bir belirtiye sahip değildir ancak kronik enfeksiyon, karaciğerde yara oluşumu ve uzun yıllar sonra siroza sebep olabilir. Aynı zamanda, bazı durumlarda, sirozlu hastalarda, karaciğer yetmezliği ve karaciğer kanseri ya da ölümcül kanamaya sebebiyet verebilecek, yemek borusu ve midedeki damarlarda aşırı şişmeye yol açabilir.[1]

Hepatit C, insanlara, özellikle damar içi ilaç kullanımı, uyuşturucu kullanmak, uyuşturucuyu damar yoluyla almak için enjektörü birden fazla kişinin kullanmasından, steril olmayan tıbbi ekipman ve kan nakilleri aracılığıyla, kandan kana temas yoluyla geçer. Dünya genelinde tahmini 130–170 milyon insanda hepatit C bulunmaktadır. Bilim insanları, HCV'yi araştırmaya 1970'lerde başlamıştır ve varlığını, 1989'da doğrulamıştır.[2] Virüsün, diğer hayvanlarda hastalığa yol açtığına dair herhangi bir bilgi bulunmamaktadır.

Peginterferon ve ribavirin, HCV için kullanılan standart ilaçlardır. Tedavi edilen insanların %50-80'i iyileşmektedir. Siroz ya da karaciğer kanseri baş gösteren insanların, karaciğer nakline ihtiyacı olabilir ancak virüs, genellikle nakil sonrasında tekrar baş göstermektedir.[3] Hepatit C için herhangi bir aşı bulunmamaktadır.

İşaret ve belirtiler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Hepatit C, vakaların yalnızca %15'inde şiddetli belirtilere sebep olmaktadır.[4] Belirtiler; iştah azalması, yorgunluk, mide bulantısı, kas ya da eklem ağrıları ve kilo kaybı da dahil olmak üzere genellikle hafif ve belirsizdir.[5] Sadece birkaç şiddetli enfeksiyon vakası sarılıkla ilişkilendirilmiştir.[6] Enfeksiyon, genç kadınlarda diğerlerine oranla daha fazla olmak üzere insanların %10-50'sinde tedavi olmaksızın geçmektedir.[6]

Kronik enfeksiyon

[değiştir | kaynağı değiştir]

Virüse maruz kalan insanların yüzde sekseninde kronik enfeksiyon görülür.[7] Çoğunluğun, enfeksiyonun ilk on yılında ya asgari oranda belirti göstermesi ya da hiç göstermemesine rağmen[8] kronik hepatit C yorgunlukla ilişkilendirilebilir.[9] Hepatit C, uzun yıllar boyunca enfekte olmuş insanlarda, siroz ve karaciğer kanserinin başlıca sebebidir.[3] Enfekte olan insanların %10–30'unda 30 sene içinde siroz baş gösterir.[3][5] Siroz, aynı zamanda Hepatit B ya da HIV ile enfekte olanlarda, alkol bağımlılarında ve erkeklerde daha yaygın olarak görülür.[5] Siroz görülen hastaların karaciğer kanserine yakalanma riskleri yirmi kat daha fazladır ki bu yıllık %1-3 bir orandır.[3][5] Alkol bağımlıları için risk, 100 kat daha fazladır.[10] Hepatit C, siroz vakalarının %27'sinin ve karaciğer kanseri vakalarının %25'inin sebebini teşkil etmektedir.[11]

Karaciğer sirozu, karaciğere bağlı damarlarda yüksek kan basıncına, karında su birikmesine, özellikle mide ve yemek borusunda kolay yaralanmalara ve kanamalara, damar genişlemelerine, sarılığa (derinin sararması) ve beyin hasarına sebep olabilir.[12]

Karaciğer dışındaki etkileri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Hepatit C, aynı zamanda, nadiren Sjögren sendromu (bir çeşit otoimmün bozukluğu) normalden daha düşük trombosit sayısı, kronik deri hastalığı, diyabet ve Hodgkin-dışı lenfomalarla ilişkilendirilir.[13][14]

Sebep

[değiştir | kaynağı değiştir]

Hepatit C virüsü; küçük, sarılı, monokataner, pozitif duyulu bir RNA virüsüdür.[3] Flaviviridae ailesinin hepacivirus cinsinin bir üyesidir.[9] HCV, yedi büyük soyyapıya (genotip) sahiptir.[15] Amerika Birleşik Devletleri'nde, soyyapı 1, vakaların %70'ine sebep olurken soyyapı 2, %20'sine ve diğer soyyapıların her biri, vakaların %1'ine sebep olur.[5] Soyyapı 1, aynı zamanda, Güney Amerika ve Avrupa'da en yaygın olarak görülen soyyapıdır.[3]

Bulaşma

[değiştir | kaynağı değiştir]

