İçeriğe atla

Vodafone

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Vodafone
SloganThe future is exciting. Ready?
(Gelecek heyecan verici. Hazır mısın?)
Eski ad(lar)Racal Telecom Plc.
Vodafone AirTouch Plc.
TipHalka açık şirket
Menkul değer sembolüVOD
ISINGB00BH4HKS39
EndüstriTelekomünikasyon
ÖncülRacal Telecom (1982-1991)
Kuruluş16 Eylül 1991 (33 yıl önce) (1991-09-16)
KurucuErnest Harrison
Gerald Whent
Genel merkeziNewbury, Berkshire, Birleşik Krallık
Hizmet alanlarıBirleşik Krallık ve 22 diğer ülke
Önemli kişilerJean-François van Boxmeer (Yönetim Kurulu Başkanı)
Margherita Della Valle (CEO)
ÜrünCep telefonu ve ekipmanları, tabletler, modemler; mobil ve sabit telekomünikasyon, kablo TV, video streaming hizmetleri
Toplam varlık175.08 milyar dolar[1]
Çalışan sayısı104.000 (2020)
Web sitesivodafone.com

Vodafone, 1991 yılında kurulmuş ve Newbury, Birleşik Krallık merkezli uluslararası bir telekomünikasyon şirketidir.

"Vodafone" kelimesi, İngilizce "voice" sözcüğünün "vo", "data" sözcüğünün "da" ve "phone" sözcüğünden esinlenen "fone" hecelerinden oluşturulmuştur. Amblemi ise, sohbet başlatmaya istinaden tırnak (" ' ") işaretidir. Kurucuları Ernest Harrison ve Gerald Whent'tir. CEO'su İngiliz Nick Read'dir.

Ekim 2017'de şirketin logosu iki boyutlu olacak biçimde güncellenmiş ve "Gelecek heyecan verici. Hazır mısın?" sloganı ilan edilmiştir.

Kuruluş ve Büyüme

[değiştir | kaynağı değiştir]

Racal Electronics plc şirketi, 1981 yılında Birleşik Krallık'ın özel mobil iletişim şebekesini kurma ihalesini kazandı. Bu şebekeyi inşa etmek amacıyla şirketin telekomünikasyon bölümü, 1982 yılında Racal Telecom adıyla kuruldu. Mobil iletişim hizmeti, 1 Ocak 1985 tarihinden itibaren Vodafone markasıyla sunuldu. Birleşik Krallık'ta cep telefonu ile ilk konuşma, 1 Ocak 1985 günü St Katharine Docks ile Newbury arasında gerçekleştirildi.

1991 yılının Eylül ayında, şirket "Vodafone Group Plc." adlı bağımsız bir şirket halini aldı.

1999 yılında San Francisco merkezli mobil operatör AirTouch'u 66.5 milyar dolara satın alarak adını bir dönem "Vodafone AirTouch" olarak değiştirdi. Aynı yılın Eylül ayında ise, Amerikalı telekomünikasyon şirketi Bell Atlantic ile ortak olarak ABD'nin en büyük GSM operatörünü kurdu. Vodafone'un %45, Bell Atlantic'in %55 oranında hissedar olduğu bu şirketin adı, Verizon Wireless olarak belirlendi. Sonraki yıllarda Amerika kıtasından çıkma politikasını benimseyen Vodafone, Verizon Wireless hisselerini 2014 yılında 130 milyar dolara ortağına sattı.[2]

2000 yılının Ocak ayında, Alman Mannesmann holdingi, telekomünikasyon şirketini 203 milyar dolara Vodafone'a sattı. Tarihin en büyük satın alması olan bu işlem sonucunda, Mannesmann hissedarları anlaşma sonrası Vodafone hisselerinin %49.5'ini kontrol etmiş oldular.[3]

2005 yılında ise Vodafone, TMSF'den Telsim'in Türkiye ve KKTC operasyonlarını 4.55 milyar dolara satın aldı.

Birleşik Krallık'ta; 2001 yılında 3G, 2013 yılında 4G, 2019 yılında 5G hizmetlerini sunmaya başladı.

Hisse Bilgileri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Vodafone hisse senetleri, 26 Ekim 1988 tarihinde hisse başına 170 pence'ten gerçekleştirilen %20'lik birincil halka arzdan beri[4] Londra Hisse Senedi Borsası'nda işlem görmektedir ve şirket, o günden beri FTSE 100 Endeksi'nin bir bileşenidir.

Sermayesini 21 Temmuz 1994 günü %200, 30 Eylül 1999 günü %400 oranında bedelsiz olarak artırmıştır. 24 Şubat 2014 günü ise %45.45 oranında düşürmüştür.[5]

2000 yılının Ocak ayında, 109.1 milyar sterlin piyasa değerine ulaşarak, Londra Borsası'nın en değerli şirketi olmuştur.[6] 21 Ekim 2020 günü itibarıyla, Londra'da işlem gören şirketler içerisinde 29.3 milyar sterlinlik piyasa değeri ile en değerli 15. şirkettir.[7] Ayrıca şirketin Londra Borsası'daki 10 adî hissesini temsil eden ADR'ları da 1988 yılının Ekim ayından beri NASDAQ borsasında işlem görmektedir.

Almanya, Münih'te bir Vodafone mağazası

Hizmet Verilen Bölgeler

[değiştir | kaynağı değiştir]
Vodafone'un dünyada hizmet verdiği ülkeler kırmızı, ortaklık anlaşması imzaladığı operatörlerin bulunduğu ülkeler ise mavi renkle gösterilmiştir.
Vodafone'un Avrupa'da hizmet verdiği ülkeler kırmızı, ortaklık anlaşması imzaladığı operatörlerin bulunduğu ülkeler ise turuncu ve pembe ile gösterilmiştir.

