İçeriğe atla

2. Bundesliga

Vikipedi, özgür ansiklopedi
2. Bundesliga
Ülke Almanya
DüzenleyenAlmanya Futbol Federasyonu
KonfederasyonUEFA
Kuruluş1974 (50 yıl önce) (1974)
Takım sayısı18
Seviye2
Üst ligBundesliga
Alt lig3. Liga
Yerel kupa(lar)DFB-Pokal
Uluslararası kupa(lar)UEFA Avrupa Ligi
(DFB-Pokal kazanılırsa)
Son şampiyon1. FC Heidenheim
(ilk kez) (2022-23)
En çok şampiyon olanArminia Bielefeld
1. FC Nürnberg
SC Freiburg
1. FC Köln
VfL Bochum
(dörder kez)
Resmî sitebundesliga.de

2. Bundesliga (Zweite Bundesliga [ˈtsvaɪtə ˈbʊndəsˌliːɡa]), Almanya profesyonel futbol ikinci ligidir. Almanya profesyonel futbol birinci ligi olan Bundesliga liginin kurulmasında 11 yıl sonra kurulmuştur.[1] 2. Bundesliga, Alman futbol ligi sisteminde Bundesliga'nın altında ve 3. Liga'nın üstünde yer almaktadır. 2. Bundesliga kulüplerinin tümü, her sezon Almanya Kupası turnuvası olan DFB-Pokal'a katılmaya hak kazanır. 2. Bundesliga'da kuruluşundan bu yana toplam 127 kulüp mücadele etmiştir.

2.Bundesliga Batı Almanya'da ikinci futbol ligi olarak kurulması kararı Mayıs 1973'te alınmıştır. Lig, Ağustos 1974'te yirmişer kulüpten oluşan Kuzey ve Güney ligi şeklinde iki ayrı lig şeklinde oynanıyordu. 1981 yılında iki ayrı lig yerine tek lig olarak oynanmaya başlamıştır. 1991-92 sezonunda eski Doğu Almanya'dan kulüplerinin de katılımıyla kısa bir süre iki ayrı lig olarak oynanmış fakat 1994 yılından sonra tekrar 18 takımlı tek bir lig halinde birleştirilmiştir. 2. Bundesliga'yı ilk 2 sırada bitiren iki kulüp doğrudan Bundesliga'ya yükselirken, üçüncü terfi eden kulüp, 1974 ve 1991'yılları arasında ve yine 2008'den bu yana play-off ile belirlenmektedir. 1991 ve 2008 yılları arasında sezon sonunda ilk 3 sırada yer alan kulüp direkt olarak bir üst lige çıkmaktaydı. Ligin son sıralarda tamamlayan takımlar bir alt lige (1974'ten 1994'e Oberliga, 1994'ten 2008'e Regionalliga ve 2008'den bu yana 3. Liga) düşer. 2008'den bu yana ligi son sırada tamamlayan iki kulüp doğrudan bir alt lige düşerken, sondan üçüncü olan takım, 3. Liga'yı üçüncü sırada bitiren takımıa karşı play-off maçı yapar.

1. FC Nürnberg, SC Freiburg, 1. FC Köln, Arminia Bielefeld ve VfL Bochum, ligde dörder şampiyonlukla rekor sayıda şampiyonluğa sahiptir. Bielefeld takımı ayrıca 8 kez Bundesliga'ya yükselmiş olmasıyla bu alanda bir rekora sahiptir.

2018-19 sezonunda ortalama 19.128 seyirci ile 2. Bundesliga İngiltere'deki EFL Championship'ten sonra dünyanın en çok izlenen ikinci futbol ligi durumundadır.

1963'te Almaynya 1 ligi olan Bundesliga'nın kurulmasıyla,[2] en yüksek 2. Lig seviyesi olarak Güney, Güneybatı, Batı, Kuzey ve Berlin olmak üzere beş Regionalligen (bölgesel futbol ligi) kurulmuştur. Sezonun sonunda her bölgesel ligin en üst sırasında yer alan iki takım, Bundesliga'daki düşme takımlarına karşı oynamak üzere gruplara ayrılıyordu. Ancak eski Oberliga'dan sonra yeni oluşturulan Bundesliga ve Regionalliga'ya geçişle birlikte, 2. Bundesliga'nın altyapısının hem sportif hem de ekonomik olarak sorunlu olduğu ve Bundesliga'dan düşen bir kulübün ekonomik olarak alt lig takımlarından çok üstün olduğu anlaşılmıştır.

Bu durum, 1971'deki Bundesliga skandalının kısmen sorumlusuydu ve düşme mücadelelerinde oluşan puan oyunlarındaki manipülasyonlar nedeniyle Rot-Weiß Oberhausen ve Arminia Bielefeld Bundesliga'da kalmayı başarmışlardır. Skandalın bir sonucu olarak, Frankfurt'ta yer alan DFB-Bundestag, 30 Haziran 1973'te, profesyonel ve amatör takımlar arasındaki uçurumu kapatabilmek için, 1974-75 sezonundan itibaren geçerli olacak şekilde, kuzey ve güney olarak ikiye ayrılan 2. Bundesliga'yı başlatmaya karar vermiştir. Uygulanan ayrıntılı puan sistemine göre,[3] kulüpler yeni liglere katılmaya hak kazanabilmekteydi. Sadece önceki beş sezonun sıralamaları değil, aynı zamanda ekonomik ve yapısal gereklilikler de belirleyici faktör olarak belirlenmiştir. Bu puan sisteminde ilk iki yıl için bir katı, takip eden 2 yıl iki katı ve son yıl puanının 3 katı şeklinde toplam 5 yıllık bir puanlama sistemi uygulanmaktaydı. Beraberlik oluşan durumlarda ise, son yıl puanı belrleyici faktör olmaktaydı.

Ancak bu düzenlemeyle DFB, Bundesliga'ya yıllık yükselme turuna katılan on bölgesel ligin 1973-74 sezonunda yer almaları nedeniyle yeni 2. Bundesliga'ya katılmaya hak kazanmadığını gözden kaçırmıştı. Örneğin 1. FC Saarbrücken kulübü, bir üst lige yükselme turunda başarısız olduktan sonra 2. Bundesliga Güney'e kabul edildiği ve Regionalliga güneybatı grubundan gelen SV Alsenborn'un yerini aldığı anlamına geliyordu. Bir diğer örnek ise; Fritz Walter'ın sponsor olduğu bir "kasaba kulübü" olan SV Alsenborn, 1968, 1969 ve 1970 yıllarında Bundesliga yükselme turunda üç kez başarısız olmuştu ve yeni açılan lig'e katılmaya bir şekilde hak kazanmıştı. DFB, Alsenborn'un ikinci lig için uygun koşullara sahip olmadığı ve öngörülebilir gelecekte elde edilemeyeceğini tespit etti ve SV Alsenborn'u o zamanlar üçüncü sınıf amatör bir lig olan Güneybatı Ligi'ne (Amateurliga Südwest) indirdi. Halbuki uygulanan puan sisteminde kulüp, en üst lig'de dahi oynamaya yetecek kadar puanı elde etmiş durumdaydı.

2. Bundesliga'yı Bundesliga'nın altında tamamen profesyonel bir lig olarak kurma kararı, Alman Futbol Federasyonu DFB'nin 30 Haziran 1973'te Frankfurt'ta düzenlediği yıllık toplantısında alınmıştır. Lig, 1963'ten 1974'e kadar bu seviyede olan beş Regionalligas'ın yerini almıştır. Her Regionalliga'nın, Regionalliga Süd için on üç, Regionalliga West için on iki, Regionalliga Nord ve Regionalliga Südwest için yedi ve Regionalliga Berlin için bir olmak üzere yeni lige hak kazanabilecek takım kotaları belirlenmiştir. Katılıma hazk kazanan takımlar belirlenirken, Regionalliga'nın son beş sezonunu dikkate alınarak sıralama yapılmıştır.[4]

Yeni 2çBundesliga Kuzey Ligi ve Güney Ligi olarak yirmişer takımdan oluşan 2 gruba ayrılmıştır. Her bölümün şampiyonu direkt olarak Bundesliga'ya terfi ederken, ikinci olan takımlar, terfi edecek üçüncü takımı belirlemek için iki ayaklı bir play-off mücadelesi verecekti. Her ligdeki son dört kulüp küme düşüyordu. Ancak Bundesliga'dan her gruba düşen kulüp sayısı değişebileceğinden, ligdeki kulüp sayısı ve dolayısıyla küme düşen takım sayısı da değişiklik göstermekteydi.[5][6]

1974'ten 1981'e kadar 2.Bundesliga Kuzey ve Güney grupları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ligin ilk maçı 2 Ağustos 1974 Cuma günü 1. FC Saarbrücken ve SV Darmstadt 98 arasında oynanmış ve Saarbrücken adına 1-0'lık bir galibiyetle sona ermiştir. Nikolaus Semlitsch yeni ligin ilk golünü maçın 18. dakikasında kaydetmiştir.[7][8] Ligin ilk şampiyonları, her ikisi de bir önceki sezon Bundesliga kulüpleri olan kuzey grubunda Hannover 96 ve güney grubunda Karlsruher SC olmuştur. Bundesliga'ya yükselecek üçüncü takımın belirleneceği play-off karşılaşmasında FK Pirmasens ve Bayer Uerdingen karşı karşıya gelmiş ve berabere biten ilk maç sonrası, Uerdingen evinde 6-0 kazandığı maç ile bir üst lige yükselen son takım olmuştur.[5][6] Ancak yükselen üç takım Bundesliga'da çok fazla tutunamadı ve Hannover ve Uerdingen aynı sezon tekrar küme düşerken Karlsruher ise sadece iki sezon dayanbildi.[9]

Bir sonraki sezon şampiyon olarak üst lige yükselmeyi garantileyen iki takım; Tennis Borussia Berlin ve 1. FC Saarbrücken olmuştur. Bir önceki sezon lige yükselen takımlara benzer şekilde, Borussia Berlin 1 sezon, Saarbrücken ise 2 sezon sonra alt lige tekrar düşmüşlerdir. 2. Bundesliga 3.sezonunda ise Alman futbolunun iki dev ismi bir araya gelmişlerdir. Borussia Dortmund, FC Nürnberg'i iki maçta da galip gelerek geride bırakmış ve Dortmund'un dört yıl süren ikinci lig kabusuna son vermiştir.[10][11][12] Güney grubunda sezonun son haftasında, on maçta 55 gol atılarak tur başına tüm zamanların gol rekoru kırılmıştır. Kuzey grubunda ise aynı hafta atılan gol sayısı 51 olmuş ve tüm zamanların en iyi ikinci derecesi edilmiştir.[13]

1976-77'de lig şampiyonları FC St. Pauli ve VfB Stuttgart olurken, üçüncü yükselecek takımın belirlenmesi için 1860 Münih ve Arminia Bielefeld karşı karşıya gelmiştir. Her iki maç ta ev sahibi olan takımın 4-0'lık üstünlüğü ile sona erince, üçüncü bir maç oynanmasına karar verilmiştir. Son maçı 2-0 kazanan 1860 Münih bir üst lige yükselme başarısını elde etmiştir.[14][15] Ottmar Hitzfeld, Mayıs 1977'de VfB Stuttgart için SSV Jahn Regensburg'a karşı bir lig maçında 6 gol atarak tüm zamanların 2. Bundesliga rekorunu kırmıştır.[16]

1977-78 sezonunda Bir sonraki sezonda Bielefeld kuzey grubu; SV Darmstadt 98 ise güney grubunu ilk sıralarda tamamlayarak bir üst lige çıkmıştır. Bundeliga'ya yükselen 3.takım 1. FC Nürnberg ve Rot-Weiss Essen arasında oynana play-off maçı ile belirlenmiştir. Kendi evindeki ilk maçı 1-0 kazanan 1. FC Nürnberg, deplasmandaki maçın 2-2 bitmesiyle birlikte Bundesliga'ya çıkmayı garantileyen 3.takım olmuştur.[17][18] Aynı sezon bir sezonda 41 gol atan Rot-Weiss Essen oyuncusu Horst Hrubesch gol rekoru kırmıştır.[19]

