Dört İmparator Yılı

Dört İmparator Yılı, adını 69 yılında birbiri ardınca Roma İmparatorluğu tahtına çıkan Galba, Otho, Vitellius ve Vespasian adlı imparatorlardan alır.

68 yılında İmparator Nero'ya düzenlenen suikastin ardından İmparatorluk, Marcus Antonius'un öldüğü MÖ 30 yılından beri ilk kez kısa süreli de olsa bir iç savaşla karşı karşıya kalmıştı. Haziran 68 ve Aralık 69 tarihleri arasında Roma, nihayetinde Flavius Hanedanı'nın kurucusu Vespasian'ın taca çıkışına kadar birbiri ardınca İmparatorluk yapan Galba, Otho ve Vitellius tahta çıkışlarını ve düşüşlerine tanıklık etti. İç savaşın bu dönemi Roma İmparatorluğu'ndaki döngüsel politik karışıklıkların sembolü oldu. Bu iç savaşın neden olduğu askeri ve politik anarşinin, Batavian isyanı'nındaki bozgun gibi ciddi yan etkileri oldu.

Veraset

Nero'dan Galba'ya

65 yılında Pisonia, cumhuriyet'i yeniden canlandırmayı amaçlayan bir komplo tertiplediyse de başarısız oldu. 67 sonu ya da 68 başında, Galya Lugdunensis valisi Caius Julius Vindex, Hispanya Tarraconensis valisi Servius Sulpicius Galba'yı Nero'nun yerine geçirebilmek amacıyla onun vergi politikasını bahane ederek isyan etti.

Vindex'in Galya'daki isyanı başarısız oldu. Germanya sınırında konuşlu Roma Lejyonları, Vindex'i karşılamak ve hain olarak karşı koymak için harekete geçti. Lucius Verginius Rufus önderliğindeki Ren ordusu Vindex'i bozguna uğrattı, ardından Vindex intihar etti. Galba, Senato tarafından ilan edilen ilk "halk düşmanı" dır.

Haziran 68'de, Senato kendini Nero'dan koruyabilmek için inisiyatif aldı ve onu "halk düşmanı" ilan ederek Galba'yı İmparator seçti. Kendi kendine imparator olmak isteyen Nymphidius Sabinus, Praetorian muhafızlara, Nero'ya ihanet etmeleri için rüşvet verdi. Nero, suikast sonucu öldürüldü. Galba, imparator olarak tanındı ve Lejyonlarının başında şehre girişi sevinçle karşılandı.

Galba'nın Lejyon'ları: VI Victrix, I Macriana liberatrix, I Adiutrix, III Augusta ve VII Gemina.

Galba'dan Otho'ya

Olayların bu yönde gelişmesi, Germen lejyonlarına, sadâkatlarına karşılık olarak bekledikleri ödülü getirmedi ancak suçlamaktan ziyade Galba'nın tahta giden yolunu tıkadılar. Komutanları Rufus'un yeri hemen yeni imparator tarafından değiştirildi. Aulus Vitellius, Almanyaa Inferior valisi olarak atandı. Germanya'nın sadakatine olan politik güvenin azalaması, İmparatorluğun Batavia'lı muhafızlarının görevden alınmasına ve bunun üzerine Batavia'lıların isyan etmeleriyle sonuçlandı.

Galba, uzun süre popüler kalamadı. Roma'ya doğru olan yürüyüşü sırasında onu hemen kabullenmeyen şehirleri yıkmış ya da çok sayıda cezaya mahkûm etmişti. Roma'da Galba, Nero'nun tüm reformlarını birçok önemli insanın menfaatlerine dokunacak şekilde iptal etti. Selefleri gibi Galba'da bir komplo korkusuyla birçok senatör ve equites'i mahkemeye çıkartmaksızın idam ettirdi. Ordu da mutlu değildi. Güvenli bir şekilde Roma'ya girdikten sonra askerlere kendisini desteklemeleri karşılığında söz verdiği ödülleri vermekten vazgeçti. Üstelik, yeni yıla girilen 1 Ocak 69'da Germanya Inferior eyaleti Lejyonları yeni imparatora sadakat ve bağlılık yemini etmeyi reddettiler. İlerleyen günlerde Lejyonlar valileri olan Vitellius'u imparator ilan edeceklerdi.

