ข้ามไปเนื้อหา

พระเจ้าญองย่าน

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
พระเจ้าสีหสุรมหาธัมมราชา
พระเจ้าอังวะ
ครองราชย์19 ธันวาคม พ.ศ. 2142 - 5 พฤศจิกายน พ.ศ. 2148
ราชาภิเษก25 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2143
ก่อนหน้าพระเจ้ามังรายกะยอชวาที่ 2
ถัดไปพระเจ้าอะเนาะเพะลูน
พระราชสมภพ8 พฤศจิกายน พ.ศ. 2098
ติ๊ส่า (แปลว่า สัจจา)
สวรรคต5 พฤศจิกายน พ.ศ. 2148 (49 พรรษา)
ตี่บอ รัฐฉาน
พระราชบุตรพระเจ้าอะเนาะเพะลูน
พระเจ้าตาลูน
ราชวงศ์ราชวงศ์ตองอู
พระราชบิดาพระเจ้าบุเรงนอง
พระราชมารดาพระนางขิ่นพเยซอน

พระเจ้าญองย่าน (พม่า: ညောင်ရမ်းမင်း, ออกเสียง: [ɲàʊ̯ɰ̃.jáɰ̃ mɪ́ɰ̃]) เป็นพระมหากษัตริย์รัชกาลที่ 5 แห่งราชวงศ์ตองอูครองราชย์เป็นพระเจ้าอังวะระหว่างปี ค.ศ. 1599–1605 พระองค์ถูกเรียกว่าเป็นผู้ก่อตั้งราชวงศ์ตองอูยุคฟื้นฟู หรือ ราชวงศ์ตองอูยุคหลังหรือราชวงศ์ญองย่าน เพื่อเริ่มกระบวนการรวมชาติอีกครั้งภายหลังการล่มสลายของอาณาจักรตองอู

พระราชโอรสในพระเจ้าบุเรงนองที่ประสูติแต่พระมเหสี พระเจ้าญองย่านค่อย ๆ ขยายพระราชอำนาจในพม่าตอนบน ในช่วงกลาง คริสต์ทศวรรษ 1590

พระราชประวัติ

[แก้]

พระเจ้าญองย่านทรงพระราชสมภพเมื่อวันที่ 8 พฤศจิกายน ค.ศ. 1555 มีพระนามเดิมว่าติ๊ส่า เป็นพระราชโอรสพระองค์เล็กในพระเจ้าบุเรงนอง ที่ประสูติแต่พระสนมคือพระนางขิ่นพเยซอน จึงเป็นพระราชอนุชาต่างพระราชมารดากับพระเจ้านันทบุเรง ได้รับแต่งตั้งให้ครองเมืองญองย่านจึงทรงพระนามว่าเจ้าญองย่านมานับแต่นั้น[1][2]

เมื่อพระเจ้านันทบุเรงสิ้นพระราชอำนาจจนต้องลี้ภัยไปประทับที่ตองอู เจ้าญองย่านซึ่งยึดครองอังวะอยู่ จึงสถาปนาพระองค์เป็นพระเจ้าอังวะพระนามว่าพระเจ้าสีหสุรมหาธัมมราชา ประกอบพระราชพิธีราชาภิเษกเมื่อวันที่ 25 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1600[3][4]

ทางประวัติศาสตร์ได้เรียกยุคของพระองค์ว่าเป็น "ยุคญองย่าน" หรือ "ราชวงศ์ตองอูยุคหลัง" เพราะเป็นยุคสมัยที่ราชวงศ์ตองอูได้รื้อฟื้นและสถาปนาความเป็นศูนย์กลางอำนาจทางการเมืองในแถบนี้ขึ้นมาอีกครั้งในช่วงเวลาสั้น ๆ หลังล่มสลายไปจากการสวรรคตของพระเจ้าบุเรงนองและพระเจ้านันทบุเรงก่อนหน้านั้น

พระองค์สวรรคตเมื่อวันที่ 5 พฤศจิกายน ค.ศ. 1605 ที่รัฐฉาน ระหว่างทรงทำสงครามกับหัวเมืองไทใหญ่ พระราชโอรสที่สืบราชสมบัติต่อคือพระเจ้าอะเนาะเพะลูน

พงศาวลี

[แก้]

อ้างอิง

[แก้]
เชิงอรรถ
  1. (Hmannan Vol. 3 2003: 57): Friday, 7th waxing of Tabaung 942 ME = Wednesday, 8 February 1581
  2. Hmannan Vol. 3 2003: 57
  3. (Hmannan Vol. 3 2003: 122): Friday, 12th waxing of Tabuang 961 ME = 25 February 1600.
  4. Maha Yazawin Vol. 3 2006: 114
บรรณานุกรม
  • Harvey, G. E. (1925). History of Burma: From the Earliest Times to 10 March 1824. London: Frank Cass & Co. Ltd.
  • Htin Aung, Maung (1967). A History of Burma. New York and London: Cambridge University Press.
  • Royal Historical Commission of Burma (1829–1832). Hmannan Yazawin (ภาษาพม่า). Vol. 1–3 (2003 ed.). Yangon: Ministry of Information, Myanmar.


ก่อนหน้า พระเจ้าญองย่าน ถัดไป
พระเจ้านันทบุเรง พระมหากษัตริย์พม่า
(อาณาจักรพม่ายุคที่ 2)

(ค.ศ. 1599–1605)
พระเจ้าอะเนาะเพะลูน
พระเจ้ามังรายกะยอชวาที่ 2 พระเจ้าอังวะ
(ค.ศ. 1599–1605)
พระเจ้าอะเนาะเพะลูน