İçeriğe atla

Bristol

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Başlığın diğer anlamları için Bristol (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
Bristol
Şehir
Bristol arması
Arma
İngiltere üzerinde Bristol
Bristol
Bristol
ÜlkeBirleşik Krallık Birleşik Krallık
Kurucu Ülkeİngiltere İngiltere
BölgeGüney Batı İngiltere
Nüfus
 (2017)
 • Şehir463.400
 • Yoğunlukoto/km²
 • Kent
670.000
 • Metropol
1.006.600
Zaman dilimiUTC±00.00 (BAS)
 • Yaz (YSU)UTC+01.00 (BAYS)
Alan kodu0117

Bristol, Birleşik Krallık'ın İngiltere ülkesinin Güney Batı bölgesinde bulunan bir törensel kontluk ve tek-seviyeli-yerel-idare-bölgesi ve bir şehirdir.[1] Bristol'a şehir olma krallık beratı 1155'te ve idari kontluk olma beratı ise 1373'te verilmiştir. 13. yüzyıldan beri 500 yıl Bristol, İngiltere'nin en büyük üç şehri arasında bulunmuş ve sıralamada yerini ancak 18. yüzyıl sonlarında Kuzey ve Kuzey-Batı İngiltere'deki sanayi şehirlerinin gayet hızla gelişmeleri sonucu kaybetmiştir.

Şehir Avon Nehri kenarında kurulmuştur ve Atlantik Okyanusu'na Bristol Körfezi'nde katılan Severn Nehri Halici kenarlarında da bulunmaktadır.[1] Bu nedenle yüzyıllarca Bristol, İngiltere'nin en büyük limanlarından biri olmuştur.[1] Ticarî Bristol Limanı önce yüzyıllarca şehir merkezindeyken günümüzde Severn Halicinin ağzına doğru yer değiştirmiş ve şehir sınırlarının hemen batı kenarında bulunan Avonmouth ve Royal Portbury Doklarına geçmiştir. Bristol şehri Somerset ve Gloucestershire kontlukları ile sınırlıdır ve güney-batısında Bath şehri ve kuzeyinde Gloucester şehri bulunmaktadır.[1]

2009 tahminine göre tek-seviyeli-yerel-idare sınırları içinde nüfusu 433.100 kişi ve etrafındaki şehirleşmiş bölgedeki varoşlar, kasabalar ve köyler katılmasıyla tanımlanan "Büyük Şehirsel Bölge (LUZ)" nüfusu 1.006.600 olarak tahmin edilmektedir. Bristol nüfus bakımından Birleşik Krallık'ın altıncı büyük şehri ve Güney-Batı İngiltere bölgesinin en büyük şehirdir.

Bristol bölgesinde ticaret, kültür ve eğitim açısından liderdir. Şehrin ekonomik gücü, mühendislik, havacılık, finansal servisler, medya ve turizm gibi alanlardan gelmektedir.

Şehir birçok eğlence, spor ve alışveriş aktivitesini gerçekleştirebileceğiniz bir yer olduğu gibi aynı zamanda büyük şehirlerde olmayan topluluk hissini de vermektedir. Bristol, karnavalları, festivalleri, barları, müzeleri, sanatçıları ile hem hareketli bir şehirdir hem de dinlenmek isteyenler için birçok olanak sunar.

Şehir 1000 yıllık bir limana sahiptir ama bu tarihi limanlar kapanmış ve eğlence ve sanat aktiviteleri için tekrar düzenlenmiştir. Şehir nüfusuna göre yaşayan insanlar için çok fazla açık alana sahiptir.

Aynı zamanda çok iyi bir ulaşım ağı vardır. Londra ve sahil kentlerine günü birlik gitmek mümkündür. Bristol Uluslararası Havalimanı'nın genişletilmesi ile birlikte daha uzak yerlere gitmek oldukça kolaydır.

Coğrafya ve çevre

[değiştir | kaynağı değiştir]

Sınırlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Altında çamur ve suyu gösteren ağaçlık bir geçit üzerinde, tuğladan yapılmış iki kule arasındaki asma köprü. Uzakta tepeler görülüyor.
Brunel'in Clifton Asma Köprüsü

Bristol'un sınırları, şehrin kendi, gelişmiş bölge veya Greater Bristol dahil olmak üzere birkaç şekilde tanımlanabilir.