Gelişmiş ülkelerde başlıca bulaşma yöntemi, damar içi ilaç kullanımıdır (DİK). Gelişen ülkelerde, başlıca yöntemler, kan nakilleri ve güvenli olmayan tıbbi prosedürlerdir.[16] Vakaların %20'sinde bulaşma sebebi bilinmemektedir;[17] ancak bu vakaların çoğunun muhtemel sebebi DİK'tir.[6]

Damar içi ilaç kullanımı

[değiştir | kaynağı değiştir]

DİK, dünyanın birçok bölgesinde, hepatit C için büyük bir risk faktörüdür.[18] 77 ülke için yapılan bir inceleme, Birleşik Devletler ve Çin de dahil olmak üzere 25 ülkenin, damar içi ilaç kullanan popülasyonunun %60 ve %80 arasında hepatit C oranlarına sahip olduğunu göstermektedir.[7][18] On iki ülke, %80'den daha yüksek oranlara sahiptir.[7] On milyon gibi yüksek sayıda damar içi ilaç kullanıcısı hepatit C ile enfekte olmuştur; Çin (1,6 milyon), Amerika Birleşik Devletleri(1,5 milyon) ve Rusya (1,3 milyon) en yüksek toplamlara sahiptir.[7] Amerika Birleşik Devletleri'ndeki hapishane nüfusu arasındaki hepatit C oranı, genel nüfusa oranla on ila yirmi kat daha fazladır ve bu araştırmalar, bunun sebeplerini, DİK ve steril olmayan ekipmanla dövme yapma gibi yüksek riskli davranışlara bağlamaktadır.[19][20]

Sağlık bakım hizmetleri yoluyla enfeksiyona maruz kalma

[değiştir | kaynağı değiştir]

HCV taraması yapılmadan gerçekleştirilen kan nakilleri, kan ürünleri ve organ nakilleri, önemli oranda enfeksiyon riski oluşturmaktadır.[5] Birleşik Devletler, 1992 yılında geniş kapsamlı tarama başlatmıştır. Enfeksiyon oranı, bu tarihten itibaren, her bir ünite kan için 200 ünite kanda birden,[6][17] her 10.000 ila 10.000.000 ünite kanda bire düşmüştür.[21] Bu risk, potansiyel kan bağışçısının Hepatit C'ye yakalanması ile kan testlerinin pozitif çıkması arasında 11-70 gün arasında bir süre bulunduğundan düşük olmaya devam etmektedir.[17] Bazı ülkeler, masrafından dolayı halen hepatit C için tarama uygulamamaktadır.[11]

HCV'li bir kimseden bir iğne yaralanması olan bir kişinin, %1.8 hastalığa yakalanma riski bulunmaktadır.[5] Eğer kullanılan iğne boşsa ve yara deliği derinse risk, daha yüksektir.[11] Kanın, mukusa maruz kalma riski vardır ancak risk düşüktür ve eğer kanın maruz kalması yara olmayan bir ciltte meydana gelirse herhangi bir risk söz konusu değildir.[11]

İğne ve şırıngaların yeniden kullanımı, ilaç şişelerinin, infüzyon torbalarının birden fazla sefer kullanımı ve steril olmayan cerrahi ekipmanların kullanımı da dahil olmak üzere hastane ekipmanları da hepatit C'nin bulaşmasına sebep olabilir.[11] Tıbbi ve dental tesislerdeki kötü standartlar, dünyadaki en yüksek enfeksiyon oranına sahip ülke olan Mısır'da HCV'nin yayılmasının başlıca sebebidir.[22]

Cinsel ilişki

[değiştir | kaynağı değiştir]

Hepatit C'nin cinsel ilişki yoluyla bulaşıp bulaşmadığı bilinmemektedir.[23] Bir yandan yüksek riskli cinsel aktivite ile hepatit C arasında ilişki bulunurken hastalığın bulaşmasının, bahsedilmeyen uyuşturucu kullanımı mı yoksa seksle mi bağlantılı olduğu açık değildir.[5] Kanıtlar, başkalarıyla cinsel ilişkiye girmeyen heteroseksüel çiftlerin risk taşımadığını desteklemektedir.[23] Anal penetrasyon gibi anal kanalın iç astarında yüksek derecede travma içeren cinsel aktiviteler ya da HIV ya da genital ülserasyon gibi cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyon bulunması da risk oluşturur.[23] Amerika Birleşik Devletleri devleti, birden fazla partnere sahip insanlarda bulaşmayı önlemek için prezervatif kullanılmasını önermektedir.[24]

Delerek vücuda takılan metaller

[değiştir | kaynağı değiştir]