1978-79 sezonunda 2 grubun şampiyonları 1860 Münih ve Bayer 04 Leverkusen direkt olarak Bundesliga'ya yükselen takımlar olurken, yükselecek 3.takımı belirleyecek olan play-off maçı Bayer Uerdingen ve SpVgg Bayreuth arasında oynanmıştır. Oynanan play-off maçında kendi evindeki maçı 2-1 kazanan Bayer Uerdingen, deplasmandaki maçın da beraberlikle sonuçlanmasıyla üst lige yükselen 3.takım olmuştur. Aynı yıl Kuzey grubunu 5.sırada tamamlayan Westfalia Herne ve 6.sırada tamamlayan FC St. Pauli, finansal nedenlerle bir alt lige düşürülmüştür.[20][21] Bir sonraki sezonda gruplarında şampiyon olarak direk bir üst lige yükselen takımlar, 1. FC Nürnberg ve Arminia Bielefeld olurken, play-off maçında Karlsuher SC ve Rot-Weiss Essen karşı karşıya gelmiştir. Deplasmandaki ikinci maçı 3-1 kaybetmesine rağmen, kendi evinde oynanan ilk maçı 5-1 kazanan Karlsuher SC bir üst lige yükselen son takım olmuştur.[22][23] Arminia Bielefeld Mayıs 1980'de Arminia Hannover'ı 11-0 yenerek Bundesliga rekoru kırmış ve o sezon ligdeki en farklı galibiyeti elde etmiştir.[24]

Lig tarihinin 7.sezonu olan 1980-81 yılı 2 gruplu formatta oynanan son sezondur. 7 Haziran 1981 tarihinde DFB'nin 77'ye karşı 84 oy üstünlükle alınan karar göre, 1981-82 sezonundan itibaren, 20 takımdan oluşan tek bir lig üzerinde uzlaşma sağlanmıştır.[25] 1979-80 Bundesliga sezonunda küme düşen üç takımını, Werder Bremen, Eintracht Braunschweig ve Hertha Berlin'nin dahil olduğu ve bu sebeple, 22 takımla oynanmak zorunda kalınan kuzey grubunda alışılmadık derecede güçlü takımlar yer alıyordu. Sezon sonunda SV Werder Bremen şampiyon olurken, Eintracht Braunschweig grubu ikinci sırada tamamlamıştı. Hertha toplamda 123 gol attığı sezonda ilk iki sırada bitirmeyi başaramamıştı. Güney grubunda, ligi ikinci kez SV Darmstadt 98 kazanırken, ikinci bitirerek play-off oynama hakkı kazanan Kickers Offenbach oluyordu. Play-off karşılaşması sonucunda bir üst lige yükselen takım Braunschweig olmuştur. Ligin tek bir lige indirilmesi, 22 takımın bir alt ligedüşmesi anlamına gelirken, o sezon alt liglerde yer alan hiçbir takım 2. Bundesliga'ya yükselmedi.[26][27]

1981 ve 1991 arası tek grup dönemi

[değiştir | kaynağı değiştir]

20 takımdan oluşan tek lig sisteminde, üst lige yükselme mücadelesinde bir farklılığa gidilmiştir. Ligi ilk 2 sırada tamamlayan takımlar direkt olarak bir üst lige yükselirken, 3.sırada bitiren takım, bir üst ligi 16.sırada bitiren takım ile 2 maçlı eleme usulü sisteminde play-off maçları oynayacaktı. Ligi son 4 sırada bitiren takımlar direkt olarak bir alt lige düşecekti. İlk sezonda, bu ligde ilk defa mücadele eden Schalke 04 şampiyon olmuş ve ligi ikinci sırada bitiren Hertha BSC ile birlikte direkt olarak bir üst lige yükselmiştir. Ligi üçüncü sırada bitiren Kickers Offenbach takımı, Bundesliga'yı 16.sırada tamamlayan Bayer Leverkusen ile play-off maçları yapmış fakat, bu maçlar sonucunda üst lige çıkmayı başaramamıştır. Ligi 4.sırada ve Offenbach'ın bir puan gerisinde tamamlayan 1860 Münih, DFB'nin bir sonraki sezon için kendilerine lisans vermeyi reddetmesinden sonra küme düşürülmüştür. Bu karar ile birlikte, küme düşme potasında en iyi durumdaki takım olan SG Wattenscheid 09'u ligde 17. sıraya yerleşmiş ve bir alt lige düşmekten kurtulmuştur.[28] Bir sonraki sezonda ligi şampiyon olarak tamamlayan SV Waldhof Mannheim ve ikinci sırada bitiren Kickers Offenbach Bundesliga'ya yükselmiştir. SV Waldhof Mannheim tarihinde ilk defa Bundesliga'da mücadele etme başarısını göstermiştir. Play-off mücadelesi üst lig'den düşen Schalke 04 ile, ligi 3.sırada tamamlayan Bayer Uerdingen arasında oynanmış ve bir önceki sezon 2.Bundesliga şampiyonu Schalke 04 elenerek 2.Bundesliga'ya geri dönmüştür.[10][29]

1983-84 sezonu sonunda Schalke 04 ligi 2.sırada tamamlayarak bir sezon sonra şampiyon olan Karlsruher SC ile birlikte üst lige yükselmeyi tekrar başarmıştır. Üçüncü sırayı alan MSV Duisburg, Bundesliga'dan gelen Eintracht Frankfurt ile oynadığı play-off maçlarını toplamda 0-5 gibi kesin bir skorla kaybederek üst lige çıkamamıştır. Aynı sezonda, daha önce 2 kez play-off mücadelesi veren fakat ikisinde de başarıya ulaşamayan Rot-Weiss Essen, 2. Bundesliga'dan bir alt lige düşmüştür.[30] Takip eden 1985-86 sezonunda 1. FC Nürnberg ilk kez şampiyonluk yaşarken, Hannover 96 ikinciliği elde ederek üst lige yükselmiştir. Üçüncülüğü elde eden 1. FC Saarbrücken, üst ligden gelen Arminia Bielefeld ile oynadığı eleme maçlarında üstünlük sağlayarak üst lige çıkan 3.takım olmayı başarmıştır. Bir önceki sezon Bundesliga'dan düşen Kickers Offenbach, ligi 19.sırada tamamlayarak bir alt lige düşerken, 1979 yılında lisansı iptal edildikten sonra alt lige düşürülen St. Pauli lige tekrar geri dönmüştür.[31]

1985-86 sezonunda lig'de Berlin'den mücadele eden 3 takım bulunuyordu. Bu 3 takımdan Blau-Weiß 90 Berlin, sezonu 2. sırada tamamlayarak tarihinde ilk ve tek kez Bundesliga'ya yükselirken, Hertha BSC ve Tennis Borussia ligi son sıralarda tamamlayarak amatör kümeye düşmüşlerdir. küme düşen iki Berlin takımı dışında yine eski bir Bundesliga takımı olan MSV Duisburg alt lige düşmüştür. Aynı yıl lig şampiyonu olan FC 08 Homburg, Blau-Weiß 90 Berlin gibi tarihinde ilk ve tek kez Bundesliga'da mücadele edecekti. Muhtemelen tarihin en ünlü play-off maçları bu sezonda 2. Bundesliga'yı 3.sırada bitiren Fortuna Köln ile üst lig'den gelen Borussia Dortmunda arasında oynanan maçlardı. İlk maçı Köln evinde 2-0 kazanırken, deplasmanda oynanan maçı 3-1 kaybetmişlerdi. Deplasman golü avantajının uygulanmadığı bu maçlarda iki maç sonunda beraberlik bozulmaz ise, üçünü bir maç oynanmaktaydı. Tarafsız bir şehir olan Düsseldorf'ta oynanan üçüncü maçı 50.000 taraftar önünde Dortmund ekibi 8-0 kazanmıştır.[32][33]

1987 sezonuna gelindiğinde bir üst lige yükselen takımlar Hannover 96 ve Karlsruher SC olurken, bir önceki sezon amatör kümeden 2. Bundesliga'ya yükselen St. Pauli, ligi 3.sırada tamalayarak, geçtiğimiz yılın şampiyonu olarak üst lige yükselen FC 08 Homburg ile eleme maçı oynama başarısını göstermiş, fakat iki maç sonunda bir gol farkla elenerek üst lige yükselememiştir. Aynı yıl yine eski bir Bundesliga ekibi olan Eintracht Braunschweig amatör kümeye düşmüştür.[34] 1988 sezonu sonunda FC St. Pauli 10 yıllık bir aradan sonra ligi ikinci sırada bitirerek üst lige yükselirken, aynı sezonun şampiyonu olan Stuttgarter Kickers tarihinde ilk defa Bundesliga'ya yükselmiştir. Her takımın kendi evindeki tek gollü galibeyeti nedeniyle oynanan üçüncü maçı penaltılarla kaybeden lig üçüncüsü SV Darmstadt 98 ligde kalırken, SV Waldhof Mannheim Bundesliga'da kalmıştır. Yine eski bir Bundesliga takımı olan Arminia Bielefeld sezon sonu bir alt lige düşerken, ligi 17.sırada tamamlayan SpVgg Bayreuth, 2.Bundesliga ekibi Rot-Weiß Oberhausen'in lisans iptali sebebiyle 2. Bundesliga'da kalmıştır.[35]

1988-89 sezonu sonunda Fortuna Düsseldorf sezonu şampiyon olarak tamamlarken, Saarland şehrinini iki takımı olan FC Homburg ve 1. FC Saarbrücken ligi 2. ve 3 sırada tamamlamıştır. Ancak Saarbrücken, Bundesliga'dan gelen Eintracht Frankfurt'u elemeyi başaramayarak ligde kalmıştır. Ligi 17.sırada tamamlayan SpVgg Bayreuth, Kickers Offenbach'ın lisansı reddedilince tekrar küme düşmekten kurtulmuştur. Art arda 14 sezondur kümede mücadele eden 1. FC Union Solingen, bu sezon sonunda küme düşmüştür.[36] Sezon sonunda İspanya doğumlu Joaquín Montañés, 1974'ten 1989'a kadar giydiği Alemannia Aachen formasıyla 479 maçın ardından futboldan emekli olmuştur. Bu rakam aynı zamanda 2. Bundesliga takımları içinde, bir takımda en çok forma giyen oyuncu rekorudur.[37] 1990 yılı sonunda daha önce amatör kümeye düşen Hertha BSC ligi şampiyon olarak tamamlarken, onu Bundesliga'da kulüp tarihinde ilk defa mücadele edecek olan SG Wattenscheid 09, takip etmiştir. Ligi 3.sırada tamamlayan 1. FC Saarbrücken üst üste ikinci kez play-off oyanmış, fakat Bundesliga'dan gelen rakibi VfL Bochum'a kaybederek üt lige çıkamamıştır. 3.kez üst üste düşme bölgesinde bitiren SpVgg Bayreuth ve 16 sezondurlig'de mücadele eden ve lig'in kurucu takımlarından birisi olan Alemannia Aachen bir alt lige düşmüşlerdir.[38]

Tek lig usulünde oynanan onuncu sezon, 1991 yılında gerçekleşen Almanya'nın yeniden birleşmesi sonrası ligde değişikliklere yol açtığı için bir süre mevcut formatındaki son sezon olarak kayıtlara geçmiştir. Sezonu eski Bundesliga ekipleri olan FC Schalke 04 ve MSV Duisburg lider ve ikinci olarak bitirmiştir. ligi üçüncü sırada bitiren Stuttgarter Kickers, ilk iki eleme maçında FC St. Pauli ile eşleşmiştir. İlk iki karşılaşmanın 1-1 sona ermesi sonrası, üçüncü maç tarafsız sahada oynanmış ve Stuttgart son maçı 3-1 kazanarak bir üst lige çıkmayı başarmıştır. Bu sezonda FC Schweinfurt 05, tüm sezonda sadece iki maç kazanarak lig tarihinin en kötü performanslarından birini ortaya koymuştur. Rot-Weiss Essen'in lisansı iptal edildiği gerekçesiyle, ligi düşme potasında bitiren SV Darmstadt 98 küme düşmekten kurtulmuştur.[39]

Alman yeniden birleşmesi sezonu 1991-92

[değiştir | kaynağı değiştir]

