Naleśnik
Naleśnik – proste danie mączne smażone na patelni.
Nie wiadomo dokładnie, gdzie po raz pierwszy zaczęto przyrządzać naleśniki, prawdopodobnie miało to miejsce już w starożytności. Podaje się je i w Chinach, i w Europie. Włosi twierdzą, że wynaleziono je we Florencji, skąd w XVI wieku Katarzyna Medycejska przywiozła je do Francji, gdy wyszła za mąż za francuskiego króla.
Pochodzenie leksemu „naleśnik" zwykle objaśniane jest za pomocą dwóch hipotez:
- źródłem słowa jest wyrażenie przyimkowe – *na lěsě (tzn. ‘na kracie’; lasa – plecionka z prętów, drewniana krata; rodzaj rusztu do suszenia owoców’) – i stąd forma prasłowiańska miałaby postać *nalěsьnikъ
- źródłem słowa jest wyrażenie przyimkowe – *na listě (tzn. ‘na liściu’, czyli byłoby to ciasto pieczone na dużym liściu kapusty; por. czeskie nálesnik – tzn. ‘chleb pieczony na liściu’; ros. dial. nalistnik – ‘placek upieczony na liściach kapusty, ciemierzycy lub na blasze’) – i stąd forma prasłowiańska *nalistьnikъ
- niewykluczone, że pierwotnie były obecne oba te wyrazy i nazywały one dwa różne rodzaje wypieku: jeden pieczony na ruszcie, drugi na liściu[1]
Podane naleśniki można posypać cukrem, cukrem pudrem lub polać sosem, choć najczęściej podaje się je z nadzieniem, np. z powidłami, pokrojonymi owocami, dżemem, twarogiem, nutellą lub czasami z parówką i żółtym serem. Naleśniki można również podawać z farszem mięsnym, warzywnym lub grzybowym oraz z wieloma innymi dodatkami, wtedy jednak po zwinięciu, otoczeniu w panierce[2] i obsmażeniu nazywa się je krokietami.
Objaśnienia etymologicznego tego określenia dokonał Eugeniusz Słuszkiewicz na łamach czasopisma „Język Polski”[3].
Wydarzenie, w którym naleśnik odgrywa znaczącą rolę, to brytyjski wyścig z naleśnikiem.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ por. W. Boryś Słownik etymologiczny języka polskiego. Kraków 2005
- ↑ „1.6.2. Ciasta wyrabiane w naczyniu : Ciasto naleśnikowe”. W: Małgorzata Konarzewska: Technologia gastronomiczna z towaroznawstwem: podręcznik do nauki zawodu kucharz w technikum i szkole policealnej. T. 2. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 2011, s. 46–50. ISBN 978-83-7141-980-5.
- ↑ Jan Safarewicz. Eugeniusz Słuszkiewicz 6 XI 1901 – 28 VIII 1981. „Język Polski”. Nr 4/5, s. 242, 1982.