Dövme yaptırma, iki ila üç kat daha yüksek hepatit C riski ile ilişkilendirilmektedir.[25] Bunun sebebi, steril olmayan ekipmanlar ya da kullanılan boyalardan bulaşma olabilir.[25] 1980 öncesinde ya da profesyonel olmayan şekilde yapılan dövmeler ya da delerek vücuda takılan metaller, bu yerlerdeki steril koşullar kötü olabileceğinden özellikle tehlikelidir. Riskin, aynı zamanda, daha büyük dövmeler için daha büyük olduğu görülmektedir.[25] Hapishanelerdeki tutukluların hemen hemen yarısı, steril olmayan dövme ekipmanlarını paylaşmaktadır.[25] Ruhsatlı bir tesisteki dövmelerin doğrudan HCV enfeksiyonu ile ilişkilendirilmesi nadirdir[26]

Kanla temas

[değiştir | kaynağı değiştir]

Tıraş bıçakları, diş fırçaları ile manikür ve pedikür ekipmanları gibi kan ile temas edebilir. Bunların paylaşılması, HCV'ye maruz kalma riski doğurur.[27][28] İnsanlar; kesikler, yaralar ve diğer kanamalar konusunda dikkatli davranmalıdır.[28] HCV; sarılma, öpme ya da yeme ve pişirme malzemelerinin paylaşılması gibi gelişigüzel temas yoluyla bulaşmaz.[28]

Anneden çocuğa bulaşma

[değiştir | kaynağı değiştir]

Hepatit C'nin enfekte olmuş bir anneden çocuğuna bulaşması, hamileliklerin %10'undan daha azında görülür.[29] Bu riski değiştirmek amacıyla mevcut herhangi bir önlem bulunmamaktadır.[29] Hastalık, hamilelik boyunca ya da doğum esnasında bulaşabilir.[17] Uzun süren bir doğum, daha yüksek bir bulaşma riski ile ilişkilendirilmektedir.[11] Emzirmenin HCV'yi yaydığına dair herhangi bir kanıt bulunmamaktadır ancak enfekte olmuş bir anne, eğer göğüslerinde çatlama veya kanama varsa ya da virüs yükü yüksekse[30] bebeğini emzirmemelidir.[17]

Tanı

[değiştir | kaynağı değiştir]
Hepatit c enfeksiyonun serolojik profili

Hepatit C tanı testlerine: HCV antikor, ELISA, Western blot ve niceliksel HCV RNA dahildir.[5] Polimeraz zincir reaksiyonu (PCR), HCV RNA'yı, enfeksiyondan bir ila iki hafta sonra tespit edebilirken antikorların oluşması ve kendilerini göstermesi çok daha uzun sürebilir.[12]

Kronik hepatit C, mevcut RNA'sına göre altı aydan daha fazla süren hepatit C virüsü ile birlikte görülen bir enfeksiyondur.[8] Kronik enfeksiyonlar, genel olarak on yıllar boyunca herhangi bir belirti göstermediğinden[8] hekimler, onu çoğunlukla karaciğer fonksiyonu testleri aracılığıyla ya da yüksek riskli insanlara yaptıkları rutin kontroller esnasında keşfetmektedir. Yapılan test, akut ve kronik enfeksiyonları birbirinden ayıramaz.[11]

Kan tahlili

[değiştir | kaynağı değiştir]

Hepatit C testi, bir enzim immünoassayı kullanılarak HCV'ye karşı antikorların varlığını belirlemek için yapılan kan tahlilleriyle başlar.[5] Eğer bu testin sonucu pozitif ise, immünoassayı doğrulamak ve ciddiyetini belirlemek için ikinci bir tahlil yapılır.[5] Rekombinant immünoblot analizi, immünoassayı doğrular ve HCV RNA polimeraz zincir reaksiyonu, ciddiyetini belirler.[5] Eğer RNA mevcut değil ve immünoblot pozitif ise kişi daha önce bir enfeksiyon geçirmiş ancak ya tedavi ile ya da kendiliğinden enfeksiyon temizlenmiştir; immünoblot negatif ise, yapılan immünoassay yanlıştır.[5] İmmünoassayın pozitif çıkması için, enfeksiyonun bulaşmasının ardından altı ila sekiz hafta geçmesi gerekir.[9]

Karaciğer enzimleri, enfeksiyonun başlangıç aşamalarında değişkenlik gösterir;[8] ortalama olarak enfeksiyonun başlamasından itibaren yedi hafta sonra artmaya başlarlar.[9] Karaciğer enzimlerinin, hastalığın ciddiyetiyle olan ilişkisi zayıftır.[9]

Biyopsi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Karaciğer biyopsisi, karaciğer hasarının seviyesini belirleyebilir ancak yöntemden kaynaklanan riskler bulunur.[3] Biyopsinin belirleyebileceği tipik değişiklikler, karaciğer dokusundaki akyuvarlar, portal triad'daki lenfoid foliküller ve safra kanallarındaki değişikliklerdir.[3] Hasarın seviyesini belirlemede denenebilecek ve biyopsiye olan ihtiyacı azaltabilecek birçok kan testi vardır.[3]