1991-92 sezonunda lig, o sezon lige katılan altı yeni Doğu Alman kulübünü de dahil edebilmek için kuzey ve güney olmak üzere iki bölgesel grupta toplamda 24 takıma genişletilmiştir. Doğu Alman kulüpleri, coğrafi konumlarından dolayı biri kuzey ve beşi güney grubuna dahil olacak şekilde çok düzensiz bir şekilde gruplara katılmıştır. Bu yıla özgü olarak uygulama sadece şampiyon olan takımların Bundesliga'ya yükselmesi şeklinde değiştirilmiştir. Kuzey grubunda Bayer Uerdingen ve güney grubunda 1. FC Saarbrücken şampiyon olarak Bundesliga'ya yükselmiştir. Yine bu yıl uygulamasına göre, her grubun son 3 sırasında yer alan takımlar bir alt lige düşmüştür. Sezon sonunda Doğu Almanya'dan lige katılan altı takımdan üçü alt lige düşmüştür. Düşen takımlardan diğer ikisi ise, 1982 yılında lisansları iptal edildikten sonra, bir önceki sezon 2. Bundesliga'ya yükselen Blau-Weiß 90 Berlin ve 1860 Munich takımları olmuştur. Bu sezon sonundan itibaren tek lig sistemine geri dönülmüş, fakat lig'de yer alan takım sayısı 24'e yükseltilmiştir.[40][41]

1992'den günümüze tek lig dönemi

[değiştir | kaynağı değiştir]

1992-93 sezonu, 24 takımın tek bir ligde mücadele ettiği ve her kulübün 46 maç oynadığı çok önemli bir sezondu. Bu sezondan başlayarak 2008 yılına kadar ligi ilk 3 sırada bitiren takım direkt olarak üst lige yükselmiştir. Yeni lig formatının ilk sezonunda SC Freiburg ilkşampiyonluğu ve Bundesliga'ya terfiyi kazanmıştır. Ligi ikinci sırada bitiren MSV Duisburg, Bundesliga'ya geri dönerken, üçüncü olan VfB Leipzig, 2. Bundesliga'dan terfi alan ilk eski Doğu Almanya kulübü olmuştur. Lig'de yer alan takım sayısını 20'ye çekebilmek için bu sezonda lig'den 7 takım alt lige düşürülmüştür. Bunlardan Eintracht Braunschweig, Fortuna Düsseldorf ve SV Darmstadt 98'i eski Bundesliga ekipleriydi.[42] 1993-94 sezonunda yine bir değişikliğe gidilerek, takım sayısının 18 olarak sabitlenmesi kararı alınmıştır. Bunu gerçekleştirebilmek için bu sezonda lig'den 5 takım düşürülmüştür. Bir yıl önce üçüncü ligden 2. Bundesliga'ya terfi eden ve 1981'den beri ilk kez Bundesliga'ya geri dönen 1860 Münih ile birlikte, VfL Bochum, Bayer Uerdingen üst lige çıkmıştır. Sezonu en alt sırada tamamlayan 5 takımdan bir tanesi de eski Doğu Almanya takımlarından birisi olan Carl Zeiss Jena olmuştur.[43]

1994 yılında alt ligler için yeni bir düzenlemeye gidildi ve 2. Bundesliga'nın bir alt ligi olan Oberligas'ın yerini yeni Regionalligas almıştır. Bu değişiklik ile birlikte alt liglerde 1980 yılından sonra ilk kez alt ligde mücadele eden takımların 2. Bundesliga'ya doğrudan yükselme şansı oluşmuştur. Play-off sisteminin tekrar başlayacağı 2008 yılına kadar ligi ilk 3 sırada bitiren takım direkt olarak bir üst lige yükselirken, ligin son 4 sırasında kalan takımlar bir alt lige düşmüştür. 1995 yılındaki yeni yükselme ve düşme sisteminin uygulandığı ilk senin şampiyonu Hansa Rostock olmuştur. FC St. Pauli ve Fortuna Düsseldorf ise iki ve üçüncü sırayı alarak bir üst lige yükselmişlerdir. Düşme hattında kalan takımlar ise sezonda sadece 3 galibiyet alan FSV Frankfurt ile birlikte FC Homburg ve FSV Zwickau olurken, ligi 7.sırada tamamlayan 1. FC Saarbrücken'in lisansı iptal edilince, FSV Zwickau'nun alt lige düşürülmesi iptal edilmiş ve ligde kalmıştır.[44]

1995-96 yılında şampiyon olan VfL Bochum ile birlikte bir önceki sezon alt ligden yükselen Arminia Bielefeld ile MSV Duisburg üst lige yükselirken, ligin son dört sırasında yer alan takımlar ise, Chemnitz, Hannover 96, 1. FC Nürnberg ve SG Wattenscheid 09 olarak alt lige düşmüşlerdir.[45] Aynı yıl üst lig'den 1. FC Kaiserslautern ve Eintracht Frankfurt, ilk defa 2. Bundesliga'ya düşmüşler, fakat 1. FC Kaiserslautern ertesi yıl üst lige yükselmeyi tekrar başarırken, Eintracht Frankfurt bir sezon daha 2. Bundesliga'da mücadele etmiştir. 1. FC Kaiserslautern ile birlikte üst lige yükselen takımlar, ilk defa üst lige çıkan VfL Wolfsburg ve Hertha BSC olmuştur. Ayrıca Kaiserslautern üst lig'den gelerek bir sonraki yıl tekrar üst lig'e dönen ilk ve tek kulüptür.[46] Aynı yıl 1. FC Kaiserslautern ve SV Meppen, arasında oynanan ve Kaiserslautern'in Meppen'i 7-6 mağlup ettiği maç, toplamda 13 gol atılarak bu alanda rekoru halen elinde tutmaktadır.[47] Bir sonraki yıl Eintracht Frankfurt ligi lider bitirirken, SC Freiburg ikinci ve Regionalliga'dan yeni dönen FC Nürnberg üçüncü olarak üst lige çıkmayı garantilemiştir. Alt sırada ise küme düşen 3 eski Doğu Alman kulübünden VfB Leipzig ve arka arkaya on bir sezondan sonra ligden ayrılmak zorunda kalan SV Meppen bulunuyordu.[48]

1998-99 sezonunda 1. FC Köln ilk kez, 1963'te liglerin başlangıcından bu yana 35 sezon üst üste Bundesliga'da oynadıktan sonra küme düşmüş ve 2. BUndesliga'da ilk yılında ligi 10.sırada bitirmiştir. o yıl ligi Arminia Bielefeld kazanırken SpVgg Unterhaching ve SSV Ulm 1846 onu takip ederek üst lige ilk defa çıkmışlardır. Ligde son sırada yer alan Fortuna Düsseldorf, Regionalliga'ya düşerken SG Wattenscheid 09, KFC Uerdingen 05, (eski adıyla Bayer Uerdingen) ve FC Gütersloh ona eşlik etmişlerdir.[49] Yeni milenyumun ilk sezonunda, bir dönemin sona ermiş ve Fortuna Köln, 1974'teki kuruluşundan bu yana ligde arka arkaya 26 sezonun ardından küme düşmüştür. Onun bölgesel olarak rakibi olan 1. FC Köln ligi kazanırken, VfL Bochum ikinci, FC Energie Cottbus ise üçüncü sırada yer alarak ilk defa Bundesliga'ya yükselmiştir. Fortuna Köln'e alt ligde lisansları iptal edilen Karlsruher SC, Kickers Offenbach ve Tennis Borussia Berlin eşlik etmişlerdir.[50]

2000-01'de sezonu sonunda 1. FC Nürnberg şampiyon olurken ve Borussia Mönchengladbach iki yıllık bir aradan sonra Bundesliga'ya terfi eden ikinci kulüp olmuştur. Üçüncü sırayı alan FC St. Pauli onlarla birlikte üst lige yükselmiştir. 1998-99 sezonunda Bundesliga'ya yükselen, fakat bir yıl sonra 2. Bundesliga'ya geri dönen SSV Ulm 1846, ligi 16 sırada tamamlayarak alt lige düşmüştür.[51] 2001-02 sezonunda üst lige çıkmayı hak kazanan takımlar, Hannover 96, Arminia Bielefeld ve VfL Bochum olmuştur.[52] Bir sonraki yıl ise üst lige yükselen takımlar, lig şampiyonu olan SC Freiburg'un arkasında yer alan 1. FC Köln ve Eintracht Frankfurt, olmuşlardır.[53]

2004 yılında 1. FC Nürnberg ve Arminia Bielefeld, tekrar üst lige yükselirken, üçüncü sırada yer alarak üst lige yükselen FSV Mainz 05, tarihinde ilk defa Bundesliga'da mücadele etmeye hak kazanmıştır.[54] 2005 sezonunda 2003 sezonunda olduğu gibi, 1. FC Köln ve Eintracht Frankfurt üst lige yükselirken, onlara MSV Duisburg eşlik etmiştir. Ligi alt sırada tamamlayan dört kulüpten Rot-Weiß Oberhausen, Rot-Weiss Essen ve Rot-Weiß Erfurt, olurken, dördüncü takım Eintracht Trier olmuştur.[55]

2006 yılında VfL Bochum yine şampiyon olurken, FC Energie Cottbus ikinci kez 3 yıllık bir dönem mücadele edeceği Bundesliga'ya geri dönmüştür. Ligi 2.sırada bitiren Alemannia Aachen, 1970 yılından sonra bir kez daha Bundesliga'da mücadele etmeye hak kaznmıştır. O yıl alt lige düşen takımlar arasında, 2 yıl 2. Bundesliga'da mücadele eden eski Doğu Alman temsilcisi Dynamo Dresden de bulunuyordu.[56] 2006 ayrıca Willi Landgraf'ın 2. Bundesliga futbolundan emekli olduğuyıldır. Landgraf, 1986'dan 2006'ya kadar toplamda 508 2. Bundesliga maçında, Rot-Weiss Essen, FC 08 Homburg, FC Gütersloh ve Alemannia Aachen takımlarının formalarını giyerek rekor kırmıştır.[37][57] 1998 yılında Bundesliga'dan alt lige düşen Karlsruher SC 2007 sezonu sonunda tekrar üst lige dönmüştür. Onunlar birlikte Hansa Rostock ve MSV Duisburg üst ige yükselen diğer takımlar olmuştur.[58] 2008 sezonunda bir önceki sezon Bundesliga'dan düşen Borussia Mönchengladbach şampiyon olurken, ligi ikinci sırada bitiren 1899 Hoffenheim ve üçüncü sırada bitiren 1. FC Köln üst lige yükselmiştir.[59]

2008-09 sezonu play-off maçlarının geri döndüğü sezon olmuştur. 2. Bundesliga'yı 3.sırada bitiren takım ile, Bundesliga'yı 16.sırada bitiren takımın play-off maçı oynaması kararlaştırılmıştır. Bununla birlikte 2.Bundesliga sezonu sonunda ligi 16.sırada bitiren takım, 3. Lig'i 3. sırada bitiren takımla play-off maçı oynayacaktır. SC Freiburg ve1. FSV Mainz 05 üst lige direkt olarak yükselen takımlar olurken, ligi 3. sırada bitiren 1. FC Nürnberg, üst lig 16.'sı olan FC Energie Cottbus ile play-off maçları oyanmış ve iki maç toplamında 5-0 toplam skor elde ederek, o da üst lige yükselme başarısı elde etmiştir. Bu arada, alt lig 3.sü olan SC Paderborn ile 2. Bundesliga 16.'sı olan VfL Osnabrück arasında oynana polay-off maçını alt lig temsilcisi kazanmış ve bunun sonucunda VfL Osnabrück alt lige düşmüştür.[60]

2009-10 sezonunda 1. FC Kaiserslautern 4 yıllık bir aranın ardından, şampiyon olarak tekrar üst lige yükselmiş, FC St. Pauli ise 2.olarak onu takip etmiştir. Ligi 3. bitiren FC Augsburg play-off'larda 1. FC Nürnberg'e 2 maç toplamında 3-0 yenilerek üst lige çıkma şansını kaybetmiştir. 16. sırada ligi tamamlayan Hansa Rostock, FC Ingolstadt 04 ile oynadığı play-off maçlarını kaybederek alt lige düşmüştür.[61] 2010-11 sezonunda direkt yüksele 2 takım Hertha BSC ve FC Augsburg olurken, üçüncü olan VfL Bochum Borussia Mönchengladbach ile yaptığı play-off maçlarını kaybederek çıkma şansını kaybetmiştir. Aynı yıl 3. Lig'den üst lige yükselen VfL Osnabrück, 2 yıl sonra tekrar alt lig 3.'sü ile Dynamo Dresden'e karşı oynadığı play-off maçlarını; her iki maçta berabere bitmesinden dolayı, 2.maç'ın uzatmalarında yediği gol ile, kaybederek tekrar alt lige düşmüştür.[62]

