İçeriğe atla

Bob Marley

Bağlantıları değiştir
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Bob Marley
Bob Marley, 1980'de Zürih'te sahnede
Genel bilgiler
DoğumRobert Nesta Marley
6 Şubat 1945(1945-02-06)
Saint Ann, Jamaika
Ölüm11 Mayıs 1981 (36 yaşında)
Miami, Florida, ABD
TarzlarReggae, Ska
MesleklerŞarkıcı, Söz yazarı, Gitarist
Etkin yıllar1962-1981
Müzik şirketiStudio One, Beverley's, Upsetter/Trojan, Island/Tuff Gong
İlişkili hareketlerThe Wailers Band, The Wailers
Resmî sitewww.BobMarley.com

Robert Nesta "Bob" Marley (6 Şubat 1945 - 11 Mayıs 1981), Jamaikalı reggae sanatçısı. Bob Marley, 130'un üzerinde plağı, yüzlerce şarkısı bulunan bir reggae efsanesi olarak kabul edilir.

Hayatı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Bob Marley — gerçek adı Robert Nesta Marley, 6 Şubat 1945'te doğdu. 5 yaşındayken, annesi Kingston'a taşınmaya karar vermiş ve orada Bob ve ailesi, yaşamı boyunca Bob'un en iyi arkadaşlarından biri olan Bunny Livingston ve ailesi ile birlikte yaşamışlar. Bob ve Bunny, o yıllardan beri müzik ile uğraşmışlar.

Müzik kariyeri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Bob Marley, reggae müziğinin sadece Jamaika sınırları içerisinde kalmasından ziyade, onu bütün dünyaya duyuran en önemli isimlerden biridir. Büyük bir kesim tarafından bu tür müziğin kralı olarak ifade edilen Bob Marley, söz yazarı, şarkıcı ve gitaristtir. Profesyonel anlamda müziğe The Wailers grubu ile başlamıştır. The Wailers, Peter Tosh ve Bunny Livingston'dan oluşuyordu ki, bu isimler de daha sonradan Bob Marley gibi solo kariyer çalışmalarına devam ettiler. İlk hitleri "Simmer Down" olmuştu.

Bob, The Wailers'dan ayrıldıktan sonra, üç kadın reggae sanatçısının oluşturduğu The I-Threes adlı gruba müzikal alanda yardım etti. Topluluğun elemanlarından Juddy Mowatt, tecrübeli sanatçı için şu ifadeyi kullanmıştı; "Bob Marley’in şarkı sözü ve müzik altyapısı öylesine gelişmiş ki, kendisi bir müzik ansiklopedisi gibi"

Bu ünlü Jamaikalı söz yazarı, sadece kendisi ile değil bu grubu ile de, "ada müziğinin" evrensel bir boyut kazanmasını sağladı. Şarkılarında politik ancak basit bir içerik vardı.

"Catch A Fire"ı 1972 yılında yayımladı. Bu çalışmayı; 1973 çıkışlı "Burnin’", 1975'te kaydedilen "Natty Dread" ve 1975 tarihli "Live" albümleri izledi. İngiltere, Almanya gibi önemli Avrupa ülkelerinde de hatırı sayılır bir dinleyici kitlesine sahip oldu. Bu sayede Avrupa'da özellikle o yıllar için büyük önem taşıyan konserler verdi.

En popüler şarkılarından biri olan "Get Up, Stand Up", sosyal karmaşayı konu edinir. "No Woman, No Cry" gibi politik olmayan içerikte parçaları da vardır.

Birleşmiş Milletler "Barış Madalyası", 1978'de Afrika insanına yapılan insancıl yardımlara şarkılarıyla destek olduğu için, Bob Marley'e verilmiştir. Ve bu ödülü aldığı sene insancıl yardım amacıyla Jamaika'da konsere çıkmıştır. Müzisyenliğiyle uluslararası alanda kabul gören Marley, insani yönüyle de büyük takdir kazanmıştır.

