Nacionalizmi italian
Nacionalizmi italian është një lëvizje e cila beson se italianët janë një komb me një identitet të vetëm homogjen dhe nga kjo kërkon të promovojë unitetin kulturor të Italisë si vend. Nga një perspektivë nacionaliste italiane, italianiteti përkufizohet si pretendimi i prejardhjes kulturore dhe etnike nga latinët, një fis italik që fillimisht banonte në Latium dhe erdhi për të dominuar gadishullin italian dhe pjesën më të madhe të Evropës. Për shkak të kësaj, nacionalizmi italian i është përmbajtur edhe historikisht teorive imperialiste.[1] Versioni romantik (ose i butë) i pikëpamjeve të tilla njihet si patriotizëm italian, ndërsa versioni i tyre integral (ose i fortë) njihet si fashizmi italian.
Nacionalizmi italian shpesh mendohet të gjurmojë prejardhjen e tij në Rilindjen,[2] por u ngrit si një forcë politike vetëm në vitet 1830 nën udhëheqjen e Giuseppe Mazzini.[3] Ai shërbeu si shkak për Risorgimento në vitet 1860-1870. Nacionalizmi italian u forcua sërish në Luftën e Parë Botërore me pretendimet irredentiste italiane për territoret e mbajtura nga Austro-Hungaria dhe gjatë epokës së fashizmit italian.
Historia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Simboli
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]-
Flamuri civil i Italisë, fillimisht i projektuar më 1797. Një simbol i kombit italian që nga fillimi i shekullit të 19-të dhe simbol i Republikës Italiane që nga viti 1946.
-
Flamuri civil i Mbretërisë së Italisë nga viti 1861 deri në 1946. Aktualisht përdoret nga monarkistët italianë.
-
Flamuri i luftës i Republikës Sociale Italiane, mishërimi i Italisë Fashiste nga viti 1943 deri në 1945 pas shpërbërjes së regjimit fashist në Mbretërinë e Italisë në vitin 1943. Është një simbol i shquar i përdorur nga neofashistët italianë.
Partitë nacionaliste italiane
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Të tanishme
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Lëvizja Fashizmi dhe Liria (1991–tani)
- Flaka Tringjyrëshe (1995–tani)
- Unitalia (1996–tani)
- Fronti Kombëtar (1997–tani)
- Forca e re (1997–tani)
- Lëvizja Sociale e Re Italiane (2000–tani)
- CasaPound (2003–tani)
- Lëvizja e Ideve Sociale (2004–tani)
- Vëllezërit e Italisë (2012–tani)
- E Drejta Sociale (2013–tani)
- E Drejta e Bashkuar (2014–tani)
Të mërparshme
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Partia e Veprimit (1848–1867)
- Shoqata Nacionaliste Italiane (1910–1923)
- Fascio Rivoluzionario d'Azione Internazionalista (1914)
- Fascio d'Azione Rivoluzionaria (1915–1919)
- Partia Politike Futuriste (1918–1920)
- Fasci Italiani di Combattimento (1919–1921)
- Partia Nacional Fashiste (1921–1943)
- Partia Republikane Fashiste (1943–1945)
- Partia Fashiste Demokratike (1945–1946)
- Lëvizja Italiane e Unitetit Social (1946)
- Lëvizja Sociale Italiane (1946–1995)
- Alleanza Nazionale (1995-2009)
- Balli Kombëtar (1967–1970)
- Falli Kombëtar (1990–2000)
- E drejta (2007–2017)
- Lëvizja Kombëtare për Sovranitet (2017–2019)
Personalitete
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Gabriele D'Annunzio
- Benito Mussolini
- Giorgio Almirante
- Roberto Fiore
- Massimo Morsello
- Roberto Farinacci
- Stefano Delle Chiaie
- Giuseppe Mazzini
Shiko gjithashtu
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Fashizmi Italian
- Irredentizmi italian
- Bashkimi i Italisë
- Kultura e Italisë
- Revolucionet e vitit 1848
Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ Aaron Gillette. Racial theories in fascist Italy. 2nd edition. London, England, UK; New York, New York, USA: Routledge, 2003. Pp. 17.
- ^ Trafford R. Cole. Italian Genealogical Records: How to Use Italian Civil, Ecclesiastical & Other Records in Family History Research. Salt Lake City, Utah, USA: Ancestry Incorporated, 1995. Pp. 15.
- ^ J. P. T. Bury, ed. The new Cambridge modern history: The zenith of European power 1830–70 1964. Pp. 224.
Lexim më tutje
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Barbour, Stephen and Cathie Carmichael, eds. (2000). Language and Nationalism in Europe (Oxford UP) chapter 8.
- Cunsolo, Ronald S. "Italian nationalism in historical perspective." History of European Ideas 16.4-6 (1993): 759–766.
- Cunsolo, Ronald S. Italian nationalism: from its origins to World War II (Krieger Pub Co, 1990).
- Cunsolo, Ronald S. "Italian Emigration and Its Effect on the Rise of Nationalism." Italian Americana 12.1 (1993): 62–72. in JSTOR
- Drake, Richard. "The Theory and Practice of Italian Nationalism, 1900-1906." Journal of Modern History (1981): 213–241. in JSTOR
- Marsella, Mauro. "Enrico Corradini's Italian nationalism: the ‘right wing’ of the fascist synthesis." Journal of Political Ideologies 9.2 (2004): 203-224.
- Motyl, Alexander J. (2001). Encyclopedia of Nationalism, Volume II (në anglisht). Academic Press. ISBN 0-12-227230-7.
- Noether, Emiliana Pasca. Seeds of Italian nationalism, 1700-1815 (Columbia University Press, 1951).
- Noether, Emiliana P. "The intellectual dimension of italian nationalism: An overview." History of European Ideas 16.4-6 (1993): 779–784.
- Patriarca, Silvana, and Lucy Riall, eds., The Risorgimento Revisited: Nationalism and Culture in Nineteenth-century Italy (Palgrave Macmillan, 2011)
- Salvadori, Massimo. "Nationalism in Modern Italy-1915 and after." Orbis-A Journal of World Affairs 10.4 (1967): 1157–1175.
- Sluga, Glenda A. "The Risiera di San Sabba: Fascism, anti‐Fascism and Italian nationalism." Journal of Modern Italian Studies 1.3 (1996): 401–412.
- Tambini, Damian. Nationalism in Italian politics: The stories of the Northern League, 1980-2000 (Routledge, 2012).