Maksymilian Słuszkiewicz
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Burmistrz Sanoka | |
Okres |
od 25 maja 1937 |
Poprzednik | |
Następca | |
Maksymilian Słuszkiewicz (ur. 11 października 1884 w Sanoku, zm. 17 stycznia 1940 w Buchenwaldzie) – polski urzędnik policji i państwowy, działacz społeczny, ostatni burmistrz Sanoka w II Rzeczypospolitej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 11 października 1884 w Sanoku[1][2] w mieszczańskiej rodzinie trudniącej się rzeźnictwem i masarstwem. Był synem Michała (1848–1936, kontynuujący rodzinne tradycje i prowadził zakład masarski[3][4], a także burmistrz Sanoka) i Pauliny z domu Dziura[1][5] (zm. 1926 w wieku 68 lat). Jego rodzice mieli 12 dzieci, z których troje zmarło w dzieciństwie, a dziewięcioro pozostałych to: Franciszek (1875–1944, jego synem, bratankiem Maksymiliana był Eugeniusz Słuszkiewicz), Józef (1880–1914), Teofila (1882–1951, żona Franciszka Martynowskiego[6]), Maksymilian (1884–1940), Władysława (1886–1971, po mężu Nowotarska, matka Wiesława Nowotarskiego i Witolda Nowotarskiego – stroiciela instrumentów muzycznych), Emilia (1888–1982), Witold (1890–1914[7][8], absolwent Akademii Handlu Zagranicznego[9], pisarz, kierownik kółka amatorskiego[10], jako ochotnik armii austriackiej walczył w bitwie pod Kraśnikiem, zmarł od ran wówczas odniesionych[11]), Roman (1892–1975) i Edmund (1895–1980). Wszyscy z nich ukończyli szkoły, trzech było absolwentami wyższych uczelni. Rodzina Słuszkiewiczów zamieszkiwała w Sanoku przy ulicy Tadeusza Kościuszki 60[12] (przy tej ulicy działał też sklep wędliniarski Słuszkiewiczów[13][14]).
Maksymilian uczył się w C.K. Gimnazjum w Sanoku (w II klasie w roku szkolnym 1897/1898[15], w III klasie w roku szkolnym 1899/1900[16]). Następnie ukończył Szkołę Administracyjną w Przemyślu[17]. Został urzędnikiem. Będąc sekretarzem w urzędzie ziemskim uchwałą Rady Miejskiej w Sanoku z 1902 został uznany przynależnym do gminy Sanok[18]. W 1907 pełnił funkcje aplikanta w urzędzie miasta. Podjął pracę w c. k. policji miejskiej w Sanoku, od 1 marca jako tymczasowy sierżant[2], od maja 1908 pracował na posadzie praktykanta policyjnego[19][20], 30 lipca 1908 tego roku złożył przysięgę służbową[2], a 5 sierpnia 1909 został mianowany stałym urzędnikiem miejskim[21]. Pełnił funkcję zastępcy inspektora policji miejskiej. Od 1910 był kancelistą miejskim. W 1911 był aplikantem manipulacyjnym[22]. W międzyczasie działał jako członek Polowych Drużyn Sokolich w Sanoku, działającym w gmachu przy ulicy Mickiewicza, Sanockiej Chorągwi Drużyn Bartoszowych, założonej 3 sierpnia 1911 r.[10][23]. Przed 1914 udzielał się jako organizator kółek dramatycznych[10].
W listopadzie 1918 jako ochotnik wstąpił do Wojska Polskiego[22] i dołączył do formowanego 3 batalionu Strzelców Sanockich. Władze samorządowe zwróciły się o zwolnienie go ze służby i powrócił do obowiązków urzędniczych. Od tego czasu kierował Polsko-Amerykańskim Komitetem Pomocy Dzieciom w okolicznych powiatach (do 1922 r.) i był sekretarzem Powiatowego Urzędu Ziemskiego. W kolejnych latach funkcjonował w ramach sanockiego gniazda Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”[24][25][26] (1912, 1920, 1921, 1922, 1924, 1939[27], udzielał się w Czytelni Mieszczańskiej w budynku Ramerówka. Był czołowym działaczem kulturalnym w mieście, organizującym uroczystości, obchody, imprezy masowe, przedstawienia, bale, akademie[28]. Był członkiem czynnym zwyczajnym Towarzystwa dla Popierania Nauki Polskiej we Lwowie[29]. W 1920 był inicjatorem i założycielem Towarzystwa Muzyczno-Dramatycznego „Gamba” (wraz z nim Marian Kawski).