Görüntüleme

[değiştir | kaynağı değiştir]

Birleşik Devletler ve Kanada'daki hastaların 5–50% kadarı durumlarından haberdardır.[25] Tahlil yaptırma, dövmeleri olanlar da dahil olmak üzere yüksek risk grubundaki kişilere tavsiye edilir.[25] Kronik Hepatitin genellikle tek belirtisi olduğundan karaciğer enzim yüksekliği olan kişilere görüntüleme yöntemi de tavsiye edilir.[31] Birleşik Devletler'de rutin görüntüleme önerilmez.[5]

Önleme

[değiştir | kaynağı değiştir]

2011 itibarı ile Hepatit C için bir aşı bulunmamaktadır. Aşılar geliştirilme aşamasında olup bazıları umut verici sonuçlar göstermiştir.[32] İğne değişim programları ve madde istismarı tedavisi gibi önleyici stratejiler kombinasyonu, damar ile uyuşturucu alan kullanıcılar arasında Hepatit C riskini 75% oranında azaltıyor.[33] Ulusal düzeyde kan bağışı yapanları görüntülemede olduğu gibi sağlık tesislerindeki uluslararası önlemlere bağlı olmak da önemlidir.[9] Steril enjektör kaynağının yetersiz olduğu ülkelerde, sağlık uzmanları ilaç tedavisini enjeksiyon yerine ağız yoluyla yapmalıdırlar.[11]

Tedavi

[değiştir | kaynağı değiştir]

HCV, hastaların 50–80%'inde kronik enfeksiyonu tetikler. Bu vakaların yaklaşık 40-80%'i tedavi ile giderilir.[34][35] Nadir durumlarda enfeksiyon, tedaviye gerek kalmadan temizlenir.[6] Kronik Hepatit C hastaları, alkolden ve karaciğere toksik etkisi olan ilaçlardan sakınmalı[5] ve Hepatit A ve Hepatit B için aşılanmalıdır.[5] Siroz hastası olan kişiler karaciğer kanseri için ultrason yaptırmalıdır.[5]

İlaç Tedavisi

[değiştir | kaynağı değiştir]

HCV enfeksiyonu karaciğer anomalileri olduğu kanıtlanmış kişilerin tedavi araması gerekir.[5] HCV tipine bağlı olarak mevcut tedavi yöntemi, pegile interferon ile antiviral ilaç olan ribavirinin 24 ila 48 hafta boyunca kullanılmasının bir kombinasyonudur.[5] Tedavi gören kişilerin 50–60%'ında sonuçlarında düzelme görülür.[5] Boceprevir veya Telaprevir'in peginterferon alfa ile kombine edilmesi Hepatit C genotip 1'e karşı olan antiviral tepkimeyi arttırır.[36][37][38] Tedavinin yan etkileri yaygındır; tedavi gören kişilerin yarısında grip benzeri semptomlar görülmüş, üçte biri ise duygusal sorunlar yaşamıştır.[5] İlk altı ay içinde yapılan tedavi, Hepatit C'nin kronik hale gelmesinden sonra yapılana göre daha etkilidir.[12] Eğer bir kişide tekrar enfeksiyon gelişir ve sekiz ila 12 hafta içinde temizlenmezse, 24 haftalık pegile interferon tedavisi önerilir.[12] Talasemi (Akdeniz anemisi, bir kan hastalığı) olan kişilerde ribavirinin faydalı olduğu ama kan nakline olan ihtiyacı arttırdığı görünür.[39] Savunanlar Hepatit C'ye karşı meryemana dikeni, ginseng ve kolloidal gümüş gibi bazı alternatif terapilerin de yardımcı olduğunu belirtiyor.[40] Ancak, hiçbir alternatif terapi Hepatit C'nin sonuçlarında iyileşme göstermemiştir ve virüse karşı alternative terapilerin herhangi bir etkisi olduğuna dair kanıt bulunmamaktadır.[40][41][42]

Teşhis

[değiştir | kaynağı değiştir]

Tedaviye verilen tepki, genotipe göre değişir. HCV genotip 1 ve 48 haftalık tedavi sürecinde olan hastalardaki sürekli tepki 40-50% civarındadır.[3] 24 haftalık tedavi sürecinde olan ve HCV genotip 2 ve 3 olan hastaların 70-80%'inde sürekli tepki oluşur.[3] Sürekli tepki, genotip 4 ve 48 haftalık tedavi sürecinde olan hastaların 65%'i civarındadır. Gentoip 6 hastalığında iyileşmenin kanıtları şimdilik seyrektir ve var olduğunun kanıtı da genotip 1 hastalığıyla aynı dozda 48 haftalık tedavide görülür.[43]

Epidemiyoloji

[değiştir | kaynağı değiştir]
Hepatit C'nin Dünya genelinde yayılımı (1999)
Disability-adjusted life year for hepatitis C in 2004 per 100,000 inhabitants
  no data
  <10
  10-15
  15-20
  20-25
  25-30
  30-35
  35-40
  40-45
  45-50
  50-75
  75–100
  >100