Ren Lejyonlarını kaybettiği bilgisinin kendisine ulaşması üzerine Galba panikledi. Genç senatör Lucius Calpurnius Piso Licinianus'u vârisi olarak evlatlık edindi. Bunu yaparak, birçok insanı ve ayrıca kendi payına onursal bir mevkii arzusundaki, tutkulu ve etkili bir adam olan Marcus Salvius Otho'yu da küstürdü. Otho, imparatordan yana oldukça dertli olan Praetorian muhafızlara kendi tarafına geçmeleri için rüşvet verdi. Galba bu askeri darbe'yi haber aldığı zaman durumu normale döndürmek için sokaklara çıktı. Bu bir hataydı çünkü çok fazla taraftar toplayamamıştı. Kısa bir süre sonra Praetorian Muhafız Sempronius Densus tarafından Roma Forumu'nda öldürüldü.

Otho'nun Lejyonları: XIII Gemina ve I Adiutrix

Otho'dan Vitellius'a

Otho, Senato tarafından aynı gün içinde imparator olarak tanındı. Bunca kargaşanın ardından yeni imparator bir derin bir nefes alma ile selamlandı. Hırslı ve açgözlü olduğu halde, Otho kayıtlara geçecek herhangi bir zorbalık ya da acımasızlık yapmadı ve dürüst bir imparator olması beklendi. Her halukarda, Vitellius'un Germanya'dan İtalya'ya yürüme şeklinden rahatsız olmuştu.

Vitellius'un arkasında, İmparatorluğun en seçkin Lejyonları olan ve Germen savaşlarında bulunmuş kıdemli askerlerden oluşan I Germanica ve XXI Rapax gibi lejyonlar vardı. Sonradan anlaşılacağı üzere bu, güce sahip olduğunun en iyi kanıtıydı. Otho, yeni bir iç savaş başlatmak için pek hevesli değildi ve barış teklif etmek bir ajan gönderdi ve Vitellius'u kendi evlatlık oğlu olmaya davet etti. Çok geçti çünkü Vitellius'un generalleri ordunun yarısının başında İtalya'ya girmişti. Art arda birkaç seri küçük zaferden sonra, nihayet Otho Bedriacum Savaşı'nda bozguna uğratıldı. Kaçmak ya da karşı-atak denemek yerine, Otho anarşiye bir son vermeye karar verdiği sırada bir suikaste kurban gitti. İmparatorluğu üç aydan biraz daha uzun sürdü.

Vitellius'un Lejyonları: I Germanica, V Alaudae, I Italica, XV Primigenia, I Macriana liberatrix, III Augusta ve XXI Rapax

Otho'nun Lejyonları: I Adiutrix

Vitellius'tan Vespasian'a

Otho'un suikaste uğradığı haberinin gelmesi üzerine Vitellius, Senato tarafından imparator olarak tanındı. Bu tanıma, Vitellius'un Roma'yı düzenlesi içindi. Fakat saltanatının başlangıcı beklediği gibi olmadı. Vitellius, Roma halkının ortak belleğinde Pontifex Maximus'un göreve geldiği gün olduğu için batıl bir inançla uğursuz sayılan bir günü Allia savaşı'nın (MÖ 390) yıldönümü kutlamaları için seçtiğinde şehir büyük bir şüpheye düştü. Olaylar, bu şüphelerinde kısmen haklı olduklarını ispat edecekti. Sıkıca korunan tahtla birlikte, Vitellius bir dizi şölen ve akşam yemeği düzenledi (Suetonius'a göre sabah, öğle ve akşam olmak üzere üç defa) ve zafer kutlamaları için düzenlenen askeri geçit törenleri imparatorluk hazinesini iflasın eşiğine getirdi. Borçlar kısa sürede arttı ve borç verenler paralarını geri istemeye başladılar. Vitellius, borç verenlerden en istekli olanların işkenceyle idam edilmesini emrederek şiddete meyilli doğasını gösterdi. İmparatorluğun finansal durumunun felakete doğru sürüklenmesi üzerine, Vitellius kendisini vâris olarak adlandıran birçok vatandaşı ve ayrıca müşterek varisçi olduğu diğerlerini de öldürme inisiyatifini kullandı. Ayrıca, her türlü olası rakibini takip ederek, öldürmek için onlara güç sözü vererek saraya davet etmekle meşgul oldu.