2011-12 sezonunda art arda 15 yıl 2. Bundesliga'da mücadele eden Greuther Fürth şampiyon olmuştur. Onu ikinci olarak takip eden Eintracht Frankfurt ikinci olurken, Fortuna Düsseldorf play-off'larda Hertha Berlin'i mağlup ederek 1997'den bu yana ilk kez Bundesliga'ya geri dönmüştür. alt lige düşme play-off maçlarında Karlsruher SC, Jahn Regensburg'a karşı beraberlik ile biten iki maçın ardından deplasman golü kuralıyla küme düşmüştür.[63]

Hertha Berlin, 2012-13 sezonunda son üç sezonda ikinci kez 2. Bundesliga'yı kazanmış ve 1985'ten beri Bundesliga'da olmayan Eintracht Braunschweig lig ikincisi olarak Bundesliga'ya yükselmişlerdir. Üçüncü olan 1. FC Kaiserslautern Bundesliga 16.sı olan 1899 Hoffenheim ile oynadığı play-off maçlarını kaybederek üst lige yükselememiştir. Ligi o sezon 16.sırada bitiren Dynamo Dresden, VfL Osnabrück ile oynadığı play-off maçlarını kazanarak, 5.kez 2. Bundesliga'da tutunmayı başarmıştır.[64] 2013-14 sezonu 1. FC Köln'ün ligi kazanmasıyla sona ermiş ve onu ilk kez Bundesliga'da oynamaya hak kazanan SC Paderborn takip etmiştir. 2 eski Bundesliga ekibi olan Energie Cottbus ve Dynamo Dresden ligi son iki sırada bitirerek direkt olarak alt lige düşmüştür. Sezon 3.sırada tamamlayan SpVgg Greuther Fürth, Hamburger SV ile oynamış olduğu yükselme play-off maçlarını kaybederek Bundesliga'ya çıkamamıştır. Sezonu 16.sırada tamamlayan Arminia Bielefeld ise alt lig temsilcisi ile oynadığı maçları kazanarak 2. Bundesliga'da kalmayı başarmıştır.[65]

2014-15 sezonunda FC Ingolstadt 04 ligi kazanarak ilk kez Bundesliga'ya yükselirken, onu 2.olarak takip eden SV Darmstadt 98, 1982 yılından sonra bir kez daha BUndesliga'ya yükselmiştir. Üçüncü olan Karlsruher SC, Hamburg ile yükselme play-off maçları için karşı karşıya gelirken, TSV 1860 Münih, 2. Bundesliga'daki yerini korumak için Holstein Kiel ile oynamak zorunda kalmıştır. Bu maçlar sonunda, temsilcilerin tamamı mevcut liglerinde kalmışlardır. Ligi son 2 sırada tamamlayarak alt lige düşen 2. Bundesliga temsilcileri Erzgebirge Aue ve VfR Aalen olmuştur.[66] 2015-16'da sezonunda SC Freiburg şampiyon olarak tamamlamış, RB Leipzig ise ligi ikinci olarak bitirip ilk Bundesliga başarısını kazanırken, 1. FC Nürnberg yükselme play-off maçları oynamak zorunda kalmış ve bu maçlarda Eintracht Frankfurt'a kkarşı kaybetmiştir. Ligi son sırada tamamlayan SC Paderborn, bir önceki sezon Bundesliga'dan gelerek, art arda alt lige düşen2. Bundesliga tarihindeki 6.takım olmuştur. FSV Frankfurt doğrudan küme düşen ikinci takım olurken, MSV Duisburg bdüşme play-off maçlarında başarısız olarak o da alt lige düşmek zorunda kalmıştır.[67] Alt lig'den 2. Bundesliga'ya yükselen takımlar ise, daha önce bu lig'de mücadele etmiş olan Dynamo Dresden ve Erzgebirge Aue ile birlikte, Bu lig'de ik defa oynayacak olan Würzburger Kickers olmuştur.[68]

Aralık 2016'da, ilk kez 2. Bundesliga'nın 2017-18 sezonunun başlangıcından itibaren kendi logosuna sahip olacağı açıklanmıştır. Daha önceki dönemlerde, tanıtım amaçlı olarak 2. Bundesliga, üst lig Bundesliga'nın logosunu kullanmaktaydı. 2. Bundesliga, "rekabeti güçlendirmek" ve ligi taraftarlar, medya ve sponsorlarla daha iyi tanımlamak için kendi logosunu almıştır.[69]

2018-19 sezonunda 55 yıllık kulüp tarihinde ilk defa Hamburger SV, 2. Bundesliga'ya düşmüştür.[70] Aynı sezon Bundesliga'ya 1. FC Köln şampiyon olurken, SC Paderborn ikinci olarak direkt üst lige yükselmişlerdir. Ligi 3.sırada tamamlayan Union Berlin, VfB Stuttgart ile oynadığı play-off maçlarında deplasmanda 2-2 ve kendi evinde 0-0 biten maçlar sonucunda, deplasman golü uygulaması sayesinde tarihinde ilk defa Bundesliga'da oynama hakkını elde etmiştir. Ligi son sırada tamamlayan MSV Duisburg ile bir önceki sezon alt lig'den yükselen 1. FC Magdeburg alt lige düşerken, ligi 16.sırada tamamlayan FC Ingolstadt 04, SV Wehen Wiesbaden ile oynadığı play-off maçlarını alt lige düşen 3.takım olmuştur.[71]

2019-20 sezonu sonunda ilk 2 sıra Arminia Bielefeld ve bir önceki sezon play-off sonrası alt lige düşen VfB Stuttgart tekrar direkt olarak üst lige yükselmiştir. Ligi 3.sırada tamamlayan ve ilk defa üst lige üst lige çıkma şansı yakalayan 1. FC Heidenheim, Bundesliga temsilcisi Werder Bremen ile oynadığı play-off ilk maçında deplasmanda 0-0 ile avantajlı bir skor elde etse de, kendi evinde oynanan 2.maçında 2-2 bitmesiyle çıkma şansını kaybetmiştir. Bir önceki sezon 2. Bundesliga'ya yükselen SV Wehen Wiesbaden ve ligi son sorada tamamlayan Dynamo Dresden alt lige direkt olarak düşmüştür. Ligi 16.sırada bitirerek play-off maçı oynayan 1. FC Nürnberg ise FC Ingolstadt 04'a karşı 2 maç sonunda avantajlı skor elde ederek düşmekten kurtulmuştur.[72]

2020-21 sezonunda lig şampiyonu VfL Bochum ve Greuther Fürth direkt olarak Bundesliga'ya yükselmişlerdir. 3.sırada ligi tamamlayan Holstein Kiel, 1. FC Köln ile oynadığı play-off maçlarında avantajlı skor elde edemeyince, üst lige yükselememiştir. Lig sonuncusu Würzburger Kickers'ın 5 yıllık 2. Bundesliga macerası sona ererken, bir önceki sezon alt lig'den yükselen Eintracht Braunschweig, ona eşlik etmiştir. Lig 16.sı olan VfL Osnabrück ise bir önceki sene de 3. Lig'den yükselme play-off maçı oynayan FC Ingolstadt 04 maçlarını toplamda kaybederek alt lige düşmüştür.[73]

Ortalama seyirci sayıları

[değiştir | kaynağı değiştir]
Seyirciler
Sezon Toplam seyirci Ortalama seyirci En fazla seyircili takım Ortalama
1992-93[74] 3.098.153 5.613 FC St. Pauli 14.120
1993-94[75] 2.649.849 6.973 1860 München 19.553
1994-95[76] 2.238.271 7.315 FC St. Pauli 17.211
1995-96[77] 2.300.480 7.518 1. FC Nürnberg 16.465
1996-97[78] 2.731.439 8.952 1. FC Kaiserslautern 36.680
1997-98[79] 2.843.170 9.291 1. FC Nürnberg 24.759
1998-99[80] 2.635.431 8.613 Hannover 96 19.229
1999-2000[81] 3.735.624 12.208 1. FC Köln 28.853
2000-01[82] 3.218.861 10.519 Borussia Mönchengladbach 23.458
2001-02[83] 2.760.839 9.022 Hannover 96 20.562
2002-03[84] 3.403.895 11.124 1. FC Köln 26.459
2003-04[85] 2.911.457 9.515 1. FC Nürnberg 16.152
2004-05[86] 4.135.108 13.513 1. FC Köln 38.482
2005-06[87] 4.024.776 13.153 1860 München 41.932
2006-07[88] 5.112.072 16.706 1. FC Köln 42.194
2007-08[89] 5.551.586 18.142 1. FC Köln 43.763
2008-09[90] 4.814.737 15.734 1. FC Kaiserslautern 34.409
2009-10[91] 4.616.048 15.085 1. FC Kaiserslautern 35.398
2010-11[92] 4.526.857 14.794 Hertha Berlin 46.131
2011-12[93] 5.276.103 17.242 Eintracht Frankfurt 37.641
2012-13[94] 5.274.798 17.238 1. FC Köln 40.688
2013-14[95] 5.475.652 17.894 1. FC Köln 46.176
2014-15[96] 5.405.811 17.666 1. FC Kaiserslautern 33.013
2015-16[97] 5.857.626 19.143 1. FC Nürnberg 30.723
2016-17[98] 6.645.406 21.717 VfB Stuttgart 50.515
2017-18[99] 5.380.757 17.584 1. FC Nürnberg 30.558
2018-19[100] 5.853.246 19.128 1. FC Köln 49.547
2019-20[101] 4.583.300 14.978 VfB Stuttgart 39.503[102]
2020-21[103] 104.547 342 Hannover 96 982[104]
2021-22[105] 4.123.434 13.699 Schalke 04 33.528[106]
2022-23[107] 6.800.413 22.224 Hamburg 53.529

2023-24 sezonu takımları

[değiştir | kaynağı değiştir]
Team Location Stadium Capacity
Arminia Bielefeld Bielefeld Schüco-Arena 27.300
Eintracht Braunschweig Braunschweig Eintracht Stadyumu 23.325
Darmstadt 98 Darmstadt Merck-Stadion am Böllenfalltor 17.000
Fortuna Düsseldorf Düsseldorf Merkur Spiel-Arena 54.600
Greuther Fürth Fürth Sportpark Ronhof Thomas Sommer 16.626
Hamburg Hamburg Volksparkstadion 57.000
Hannover 96 Hannover Heinz-von-Heiden-Arena 49.000
1. FC Heidenheim Heidenheim Voith-Arena 15.000
1. FC Kaiserslautern Kaiserslautern Fritz Walter Stadyumu 49.780
Karlsruher SC Karlsruhe BBBank Wildpark 29.699
Holstein Kiel Kiel Holstein Stadyumu 15.034
Magdeburg Magdeburg MDCC-Arena 30.098
1. FC Nürnberg Nürnberg Max-Morlock Stadyumu 49.923
SC Paderborn Paderborn Home Deluxe Arena 15.000
Jahn Regensburg Regensburg Jahnstadion Regensburg 15.210
Hansa Rostock Rostock Ostseestadion 29.000
SV Sandhausen Sandhausen BWT-Stadion am Hardtwald 15.414
FC St. Pauli Hamburg Millerntor Stadyumu 29.546

