Doketizm
| Makale serilerinden |
| Hristiyanlık |
|---|
 |
Doketizm (Yunanca: δοκεῖν dokein "gibi görünmek") İsa'nın yeryüzündeki yaşamı boyunca gerçek ya da doğal bir bedeni olmadığını, bedeninin yalnızca bir görüntüden ibaret olduğunu öne süren öğretidir.[1]
Doktrin
[değiştir | kaynağı değiştir]Doketizm teriminin bulunduğu en eski yazılı kaynak Antakya Episkoposu Serapion'a (197-203) ait bir yazıdır, kendisi apokrif olan Petrus İncili doktirinini geliştirmiştir, daha sonraları ise bu yazının sahte olduğuna kanaat getirilmiştir.[2] Terim aynı zamanda İskenderiyeli Klement tarafından da kullanılmıştır; Nag Hammaadi ya da Hakikatin İfadesi eserinin yazarı Yuhanna Cassian'un inancını açıklamak için kullanmıştır.[3]
Her ne kadar bir doktrin mi yoksa bir hizip mi olduğundan emin olunamasa da, bu inanç genellikle dualist Gnostiklere atfedilmiştir, gnostikler maddeyi kötülükle ilişkilendirmekteydiler ve bu sebeple Tanrı'nın materyal bir beden alamayacağını düşünmekteydiler.[1] Bu inanışa göre İsa'nın tanrısallığı hakkında bir şüphe kalmazken, beşeri tabiatı ile tanrısal tabiat arasında doğrudan bir ilişki söz konusu değildir. Doketizm'in savunduğu en önemli inanış, çarmıhta ölenin yalnızca bir görüntü olduğu düşüncesidir.[4]
İnancın Kınanması
[değiştir | kaynağı değiştir]Doktirinin ilk kınanmasını Yeni Antlaşma'nın kendisinde bulunur. I. Yuhanna 4:2, 5:6 ve II. Yuhanna 7. bölümleri İsa'nın vücut alarak geldiğini itiraf etmeyenleri yargılamaktadır.
Doketizm'e karşı savaşan Kilise Babaları olmuştur, örneğin, Antakyalı İgnatius, İrinaios ve De Carne Christi (Mesih'in Bedeni) kitabında Tertullianus. Bu inanç 381 yılında ikinci ekümenik konsilde (I. Konstantinopolis Konsili olarak da bilinir) kınanmıştır. Dördüncü konsil (Kalkedon veya Kadıköy Konsili) İsa'nın ‘ikili doğası'nı dogma haline getirmiş ve Doketizmin kınanmasını 451 yılında yenilemiştir.[1]
Doketizm inancının bulunduğu düşünülen kitaplar
[değiştir | kaynağı değiştir]Doktrinin Devamı
[değiştir | kaynağı değiştir]Doketizm uzunca bir süre hayatta kalmıştır; özellikle orta Katharizm ve hatta İslam'da yaşamaya devam etmiştir. İslam'a göre haçlanma gerçektir ancak, haça gerilen İsa değildir (Kur'an 4: 157-158).
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c Encyclopedia of early Christianity. Second edition (İngilizce). Everett Ferguson, Michael P. McHugh, Frederick W. Norris. New York. 1999. s. 341. ISBN 978-1-136-61158-2. OCLC 890137175. 25 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2023.
- ^ Ehrman, Bart D. (2003). Lost Christianities : the battles for Scripture and the faiths we never knew (İngilizce). New York: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-514183-2. OCLC 52335003.
- ^ The Encyclopedia of religion (İngilizce). Mircea Eliade, Charles J. Adams. New York. 1987. s. 384. ISBN 0-02-909480-1. OCLC 13137882. 16 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2023.
- ^ New Catholic encyclopedia. 2nd ed (İngilizce). Catholic University of America. Detroit: Thomson/Gale. 2003. s. 797. ISBN 0-7876-4004-2. OCLC 50723247. 18 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2023.