130 ila 170 milyon insan yani dünya nüfusunun yaklaşık 3%'ü kronik Hepatit C ile yaşamaktadır.[44] Her yıl 3-4 milyon insan hastalığa yakalanıyor ve yılda 350,000 insan Hepatit C ile alakalı hastalıklar yüzünden hayatını kaybediyor.[44] IDU ve intravenöz tedavi veya steril olmayan medical ekipmanların kombinasyonuna bağlı olarak 20. Yüzyılda oranlarda büyük ölçüde artış olmuştur.[11]

Birleşik Devletler'de halkın 2%’sinde Hepatit C vardır,[5] ve yılda 35,000 ila 185,000 arasında yeni vaka oluşur. Kan naklinden önce yapılan görüntüleme sayesinde 1990’lardan itibaren Batı’da oranlarda azalma olmuştur.[12] Birleşik Devletler’de HCV’ye bağlı ölümler yıllık 8,000 ila 10,000 arasındadır. Beklentiler, HCV testinden önce kan nakli yapılan insanların hastalanıp ölmeleriyle beraber bu oranların artacağı yönündedir.[45]

Asya ve Afrika’daki bazı ülkelerde enfeksiyon oranları daha yüksektir.[46] Enfeksiyon oranlarının çok yüksek olduğu ülkeler, Mısır (22%), Pakistan (4.8%) and Çin’dir (3.2%).[44] Mısır’daki bu yüksek oran, doğru olarak sterilize edilmeyen cam şırıngalar kullanılarak, artık devam etmeyen şistozomiyaza karşı kitlesel tedavi kampanyasına bağlıdır.[11]

Tarih

[değiştir | kaynağı değiştir]

1970'lerin ortasında Ulusal Sağlık Enstitüsü’nün, Kan Nakli Departmanındaki Bulaşıcı Hastalıklar Bölümünün şefi Harvey J. Alter ve araştırma ekibi, çoğu kan nakli sonrası hepatit vakalarının hepatit A veya B virüslerine bağlı olmadığını göstermiştir. Bu keşfe karşılık gelecek 10 yıl boyunca virüsü tanımlamak için gösterilen uluslararası çabalar başarısız olmuştur. 1987 yılında Chiron firmasından Michael Houghton, Qui-Lim Choo ve George Kuo, Hastalık kontrolü ve Önleme Merkezleri’nden Dr. D.W. Bradley ile birlikte çalışarak, bilinmeyen organizmayı belirlemek ve tanısal test geliştirmek için yeni bir moleküler klonlama yaklaşımı kullandılar.[47] 1988’de, Alter A ve B olmayan hepatit tipleri konulu bir panelde, varlığını doğrulayarak virüsü onayladı. 1989 Nisan ayında, Science dergisinde HCV’nin keşfi iki makale halinde yayımlandı.[48][49] Keşif, teşhis ve ilerlemiş antiviral tedavi konusunda önemli ilerlemelere yol açtı.[47] 2000’de, Dr. Alter and Dr. Houghton, “ Hepatit C hastalığına sebep olan virüsün keşfi konusunda öncü çalışmalarından ve Birleşik Devletler'de 1970'lerde 30% oranından, 2000 yılında sıfıra indiren kan nakli yoluyla bulaşan hepatit riskini azaltan görüntüleme metotlarını geliştirdikleri" için Klinik Tıp Araştırması dalında Lasker Ödülü ile onurlandırıldılar.[50]

Chiron, virus ve teşhisi ile ilgili çeşitli patentler aldı.[51] Chiron, CDC'ye 1.9 milyon dolar ve Bradley'e 337,500 dolar ödedikten sonra 1990 yılında CDC'nin rakip patent başvurusu iptal edildi. 1994 yılında Bradley, patenti geçersiz kılmak, kendisini de buluşçulardan biri olarak kaydettirmek, zararlarını temin etmek ve imtiyaz ücreti almak için Chiron'a dava açtı. Temyiz mahkemesini kaybettikten sonra davayı geri çekti.[52]

Toplum ve Kültür

[değiştir | kaynağı değiştir]

Dünya Hepatit Birliği, her yıl 28 Temmuz'da Dünya Hepatit Günü'nü koordine eder.[53] Hepatit C'nin hem bireylere hem de topluma olan ekonomik maliyeti önemli ölçüdedir. Birleşik Devletler'de 2003 yılında, hastalığın ortalama yaşam boyu maliyeti 33,407 dolar,[54] ve 2011 yılında karaciğer nakli ile yaklaşık maliyet 200,000 dolardır.[55] 2003 yılında Kanada'da antiviral tedavi maliyeti 30,000 Kanada doları iken,[56] Birleşik Devletler'de 1998 yılında 9,200 ila 17,600 Amerikan dolarıdır.[54] Dünyanın pek çok bölgesinde, sigortaları olmadığı veya sigortaları antiviral tedaviyi karşılamadığı için insanlar, antviral tedavi alamıyorlar.[57]