Yaptığı "I Shot The Sheriff" ve "Get Up, Stand Up" gibi şarkılar sanatçı Eric Clapton tarafından yıllar sonra yeniden düzenlenmiştir.

Bob Marley çok az kişinin inandığı Rastafarianizm dinine mensuptur. Bu din eski Etiyopya topraklarından çıkmıştır ki saçını "Rasta" yapmasının nedeni de dinî inancıdır. "Rasta" saç stili bu gün moda olarak kullanılsa da Bob Marley buna karşıdır. Bu saç stilinin gerçek adı Dreadlock olmasına rağmen Rasta olarak bilinmektedir.

1981 yılında durumu ağırlaşan Marley, son günlerini yaşamak için Almanya'dan ülkesi Jamaika'ya uçakla dönerken durumu kritikleşti. Uçağı acil tıbbi yardım için Miami'ye iniş yaptı. Miami, Florida'daki Cedars of Lebanon Hastanesinde, 11 Mayıs 1981 sabahı 36 yaşında öldü. Son sözleri oğlu Ziggy'ye "Para hayatı satın alamaz" oldu.[1] Ölmeden önceki ay kendisine ülke kültürüne katkılarından dolayı Jamaika'nın en büyük ödülü Merit verilmişti ama almaya ömrü yetmedi.

Dini

[değiştir | kaynağı değiştir]

Bob Marley reggae tarzının kilit noktası olan Rastafari hareketindendi. Marley Rastafari'nin lideri hâline geldi ve reggae'yi Jamaika'dan çıkartıp uluslararası üne sahip bir müzik hâline getirdi. Biyografilerine göre, Twelve Tribes Mansion'a bağlıydı. O "Tribe of Joseph" diye bilinen Rastafari mezhebindendi, çünkü şubatta doğmuştu. (rastafarinin 12 mezhebi 12 ayrı ayda doğanlar tarafından oluşur). Gerçek Rastalar (Rasta = Rasta dinine inanan insan) Ital adını verdikleri inanç ile et yemezler. Yani Bob Marley vejetaryen idi.[2] Marley bunu kendi notlarında belirtmiştir. Marley Etiyopya Ortodoks Hristiyan Kilisesi tarafından 4 Kasım 1980'de Kingston, Jamaika'da vaftiz edildi.[3][4]

Turları

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Nisan–Temmuz 1973: Catch a Fire Tour (İngiltere, ABD)
  • Ekim–Kasım 1973: Burnin' Tour (ABD, İngiltere)
  • Haziran–Temmuz 1975: Natty Dread Tour (ABD, Kanada, İngiltere)
  • Nisan–Temmuz 1976: Rastaman Vibration Tour (ABD, Kanada, Almanya, İsveç, Hollanda, Fransa, İngiltere, Galler)
  • Mayıs–Temmuz 1977: Exodus Tour (Fransa, Belçika, Hollanda, Almanya, İsveç, Danimarka, İngiltere)
  • Mayıs–Ağustos 1978: Kaya Tour (ABD, Kanada, İngiltere, Fransa, İspanya, İsveç, Danimarka, Norveç, Hollanda, Belçika)
  • Nisan–Mayıs 1979: Babylon by Bus Tour (Japonya, Yeni Zelanda, Avustralya, Hawaii)
  • Ekim 1979–Ocak 1980: Survival Tour (ABD, Kanada, Trinidad-Tobago, Bahamalar, Gabon)
  • Mayıs–Eylül 1980: Uprising Tour (İsviçre, Almanya, Fransa, Norveç, İsveç, Danimarka, Belçika, Hollanda, İtalya, İspanya, İrlanda, İngiltere, İskoçya, Galler, ABD)

