İçeriğe atla

2019 Amazon orman yangınları

Vikipedi, özgür ansiklopedi
22 Ağustos itibarıyla devam eden yangınlar.

Ulusal Uzay Araştırma Enstitüsü (Instituto nacional de pesquisas espaciais), Ocak-23 Ağustos 2019 tarihleri arasında ülkede en az 75.336 orman yangınının meydana geldiği bilgisini yayınladıktan sonra, 2019 Amazon orman yangınları küresel açıdan dikkat çekmeye başladı.

11 Ağustosta Brezilya'nın en çok bakir yağmur ormanı alanına sahip[1] ve en büyük eyaleti Amazonas, olağanüstü hal ilan etti.[2] Buna rağmen Brezilya federal hükûmeti veriler üzerinde şüphecilik gösterdi.

Etki

[değiştir | kaynağı değiştir]
8-22 Ağustos arasında Amazon bölgesindeki karbonmonoksit artışı.

2019 Ağustos ayı, gözlemlenen orman yangınlarının sayısında büyük bir büyüme göstermiştir. NASA'nın 13 Ağustos'ta yayınladığı görüntüler, yangından çıkan dumanın uzaydan görülebildiğini gösterdi. Ancak NASA'ya göre, Mato Grosso ve Paráthe'daki ortalama altındaki orman yangını aktivitesinden dolayı, Amazon'daki toplam yangın faaliyeti son 15 yılın ortalamasına yakındır.[3]

INPE, 20 Ağustos'ta yaptığı açıklamada, "dünyanın en büyük yağmur ormanında 39,194 yangın çıktığını" tespit ettiğini bildirdi.[4] Bu, 2018'deki aynı zaman dilimindeki yangın sayısına kıyasla yüzde 77'lik bir artışı temsil etmektedir.[4] Bununla birlikte, NASA tarafından finanse edilen NGO GFED, 2018'i 2004-2005'teki tarihi verilere kıyasla alışılmadık derecede düşük bir yangın yılı olarak göstermektedir.[5]

Rondônia ve Amazonas'taki yangınlardan çıkan dumanlar sonucunda, Amazon Havzası'ndan neredeyse 2.800 km uzakta yer alan Brezilya'nın en büyük şehri Sao Paulo'da gökyüzü sabah olmasına rağmen gece kadar karardı.[6][7][8] Uydu görüntüleri ayrıca yangınlardan kaynaklanan büyük miktarda karbonmonoksit ve karbondioksitin yakındaki ülkelere yayıldığını tespit etti.[9]

Tepki

[değiştir | kaynağı değiştir]
Amazon Ormanlarını gösteren harita.
Yangınların sebep olduğu dumanın NASA tarafından çekilmiş uydu fotoğrafı

Bazı uluslararası hükûmetler ve çevre grupları, Brezilya'nın orman yangınlarını yavaşlatma girişimlerinin olmamasından dolayı endişe ve kınamalarını bildirdi. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Amazon orman yangınlarını “dünyadaki oksijenin %20'sini” ürettiği için “uluslararası bir kriz” olarak nitelendirdi ve "Kelimenin tam anlamıyla evimiz yanıyor." dedi.[10]

Almanya Başbakanı Angela Merkel de Macron'un açıklamalarını destekledi ve konuyu G7 tartışmalarının bir parçası haline getirmeyi planladı. Merkel, bir sözcü aracılığıyla “Amazon bölgesindeki yangınların boyutu yalnızca Brezilya ve diğer etkilenen ülkeler için değil, tüm dünya için de şok edici ve tehdit edicidir” dedi.[11] Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri António Guterres, “Küresel iklim krizinin ortasında, büyük bir oksijen ve biyolojik çeşitlilik kaynağına daha fazla zarar veremeyiz” dedi.[11]

Finlandiya, ormansızlaşmayı durdurmak için adımlar atıncaya kadar Brezilya'dan sığır eti ithalatı yasağı fikrini önerdi.[12]

Brezilya hükümeti

[değiştir | kaynağı değiştir]

INPE, Temmuz 2019'da orman yangınlarının %88 oranında arttığını açıkladıktan sonra, Bolsonaro "sayıların sahte olduğunu" belirtti ve INPE direktörü Ricardo Magnus Osório Galvão'yu işten çıkardı.[13] Bolsonaro, Galvão'nun verileri "Brezilya karşıtı bir kampanya" yürütmek için kullandığını iddia etti.[14]