Yükselen ve küme düşen takımlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Sezon Bundesliga yükselen takımlar Oberliga/Regionalliga/3. Liga düşen takımlar Oberliga/Regionalliga/3. Liga yükselen takımlar
1974-75 Hannover 96, Bayer Uerdingen (Nord)
Karlsruher SC (Süd)
Olympia Wilhelmshaven, Rot-Weiß Oberhausen, VfL Wolfsburg, HSV Barmbek-Uhlenhorst (Nord)
VfR Heilbronn, Borussia Neunkirchen, VfR Wormatia Worms, VfR Mannheim (Süd)
Bayer Leverkusen, Spandauer SV, Westfalia Herne, Union Solingen (Nord)
Eintracht Kreuznach, FSV Frankfurt, Jahn Regensburg, SSV Reutlingen (Süd)
1975-76 Tennis Borussia Berlin, Borussia Dortmund (Nord)
1. FC Saarbrücken (Süd)
1. FC Mülheim, SpVgg Erkenschwick, DJK Gütersloh, Spandauer SV (Nord)
Mainz 05, FC Schweinfurt 05, Eintracht Bad Kreuznach, SSV Reutlingen (Süd)
Arminia Hannover, Bonner SC, SC Herford, VfL Wolfsburg (Nord)
BSV Schwenningen, Eintracht Trier, FV Würzburg 04, KSV Baunatal (Süd)
1976-77 FC St. Pauli (Nord)
VfB Stuttgart, 1860 München (Süd)
Bonner SC, Göttingen 05, Wacker 04 Berlin, VfL Wolfsburg (Nord)
Röchling Völklingen, Jahn Regensburg, BSV 07 Schwenningen (Süd)
1. FC Bocholt, OSC Bremerhaven, Rot-Weiß Lüdenscheid (Nord)
Freiburger FC, Würzburger Kickers, VfR Oli Bürstadt, Wormatia Worms (Süd)
1977-78 DSC Arminia Bielefeld (Nord)
Darmstadt 98, 1. FC Nürnberg (Süd)
1. FC Bocholt, OSC Bremerhaven, Schwarz-Weiß Essen (Nord)
FC Bayern Hof, VfR 1910 Bürstadt, Kickers Würzburg, FK Pirmasens (Süd)
DSC Wanne-Eickel, Holstein Kiel, Viktoria Köln, Wacker 04 Berlin (Nord)
Borussia Neunkirchen, FC Hanau 93, MTV Ingolstadt, SC Freiburg (Süd)
1978-79 Bayer 04 Leverkusen, Bayer Uerdingen (Nord)
1860 München (Süd)
Westfalia Herne, FC St. Pauli, Wacker 04 Berlin (Nord)
FC Hanau 93, FC Augsburg, KSV Baunatal, Borussia Neunkirchen (Süd)
OSC Bremerhaven, OSV Hannover, Rot-Weiß Oberhausen, SC Herford (Nord)
ESV Ingolstadt, SV Röchling Völklingen, SSV Ulm 1846, VfR Oli Bürstadt (Süd)
1979-80 DSC Arminia Bielefeld (Nord)
1. FC Nürnberg, Karlsruher SC (Süd)
DSC Wanne-Eickel, OSC Bremerhaven, Arminia Hannover, Wuppertaler SV (Nord)
MTV 1881 Ingolstadt, Röchling Völklingen, FV Würzburg 04 (Süd)
1. FC Bocholt, Göttingen 05, SpVgg Erkenschwick, VfB Oldenburg (Nord)
Borussia Neunkirchen, FC Augsburg, Hessen Kassel, VfB Eppingen (Süd)
1980-81 Werder Bremen, Eintracht Braunschweig (Nord)
Darmstadt 98 (Süd)
Because of the reduction of the league to a single division 22 clubs were relegated None
1981-82 Schalke 04, Hertha Berlin 1860 München, VfR Wormatia Worms, Freiburger FC, SpVgg Bayreuth FSV Frankfurt, FC Augsburg, BV Lüttringhausen, TuS Schloß Neuhaus
1982-83 SV Waldhof Mannheim, Kickers Offenbach, Bayer Uerdingen FC Augsburg, SpVgg Fürth, FSV Frankfurt, TuS Schloß Neuhaus Rot-Weiß Oberhausen, SC Charlottenburg, SSV Ulm 1846, 1. FC Saarbrücken
1983-84 Karlsruher SC, Schalke 04 Rot-Weiss Essen, SC Charlottenburg, VfL Osnabrück, BV 08 Lüttringhausen VfR Bürstadt, FC 08 Homburg, FC St. Pauli, Blau-Weiß 90 Berlin
1984-85 1. FC Nürnberg, Hannover 96, 1. FC Saarbrücken FC St. Pauli, VfR 1910 Bürstadt, Kickers Offenbach, SSV Ulm 1846 VfL Osnabrück, Tennis Borussia Berlin, Viktoria Aschaffenburg, SpVgg Bayreuth
1985-86 FC 08 Homburg, Blau-Weiß 90 Berlin Hertha Berlin, SpVgg Bayreuth, Tennis Borussia Berlin, MSV Duisburg SSV Ulm 1846, FSV Salmrohr, FC St. Pauli, Rot-Weiss Essen
1986-87 Hannover 96, Karlsruher SC Eintracht Braunschweig, Viktoria Aschaffenburg, KSV Hessen Kassel, FSV Salmrohr Kickers Offenbach, SpVgg Bayreuth, SV Meppen, BVL 08 Remscheid
1987-88 Stuttgarter Kickers, FC St. Pauli Rot-Weiß Oberhausen, BVL 08 Remscheid, SSV Ulm 1846, DSC Arminia Bielefeld Eintracht Braunschweig, Hertha Berlin, Viktoria Aschaffenburg, Mainz 05
1988-89 Fortuna Düsseldorf, FC 08 Homburg Kickers Offenbach, Viktoria Aschaffenburg, Mainz 05, Union Solingen KSV Hessen Kassel, SpVgg Unterhaching, MSV Duisburg, Preußen Münster
1989-90 Hertha Berlin, SG Wattenscheid 09 KSV Hessen Kassel, SpVgg Bayreuth, Alemannia Aachen, SpVgg Unterhaching VfB Oldenburg, TSV Havelse, Mainz 05, 1. FC Schweinfurt 05
1990-91 Schalke 04, MSV Duisburg, Stuttgarter Kickers Rot-Weiss Essen, Preußen Münster, TSV Havelse, Schweinfurt 05 FC Remscheid, 1860 München (West)
Stahl Brandenburg, VfB Leipzig, Chemnitzer FC, Carl Zeiss Jena, Hallescher FC, Rot-Weiß Erfurt (East)
1991-92 Bayer Uerdingen (Nord)
1. FC Saarbrücken (Süd)
Blau-Weiß 90 Berlin, BSV Stahl Brandenburg (Nord)
1860 München, Hallescher FC, FC Rot-Weiß Erfurt (Süd)
Wuppertaler SV, VfL Wolfsburg, SpVgg Unterhaching
1992-93 SC Freiburg, MSV Duisburg, VfB Leipzig SpVgg Unterhaching, Eintracht Braunschweig, VfL Osnabrück, Fortuna Düsseldorf, VfB Oldenburg, Darmstadt 98, FC Remscheid 1860 München, Rot-Weiss Essen, Tennis Borussia Berlin
1993-94 VfL Bochum, Bayer Uerdingen, 1860 München Stuttgarter Kickers, Carl Zeiss Jena, Wuppertaler SV, Rot-Weiss Essen, Tennis Borussia Berlin Fortuna Düsseldorf, FSV Frankfurt, FSV Zwickau
1994-95 Hansa Rostock, FC St. Pauli, Fortuna Düsseldorf 1. FC Saarbrücken, FC 08 Homburg, FSV Frankfurt SpVgg Unterhaching, VfB Lübeck, Carl Zeiss Jena, DSC Arminia Bielefeld
1995-96 VfL Bochum, DSC Arminia Bielefeld, MSV Duisburg Chemnitzer FC, Hannover 96, 1. FC Nürnberg, SG Wattenscheid 09 VfB Oldenburg, Rot-Weiss Essen, FC Gütersloh, Stuttgarter Kickers
1996-97 1. FC Kaiserslautern, VfL Wolfsburg, Hertha Berlin SV Waldhof Mannheim, VfB Lübeck, Rot-Weiss Essen, VfB Oldenburg Greuther Fürth, Energie Cottbus, SG Wattenscheid 09, 1. FC Nürnberg
1997-98 Eintracht Frankfurt, SC Freiburg, 1. FC Nürnberg VfB Leipzig, Carl Zeiss Jena, FSV Zwickau, SV Meppen SSV Ulm 1846, Rot-Weiß Oberhausen, Hannover 96, Tennis Borussia Berlin
1998-99 DSC Arminia Bielefeld, SpVgg Unterhaching, SSV Ulm 1846 FC Gütersloh, KFC Uerdingen 05, SG Wattenscheid 09, Fortuna Düsseldorf SV Waldhof Mannheim, Kickers Offenbach, Chemnitzer FC, Alemannia Aachen
1999-2000 1. FC Köln, VfL Bochum, Energie Cottbus Tennis Borussia Berlin, Fortuna Köln, Kickers Offenbach, Karlsruher SC LR Ahlen, SSV Reutlingen, 1. FC Saarbrücken, VfL Osnabrück
2000-01 1. FC Nürnberg, Borussia Mönchengladbach, FC St. Pauli VfL Osnabrück, SSV Ulm 1846, Stuttgarter Kickers, Chemnitzer FC SV Babelsberg 03, Union Berlin, Karlsruher SC, 1. FC Schweinfurt 05
2001-02 Hannover 96, DSC Arminia Bielefeld, VfL Bochum SpVgg Unterhaching, 1. FC Saarbrücken, Schweinfurt 05, SV Babelsberg 03 Wacker Burghausen, Eintracht Trier, VfB Lübeck, Eintracht Braunschweig
2002-03 SC Freiburg, 1. FC Köln, Eintracht Frankfurt Eintracht Braunschweig, SSV Reutlingen 05, FC St. Pauli, SV Waldhof Mannheim Jahn Regensburg, SpVgg Unterhaching, Erzgebirge Aue, VfL Osnabrück
2003-04 1. FC Nürnberg, DSC Arminia Bielefeld, Mainz 05 VfB Lübeck, Jahn Regensburg, Union Berlin, VfL Osnabrück Rot-Weiß Erfurt, 1. FC Saarbrücken, Rot-Weiss Essen, Dynamo Dresden
2004-05 1. FC Köln, MSV Duisburg, Eintracht Frankfurt Eintracht Trier, Rot-Weiß Oberhausen, Rot-Weiss Essen, FC Rot-Weiß Erfurt Eintracht Braunschweig, SC Paderborn, Kickers Offenbach, Sportfreunde Siegen
2005-06 VfL Bochum, Alemannia Aachen, Energie Cottbus Dynamo Dresden, 1. FC Saarbrücken, LR Ahlen, Sportfreunde Siegen FC Augsburg, TuS Koblenz, Carl Zeiss Jena, Rot-Weiss Essen
2006-07 Karlsruher SC, Hansa Rostock, MSV Duisburg Rot-Weiss Essen, SpVgg Unterhaching, SV Wacker Burghausen, Eintracht Braunschweig SV Wehen, 1899 Hoffenheim, FC St. Pauli, VfL Osnabrück
2007-08 Borussia Mönchengladbach, 1899 Hoffenheim, 1. FC Köln Kickers Offenbach, Erzgebirge Aue, SC Paderborn, FC Carl Zeiss Jena FSV Frankfurt, Ingolstadt 04, Rot Weiss Ahlen, Rot-Weiß Oberhausen
2008-09 SC Freiburg, Mainz 05, 1. FC Nürnberg VfL Osnabrück, Ingolstadt 04, SV Wehen Wiesbaden Union Berlin, Fortuna Düsseldorf, SC Paderborn
2009-10 1. FC Kaiserslautern, FC St. Pauli Hansa Rostock, TuS Koblenz, Rot Weiss Ahlen VfL Osnabrück, Erzgebirge Aue, Ingolstadt 04
2010-11 Hertha Berlin, FC Augsburg VfL Osnabrück, Rot-Weiß Oberhausen, DSC Arminia Bielefeld Eintracht Braunschweig, Hansa Rostock, Dynamo Dresden
2011-12 Greuther Fürth, Eintracht Frankfurt, Fortuna Düsseldorf Hansa Rostock, Alemannia Aachen, Karlsruher SC SV Sandhausen, VfR Aalen, Jahn Regensburg
2012-13 Hertha Berlin, Eintracht Braunschweig MSV Duisburg, Jahn Regensburg Karlsruher SC, DSC Arminia Bielefeld
2013-14 1. FC Köln, SC Paderborn Energie Cottbus, Dynamo Dresden, DSC Arminia Bielefeld 1. FC Heidenheim, RB Leipzig, Darmstadt 98
2014-15 Ingolstadt 04, Darmstadt 98 Erzgebirge Aue, VfR Aalen DSC Arminia Bielefeld, MSV Duisburg
2015-16 SC Freiburg, RB Leipzig MSV Duisburg, FSV Frankfurt, SC Paderborn Dynamo Dresden, Erzgebirge Aue, Würzburger Kickers
2016-17 VfB Stuttgart, Hannover 96 1860 München, Würzburger Kickers, Karlsruher SC MSV Duisburg, Holstein Kiel, Jahn Regensburg
2017-18 Fortuna Düsseldorf, 1. FC Nürnberg Eintracht Braunschweig, 1. FC Kaiserslautern Magdeburg, SC Paderborn
2018-19 1. FC Köln, SC Paderborn, Union Berlin Magdeburg, MSV Duisburg, FC Ingolstadt VfL Osnabrück, Karlsruher SC, SV Wehen Wiesbaden
2019-20 DSC Arminia Bielefeld, VfB Stuttgart SV Wehen Wiesbaden, Dynamo Dresden Würzburger Kickers, Eintracht Braunschweig
2020-21 VfL Bochum, Greuther Fürth Eintracht Braunschweig, Würzburger Kickers Dynamo Dresden, Hansa Rostock
2021-22 Schalke 04, Werder Bremen Dynamo Dresden, Erzgebirge Aue, FC Ingolstadt Magdeburg, Eintracht Braunschweig, 1. FC Kaiserslautern
2022-23 1. FC Heidenheim, Darmstadt 98 Jahn Regensburg, SV Sandhausen SV Elversberg, VfL Osnabrück
  • 2. Bundesliga, Almanya'da tüm federal eyaletlerden takımın oynadığı tek futbol ligidir.
  • 2020-21 itibarıyla ligdeki en istikrarlı takım, 1.126 maçta 1.667 puan kazanan Greuther Fürth'tür. Onu 1.014 maçta 1.481 puanla FC St. Pauli ve 1.020 maçta 1.481 puanla Alemannia Aachen takip edtmektedir.[108]
  • SpVgg Greuther Fürth, 1.112 maçta 1.646 golle en çok gol atan takımdır.
  • Hannover 96 toplamda +330 gol ile en yüksek averaja sahip takımdır.
  • Şimdiye kadar, sekiz kulüp üçüncü lig'den gelerek Bundesliga'ya geçmeyi başarmıştır. TSV 1860 München (1994), Fortuna Düsseldorf (1995), DSC Arminia Bielefeld (1996), 1. FC Nürnberg (1998), SSV Ulm 1846 (1999), 1899 Hoffenheim (2008), SV Darmstadt 98 (2015), SC Paderborn 07 (2019).
  • Ligdeki en istikrarlı kulüp, 2000 yılına kadar 26 yıl ara vermeden 2. Bundesliga'da kalan Fortuna Köln olmuştur.
  • Hertha Berlin, 2012-13 sezonunda 22 galibiyet, 10 beraberlik ve 2 mağlubiyet, yani toplamda 76 puan toplayarak 2. Bundesliga'da bir sezonda en çok puan toplayan takım (24 takım ile toplamda 46 maç oynanmış olan 1992/93 "birleşme sezonu" hesaplama dışında tutulmuştur) unvanını elinde tutmaktadır.[109]
  • Ligdeki en istikrarlı kulüp, 2000 yılına kadar 26 yıl ara vermeksizin mücadele eden SC Fortuna Köln takımıdır.
  • İstatistiksel olarak geçmiş yıllarda ligin takım sayısı, 2 gruplu dönem ve 2 puanlı lig sistemi gibi farklı uygulamalarından dolayı, başarı yüzdesini puan üzerinden hesaplamak tutarlı sonuçlar verememektedir. Tüm bu faktörlere rağmen, bir sezonda gelmiş geçmiş en başarılı takım rekoru Arminia Bielefeld takımına aittir. Takım 1979-80 sezonunda, %78.9 galibiyet, %15.8 beraberlik ve %5.3 mağlubiyet oranıyla ligi tamamlamıştır. Bu sezonda uygulanan iki puanlı sisteme göre takım, maç başına 1,737 puan ortalaması (3 puanlu sistem karşılığı maç başına 2,526 puan) tutturmuştur. Aynı sezon Arminia Bielefeld, sezon sonunda +89 gollük bir averaj elde etmiştir ki bu da aynı zamanda, bugüne kadar elde edilen en yüksek averaj rakamıdır. Lig'in geçmiş tüm sezonları 3 puanlık sisteme göre hesaplandığı durumda ise, en yüksek puan rekoru 1980-81 yılında Werder Bremen tarafından kırılmıştır. (Bu sezon lig 22 takımla toplamda 42 maç üzerinden oynanmış, 2 puanlık hesaplama sistemin Werder Bremen, 30 galibiyet 6 beraberlik ile 68 puan alarak ligi tamamlamıştır. Lig 3 puanlık sisteme göre hesaplandığında ise, takım sezon sonunda 108 puan elde etmiştir)
  • Horst Hrubesch, Rot-Weiss Essen formasıyla bir sezonda en çok gol atan oyuncu unvanına sahiptir. (1977-78 sezonunda 41 gol)[110][111][112]
  • Hertha Berlin, 1980-81 sezonunda 123 gol atarak bir sezonda en çok gol atan takım unvanını elinde tutmaktadır.
  • Karlsruher SC, 2006/07 sezonunda sezonun tüm haftalarını yükselme potasında (ilk 3 sıra içerisinde) tamamlamış ve 34.hafta sonunda şampiyon olmuştur.
  • Willi Landgraf, toplamda 508 maç ile (Oynadığı kulüpler ve maç sayıları; Rot-Weiss Essen (119 maç), FC 08 Homburg (107 maç), FC Gütersloh 2000 (94 maç) ve Alemannia Aachen (188 maç) şeklindedir) en çok forma giyen futbolcu unvanını elinde tutmaktadır. Willi Landgraf hiçbir zaman üst lig olan Bundesliga'da oynamamış, fakat Alemannia Aachen ile o zamanki adıyka UEFA Kupası'na katılarak 2.tura kadar yükselmiştir.[113][114]
  • Bugüne kadar oynanan maçlar içerisinde en farklı skor 11-0 ile Arminia Bielefeld'e aittir. 1979-80 sezonunda SV Arminia Hannover'i yenerek bu rekoru elde etmişlerdir.[115] Bunun dışında 4 maç daha çift haneli skor ile tamamlanmıştır. 1974-75 sezonunda FC St. Pauli VfL Wolfsburg'u 10-2[116] ve 1979-80 sezonunda Freiburger FC aynı skorla Würzburger FV'yi yenmiştir.[117] 1976-77 sezonunda SpVgg Bayern Hof, BSV 07 Schwenningen'i 10-1;[118] 1979-80 sezonunda ise Karlsruher SC, ESV Ingolstadt-Ringsee'i 10-0 yenmiştir.[119] Tek grup sistemine dönüldükten sonra elde edilen en farklı skorda Hansa Rostock, TuS Koblenz takımını 9-0 yenmiştir.[120] Tüm maçlar içinde 8-0 skoru 5 maç sonucunda elde edilmiştir. 1982-83 sezonunda SV Waldhof Mannheim, BV Lüttringhausen'i;[121] 1986-87 sezonunda Hannover 96, Karlsruher SC'yi;[122] 1986-87 sezonunda SV Darmstadt 98, FSV Salmrohr'i,[123] 1987-88 sezonunda Stuttgarter Kickers, SSV Ulm 1846'yı[124] ve 2001-02 sezonunda SpVgg Unterhaching 1. FC Saarbrücken'i aynı skorla yenmiştir.[125]
  • En çok golün atıldığı maç, 1996-97 sezonunda 7-6'lık skor ile 1. FC Kaiserslautern ve SV Meppen arasında oynanmıştır.[126]
  • 5 Ekim 2007'de SV Wehen Wiesbaden ile Greuther Fürth arasında oynanan ve 1-1 beraberlik ile sonuçlanan karşılaşmada, Benjamin Siegert maç başladıktan sekiz saniye sonra sadece ikinci lig tarihinin değil, aynı zamanda Alman profesyonel futbolunda bugüne kadar kaydedilmiş en hızlı golü atmıştır.[127]
  • En çok karşı karşıya gelen takımlar, Fortuna Köln, Hannover 96 ve SG Wattenscheid 09 arasında oynanmıştır. (20 sezon toplamında 40 maç)
  • En yüksek seyirci rekoru 77.116 seyirci ile 2010-11 sezonunda Hertha Berlin ve FC Augsburg arasında oynanan maçta kaydedilmiştir. En düşük seyirci rekoru ise 2003-04 yılında Alemannia Aachen ve 1. FC Nürnberg arasında oynanan maçta kaydedilmiştir. İki takımın da herhangi bir cezası olmamasına rağmen, taraftarların protestosu sebebiyle maça hiçbir taraftar gelmemiştir.[128]

