Haplogroup L3 (mtDNA)
Haplogroup L3 | |
Posibleng panahon ng pinagmulan | 80,000 to 104,000 YBP [1] OR 60,000 to 70,000 YBP [2] |
Posibleng lugar ng pinagmulan | East Africa[3] |
Ninuno | L3'4 |
Descendants | L3a, L3b'f, L3c'd'j, L3e'i'k'x, L3h, M, N |
---|---|
Naglalarawang mga mutasyon | 769, 1018, 16311[4] |
Sa henetikang mitokondriyal ng tao, ang Haplogroup L3 ay isang human mitochondrial DNA (mtDNA) haplogroup. Ang Haplogroup L3 ay gumampan ng mahalagang papel sa kasayayan ng species na homo sapiens. Pagkatapos na lumitaw ang haplogroup na ito sa Silangang Aprika, ang isang relatibong maliit na bilang ng mga migrante nito ay nagdala nito patawid sa Dagat Pula tungo sa Arabia na naglunsad ng interkontinental na migrasyon na kalaunang nagpakalat ng tao sa iba't ibang panig ng mundo maliban sa Antarctica. Ang maliit na pangkat na ito ay nagpalitaw sa bawat hindi-Aprikanong haplogroup.[5]
Ang L3 ay pinaniniwalaang lumitaw sa Silangang Aprika sa pagitan ng 84,000 hanggang 104,000 taong nakakaraan.[1] Ang pagsisiyasat ng 369 kumpletong Aprikanong L3 sekwensiya ay naglalagay ng maksimum na paglawak nito noong ∼70,000 taong nakakaraan.[2] Ang Time to Most Recent Common Ancestor para sa liping L3 ay kamakailang tinantiya sa pagitan ng 58,900 hanggang 70,200 taong nakakaraan.[2]
Distribusyon
[baguhin | baguhin ang wikitext]Ito ay pinakakaraniwan sa Silangang Aprika salungat sa ibang mga bahagi ng Aprika kung saan ang mga haplogroup na L1 at L2 ay kumakatawan sa 2/3 ng mga mtDNA.[6] Ang L3 ay nahahati sa ilang mga clade na ang dalawa ay nagpalitaw sa mga macro-haplogroup M at N na pinagmulan ng karamihan ng mga hindi-Aprikano.[7][8] Ang L3 ang haplogroup na pinagmulan ng lahat ng mga taong nasa labas ng Aprika o hindi Aprikano.[9]
Distribusyong mga subgrupong Aprikano
[baguhin | baguhin ang wikitext]- L3a - Silangang Aprika. Mga Ethiopian.[5]
- L3b'f
- L3b - Kanlurang Aprika.
- L3f - Silangang Aprika at sa Sahel zone.
- L3f3 - Chad Basin. Sentral na Aprika[10]
- L3c'd'j
- L3c - Silangang Aprika sa mga Hudyong Ethiopian,[5] Hudyong Yemeni[5]
- L3d - Kanlurang-Sentral na Aprika sa mga Fulani,[5] Chadian,[5] Ethiopian,[11] mga taong Akan,[12] Mozambique,[13] at Yemen[kailangan ng sanggunian] (mga Ehipsiyo) reference behar
- L3j - Silangang Aprika. Sudanese.[5]
- L3e'i'k'x
- L3e - Kanlurang-Sentral na Aprika. Ito ang pinakakaraniwang sub-clade na L3 sa mga populasyong nagsasalita ng wikang Bantu.[14] Ang L3e ay iminungkahing nauugnay sa isang pinagmulang Sentral na Aprikano gayundin ang pinakakarniwang subclade ng L3 sa mga Aprikanong Amerikano, Apro-Brasilenyo, at mga Carribeano [15]
- L3i
- L3i1 - Silangang Aprika. Mga Ethiopian.[kailangan ng sanggunian]
- L3i2 (former L3w) - Silangang Aprika. Mga Ethiopian.[kailangan ng sanggunian]
- L3k - Hilagang Aprika. Mga Libyan,[5] Tunisians.[5]
- L3x - Silangang Aprika. Mga Etiopianong Oromo,[kailangan ng sanggunian] Mga Somali[18] at mga Ehipsiyo[Note 1][19]
- L3h - Silangang Aprika. Ethiopians.[kailangan ng sanggunian]
Puno
[baguhin | baguhin ang wikitext]Ang punong pilohenetiko ng mga haplogroup L3 subclade ay batay sa papel Mannis van Oven at Manfred Kayser na Updated comprehensive phylogenetic tree of global human mitochondrial DNA variation[4] at mga kalaunang inilimbag na pagsasaliksik.