Araştırma

[değiştir | kaynağı değiştir]

2011 yılı itibarıyla, yüze yakın ilaç tedavisi, geliştirme aşamasındadır.[55][58] Bu ilaçlara, hepatite karşı aşılar ve immünomodülatörler ve siklofilin inhibitörleri dahildir.[59]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b Ryan KJ, Ray CG (editors), (Ed.) (2004). Sherris Medical Microbiology (4.4 yayıncı = McGraw Hill bas.). ss. 551-2. ISBN 0838585299. 
  2. ^ Houghton M (Kasım 2009). "The long and winding road leading to the identification of the hepatitis C virus". Journal of Hepatology. 51 (5). ss. 939-48. doi:10.1016/j.jhep.2009.08.004. PMID 19781804. 
  3. ^ a b c d e f g h i j k Rosen, HR (23 Haziran 2011). "Clinical practice. Chronic hepatitis C infection" (PDF). The New England journal of medicine. 364 (25). ss. 2429-38. PMID 21696309. 15 Aralık 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2012. 
  4. ^ Maheshwari, A (26 Temmuz 2008). "Acute hepatitis C". Lancet. 372 (9635). ss. 321-32. doi:10.1016/S0140-6736(08)61116-2. PMID 18657711. 
  5. ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v Wilkins, T (1 Haziran 2010). "Hepatitis C: diagnosis and treatment". American family physician. 81 (11). ss. 1351-7. PMID 20521755. 9 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2012. 
  6. ^ a b c d e Chronic Hepatitis C Virus Advances in Treatment, Promise for the Future. Springer Verlag. 2011. s. 4. ISBN 9781461411918. 14 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2012. 
  7. ^ a b c d Nelson, PK (13 Ağustos 2011). "Global epidemiology of hepatitis B and hepatitis C in people who inject drugs: results of systematic reviews". Lancet. 378 (9791). ss. 571-83. doi:10.1016/S0140-6736(11)61097-0. PMID 21802134. 
  8. ^ a b c d Chronic Hepatitis C Virus Advances in Treatment, Promise for the Future. Springer Verlag. 2011. ss. 103-104. ISBN 9781461411918. 14 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2012. 
  9. ^ a b c d e f Dolin, [edited by] Gerald L. Mandell, John E. Bennett, Raphael (2010). Mandell, Douglas, and Bennett's principles and practice of infectious diseases (7th ed. bas.). Philadelphia, PA: Churchill Livingstone/Elsevier. ss. Chapter 154. ISBN 978-0443068393. 
  10. ^ Mueller, S (28 Temmuz 2009). "Alcoholic liver disease and hepatitis C: a frequently underestimated combination". World journal of gastroenterology : WJG. 15 (28). ss. 3462-71. PMID 19630099. 
  11. ^ a b c d e f g h i j Alter, MJ (7 Mayıs 2007). "Epidemiology of hepatitis C virus infection". World journal of gastroenterology : WJG. 13 (17). ss. 2436-41. PMID 17552026. 
  12. ^ a b c d e Ozaras, R (Nisan 2009). "Acute hepatitis C: prevention and treatment". Expert review of anti-infective therapy. 7 (3). ss. 351-61. PMID 19344247. 
  13. ^ Zignego AL, Ferri C, Pileri SA, Caini P, Bianchi FB (Ocak 2007). "Extrahepatic manifestations of Hepatitis C Virus infection: a general overview and guidelines for a clinical approach". Digestive and Liver Disease. 39 (1). ss. 2-17. doi:10.1016/j.dld.2006.06.008. PMID 16884964. 
  14. ^ Louie, KS (Ocak 2011). "Prevalence of thrombocytopenia among patients with chronic hepatitis C: a systematic review". Journal of viral hepatitis. 18 (1). ss. 1-7. PMID 20796208. 
  15. ^ Nakano T, Lau GM, Lau GM, Sugiyama M, Mizokami M (Aralık 2011). "An updated analysis of hepatitis C virus genotypes and subtypes based on the complete coding region". Liver Int. doi:10.1111/j.1478-3231.2011.02684.x. PMID 22142261. 
  16. ^ Maheshwari, A (Şubat 2010). "Management of acute hepatitis C". Clinics in liver disease. 14 (1). ss. 169-76; x. PMID 20123448. 
  17. ^ a b c d e Pondé, RA (Şubat 2011). "Hidden hazards of HCV transmission". Medical microbiology and immunology. 200 (1). ss. 7-11. PMID 20461405. 
  18. ^ a b Xia, X (Ekim 2008). "Epidemiology of HCV infection among injection drug users in China: systematic review and meta-analysis". Public health. 122 (10). ss. 990-1003. doi:10.1016/j.puhe.2008.01.014. PMID 18486955. 
  19. ^ Imperial, JC (Haziran 2010). "Chronic hepatitis C in the state prison system: insights into the problems and possible solutions". Expert review of gastroenterology & hepatology. 4 (3). ss. 355-64. PMID 20528122. 