Oyuncu rekorları

[değiştir | kaynağı değiştir]

En çok maç forma giyen futbolcular

[değiştir | kaynağı değiştir]
2022-23 sezonunun sonu itibarıyla[129]
Sıra Oyuncu Maç Yıllar Kulüp(ler)
1 Almanya Willi Landgraf 508 1987-2006 Alemannia Aachen 188, Rot-Weiss Essen 119, FC Homburg 107, FC Gütersloh 94
2 İspanya Joaquín Montañés 479 1974-1989 Alemannia Aachen 479
3 Almanya Karl-Heinz Schulz 463 1977-1991 SC Freiburg 287, Freiburger FC 176
4 Almanya Hans Wulf 440 1974-1989 KSV Hessen Kassel 231, Schwarz-Weiß Essen 118, Wormatia Worms 59, Hannover 96 32
5 Almanya Wolfgang Krüger 428 1975-1988 Union Solingen 428
6 Almanya Hans-Jürgen Gede 416 1977-1990 Fortuna Köln 344, Preußen Münster 72
7 Almanya Andreas Helmer 411 1983-1998 SV Meppen 244, VfL Osnabrück 167
8 Almanya Gerd Paulus 407 1974-1989 Kickers Offenbach 304, SV Röchling Völklingen 103
9 Almanya Oliver Posniak 403 1977-1989 Darmstadt 98 290, FSV Frankfurt 113
10 Almanya Dirk Hupe 399 1975-1994 Fortuna Köln 212, Union Solingen 187

En çok gol atan futbolcular

[değiştir | kaynağı değiştir]
6 Ağustos 2023 itibarıyla[130]
Sıra Oyuncu Gol Maç Oran Etkin yılları Kulüp(ler)
1 Almanya Simon Terodde 174 285 0.61 2008- VfL Bochum (41/66), Schalke 04 (32/32), 1. FC Köln (29/33), VfB Stuttgart (25/32), Hamburg (24/33), Union Berlin (23/87), MSV Duisburg (0/2)
2 Almanya Dieter Schatzschneider 153 201 0.76 1978-1987 Hannover 96 (131/160), Fortuna Köln (22/41)
3 Almanya Karl-Heinz Mödrath 150 272 0.55 1974-1983 Fortuna Köln (143/247), Alemannia Aachen (7/25)
4 Almanya Theo Gries 123 293 0.42 1985-1994 Hertha Berlin (67/148), Alemannia Aachen (47/125), Hannover 96 (8/20)
5 Almanya Sven Demandt 121 317 0.38 1987-2001 Mainz 05 (55/179), Fortuna Düsseldorf (49/74), Hertha Berlin (17/64)
6 Almanya Walter Krause 120 273 0.44 1974-1983 Kickers Offenbach (98/237), Wattenscheid 09 (13/20), Rot-Weiß Oberhausen (9/16)
7 Almanya Daniel Jurgeleit 117 393 0.30 1982-1997 Union Solingen (59/193), FC Homburg (34/133), VfB Lübeck (24/67)
8 Almanya Gerd-Volker Schock 116 242 0.48 1974-1984 VfL Osnabrück (95/205), DSC Arminia Bielefeld (21/37)
9 Almanya Franz Gerber 115 213 0.54 1975-1987 FC St. Pauli (42/73), ESV Ingolstadt (23/36), Wuppertaler SV (19/32), 1860 München (19/35), Hannover 96 (12/37)
Almanya Paul Linz 115 233 0.49 1979-1988 VfL Osnabrück (52/108), Freiburger FC (36/69), Waldhof Mannheim (16/37), OSC Bremerhaven (11/19)

Kalın harfler ile belirtilmiş olan sporcular, 2. Bundesliga'da halen aktif olarak futbol oynamaya devam etmektedir.