Stüdyo albümleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
Yıl Albüm detayları Grup Peak chart positions Satış Certifications
(sales thresholds)
US US
R&B 		AUT
[5] 		NOR
[6] 		NZ
[7] 		SWE
[8]
1965 The Wailing Wailers The Wailers — 168 — — 143 —
1970 Soul Rebels The Wailers 182 177 — — — 131
1971 Soul Revolution
  • Released: 1971
  • Label: Upsetter/Trojan
  • Format:
 The Wailers 146 — — — 102 117
Soul Revolution Part II
  • Released: 1971
  • Label: Upsetter/Trojan
  • Format:
 The Wailers — — — — — —
The Best of The Wailers The Wailers 194 — — — — —
1973 Catch a Fire The Wailers 101 51 113 — 108 95
Burnin'
  • Released: October 19, 1973
  • Label: Island/Tuff Gong
  • Format:
 The Wailers 67 40 79 102 56 44 US: Gold[9]
1974 Rasta Revolution
  • Released: 1974
  • Label: Upsetter/Trojan
  • Format:
 Bob Marley & The Wailers 100 58 — — 83 —
Natty Dread
  • Released: October 25, 1974
  • Label: Island/Tuff Gong
  • Format:
 Bob Marley & The Wailers 52 33 61 67 40 44
1976 Rastaman Vibration
  • Released: April 30, 1976
  • Label: Island/Tuff Gong
  • Format:
 Bob Marley & The Wailers 8 11 7 14 14 2 US: 2× Platinum[9]
1977 Exodus
  • Released: June 3, 1977
  • Label: Island/Tuff Gong
  • Format:
 Bob Marley & The Wailers 1 1 2 1 1 1 CAN: 8× Platinum[10]
US: 13× Platinum[9]
1978 Kaya
  • Released: March 23, 1978
  • Label: Island/Tuff Gong
  • Format:
 Bob Marley & The Wailers 1 2 6 2 5 1 US: 5× Platinum[9]
1979 Survival
  • Released: October 2, 1979
  • Label: Island/Tuff Gong
  • Format:
 Bob Marley & The Wailers 3 3 8 17 10 4 CAN: 2× Platinum[10]
US: 3× Platinum[9]
1980 Uprising
  • Released: June 10, 1980
  • Label: Island/Tuff Gong
  • Format:
 Bob Marley & The Wailers 1 1 4 3 1 2 US: 5× Platinum[9]
1983 Confrontation
  • Released: May 23, 1983 (posthumous)
  • Label: Island/Tuff Gong
  • Format:
 Bob Marley & The Wailers 5 2 2 1 6 2 US: 2× Platinum[9]
"—" denotes releases that did not chart.

Konser albümleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
Yıl Album detayları Peak chart positions Satışlar Certifications
(sales thresholds)
US US World Reggae US R&B SWE
[8] 		SWI
[11]
1975 Live! (Gold) 90 — — 47 29 —
1978 Babylon by Bus
  • Released: November 10, 1978
  • Label: Island/Tuff Gong
  • Format:
 102 — — 58 — —
1991 Talkin' Blues (recorded in 1973)
  • Released: February 4, 1991
  • Label: Island/Tuff Gong
  • Format:
 103 2 — — 31 40
2003 Live at the Roxy (recorded in 1976)
  • Released: June 24, 2003
  • Label: Island/Tuff Gong
  • Format:
 — — 5 — — —
"—" denotes releases that did not chart.