Most Recent Common Ancestor (MRCA)
- L1-6
- L2-6
- L2'3'4'6
- L3'4'6
- L3'4
- L3
- L3a
- L3b'f
- L3b
- L3b1
- L3b1a
- L3b1a1
- L3b1a2
- L3b1b
- L3b1b1
- L3b1a
- L3b2
- L3b1
- L3f
- L3f1
- L3f1a
- L3f1b
- L3f1b1
- L3f1b2
- L3f1b2a
- 150
- L3f1b3
- L3f1b4
- L3f1b4a
- L3f1b4a1
- L3f1b4a
- L3f2
- L3f2b
- L3f3
- L3f1
- L3b
- L3c'd'j
- L3c
- L3d
- L3d1-5
- L3d1
- L3d1a
- L3d1a1
- L3d1a1a
- L3d1a1
- L3d1b
- L3d1b1
- L3d1c
- L3d1d
- L3d1a
- 199
- L3d2
- L3d5
- L3d3
- L3d3a
- L3d4
- L3d5
- L3d1
- L3d1-5
- L3j
- L3e'i'k'x
- L3e
- L3e1
- L3e1a
- L3e1a1
- L3e1a1a
- 152
- L3e1a2
- L3e1a3
- L3e1a1
- L3e1b
- L3e1c
- L3e1d
- L3e1e
- L3e1a
- L3e2
- L3e2a
- L3e2a1
- L3e2a1a
- L3e2a1b
- L3e2a1b1
- L3e2a1
- L3e2b
- L3e2b1
- L32b1a
- L3e2b2
- L3e2b3
- L3e2b1
- L3e2a
- L3e3'4'5
- L3e3'4
- L3e3
- L3e3a
- L3e3b
- L3e3b1
- L3e4
- L3e3
- L3e5
- L3e3'4
- L3e1
- L3i
- L3i1
- L3i1a
- L3i1b
- L3i2
- L3i1
- L3k
- L3x
- L3x1
- L3x2
- L3x2a
- L3x2a1
- L3x2a1a
- L3x2a1
- L3x2b
- L3x2a
- L3e
- L3h
- L3h1
- L3h1a
- L3h1a1
- L3h1a2
- L3h1a2a
- L3h1a2b
- L3h1b
- L3h1b1
- L3h1b1a
- L3h1b1a1
- L3h1b1a
- L3h1b2
- L3h1b1
- L3h1a
- L3h2
- L3h1
- M
- N
- L3
- L3'4
- L3'4'6
- L2'3'4'6
- L2-6
Talababa
[baguhin | baguhin ang wikitext]- ↑ GUR46 on table 1. is a mtDNA haplogroup L3x2a.
Mga sanggunian
[baguhin | baguhin ang wikitext]- ↑ 1.0 1.1 Gonder, M. K.; Mortensen, H. M.; Reed, F. A.; De Sousa, A.; Tishkoff, S. A. (2006). "Whole-mtDNA Genome Sequence Analysis of Ancient African Lineages". Molecular Biology and Evolution. 24 (3): 757–68. doi:10.1093/molbev/msl209. PMID 17194802.
{{cite journal}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ 2.0 2.1 2.2 http://mbe.oxfordjournals.org/content/early/2011/11/16/molbev.msr245.short?rss=1
- ↑ Salas, A (2002). "The Making of the African mtDNA Landscape". The American Journal of Human Genetics. 71 (5): 1082–111. doi:10.1086/344348. PMC 385086. PMID 12395296.
{{cite journal}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ 4.0 4.1 Van Oven, Mannis; Kayser, Manfred (2009). "Updated comprehensive phylogenetic tree of global human mitochondrial DNA variation". Human Mutation. 30 (2): E386–94. doi:10.1002/humu.20921. PMID 18853457.
{{cite journal}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ 5.0 5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 5.6 5.7 5.8 Behar, Doron M.; Villems, Richard; Soodyall, Himla; Blue-Smith, Jason; Pereira, Luisa; Metspalu, Ene; Scozzari, Rosaria; Makkan, Heeran; Tzur, Shay (2008). "The Dawn of Human Matrilineal Diversity". The American Journal of Human Genetics. 82 (5): 1130–40. doi:10.1016/j.ajhg.2008.04.002. PMC 2427203. PMID 18439549.
{{cite journal}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Wallace DC et al. (2000), Origin of haplogroup M in Ethiopia, Am J Hum Genet 67(Suppl):217Padron:Vs
- ↑ Wallace, D; Brown, MD; Lott, MT (1999). "Mitochondrial DNA variation in human evolution and disease". Gene. 238 (1): 211–30. doi:10.1016/S0378-1119(99)00295-4. PMID 10570998.
