Pałac Kultury w Jassach
Pałac Kultury w Jassach | |
Państwo | |
---|---|
Miejscowość | |
Typ budynku |
pałac |
Styl architektoniczny |
neogotyk |
Architekt |
Ion D. Berindey |
Położenie na mapie okręgu Jassy | |
Położenie na mapie Rumunii | |
47°09′26,6″N 27°35′13,2″E/47,157389 27,587000 | |
Strona internetowa |
Pałac Kultury w Jassach (rum. Palatul Culturii din Iași) – budynek użyteczności publicznej, zlokalizowany w Jassach w Rumunii (historyczna Mołdawia). Wybudowany w stylu neogotyckim według projektu Iona D. Berindeya[1][2]. Jest największym w kraju obiektem oświetlonym w technologii LED[3][4]. Z biegiem lat pełnił różne funkcje, między innymi był siedzibą instytucji publicznych, a także organów administracji państwowej i wymiaru sprawiedliwości[3]. Istniała tu także biblioteka[5][6]. Został wpisany do krajowego rejestru zabytków[7].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Posiadłość znajduje się na terenie dawnego, średniowiecznego dworu książąt mołdawskich (1434). Pierwotnym zamysłem była przebudowa i rozbudowa istniejącego w tym miejscu pałacu książęcego. Miała ona nastąpić za czasów panowania hospodara Mołdawii, Aleksandra Moruziego (1803-1806; architekt: Johan Freywald), i być kontynuowana za życia kolejnego władcy, Michała VI Sturdzy (1841-1843; architekt Nicolae Singurow)[8]. Najpierw podjęto decyzję o zachowaniu fundamentów i dwóch kondygnacji, na których znajdowało się 365 pokoi[8]. W późniejszych latach rumuński architekt I.D. Berindey nadał pałacowi neogotyckiego charakteru. Rozpoczęte w latach 1906-1907 prace restauratorskie zostały wstrzymane z powodu walk prowadzonych na frontach I wojny światowej. Sam budynek jednak, mimo że niedokończony, pełnił rolę koszar dla wojsk rumuńskich i rosyjskich, oraz był wykorzystywany jako siedziba instytucji publicznych i szpitali wojskowych. Pałac ostatecznie ukończono 11 października 1925, a jego oficjalnego otwarcia (rok później) dokonał król, Ferdynand I Rumuński[5]. W 1955 roku posiadłość zmieniła swoją funkcję na kulturalną[9]. W latach 2008–2016 wnętrza obiektu przeszły renowację[3][10]. Obecnie pałac jest siedzibą czterech muzeów: Muzeum Historii Mołdawii[11], Muzeum Etnograficznego[12], Muzeum Nauki i Techniki[13], oraz Muzeum Sztuki[5][14]. Mieści się tu też przestrzeń wystawiennicza Centrum Konserwacji i Restauracji Dziedzictwa Kulturowego[15][16].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Palatul Culturii - Monument de arhitectura [online], www.monumenteiasi.ro [dostęp 2022-10-31] .
- ↑ Palatul Culturii Iași [online], palatulculturii.ro [dostęp 2022-10-31] (rum.).
- ↑ a b c Pałac Kultury w Jassach – największy w Rumunii obiekt oświetlony w technologii LED [online], www.propertydesign.pl [dostęp 2022-10-31] .
- ↑ Anna Pakulniewicz , Pałac Kultury oświetlony ledowo [online], eurobuildcee.com [dostęp 2022-10-31] (pol.).
- ↑ a b c Palatul Culturii [online], Romanian Monasteries [dostęp 2022-10-31] .
- ↑ Scurt istoric – Biblioteca Judeţeană „Gheorghe Asachi” Iaşi [online], bjiasi.ro, 24 września 2013 [dostęp 2022-10-31] (rum.).
- ↑ Palace of Culture, Jassy: Wskazówki i Informacje [online], Trek Zone [dostęp 2022-10-31] (pol.).
- ↑ a b DESTINAŢIE: ROMÂNIA/ Palatul Culturii din Iaşi, cea mai importantă realizare a stilului.. [online], www.agerpres.ro [dostęp 2022-10-31] (rum.).
- ↑ The rehabilitation of historic monuments in Romania,” – Palace of Culture Iasi [online], www.interregeurope.eu [dostęp 2022-11-01] (ang.).
- ↑ GALERII FOTO: Un tur al Palatului Culturii înainte de deschidere. Este o bijuterie [online], www.ziaruldeiasi.ro [dostęp 2022-10-31] .
- ↑ Muzeul de Istorie a Moldovei - Palatul Culturii - Palatul Culturii Iasi [online], palatulculturii.ro [dostęp 2022-10-31] (rum.).
- ↑ Muzeul Etnografic al Moldovei - Palatul Culturii Iasi [online], palatulculturii.ro [dostęp 2022-10-31] (rum.).
- ↑ Muzeul Științei și Tehnicii „Ștefan Procopiu” - Palatul Culturii Iasi [online], palatulculturii.ro [dostęp 2022-10-31] (rum.).
- ↑ Muzeul de Arta - Palatul Culturii Iasi [online], palatulculturii.ro [dostęp 2022-10-31] (rum.).
- ↑ Pałac Kultury – Jassy – Rumunia [online], tropter.com [dostęp 2022-10-31] (pol.).
- ↑ Centrul de Cercetare şi Conservare-Restaurare a Patrimoniului Cultural - Palatul Culturii Iasi [online], palatulculturii.ro [dostęp 2022-10-31] (rum.).