Derleme albümleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
Yıl Album detayları Peak chart positions Satışlar Certifications
(sales thresholds)
US US
R&B 		US Reggae US World AUS
[12] 		CAN FIN
[13] 		ITA
[14] 		NLD
[15] 		NOR
[6] 		NZ
[7] 		SPA
[16] 		SWE
[8] 		SWI
[11]
1984 Legend (Diamond)
  • Released: May 8, 1984
  • Label: Island/Tuff Gong
  • Format:
 55 34 — — 14 — 11 — 1 36 8 41 10 23 CAN: 2x Platinum[10]
UK: 6x Platinum[17]
US: 10x Platinum[9]
1986 Rebel Music
  • Released: 1986
  • Label: Island/Tuff Gong
  • Format:
 — — — — — — — — — — — — — —
1992 Songs of Freedom
  • Released: October 6, 1992
  • Label: Island/Tuff Gong
  • Format:
 86 24 1 — — — — — — — — — — — CAN: Platinum[10]
UK: Silver[17]
US: 2x Platinum[9]
1995 Natural Mystic: The Legend Lives On (Gold)
  • Released: May 23, 1995
  • Label: Island/Tuff Gong
  • Format:
 67 — 1 — 39 — — — 3 34 — — 14 10 US: Gold[9]
1997 21 Winners: The Best of Bob Marley and the Wailers
  • Released: 1997
  • Label: Madacy Entertainment
  • Format:
 — — — — — — — — — — — — — —
2001 One Love: The Very Best of Bob Marley & The Wailers
  • Released: May 22, 2001
  • Label: Island/Tuff Gong
  • Format:
 — 45 1 — 16 10 12 3 2 2 2 — 2 8 AUS: Platinum[18]
CAN: Platinum[10]
2002 Bob Marley and The Wailers: Trenchtown Rock (Anthology '69 - '78)
  • Released: March 5, 2002
  • Label: Trojan Records
  • Format:
 — — 13 — — — — — — — — — — —
2005 Gold
  • Released: January 11, 2005
  • Label: Island/Tuff Gong
  • Format:
 — — 1 — — — — — — — — — — — CAN: Gold[10]
Africa Unite: The Singles Collection
  • Released: November 8, 2005
  • Label: Island/Tuff Gong
  • Format:
 101 49 3 — — — — — — 66 — — 9 93
"—" denotes releases that did not chart.

1963–1966 yılında Studio One'da yapılanlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Yıl Album detayları Peak chart positions Satışlar Certifications
(sales thresholds)
US US
R&B 		US Reggae
1990 The Birth of a Legend
  • Released:
  • Label: Epic
  • Format:
1991 One Love at Studio One (double CD)
1994 Simmer Down at Studio One (same as disc one of One Love)
  • Released:
  • Label: Heartbeat Records
  • Format:
Wailing Wailers at Studio One (same as disc two of One Love)
  • Released:
  • Label: Heartbeat Records
  • Format:
1996 The Toughest – collection of Peter Tosh's Studio One recordings
  • Released:
  • Label: Heartbeat Records
  • Format:
1999 Destiny: Rare Ska Sides from Studio One
  • Released: June 8, 1999
  • Label: Heartbeat Records
  • Format:
Wailers and Friends
  • Released: July 13, 1999
  • Label: Heartbeat Records
  • Format:
2000 Climb the Ladder
  • Released: August 8, 2000
  • Label: Heartbeat Records
  • Format:
2003 Greatest Hits at Studio One
  • Released: March 11, 2003
  • Label: Heartbeat Records
  • Format:
2006 One Love at Studio One (double CD re-issue)
  • Released:
  • Label: Heartbeat Records
  • Format:
2007 Another Dance: Rarities from Studio One
  • Released: October 16, 2007
  • Label: Heartbeat Records
  • Format:
"—" denotes releases that did not chart.

1966–1971 yılında yapılanlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Yıl Album detayları Peak chart positions Satışlar Certifications
(sales thresholds)
US US
R&B 		US Reggae
1973 African Herbsman
  • Released: July 1973
  • Label: Upsetter/Trojan
  • Format:
1999 Rock to the Rock
2001 Natty Rebel
  • Released: October 23, 2001
  • Label: Jad Records (Koch)
  • Format:
2004 Feel Alright
  • Released: February 10, 2004
  • Label: JAD/Universal ecords
  • Format:
Soul Rebels
  • Released: 2004
  • Label: JAD/Universal
  • Format:
Soul Revolution Part II
  • Released: June 14, 2004
  • Label: JAD/Universal
  • Format:
Upsetter Revolution Rhythm
  • Released: June 14, 2004
  • Label: JAD/Universal
  • Format:
Universal Masters Collection
  • Released: 2004
  • Label: JAD/Universal
  • Format:
Original Cuts
  • Released: August 31, 2004
  • Label: JAD/Universal
  • Format:
127 King Street
  • Released: November 30, 2004
  • Label: JAD/Universal
  • Format:
Ammunition Dub Collection
  • Released: November 30, 2004
  • Label: JAD/Universal
  • Format:
Grooving Kingston 12 (3-CD boxset)
  • Released: March 2, 2004
  • Label: JAD/Universal
  • Format:
Fy-Ah, Fy-Ah (3-CD boxset)
  • Released: October 18, 2004
  • Label: JAD/Universal
  • Format:
2005 Wail'N Soul'M Singles Selecta
  • Released: Aug 16, 2005
  • Label: JAD/Universal
  • Format:
Man To Man (4-CD boxset)
  • Released: December 6, 2005
  • Label: JAD/Universal
  • Format:
"—" denotes releases that did not chart.