Şehir konsey sınırı şehrin en dar tanımıdır. Ancak, batıdaki Severn Estuary'in Flat Holm adalarında (Cardiff, Galler ve Steep Holm'de) biten geniş, kabaca dikdörtgen bir bölümünü içerir.[2] Bu "deniz kenarı uzantı", 1373'te III. Edward tarafından şehre verilen tüzükte belirtilmiş Bristol ilçesi asıl sınırına kadar izlenebilir.[3]

Ulusal İstatistik Ofisi (ONS), Kingswood, Mangotsfield, Stoke Gifford, Winterbourne, Almondsbury, Gordono/ Easton, Whitchurch köyü, Filton, Patchway ve Bradley Stoke gibi Bristol'e bitişik ancak şehir konsey sınırları dışında gelişmiş alanları içeren bir Bristol kentsel alanı tanımlamıştır ancak bu sınır içindeki gelişmemiş alanlar hariç tutulmuştur.[4]

Yarıya kadar bir mağaranın önünde bir platform bulunan bir geçidin kayalık tarafı. Sağda bir yol ve nehir var. Uzakta bir asma köprü ve binalar vardır.
Avon Gorge ve Clifton asma köprüsü, Bristol şehrine bakar

İklim

[değiştir | kaynağı değiştir]
 Bristol iklimi 
Aylar Oca Şub Mar Nis May Haz Tem Ağu Eyl Eki Kas Ara Yıl
En yüksek sıcaklık (°C) 14,2 18,3 21,7 25,7 27,4 32,5 34,5 33,3 28,3 26,8 17,5 15,8 34,5
Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) 7,8 7,9 10,5 13,3 16,6 19,6 21,5 21,2 18,6 14,5 10,6 8,0 14,2
Ortalama sıcaklık (°C) 5,0 4,9 7,1 9,2 12,4 15,4 17,4 17,1 14,7 11,3 7,7 5,3 10,6
Ortalama en düşük sıcaklık (°C) 2,2 1,9 3,7 5,0 8,1 11,1 13,2 13,0 10,8 8,1 4,8 2,5 7,0
En düşük sıcaklık (°C) −14,4 −9,7 −8,3 −4,7 −2 0,6 4,7 3,9 0,6 −3,2 −6,5 −11,9 −14,4
Ortalama yağış (mm) 82,3 53,8 58,6 49,3 62,3 55,2 54,6 64,2 68,0 85,4 82,6 85,9 802,1
Kaynak: Met Office[5]


Ekonomi

[değiştir | kaynağı değiştir]
Taş döşeli bir caddede üstte büyük tabaklarıyla iki süslü metal sütun, arkasında on sekizinci yüzyıldan kalma bir taş bina, üzerinde "Tea Blenders Estabklishec 177-" kelimeleri görülebilir. Dışarıda kafe tarzı masalarda oturan insanlar. Sağda demir korkuluklar vardır.
Corn Street'teki dört Çividen ikisi (iş yapmak için kullanılan bronz masalara verilen isim)

Bristol'de çok eskiden beri ticaret yapılır. Eskiden yünlü kumaş ihraç edilir ve balık, şarap, tahıl ve süt ürünleri ithal edilirken[6] sonraları ise tütün, tropik meyveler ve tarla ürünleri ithal edildi. Motorlu taşıtlar, tahıl, kereste, tarım ve petrol ürünleri başlıca ithal edilen ürünlerdi.[7]

13. yüzyıldan beri nehirler rıhtım yapımı için değiştirildi. 1240'larda Frome, Avon Nehri'ne dökülen derin, insan yapımı bir kanala (Aziz Augustine'nin Menzili olarak bilinir) yönlendirildi.[8][9]

1420'lerde gemiler zaman zaman Bristol'den İzlanda’ya gidiyorlardı. Bristol'dan gelen denizcilerin (Kanada kıyılarına avlarını tuzlamak/tütsülemek için karaya çıkan balıkçılar) Kristof Kolomb veya John Cabot'tan önce Amerika'ya vardıkları tahmin edilmektedir.[10] 1480'lerin başından itibaren Bristol Tüccar Girişimciler Derneği ticaret fırsatları aramak için Kuzey Atlantik'in keşfine mali destek oldu.[10]

1552'de VI. Edward limanı yönetmek için Merchant Venturers'a Kraliyet imtiyaznamesi verdi. Cabot'tan sonra limandan ayrılan kaşifler arasında Martin Frobisher, James Koyu’na adını veren kaptan Thomas James ve 1603'te Cod Burnu ve güney New England kıyılarını keşfeden Martin Pring de vardı.[11]

1670'e gelindiğinde şehrin 6.000 tonluk nakliye tonajı vardı ve bunun yarısı ithal tütündü.