Vodafone, dünyanın 23 ülkesinde GSM operatörlüğü yapmaktadır.[8] Türkiye'deki %100 oranındaki iştiraki Vodafone Türkiye, Avustralya'daki %25.05 oranındaki iştiraki TPG Telecom[9] ve Hindistan'daki %45.1 oranındaki iştiraki Vodafone Idea[10] hariç tutulursa, yalnızca Avrupa ve Afrika kıtalarında hizmet vermektedir. Küresel GSM operatörleri arasında 261 milyon müşterisi ile 2020 yılında 9. sırada yer almaktadır. Bu sayıya 301 milyon Vodafone Idea müşterisi de eklendiğinde, China Mobile'in ardından 2. sıraya yerleşmektedir.[11] Vodafone Global Enterprise bölümü üzerinden ise 150 ülkede kurumsal müşterilerine telekomünikasyon ve IT hizmetleri sağlamaktadır.

Avrupa'da; Almanya, Arnavutluk, Büyük Britanya, Çekya, Hollanda, İrlanda, İspanya, İtalya, Türkiye, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Macaristan, Portekiz, Romanya ve Yunanistan'da; Afrika'da Gana, Güney Afrika Cumhuriyeti, Kenya, Kongo, Lesotho, Mısır, Mozambik ve Tanzanya; Asya'da Hindistan ve Avustralya'da operatör olarak bizzat hizmet vermektedir.

Vodafone, Katar ve Ukrayna gibi bazı ülkelerde, yerel operatörlerin sahibi olmamasına rağmen, ismini yerel operatörlere kullandırtmaktadır.[12] Bunun yanında bazı ülkelerde ise çeşitli operatörlerle ortaklık anlaşmaları imzalamıştır.

Sponsorlukları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Vodafone, 2006-2013 yılları arasında McLaren-Mercedes-Benz Formula 1 takımının ve 2006-2009 yılları arasında ise UEFA Şampiyonlar Ligi'nin resmî sponsorluğunu üstlenmiştir.[13] 2015 yılından itibaren ise Vodafone Türkiye, Beşiktaş futbol takımının sponsoru olmuştur. Bu sponsorlukla birlikte, Beşiktaş futbol takımının stadyumu, önce Vodafone Arena, daha sonra ise Vodafone Park olarak adlandırılmıştır.

Vodafone Türkiye

[değiştir | kaynağı değiştir]
Telsim-Vodafone logosu
Ana madde: Vodafone Türkiye

Telsim, TMSF'nin el koymasının ardından 28 Aralık 2005 tarihinde yapılan açık arttırmayla, 4.55 milyar dolara Vodafone tarafından satın alındı.[14] Böylelikle Vodafone, 24 Mayıs 2006 tarihi itibarıyla Türkiye'de resmen hizmete başlamış oldu. Şirket, değişim süreci boyunca Türkiye'de Telsim Vodafone adını kullandıktan sonra Vodafone Türkiye (resmî adıyla Vodafone Telekomünikasyon A.Ş.) adını aldı. Vodafone'un, 12 Haziran 2012 itibarıyla Türkiye'de 3300 çalışanı ve 1260 Cep Merkezi[15] bulunmaktadır. Vodafone; Türkiye'de 2G, 3G, 4G, LTE, VoLTE, HSPA, GPRS, EDGE, SMS, MMS, MVS, Bas Konuş ve telesekreter hizmetleri sunmaktadır. Mobil telekomünikasyon şirketi olarak müşteri sayısına göre Türkiye'nin ikinci büyük mobil iletişim şirketidir ve 24 milyondan fazla abonesi vardır.[16][17]

Geçmişten bugüne CEO'ları

[değiştir | kaynağı değiştir]
No. İcra Kurulu Başkanı Görev Süresi
1 Sir Gerald Whent Ekim 1988 – Aralık 1996
2 Sir Christopher Gent Ocak 1997 – Temmuz 2003
3 Arun Sarin Temmuz 2003 – Temmuz 2008
4 Vittorio Colao Temmuz 2008 – Eylül 2018
5 Nick Read Ekim 2018 – Aralık 2022
6 Margherita Della Valle Ocak 2023 – günümüz[18]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Vodafone'un varlıkları". 6 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2020. 
  2. ^ "Vodafone sells Verizon stake for $130bn". 21 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2020. 
  3. ^ "Timeline: Verizon and Vodafone's long relationship". 26 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2020. 
  4. ^ "The rapid rise of Vodafone". 30 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2020. 
  5. ^ "Stock information". 15 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2020. 
  6. ^ "Vodafone: UK's biggest company". 10 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2020. 
  7. ^ "Vodafone piyasa değeri". 10 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2020. 
  8. ^ "Hizmet verilen ülkeler". 5 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2020. 
  9. ^ "TPG Telecom". 22 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2020. 
  10. ^ "Vodafone Idea". 4 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2020. 
  11. ^ "Vodafone toplam müşteri sayısı". 8 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2020. 
  12. ^ "Vodafone Ukraine renews Vodafone Group partnership". 3 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2020. 
  13. ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2020. 
  14. ^ "Telsim abonelerinin borçlarına ilişkin Hürriyet gazetesi haberi". 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2016. 
  15. ^ "Vodafone Türkiye resmî websitesinden tarihçesi". 5 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2016. 
  16. ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2014. 
  17. ^ "Vodafone Türkiye abone sayısı 24 milyonu geçti". 6 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2020. 
  18. ^ "Vodafone Chief Executive Nick Read To Resign; Names Margherita Della Valle Interim Chief Executive". RTT News. 5 Aralık 2022. 5 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2022. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Vodafone&oldid=33908858" sayfasından alınmıştır