22 Ağustos'ta Bolsonaro, Brezilya'nın yangınlarla mücadele edecek kaynaklara sahip olmadığına değindi ve “Amazon Avrupa’dan daha büyük olduğundan, böyle bir bölgede yangınlarla nasıl mücadele edeceksiniz?'' dedi.[15] Bolsonaro, önceki gün, suçlamayı desteklemek için hiçbir kanıt sağlamamasına rağmen, yangının kasıtlı olarak çevreci sivil toplum kuruluşları (STK'lar) tarafından başlatıldığını iddia etmişti.[16] WWF Brezilya, Greenpeace ve Brezilya Çevre Koruma Enstitüsü gibi STK'lar Bolsonaro'nun iddialarına karşı çıktı.[17]

Bolsonaro ve hükümeti, Macron'un “sansasyonel bir tonda” olduğu ve onun yerel bir sorun olduğunu düşündüğü şeye müdahale etmekle suçladığı görüşünü dikkate alarak, durumun herhangi bir uluslararası denetimine karşı konuştu. Macron ve Merkel'den Bolsonaro, “Brezilya'nın yeni yönetim altında olduğunu hala anlamadılar. Artık Brezilya halkına sadık olan, Amazon’un bizim olduğunu söyleyen bir başkan olduğunu, kötü Brezilyalıların yalan söyleyen rakamları serbest bırakamayacağını ve Brezilya’ya karşı kampanya yapamayacağını söylüyor. ”

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Alexander Zaitchik (6 Temmuz 2019). "In Bolsonaro's Brazil, a Showdown Over Amazon Rainforest". The Intercept and Pulitzer Center on Crisis Reporting. 15 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2019. With contributions by Mauro Toledo Rodrigues
  2. ^ Paraguassu, Lisandra (20 Ağustos 2019). "Amazon burning: Brazil reports record forest fires". Euronews. 22 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2019. 
  3. ^ "Fires in Brazil". The Earth Observatory (İngilizce). NASA. 16 Ağustos 2019. 12 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2019. 
  4. ^ a b Andreoni, Manuela; Hauser, Christine (21 Ağustos 2019). "Fires in Amazon Rain Forest Have Surged This Year". The New York Times. Rio de Janeiro. 13 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2019. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2019. 
  6. ^ Garrand, Danielle (20 Ağustos 2019). "Parts of the Amazon rainforest are on fire — and smoke can be spotted from space". cbsnews.com. CBS Interactive Inc. 27 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2019. 
  7. ^ Irfan, Umair (20 Ağustos 2019). "Amazon rainforest fire: Forests in Brazil, Greenland, and Siberia are burning". Vox. 13 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2019. 
  8. ^ "'Record number of fires' in Brazilian rainforest". BBC News Online. BBC Online. BBC. 21 Ağustos 2019. 22 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2019. 
  9. ^ "The Amazon is on fire - how bad is it?". BBC. 22 Ağustos 2019. 15 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2019. 
  10. ^ Thunberg, Greta (25 Ocak 2019). "'Our house is on fire': Greta Thunberg, 16, urges leaders to act on climate". The Guardian. ISSN 0261-3077. 25 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2019. 
  11. ^ a b Phillips, Tom (23 Ağustos 2019). "Merkel backs Macron's call for G7 talks on Amazon fires". The Guardian. 14 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2019. 
  12. ^ Mackintosh, Eliza (23 Ağustos 2019). "The Amazon is burning because the world eats so much meat". CNN. 30 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2019. 
  13. ^ Forest fires in the Amazon blacken the sun in São Paulo - Darkness on the edge of town 
  14. ^ Londoño, Ernesto (A August 2019). "Bolsonaro Fires Head of Agency Tracking Amazon Deforestation in Brazil" 22 Ağustos 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. The New York Times. ISSN 0362-4331. Retrieved 22 August 2019.
  15. ^ "Brazilian president says country lacks money to fight Amazon fires". The Telegraph. 22 Ağustos 2019. 26 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  16. ^ Watts, Jonathan (21 Ağustos 2019). "Jair Bolsonaro claims NGOs behind Amazon forest fire surge – but provides no evidence". The Guardian. 15 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2019. 
  17. ^ "ONGs rebatem fala de Bolsonaro sobre queimadas" [NGOs contered Bolsonaro's claims] (Portekizce). 22 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2019. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=2019_Amazon_orman_yangınları&oldid=33846326" sayfasından alınmıştır