  20. ^ Vescio, MF (Nisan 2008). "Correlates of hepatitis C virus seropositivity in prison inmates: a meta-analysis". Journal of epidemiology and community health. 62 (4). ss. 305-13. PMID 18339822. 
  21. ^ Marx, John (2010). Rosen's emergency medicine: concepts and clinical practice 7th edition. Philadelphia, PA: Mosby/Elsevier. s. 1154. ISBN 9780323054720. 
  22. ^ "Highest Rates of Hepatitis C Virus Transmission Found in Egypt". Al Bawaba. 9 Ağustos 2010. 15 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2010. 
  23. ^ a b c Tohme RA, Holmberg SD (Haziran 2010). "Is sexual contact a major mode of hepatitis C virus transmission?". Hepatology. 52 (4). ss. 1497-505. doi:10.1002/hep.23808. PMID 20635398. 
  24. ^ "Hepatitis C Group Education Class". United States Department of Veteran Affairs. 23 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2012. 
  25. ^ a b c d e f Jafari, S (Kasım 2010). "Tattooing and the risk of transmission of hepatitis C: a systematic review and meta-analysis" (PDF). International journal of infectious diseases : IJID : official publication of the International Society for Infectious Diseases. 14 (11). ss. e928-40. PMID 20678951. 29 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 7 Temmuz 2012. 
  26. ^ "Hepatitis C" (PDF). Center for Disease Control and Prevention. 8 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 2 Ocak 2012. 
  27. ^ Lock G, Dirscherl M, Obermeier F; ve diğerleri. (Eylül 2006). "Hepatitis C —contamination of toothbrushes: myth or reality?". J. Viral Hepat. 13 (9). ss. 571-3. doi:10.1111/j.1365-2893.2006.00735.x. PMID 16907842. 
  28. ^ a b c "Hepatitis C". FAQ – CDC Viral Hepatitis. 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2012. 
  29. ^ a b Lam, NC (15 Kasım 2010). "Caring for pregnant women and newborns with hepatitis B or C". American family physician. 82 (10). ss. 1225-9. PMID 21121533. 
  30. ^ Mast EE (2004). "Mother-to-infant hepatitis C virus transmission and breastfeeding". Advances in Experimental Medicine and Biology. Cilt 554. ss. 211-6. PMID 15384578. 
  31. ^ Senadhi, V (Temmuz 2011). "A paradigm shift in the outpatient approach to liver function tests". Southern medical journal. 104 (7). ss. 521-5. PMID 21886053. 
  32. ^ Halliday, J (Mayıs 2011). "Vaccination for hepatitis C virus: closing in on an evasive target". Expert review of vaccines. 10 (5). ss. 659-72. doi:10.1586/erv.11.55. PMID 21604986. 
  33. ^ Hagan, H (1 Temmuz 2011). "A systematic review and meta-analysis of interventions to prevent hepatitis C virus infection in people who inject drugs". The Journal of infectious di seases. 204 (1). ss. 74-83. PMID 21628661. 
  34. ^ Torresi, J (Haziran 2011). "Progress in the development of preventive and therapeutic vaccines for hepatitis C virus". Journal of hepatology. 54 (6). ss. 1273-85. doi:10.1016/j.jhep.2010.09.040. PMID 21236312. 
  35. ^ Ilyas, JA (Ağustos 2011). "An overview of emerging therapies for the treatment of chronic hepatitis C". Clinics in liver disease. 15 (3). ss. 515-36. PMID 21867934. 
  36. ^ Foote BS, Spooner LM, Belliveau PP (Eylül 2011). "Boceprevir: a protease inhibitor for the treatment of chronic hepatitis C". Ann Pharmacother. 45 (9). ss. 1085-93. doi:10.1345/aph.1P744. PMID 21828346. 
  37. ^ Smith LS, Nelson M, Naik S, Woten J (Mayıs 2011). "Telaprevir: an NS3/4A protease inhibitor for the treatment of chronic hepatitis C". Ann Pharmacother. 45 (5). ss. 639-48. doi:10.1345/aph.1P430. PMID 21558488. 
  38. ^ Ghany MG, Nelson DR, Strader DB, Thomas DL, Seeff LB (Ekim 2011). "An update on treatment of genotype 1 chronic hepatitis C virus infection: 2011 practice guideline by the American Association for the Study of Liver Diseases". Hepatology. 54 (4). ss. 1433-44. doi:10.1002/hep.24641. PMC 3229841 $2. PMID 21898493. 
  39. ^ Alavian SM, Tabatabaei SV (Nisan 2010). "Treatment of chronic hepatitis C in polytransfused thalassaemic patients: a meta-analysis". J. Viral Hepat. 17 (4). ss. 236-44. doi:10.1111/j.1365-2893.2009.01170.x. PMID 19638104. 