2.Bundesliga takımlarının Avrupa kupalarındaki performansları

[değiştir | kaynağı değiştir]

2. Bundesliga kulüpleri şimdiye kadar altı kez Avrupa Kupası'na katılmıştır.

  1. Doğu Almanya Futbol Federasyonu, 1991 yılında DFB ile birleştikten sonra, DDR-Oberliga liginde oynamakta olan ve birleşme sonrası, 2. Bundesliga'dan lige dahil olan FC Rot-Weiß Erfurt ve Hallescher FC takımları 1991-92 sezonu UEFA Kupasında yer almışlardır. Hallescher FC ilk turda Torpedo Moskva takımına elenirken,[131] FC Rot-Weiß Erfurt takımı 2.tura yükselmiş fakat o turda Ajax takımına yenilerek elenmiştir.[132]
  2. Hannover 96, 1991-92 yılında DFB kupası kazananı olarak 1992-93 sezonunda Avrupa Kupa Galipleri Kupası'nda yarışmaya hak kazanmıştır. Eleme turunda, Bundesliga temsilcisi Werder Bremen ile eşleşen takım, ikinci maçı 2-1 kazanmasına rağmen ilk maçta alınan 3-1'lik mağlubiyet sebebiyle elenmiştir.[133]
  3. 1996-97 sezonunda DFB kupasını kazanan 1. FC Kaiserslautern, aynı sezon 2.Bundesliga'ya düşmüştür. Buna rağmen katıldığı Avrupa Kupa Galipleri Kupası 1.turunda Sırp temsilcisi, Crvena zvezda takımına iki maçta 1-0 ve 0-4'lük skorlarla yenilerek kupadan elenmiştir.[134]
  4. 2000-01 sezonunda DFB kupası finalisti 1. FC Union Berlin, kupa galibi FC Schalke 04'ün UEFA Şampiyonlar Ligi'ne katılması dolayısı ile UEFA Kupası'na katılmaya hak kazanmıştır. İlk turda Finlandiya'nın Haka Valkeakoski takımını mağlup eden Berlin takımı, ikinci turda Bulgar takımı PFC Litex Lovech'a karşı elenmiştir.[135]
  5. 2004-05 DFB Kupası finalisti Alemannia Aachen, kupa galibi olan SV Werder Bremen takımın UEFA Şampiyonlar Ligi'ne katılması sebebiyle UEFA Kupasında mücadele etmeye hak kazanmıştır. Grup eleme turunda İzlanda'nın FH Hafnarfjörður takımın eleyen[136] Alemannia Aachen, Lille[137] ve AEK Atina[138] takımlarının olduğu gruptan çıkmayı başararak son 16 turunda Hollanda temsilcisi AZ Alkmaar takımıyla eşlemşmiş, 0-0 ve 1-2'lik sonuçlarla bu turda kupadan elenmiştir.
  1. ^ "Rekorde und historische Bestmarken im Überblick". bundesliga.de - die offizielle Webseite der Bundesliga (Almanca). 11 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2021. 
  2. ^ "History :: Bundesliga :: Leagues :: DFB - Deutscher Fußball-Bund e.V." www.dfb.de. 28 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2021. 
  3. ^ "All-time table of the first Bundesliga to 2020/2021". Statista (İngilizce). 28 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2021. 
  4. ^ DSFS Liga-Chronik seit 1945 (in German), published: 2005. DSFS. ss. 3-4. 
  5. ^ a b "2. Bundesliga Nord 1974/1975 - Der 38. Spieltag". Fussballdaten (Almanca). 7 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2021. 
  6. ^ a b "2. Bundesliga Süd 1974/1975 - Der 38. Spieltag". Fussballdaten (Almanca). 14 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2021. 
  7. ^ GmbH, Perform Media Deutschland (4 Ocak 2009). "2. Bundesliga: Geschichte, Regeln, Rekorde". www.spox.com (Almanca). 1 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2021. 
  8. ^ "1. FC Saarbrücken - SV Darmstadt 98 | 2. Bundesliga Süd 1974/1975 - 1. Spieltag". Fussballdaten (Almanca). 7 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2021. 
  9. ^ "1963 yılından günümüze kadar Bundesliga istatistikleri". Fussballdaten (Almanca). 27 Aralık 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2021. 
  10. ^ a b "Die aktuelle Bundesliga 2021/2022 - Der 8. Spieltag". Fussballdaten (Almanca). 27 Aralık 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2021. 
  11. ^ "2. Bundesliga Nord 1975/1976 - Der 38. Spieltag". Fussballdaten (Almanca). 8 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2021. 
  12. ^ "2. Bundesliga Süd 1975/1976 - Der 38. Spieltag". Fussballdaten (Almanca). 13 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2021. 
  13. ^ "2. Bundesliga - Statistik » Tore pro Spielrunde". weltfussball.de (Almanca). 3 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2021. 
  14. ^ "2. Bundesliga Nord 1976/1977 - Der 38. Spieltag". Fussballdaten (Almanca). 7 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2021. 
  15. ^ "2. Bundesliga Süd 1976/1977 - Der 38. Spieltag". Fussballdaten (Almanca). 2 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2021. 
  16. ^ "2. Bundesliga - Statistik » Die meisten Tore eines Spielers pro Spiel". weltfussball.de (Almanca). 9 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2021. 
  17. ^ "2. Bundesliga Nord 1977/1978 - Der 38. Spieltag". Fussballdaten (Almanca). 15 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2021. 
  18. ^ "2. Bundesliga Süd 1977/1978 - Der 38. Spieltag". Fussballdaten (Almanca). 13 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2021. 
  19. ^ "2. Bundesliga - Torschützenkönige". weltfussball.de (Almanca). 1 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2021. 
  20. ^ "2. Bundesliga Nord 1978/1979 - Der 38. Spieltag". Fussballdaten (Almanca). 7 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2021. 
  21. ^ "2. Bundesliga Süd 1978/1979 - Der 38. Spieltag". Fussballdaten (Almanca). 2 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2021. 
  22. ^ "2. Bundesliga Nord 1979/1980 - Der 38. Spieltag". Fussballdaten (Almanca). 22 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2021. 
  23. ^ "2. Bundesliga Süd 1979/1980 - Der 42. Spieltag". Fussballdaten (Almanca). 2 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2021. 
  24. ^ "2. Bundesliga - Statistik » Die höchsten Siege". weltfussball.de (Almanca). 9 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2021. 
  25. ^ DSFS Liga-Chronik seit 1945 (in German), published: 2005. DSFS. s. C 22. 
  26. ^ "2. Bundesliga Nord 1980/1981 - Der 42. Spieltag". Fussballdaten (Almanca). 10 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2021. 
  27. ^ "2. Bundesliga Süd 1980/1981 - Der 38. Spieltag". Fussballdaten (Almanca). 13 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2021. 
  28. ^ "2. Bundesliga 1981/1982 - Der 38. Spieltag". Fussballdaten (Almanca). 30 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2021. 
  29. ^ "2. Bundesliga 1982/1983 - Der 38. Spieltag". Fussballdaten (Almanca). 30 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2021. 
  30. ^ "2. Bundesliga 1983/1984 - Der 38. Spieltag". Fussballdaten (Almanca). 30 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2021. 
  31. ^ "2. Bundesliga 1984/1985 - Der 38. Spieltag". Fussballdaten (Almanca). 30 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2021. 
  32. ^ "Borussia Dortmund gegen Fortuna Köln | Bundesliga 1985/1986 - 1985/1986, 1. Spieltag". Fussballdaten (Almanca). 23 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2021. 
  33. ^ "2. Bundesliga 1985/1986 - Der 38. Spieltag". Fussballdaten (Almanca). 30 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2021. 
  34. ^ "2. Bundesliga 1986/1987 - Der 38. Spieltag". Fussballdaten (Almanca). 30 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2021. 
  35. ^ "2. Bundesliga 1987/1988 - Der 38. Spieltag". Fussballdaten (Almanca). 30 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2021. 
  36. ^ "2. Bundesliga 1988/1989 - Der 38. Spieltag". Fussballdaten (Almanca). 30 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2021. 
  37. ^ a b "2. Bundesliga - Rekordspieler". weltfussball.de (Almanca). 16 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2021. 
  38. ^ "2. Bundesliga 1989/1990 - Der 38. Spieltag". Fussballdaten (Almanca). 30 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2021. 
  39. ^ "2. Bundesliga 1990/1991 - Der 38. Spieltag". Fussballdaten (Almanca). 30 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2021. 
  40. ^ "Die aktuelle 2. Bundesliga 2021/2022 - Der 10. Spieltag". Fussballdaten (Almanca). 24 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2021. 
  41. ^ "2. Bundesliga Süd 1991/1992 - Der 32. Spieltag". Fussballdaten (Almanca). 1 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2021. 
  42. ^ "2. Bundesliga 1992/1993 - Der 46. Spieltag". Fussballdaten (Almanca). 27 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2021. 
  43. ^ "2. Bundesliga 1993/1994 - Der 38. Spieltag". Fussballdaten (Almanca). 30 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2021. 
  44. ^ "2. Bundesliga 1994/1995 - Der 34. Spieltag". Fussballdaten (Almanca). 30 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2021. 
  45. ^ "2. Bundesliga 1995/1996 - Der 34. Spieltag". Fussballdaten (Almanca). 30 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2021. 
  46. ^ "2. Bundesliga 1996/1997 - Der 34. Spieltag". Fussballdaten (Almanca). 30 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2021. 
  47. ^ "2. Bundesliga - Statistik » Die torreichsten Spiele". weltfussball.de (Almanca). 9 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2021. 
  48. ^ "2. Bundesliga 1997/1998 - Der 34. Spieltag". Fussballdaten (Almanca). 30 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2021. 
  49. ^ "2. Bundesliga 1998/1999 - Der 34. Spieltag". Fussballdaten (Almanca). 30 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2021. 
  50. ^ "2. Bundesliga 1999/2000 - Der 34. Spieltag". Fussballdaten (Almanca). 30 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2021. 
  51. ^ "2. Bundesliga 2000/2001 - Der 34. Spieltag". Fussballdaten (Almanca). 30 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2021. 
  52. ^ "2. Bundesliga 2001/2002 - Der 34. Spieltag". Fussballdaten (Almanca). 30 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2021. 
  53. ^ "2. Bundesliga 2002/2003 - Der 34. Spieltag". Fussballdaten (Almanca). 30 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2021. 
  54. ^ "2. Bundesliga 2003/2004 - Der 34. Spieltag". Fussballdaten (Almanca). 30 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2021. 
  55. ^ "2. Bundesliga 2004/2005 - Der 34. Spieltag". Fussballdaten (Almanca). 30 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2021. 
  56. ^ "2. Bundesliga 2005/2006 - Der 34. Spieltag". Fussballdaten (Almanca). 30 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2021. 
  57. ^ "Willi Landgraf". weltfussball.de (Almanca). 4 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2021. 
  58. ^ "2. Bundesliga 2006/2007 - Der 34. Spieltag". Fussballdaten (Almanca). 30 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2021. 
  59. ^ "2. Bundesliga 2007/2008 - Der 34. Spieltag". Fussballdaten (Almanca). 30 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2021. 
  60. ^ "2. Bundesliga 2008/2009 - Der 34. Spieltag". Fussballdaten (Almanca). 30 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2021. 
  61. ^ "2. Bundesliga 2009/2010 - Der 34. Spieltag". Fussballdaten (Almanca). 30 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2021. 
  62. ^ "2. Bundesliga 2010/2011 - Der 34. Spieltag". Fussballdaten (Almanca). 30 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2021. 
  63. ^ "2. Bundesliga 2011/2012 - Der 34. Spieltag". Fussballdaten (Almanca). 30 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2021. 
  64. ^ "2. Bundesliga 2012/2013 - Der 34. Spieltag". Fussballdaten (Almanca). 30 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2021. 
  65. ^ "2. Bundesliga 2013/2014 - Der 34. Spieltag". Fussballdaten (Almanca). 30 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2021. 
  66. ^ "Lilien rauf, KSC Dritter - Aue runter, 1860 in Relegation". kicker (Almanca). 15 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2021. 
  67. ^ "2. Bundesliga 2015/2016 - 34. Spieltag". weltfussball.de (Almanca). 30 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2021. 