Remix albümleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
Yıl Album detayları Peak chart positions Satışlar Certifications
(sales thresholds)
US US
R&B 		US Reggae AUT
[5] 		NZ
[7] 		SWI
[11]
1981 Chances Are
  • Released: 1981
  • Label: WEA
  • Format:
 32 117 — — 27 —
1996 Soul Almighty: The Formative Years Vol.1
  • Released: October 3, 1995
  • Label: JAD
  • Format:
 — 1 — 18 — 19
1997 Dreams Of Freedom: Ambient Translations in Dub
  • Released: September 23, 1997
  • Label: Island
  • Format:
 — 1 — — — —
1998 Black Progress: The Formative Years Vol.2
  • Released: June 30, 1998
  • Label: JAD
  • Format:
 — — — — — —
1999 Chant Down Babylon
  • Released: November 16, 1999
  • Label: Island
  • Format:
 60 1 21 49 6 23 CAN: Gold[10]
SWE: Gold[19]
US: Gold[20]
2001 Shakedown: Marley Remix
  • Released: May 8, 2001
  • Label: JAD
  • Format:
 — — 15 — 41 —
2007 Roots, Rock, Remixed
  • Released: July 24, 2007
  • Label: Quango/Rockr/Tuff Gong[21]
  • Format:
 — — 3 — — —
2009 B Is For Bob
  • Released: June 23, 2009
  • Label: Island
  • Format:
 — — — — — —
"—" denotes releases that did not chart.

Single'ları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2007. 
  2. ^ "Bob Marley". The International Vegetarian Union. 9 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2009. 
  3. ^ "The Ethiopian Orthodox Church & Bob Marley's Baptism And The Church". Jamaicans.com. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ "Bob Marley's Baptism in Ethiopian Orthodox Church". Rastafarispeaks.com. 27 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 5 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2010. 
  6. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 14 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2010. 
  7. ^ a b c "Arşivlenmiş kopya". 23 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2010. 
  8. ^ a b c "Arşivlenmiş kopya". 26 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2010. 
  9. ^ a b c d e f g h i j "Arşivlenmiş kopya". 5 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2010. 
  10. ^ a b c d e f g "Arşivlenmiş kopya". 11 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2010. 
  11. ^ a b c "Arşivlenmiş kopya". 11 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2010. 
  12. ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2010. 
  13. ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2010. 
  14. ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2010. 
  15. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2010. 
  16. ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2010. 
  17. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 15 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2010. 
  18. ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2010. 
  19. ^ "The Official Swiss Charts". SwissCharts.com. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2009. 
  20. ^ "RIAA - GOLD & PLATINUM". RIAA.com. 12 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2009. 
  21. ^ "Bob Marley goes 'Roots, Rock' on new release". 30 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2010. 

https://web.archive.org/web/20100305204246/http://www.bobmarleyfun.com/columbus-concert-and-reggae-spirit-bob-marley

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
Vikisöz'de Bob Marley ile ilgili sözleri bulabilirsiniz.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Bob_Marley&oldid=33398114" sayfasından alınmıştır