  40. ^ a b Hepatitis C and CAM: What the Science Says 13 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. NCCAM March 2011. (Retrieved 07 March 2011)
  41. ^ Liu, J (Mart 2003). "Medicinal herbs for hepatitis C virus infection: a Cochrane hepatobiliary systematic review of randomized trials". The American journal of gastroenterology. 98 (3). ss. 538-44. PMID 12650784. 
  42. ^ Rambaldi, A (17 Ekim 2007). "Milk thistle for alcoholic and/or hepatitis B or C virus liver diseases". Cochrane database of systematic reviews (Online), 4. ss. CD003620. PMID 17943794. 
  43. ^ Fung J, Lai CL, Hung I; ve diğerleri. (Eylül 2008). "Chronic hepatitis C virus genotype 6 infection: response to pegylated interferon and ribavirin". The Journal of Infectious Diseases. 198 (6). ss. 808-12. doi:10.1086/591252. PMID 18657036. 
  44. ^ a b c "WHO Hepatitis C factsheet". 2011. 21 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2011. 
  45. ^ Colacino, ed. by J. M. (2004). Hepatitis prevention and treatment. Basel: Birkhäuser. s. 32. ISBN 9783764359560. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2012. 
  46. ^ al.], edited by Gary W. Brunette ... [et. CDC health information for international travel : the Yellow Book 2012. New York: Oxford University. s. 231. ISBN 9780199769018. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2012. 
  47. ^ a b Boyer, JL (2001). Liver cirrhosis and its development: proceedings of the Falk Symposium 115. Springer. ss. 344. ISBN 9780792387602. 
  48. ^ Choo QL, Kuo G, Weiner AJ, Overby LR, Bradley DW, Houghton M (Nisan 1989). "Isolation of a cDNA clone derived from a blood-borne non-A, non-B viral hepatitis genome". Science. 244 (4902). ss. 359-62. doi:10.1126/science.2523562. PMID 2523562. 
  49. ^ Kuo G, Choo QL, Alter HJ; ve diğerleri. (Nisan 1989). "An assay for circulating antibodies to a major etiologic virus of human non-A, non-B hepatitis". Science. 244 (4902). ss. 362-4. doi:10.1126/science.2496467. PMID 2496467. 
  50. ^ Winners Albert Lasker Award for Clinical Medical Research, The Lasker Foundation. Retrieved 20 February 2008.
  51. ^ Houghton, M., Q.-L. Choo, and G. Kuo. NANBV Diagnostics and Vaccines. European Patent No. EP-0-3 18-216-A1. European Patent Office (filed 18 November 1988, published 31 May 1989).
  52. ^ Wilken, Judge. "United States Court of Appeals for the Federal Circuit". United States Court of Appeals for the Federal Circuit. 19 Kasım 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2012. 
  53. ^ Eurosurveillance editorial, team (28 Temmuz 2011). "World Hepatitis Day 2011". Euro surveillance : bulletin europeen sur les maladies transmissibles = European communicable disease bulletin. 16 (30). PMID 21813077. 
  54. ^ a b Wong, JB (2006). "Hepatitis C: cost of illness and considerations for the economic evaluation of antiviral therapies". PharmacoEconomics. 24 (7). ss. 661-72. PMID 16802842. 
  55. ^ a b El Khoury, A. C. (1 Aralık 2011). "Economic burden of hepatitis C-associated diseases in the United States". Journal of Viral Hepatitis. doi:10.1111/j.1365-2893.2011.01563.x. 
  56. ^ "Hepatitis C Prevention, Support and Research ProgramHealth Canada". Public Health Agency of Canada. Kasım 2003. 22 Mart 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2012. 
  57. ^ Zuckerman, edited by Howard Thomas, Stanley Lemon, Arie (2008). Viral Hepatitis (3rd ed. bas.). Oxford: John Wiley & Sons. s. 532. ISBN 9781405143882. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2012. 
  58. ^ Ahn, J (Ağustos 2011). "Hepatitis C therapy: other players in the game". Clinics in liver disease. 15 (3). ss. 641-56. doi:10.1016/j.cld.2011.05.008. PMID 21867942. 
  59. ^ Vermehren, J (Şubat 2011). "New HCV therapies on the horizon". Clinical microbiology and infection : the official publication of the European Society of Clinical Microbiology and Infectious Diseases. 17 (2). ss. 122-34. PMID 21087349. 
Sınıflandırma
Dış kaynaklar


"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Hepatit_C&oldid=34176795" sayfasından alınmıştır