17. yüzyılın sonları ve 18. yüzyılın başlarında ise ticaret filosu köle ticaretine hizmet etti.[10]

18. yüzyılda, Bristol Britanya'nın ikinci en işlek limanıydı[12] ve ticaret Corn Street'teki The Exchange civarındaki ticaret alanında "Nails" (Türkçe: çiviler) denilen bronz masalarda yürütülürdü. Nails kelimesinin "çivi üzerinde nakit" (hemen ödeme) ibaresinden kaynaklandığı belirtilse de, bu tabir muhtemelen kurulumlarından daha önce de kullanılıyordu.[13]

Şehrin ekonomisi havacılık, savunma, medya, bilgi teknolojisi, finansal hizmetler ve turizm endüstrilerine de dayanır.[14][15]

İngiltere'nin en popüler turistik yerlerinden birisi olan Bristol, 2009 yılında uluslararası seyahat yayıncıları Dorling Kindersley tarafından yetişkin gençlere yönelik Eyewitness rehberlerinde Bristol dünyanın ilk on şehrinden birisi seçildi.[16]

Bristol, Core Cities Group'u oluşturan en büyük sekiz İngiliz şehrinden birisidir. Şehir, Küreselleşme ve Dünya Şehirleri Araştırma Ağınca Gama seviyeli küresel şehir ve dördüncü en yüksek sıradaki İngiliz şehri olarak derecelendirilir.[17]

2017'de Bristol'ün gayri safi yurtiçi hasıla değeri 88.448 £ milyardı.[18][19] Kişi başına GSYİH 46.000 £ (65.106 $, 57.794 €) idi. Bu miktar ulusal ortalamanın %65 üzerinde olup Londra ve Nottingham'dan sonra üçüncü en yüksek GSYİH'dır. Bristol, Birleşik Krallık'taki Londra, Edinburgh, Glasgow, Belfast ve Nottingham'ın arkasından altıncı en yüksek kişi başına GSYİH‘ı olan şehirdir.[18]

2011 nüfus sayımına göre Güney Batı İngiltere için yüzde iki ve ulusal ortalama olan yüzde dört işsizlik yüzdesi ile karşılaştırıldığında, Bristol'ün işsizlik yüzdesi yüzde üç idi.[20]

Artık Bristol ekonomisi 1870'lerde olduğu gibi Avonmouth'taki rıhtımlara[21] ve gemilerin büyüklükleri arttığı için 1977'de Royal Portbury Rıhtımı'na taşınan Bristol Limanı'na bağlı olmamasına rağmen, Bristol İngiltere'ye en çok araba ithalatının yapıldığı yerdir. 1991 yılına kadar kamuya ait olan liman 330 milyon sterlinlik yatırımla kiralandı ve yıllık tonajı 3,9 milyon uzun tondan (4 milyon ton) 11,8 milyona (12 milyon tona) yükseldi.[22] Tütün ithalatı ve sigara üretimi durduruldu ancak şarap ve alkollü içki ithalatı devam etmektedir.[23]

Mali hizmetler sektörü şehirde 59.000 kişiye[24] ve 50 mikro elektronik ve silikon tasarım şirketi ise yaklaşık 5.000 kişiyi istihdam etmektedir.