  68. ^ "Würzburg jubelt! Aufstieg in 2. Liga perfekt". weltfussball.de (Almanca). 28 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2021. 
  69. ^ "Bundesliga gets new logo". bundesliga.com - the official Bundesliga website (İngilizce). 19 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2021. 
  70. ^ Fahey, Ciaran. "Hamburger SV relegated from Bundesliga for first time amid chaotic scenes". chicagotribune.com. 13 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2021. 
  71. ^ "2. Bundesliga 2018/2019 - Der 34. Spieltag". Fussballdaten (Almanca). 24 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2021. 
  72. ^ "2. Bundesliga 2019/2020 - Der 34. Spieltag". Fussballdaten (Almanca). 24 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2021. 
  73. ^ "2. Bundesliga 2020/2021 - Der 34. Spieltag". Fussballdaten (Almanca). 23 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2021. 
  74. ^ 2. Bundesliga 1992/1993 » Zuschauer 11 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Almanca) weltfussball.de, Spectator figures 1992–93. Retrieved 28 February 2014
  75. ^ 2. Bundesliga 1993/1994 » Zuschauer 11 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Almanca) weltfussball.de, Spectator figures 1993–94. Retrieved 28 February 2014
  76. ^ 2. Bundesliga 1994/1995 » Zuschauer 11 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Almanca) weltfussball.de, Spectator figures 1994–95. Retrieved 28 February 2014
  77. ^ 2. Bundesliga 1995/1996 » Zuschauer 10 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Almanca) weltfussball.de, Spectator figures 1995–96. Retrieved 28 February 2014
  78. ^ 2. Bundesliga 1996/1997 » Zuschauer 9 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Almanca) weltfussball.de, Spectator figures 1996–97. Retrieved 28 February 2014
  79. ^ 2. Bundesliga 1997/1998 » Zuschauer 8 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Almanca) weltfussball.de, Spectator figures 1997–98. Retrieved 28 February 2014
  80. ^ 2. Bundesliga 1998/1999 » Zuschauer 5 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Almanca) weltfussball.de, Spectator figures 1998–99. Retrieved 27 February 2014
  81. ^ 2. Bundesliga 1999/2000 » Zuschauer 5 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Almanca) weltfussball.de, Spectator figures 1999–2000. Retrieved 27 February 2014
  82. ^ 2. Bundesliga 2000/2001 » Zuschauer 4 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Almanca) weltfussball.de, Spectator figures 2000–01. Retrieved 18 February 2014
  83. ^ 2. Bundesliga 2001/2002 » Zuschauer 23 Şubat 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Almanca) weltfussball.de, Spectator figures 2001–02. Retrieved 18 February 2014
  84. ^ 2. Bundesliga 2002/2003 » Zuschauer 23 Şubat 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Almanca) weltfussball.de, Spectator figures 2002–03. Retrieved 18 February 2014
  85. ^ 2. Bundesliga 2003/2004 » Zuschauer 23 Şubat 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Almanca) weltfussball.de, Spectator figures 2003–04. Retrieved 18 February 2014
  86. ^ 2. Bundesliga 2004/2005 » Zuschauer 22 Şubat 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Almanca) weltfussball.de, Spectator figures 2004–05. Retrieved 18 February 2014
  87. ^ 2. Bundesliga 2005/2006 » Zuschauer 22 Şubat 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Almanca) weltfussball.de, Spectator figures 2005–06. Retrieved 18 February 2014
  88. ^ 2. Bundesliga 2006/2007 » Zuschauer 4 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Almanca) weltfussball.de, Spectator figures 2006–07. Retrieved 18 February 2014
  89. ^ 2. Bundesliga 2007/2008 » Zuschauer 7 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Almanca) weltfussball.de, Spectator figures 2007–08. Retrieved 18 February 2014
  90. ^ 2. Bundesliga 2008/2009 » Zuschauer 8 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Almanca) weltfussball.de, Spectator figures 2008–09. Retrieved 18 February 2014
  91. ^ 2. Bundesliga 2009/2010 » Zuschauer 8 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Almanca) weltfussball.de, Spectator figures 2009–10. Retrieved 18 February 2014
  92. ^ 2. Bundesliga 2010/2011 » Zuschauer 4 Mayıs 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Almanca) weltfussball.de, Spectator figures 2010–11. Retrieved 18 February 2014
  93. ^ 2. Bundesliga 2011/2012 » Zuschauer (Almanca) weltfussball.de, Spectator figures 2011–12. Retrieved 18 February 2014
  94. ^ 2. Bundesliga 2012/2013 » Zuschauer (Almanca) weltfussball.de, Spectator figures 2012–13. Retrieved 18 February 2014
  95. ^ 2. Bundesliga 2013/2014 » Zuschauer (Almanca) weltfussball.de, Spectator figures 2013–14. Retrieved 18 February 2014
  96. ^ 2. Bundesliga 2014/2015 » Zuschauer (Almanca) weltfussball.de, Spectator figures 2014–15. Retrieved 19 May 2015
  97. ^ "2. Bundesliga 2015/2016 " Zuschauer" (Almanca). Weltfussball.de. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2016. 
  98. ^ "2. Bundesliga 2016/2017 " Zuschauer" (Almanca). Weltfussball.de. 4 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2017. 
  99. ^ "2. Bundesliga 2017/2018 " Zuschauer" (Almanca). Weltfussball.de. 8 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2018. 
  100. ^ "2. Bundesliga 2018/2019 " Zuschauer" (Almanca). Weltfussball.de. 1 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2019. 
  101. ^ "2. Bundesliga 2019/2020 " Zuschauer" (Almanca). Weltfussball.de. 5 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2020. 
  102. ^ The last matchdays were played behind closed doors due to the COVID-19 pandemic.
  103. ^ "2. Bundesliga 2020/2021 " Zuschauer" (Almanca). Weltfussball.de. 21 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2021. 
  104. ^ The majority of matches were played behind closed doors due to the COVID-19 pandemic.
  105. ^ "2. Bundesliga 2021/2022 " Zuschauer" (Almanca). Weltfussball.de. 10 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2022. 
  106. ^ The majority of the first half of the season were played behind closed doors due to the COVID-19 pandemic.
  107. ^ "2. Bundesliga 2022/2023 " Zuschauer" (Almanca). Weltfussball.de. 9 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2023. 
  108. ^ "2. Bundesliga - All-time league table". worldfootball.net (İngilizce). 21 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2021. 
  109. ^ "Fussballdaten". Fussballdaten (Almanca). 28 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2021. 
  110. ^ Weber, Tom (5 Ocak 2021). "Rot-Weiss Essen's Long Road to Recovery". Football, Soccer And Everything In Between (İngilizce). 5 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2021. 
  111. ^ "Horst Hrubesch - Matches and Goals in Bundesliga". www.rsssf.com. 17 Eylül 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2021. 
  112. ^ "Hrubesch vor Heimkehr zur Hafenstraße: "RWE-Emblem im Herzen"". DFB - Deutscher Fußball-Bund e.V. (Almanca). 19 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2021. 
  113. ^ "Willi Landgraf - Player profile". DFB data center (İngilizce). 20 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2021. 
  114. ^ UEFA.com (1 Aralık 2004). "Aachen's little big man". UEFA.com (İngilizce). 19 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2021. 
  115. ^ "Übersicht Arminia Bielefeld - Arminia Hannover 11:0 (2. Bundesliga 1979/1980 Nord, 37. Spieltag)". sport.de (Almanca). 20 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2021. 
  116. ^ "Übersicht FC St. Pauli - VfL Wolfsburg 10:2 (2. Bundesliga 1974/1975 Nord, 18. Spieltag)". sport.de (Almanca). 16 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2021. 
  117. ^ "Aufstellung Freiburger FC - FV Würzburg 04 10:2 (2. Bundesliga 1979/1980 Süd, 28. Spieltag)". sport.de (Almanca). 17 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2021. 
  118. ^ "Übersicht FC Bayern Hof - BSV Schwenningen 10:1 (2. Bundesliga 1976/1977 Süd, 30. Spieltag)". sport.de (Almanca). 16 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2021. 
  119. ^ "Aufstellung Karlsruher SC - ESV Ingolstadt 10:0 (2. Bundesliga 1979/1980 Süd, 24. Spieltag)". sport.de (Almanca). 16 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2021. 
  120. ^ "Liveticker Hansa Rostock - TuS Koblenz 9:0 (2. Bundesliga 2008/2009, 8. Spieltag)". sport.de (Almanca). 20 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2021. 
  121. ^ "Übersicht Waldhof Mannheim - BV 08 Lüttringhausen 8:0 (2. Bundesliga 1982/1983, 24. Spieltag)". sport.de (Almanca). 16 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2021. 
  122. ^ "Übersicht Hannover 96 - Karlsruher SC 8:0 (2. Bundesliga 1986/1987, 17. Spieltag)". sport.de (Almanca). 22 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2021. 
  123. ^ "Aufstellung SV Darmstadt 98 - FSV Salmrohr 8:0 (2. Bundesliga 1986/1987, 35. Spieltag)". sport.de (Almanca). 22 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2021. 
  124. ^ "Übersicht SSV Ulm 1846 - Stuttgarter Kickers 0:8 (2. Bundesliga 1987/1988, 18. Spieltag)". sport.de (Almanca). 22 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2021. 
  125. ^ "Übersicht SpVgg Unterhaching - 1. FC Saarbrücken 8:0 (2. Bundesliga 2001/2002, 27. Spieltag)". sport.de (Almanca). 20 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2021. 
  126. ^ "Übersicht 1. FC Kaiserslautern - SV Meppen 7:6 (2. Bundesliga 1996/1997, 34. Spieltag)". sport.de (Almanca). 22 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2021. 
  127. ^ "SpVgg Greuther Fürth - SV Wehen Wiesbaden, 1:1, 2nd Bundesliga 2007/08 9. Matchday". DFB data center (İngilizce). 3 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2021. 
  128. ^ "2. Bundesliga: Aachen gewinnt "Geisterspiel"". Der Spiegel (Almanca). 26 Ocak 2004. ISSN 2195-1349. 20 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2021. 
  129. ^ "Germany " 2. Bundesliga " All-time appearances". WorldFootball.net. 21 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2021. 
  130. ^ "Germany " 2. Bundesliga " All-time Topscorers". WorldFootball.net. 21 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2021. 
  131. ^ "Torpedo Moskau - Hallescher FC, 3:0, Europa League 1991/92 1. Runde". DFB Datencenter (Almanca). 17 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2021. 
  132. ^ "Übersicht Rot-Weiß Erfurt - Ajax Amsterdam 1:2 (Europa League 1991/1992, 2. Runde)". sport.de (Almanca). 5 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2021. 
  133. ^ "SV Werder Bremen gegen Hannover 96 | Pokal der Pokalsieger 1992/1993 - 1. Runde". Fussballdaten (Almanca). 12 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2021. 
  134. ^ "Übersicht Roter Stern Belgrad - 1. FC Kaiserslautern 4:0 (EC der Pokalsieger 1996/1997, 1. Runde)". sport.de (Almanca). 11 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2021. 
  135. ^ "1. FC Union Berlin". www.fc-union-berlin.de (İngilizce). 17 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2021. 
  136. ^ "Alemannia Aachen - FH Hafnarfjörður, 0:0, Europa League 2004/05 1. Runde". DFB Datencenter (Almanca). 20 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2021. 
  137. ^ "Liveticker Alemannia Aachen - Lille OSC 1:0 (Europa League 2004/2005, Gruppe H)". sport.de (Almanca). 20 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2021. 
  138. ^ "Liveticker AEK Athen - Alemannia Aachen 0:2 (Europa League 2004/2005, Gruppe H)". sport.de (Almanca). 20 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2021.