Aynı sırada, Mısır ve Ortadoğu eyaletlerinden Iudaea ile Suriye, Vespasian' imparator ilan ettiler. Vespasian, 67 yılında özel bir emirle Nero tarafından Yahudiye eyaletine Büyük Yahudi İsyanı'nı bastırmak için gönderilmişti ve orada Suriye eyaleti valisi Gaius Licinius Mucianus'un desteğini kazanmıştı. Yahudiye ve Suriye'den toplanmış güçlü bir ordu, Mucianus'un komutasında Roma'ya doğru harekete geçti. Vespasian'ın kendisi, Roma için hayati öneme sahip olan ve Mısır'dan yapılan tahıl tedarikini kontrol edebilmek için gittiği İskenderiye'de 1 Temmuz'da İmparator ilan edildi. Vespasian'ın oğlu Titus, Yahudi isyanıyla ilgilenmek için Judaea'da (Yahudiye) kaldı. Doğu Lejyonları daha Roma'ya varmadan önce, Raetia ve Moesia'daki Tuna Lejyonları da Ağustos'ta Vespasian'ı imparator ilan ettiler ve Vespasian, Marcus Antonius Primus tarafından İtalya'ya davet edildi. Ekim'de, Primus yönetimindeki Lejyonlar İkinci Bedriacum Savaşı'nda Vitellius'un ordusuna karşı ezici bir zafer kazandılar. Düşmanlar tarafından kuşatıldığında, Vitellius kenti kendi tarafına çekebilmek için ihtiyacı olduğu yerdelerde rüşvet vererek ya da güç vadederek son bir girişimde bulundu. Kendisini reddedecek olan tek kabile Batavianlar gibi Müttefiki olan birkaç kabileden zorla asker toplamayı denedi. Tuna ordusu şimdi Roma'ya çok yakındı. Tehlikenin ciddiyetini kavradığında, Vitellius son bir girişimde bulundu ve Vesta Rahibeleri'nin eşlik ettiği ajanlarını ateşkes ilan etmek ve barış görüşmelerine başlamak için gönderdi. Ertesi gün, haberciler ordunu şehrin kapılarında olduğu haberi ile geri döndüler. Vitellius saklanmak için içeri gitti ve bir kaçış hazırlığına girişti ancak son bir kez sarayı ziyaret etmeye karar verdi. Burada Vespasian'ın adamları tarafından yakalandı ve öldürüldü. Başkent ele geçirildiğinde Jüpiter Tapınağı'nı ateşe verildi.

Senato birkaç gün sonra Vespasian'ı imparator olarak onayladı. Tarih 69 yılının 21 Aralığıydı ve yıl Galba'nı saltanatında başlamıştı.

Vitellius'un Lejyonları: XV Primigenia

Vespasian'ın Lejyonları: III Augusta, I Macriana liberatrix

Sonuçları

Vespasian, Vitellius'un ölümünden sonra İmparatorluğuna karşı herhangi bir doğrudan tehlike ile karşılaşmadı. Flavius Hanedanı'nın kurucusu oldu ve 79 yılında doğal nedenlerden dolayı öldü.

Tarih dizin

68

Nisan - Hispania Tarraconensis eyaleti valisi Galba ve Gallia Lugdunensis eyaleti valisi Vindex, İmparator Nero'ya karşı ayaklandı.
Mayıs - Ren Lejyonları, Vindex'i Galya'da bozguna uğrattı ve öldürdü.
Haziran - Nero, 8 Haziran'da Senato tarafından halk düşmanı (hostis) ilan edildi ve 9 Haziran'da suikaste kurban gitti; aynı gün, Galba İmparator olarak tanındı.
Kasım - Vitellius, Germania Inferior eyaleti valisi olarak atandı.

69

1 Ocak - Ren Lejyonları Galba'ya bağlılık yemini etmeyi reddetti.
2 Ocak - Vitellius, Ren Lejyonları tarafından imparator ilan edildi.
15 Ocak - Galba, Praetorian muhafızlar'ca öldürüldü ve aynı gün Senato Otho'yu imparator olarak onayladı.
14 Nisan - Vitellius, Otho'yu bozguna uğrattı.
16 Nisan - Otho, suikaste kurban gitti ve Vitellius İmparator olarak kabul edildi.
1 Temmuz - Judaea'daki Roma ordusunun komutanı Vespasian, Tiberius Julius Alexander komutası altındaki Mısır lejyonu tarafından imparator ilan edildi.
August - Tuna Lejyonları Vespasian'ı desteklediğini açıkladı ve Eylül de onun adına İtalya'yı istila etti.
Ekim - Tuna ordusu Vitellius'u bozguna uğrattı ve Vespasian Mısır'ı işgal etti.
20 Aralık -Vitellius, İmparatorluk sarayında askerler tarafından öldürüldü.
21 Aralık - Vespasian imparator olarak tanındı.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