1983'te Hewlett-Packard Bristol'de ulusal bir araştırma laboratuvarını açtı.[25][26]

2014'te ise şehir, TripAdvisor tarafından "İngiltere'deki en iyi 10 turistik yer" arasında yedinci oldu.[27]

Kardeş şehirler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Resimler

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Bristol Katedrali
    Bristol Katedrali
  • Bristol merkezinde Nails
    Bristol merkezinde Nails
  • Bristol merkezinde Orta Çağ'dan kalma Llandoger Trow pub
    Bristol merkezinde Orta Çağ'dan kalma Llandoger Trow pub
  • Bristol Limanı ve Avon Nehri üzerinde Bristol Köprüsü
    Bristol Limanı ve Avon Nehri üzerinde Bristol Köprüsü
  • Clifton Asma Köprüsü
    Clifton Asma Köprüsü
  • Eski Pazar
    Eski Pazar
  • Bristol Old Vic tiyatrosu
    Bristol Old Vic tiyatrosu
  • Bristol City FA Ashton Gate Stadı ve arka planda Clifton Köprüsü
    Bristol City FA Ashton Gate Stadı ve arka planda Clifton Köprüsü
  • Bristol Üniversitesi kulesi
    Bristol Üniversitesi kulesi
Panorama
Üniversiteden panorama
Bristol Temple Meads Tren İstasyonu panoraması

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b c d Nijman, Jan (2020). Geography: Realms, Regions, and Concepts (20. bas.). Wiley. ISBN 978-1119607410. 
  2. ^ "Area boundary for the Bristol unitary authority". NOMIS Labour market statistics. Office for National Statistics. 15 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2009. 
  3. ^ Harding, N. Dermott, (Ed.) (December 1930). "Bristol Charters 1155-1373" (PDF). Bristol Record Society's Publications. Bristol Record Society. 1: 149-165. 9 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). 
  4. ^ Pointer, Graham (2005). "The UK's major urban areas" (PDF). Focus on People and Migration. Office for National Statistics. 28 Haziran 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2011. 
  5. ^ "Bristol İklim Verileri (1980-2010)". Erişim tarihi: 5 Şubat 2019. 
  6. ^ Henry Bush (1828). "Chapter 3: Murage, keyage and pavage". Bristol Town Duties: A collection of original and interesting documents etc. Institute of Historical Research. 12 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2015. 
  7. ^ "UK Port Freight Statistics" (PDF). Department for Transport. ss. PORT0210 , PORT0303. 24 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Ağustos 2015. 
  8. ^ Poole 2013, ss. 8–9.
  9. ^ Watson 1991.
  10. ^ a b c Brace 1976, ss. 13–15.
  11. ^ "Pring, Martin, 1580–1646". American Journeys. 28 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2016. 
  12. ^ "Bristol harbour reaches 200 years". BBC. 14 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2014. 
  13. ^ Knowles 2006, s. 723.
  14. ^ "Bristol Local Economic Assessment March 2011" (PDF). Bristol City Council. 17 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2014. 
  15. ^ "Towns & Cities: VisitBritain Corporate Site". VisitBritain. 5 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2015. 
  16. ^ Mrath (23 Aralık 2008). "DK Eyewitness Travel top 10 cities of the world". Bristol Post. 3 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2011. 
  17. ^ "The World According to GaWC 2020". GaWC - Research Network. Globalization and World Cities. 15 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2020. 
  18. ^ a b "Sub-regional: Gross value added1 (GVA) at current basic price". Office for National Statistics. 11 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından (xls) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2011. 
  19. ^ "Land Use Management for Sustainable European Cities (LUMASEC)". URBACT. European Union. 5 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2015. 
  20. ^ "Lead Key Figures". Office for National Statistics. 29 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  21. ^ Herbert, N. M., (Ed.) (1988). "Gloucester, 1835–1985: Economic development to 1914". A History of the County of Gloucester: Volume 4: The City of Gloucester. Institute of Historical Research. 23 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2015. 
  22. ^ "Bristol (Avonmouth)". Ports and Harbours of the UK. 16 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2014. 
  23. ^ "About Averys Wine Merchants". Averys of Bristol. 2011. 15 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2013. 
  24. ^ "Professional Services". Invest in Bristol. 24 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2014. 
  25. ^ "About the Region". Silicon Southwest. 23 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2013. 
  26. ^ "HP Lab, Bristol, UK". Hewlett Packard. 8 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2009. 
  27. ^ "Top 10 cities global travellers most want to visit". ITV. 8 Nisan 2014. 30 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2015. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Bristol ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
Vikigezgin'de Bristol ile ilgili gezi rehberi bulunmaktadır.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Bristol&oldid=34136490" sayfasından alınmıştır