{{cite journal}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Maca-Meyer, Nicole; González, Ana M; Larruga, José M; Flores, Carlos; Cabrera, Vicente M (2001). "Major genomic mitochondrial lineages delineate early human expansions". BMC Genetics. 2: 13. doi:10.1186/1471-2156-2-13. PMC 55343. PMID 11553319.
{{cite journal}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Archive copy". Inarkibo mula sa orihinal noong 2011-07-08. Nakuha noong 2013-11-01.
{{cite web}}
: CS1 maint: archived copy as title (link) CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Černý, Viktor; Fernandes, Verónica; Costa, Marta D; Hájek, Martin; Mulligan, Connie J; Pereira, Luísa (2009). "Migration of Chadic speaking pastoralists within Africa based on population structure of Chad Basin and phylogeography of mitochondrial L3f haplogroup". BMC Evolutionary Biology. 9: 63. doi:10.1186/1471-2148-9-63. PMC 2680838. PMID 19309521.
{{cite journal}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Kivisild, T; Reidla, M; Metspalu, E; Rosa, A; Brehm, A; Pennarun, E; Parik, J; Geberhiwot, T; Usanga, E (2004). "Ethiopian Mitochondrial DNA Heritage: Tracking Gene Flow Across and Around the Gate of Tears". The American Journal of Human Genetics. 75 (5): 752–70. doi:10.1086/425161. PMC 1182106. PMID 15457403.
{{cite journal}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ 12.0 12.1 Liane Fendt et al., MtDNA diversity of Ghana: a forensic and phylogeographic view, 2011
- ↑ Padron:Cite journal pages=752–70
- ↑ Anderson, S. 2006, Phylogenetic and phylogeographic analysis of African mitochondrial DNA variation. Naka-arkibo 2011-09-10 sa Wayback Machine.
- ↑ Bandelt, HJ; Alves-Silva, J; Guimarães, PE; Santos, MS; Brehm, A; Pereira, L; Coppa, A; Larruga, JM; Rengo, C (2001). "Phylogeography of the human mitochondrial haplogroup L3e: a snapshot of African prehistory and Atlantic slave trade". Annals of Human Genetics. 65 (Pt 6): 549–63. doi:10.1017/S0003480001008892. PMID 11851985.
{{cite journal}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Plaza, Stéphanie; Salas, Antonio; Calafell, Francesc; Corte-Real, Francisco; Bertranpetit, Jaume; Carracedo, Ángel; Comas, David (2004). "Insights into the western Bantu dispersal: mtDNA lineage analysis in Angola". Human Genetics. 115 (5): 439–47. doi:10.1007/s00439-004-1164-0. PMID 15340834.
{{cite journal}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Fadhlaoui-Zid, K.; Plaza, S.; Calafell, F.; Ben Amor, M.; Comas, D.; Bennamar, A.; Gaaied, El (2004). "Mitochondrial DNA Heterogeneity in Tunisian Berbers". Annals of Human Genetics. 68 (Pt 3): 222–33. doi:10.1046/j.1529-8817.2004.00096.x. PMID 15180702.
{{cite journal}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Watson, E; Forster, P; Richards, M; Bandelt, H (1997). "Mitochondrial Footprints of Human Expansions in Africa". The American Journal of Human Genetics. 61 (3): 691–704. doi:10.1086/515503. PMC 1715955. PMID 9326335.
{{cite journal}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Stevanovitch, A.; Gilles, A.; Bouzaid, E.; Kefi, R.; Paris, F.; Gayraud, R. P.; Spadoni, J. L.; El-Chenawi, F.; Beraud-Colomb, E. (2004). "Mitochondrial DNA Sequence Diversity in a Sedentary Population from Egypt". Annals of Human Genetics. 68 (Pt 1): 23–39. doi:10.1046/j.1529-8817.2003.00057.x. PMID 14748828.
{{cite journal}}
: CS1 maint: date auto-translated (link)
Punong ebolusyonaryo ng mga mitochondrial DNA (mtDNA) haplogroup na pantao | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Mitochondrial Eve (L) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
L0 | L1-6 | |||||||||||||||||||||||||||||||
L1 | L2 | L3 | L4 | L5 | L6 | |||||||||||||||||||||||||||
M | N | |||||||||||||||||||||||||||||||
CZ | D | E | G | Q | A | S | R | I | W | X | Y | |||||||||||||||||||||
C | Z | B | F | R0 | pre-JT | P | U | |||||||||||||||||||||||||
HV | JT | K | ||||||||||||||||||||||||||||||
H | V | J | T |