Roma Savaşları, Adrian Goldsworthy
On iki Sezar, Suetonius, Kitabın tamamı; Project Gutenberg: On iki Sezar'ın Hayatları27 Eylül 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Dört imparator yılı, Peter Greenhalgh (1975), İngilizce

g t d Roma ve Bizans imparatorları
Principatus MÖ 27-MS 235	Augustus Tiberius Caligula Claudius Neron Galba Otho Vitellius Vespasianus Titus Domitianus Nerva Trajan Hadrianus Antoninus Pius Marcus Aurelius ile Lucius Verus Commodus Pertinax Didius Julianus (Pescennius Niger) (Clodius Albinus) Septimius Severus Caracalla Geta Macrinus ile Diadumenianus Elagabalus Alexander Severus
Kriz 235-284	I. Maximinus I. Gordianus ile II. Gordianus Pupienus ile Balbinus III. Gordianus Philippus Decius ile Herennius Etruscus Hostilianus Trebonianus Gallus ile Volusianus Aemilianus Valerianus Gallienus ile Saloninus ve II. Valerianus II. Claudius Quintillus Aurelianus Tacitus Florianus Probus Carus Carinus ile Numerianus Galyalı imparatorlar: Postumus (Laelianus) Marius Victorinus (II. Domitianus) I. Tetricus ile II. Tetricus
Dominatus 284-395	Diocletianus Diocletianus (Doğu) ile Maximianus (Batı) Diocletianus (Doğu) ile Maximianus (Batı) ile Galerius (Doğu) ve I. Constantius (Batı) Galerius (Doğu) ile I. Constantius (Batı) ve II. Severus (Batı) ile II. Maximinus (Doğu) Galerius (Doğu) ile II. Severus (Batı) ve I. Konstantin (Batı) ile II. Maximinus (Doğu) Galerius (Doğu) ile Maxentius (Batı) ve I. Konstantin (Batı) ile II. Maximinus (Doğu) Galerius (Doğu) ile Licinius (Batı) ve I. Konstantin (Batı) ile II. Maximinus (Doğu) Maxentius Licinius (Batı) ile II. Maximinus (Doğu) ve I. Konstantin (augustus) ile Valerius Valens Licinius (Doğu) ile I. Konstantin (Batı) ve Licinius, II. Constantinus ile Crispus (Martinianus) I. Konstantin ile Crispus II. Constantinus I. Konstans Magnentius ile Decentius II. Constantius ile Vetranio Julianus Jovianus I. Valentinianus Valens Gratianus II. Valentinianus Magnus Maximus ile Flavius Victor I. Theodosius (Eugenius)
Batı Roma 395-476	Honorius III. Constantius ile II. Constans III. Constantius Ravenna'daki gaspçı olarak Joannes III. Valentinianus Petronius Maximus ile Palladius Avitus Majorianus sonrası Libius Severus sonrası Anthemius sonrası Olybrius Glycerius Julius Nepos (de jure) Romulus Augustus (gaspçı)
Bizans 395-1204	Arcadius II. Theodosius Pulcheria Marcianus I. Leo II. Leo Zeno Basiliscus ile Marcus Zeno I. Anastasius I. Justinus I. Justinianus II. Justinus II. Tiberius Mauricius ile Theodosius Phocas Herakleios* III. Konstantinos Heraklonas II. Konstans IV. Konstantinos ile Herakleios ile Tiberios ile II. Justinianos II. Justinianos Leontios III. Tiberios II. Justinianos ile Tiberios Filippikos II. Anastasios III. Theodosios III. Leon V. Konstantinos Artabasdos IV. Leon VI. Konstantinos İrini I. Nikiforos Stavrakios I. Mihail ile Theofilaktos V. Leon ile Konstantinos II. Mihail Theofilos III. Mihail I. Basileios VI. Leon Aleksandros VII. Konstantinos I. Romanos ile Hristoforos ile Stefanos ile Konstantinos II. Romanos II. Nikiforos I. İoannis II. Basileios VIII. Konstantinos Zoi ile III. Romanos Zoi ile IV. Mihail V. Mihail IX. Konstantinos Theodora VI. Mihail I. İsaakios X. Konstantinos Romen Diyojen VII. Mihail ile Andronikos ile Konstantios ile Konstantinos III. Nikiforos I. Aleksios II. İoannis ile Aleksios I. Manuil II. Aleksios I. Andronikos II. İsaakios III. Aleksios IV. Aleksios Senato tarafından seçilen gaspçı Nikolaos V. Aleksios
İznik 1204-1261	Konstantinos I. Theodoros III. İoannis II. Theodoros IV. İoannis
Bizans 1261-1453	VIII. Mihail II. Andronikos ile IX. Mihail III. Andronikos V. İoannis VI. İoannis ile V. İoannis ile Matheos V. İoannis IV. Andronikos VII. İoannis V. Andronikos II. Manuil VIII. İoannis XI. Konstantinos
Eğik yazılanlar gaspçı ya da ortak imparatordur. *Herakleios döneminden itibaren Grekçe resmî dil olmuş, bu tarihten itibaren imparatorların Latince yerine Grekçe adları yazılmıştır.