Był wybierany radnym miejskim (od 1928 r.[30], od 1933 r.). Od 1929 był komisarycznym szefem Kasy Chorych[22]. Funkcjonował w szeregach Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem[31]. W 1932 został członkiem połączonej rady w związku z połączeniem gminy Sanok i gminy Posada Olchowska[32]. Został radnym w 1934[33]. 3 marca 1934, po drugim wyborze Jana Rajchla na stanowisko burmistrza Sanoka, Maksymilian Słuszkiewicz został jego zastępcą[33][34]. W połowie 1935 został zastępcą członka Okręgowej Komisji Wyborczej nr 77 we Sanoku przed wyborami parlamentarnymi w 1935[35].
W 1936 został członkiem sanockiego komitetu Zjazdu Górskiego zorganizowanego w sierpniu 1936 w Sanoku[36]. Po tym jak z funkcji burmistrza zrezygnował Jan Rajchel (zmarł 10 kwietnia 1937 r.), 25 maja 1937 Rada Miasta wybrała na jego następcę Maksymiliana Słuszkiewicza (nowym wiceburmistrzem został Juliusz Bruna[37]). Funkcję włodarza miasta sprawował przez ostatnie dwa lata istnienia II Rzeczypospolitej, w tym po wyborach z 1939 r.[38]. Stanowisko pełnił jako emeryt (jego roczne uposażenie – 3187 zł – było znacząco niższe od poprzednika, który otrzymywał 6332 zł)[39].
Działał społecznie, w tym w ramach Towarzystwa Polskiej Ochronki Dzieci Chrześcijańskich[40]. Był bibliofilem[41][42]. Miał artystyczne usposobienie, hobbystycznie rzeźbił i malował, zaś w sferze zarządzania miastem przejawiało się to w dbałości o estetyczny wygląd Sanoka; ponadto kierował amatorskim zespołem teatralnym, w ramach którego był jednocześnie reżyserem i aktorem[17]. Dbał o życie kulturalne i religijne: organizował bale branżowe (np. oficerskie, mieszczańskie, kolejarskie), z bratem Edmundem przygotowywał inscenizacje jasełek[43], a wraz z Władysławem Lisowskim wykonywał dekoracje szopek bożonarodzeniowych i Grobów Pańskich w kościele Przemienienia Pańskiego w Sanoku i kościele franciszkanów[44][45][46]. Był członkiem komitetu organizacyjnego I Zjazdu Absolwentów z okazji 50-lecia sanockiego gimnazjum w 1938 r.[47]. W latach 30. zasiadał w radzie nadzorczej Komunalnej Kasy Oszczędności Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka[48]. W 1932 zasiadał w radzie nadzorczej Komunalnej Kasy Oszczędności Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka, funkcjonującej w budynku przy ul. Tadeusza Kościuszki 4[48], w 1936 był wiceprezesem rady[49], a po objęciu stanowiska burmistrza został prezesem rady nadzorczej[50].
W Sanoku 1938 Maksymilian Słuszkiewicz był przypisany do adresów: w 1938 ulica Jagiellońska 4[51], w 1939 ulica Henryka Sienkiewicza 3[52][53]. Jego żoną od 28 września 1912 była Stefania Anna z domu Samecka (1889–1959)[54], córka sanockiego organisty Jana Sameckiego i Marianny z domu Różewicz[1][2], także należąca do Drużyn Bartoszowych[10] (historia starań Maksymiliana o jej rękę była powszechnie znaną w mieście[17]). Mieli córki, w tym Marię Wandę (ur. 1917)[55], syna Przemysława Jerzego (zm. 5 kwietnia 1922 mając 12 miesięcy)[56][57].
W czasie bezpośredniego zagrożenia atakiem III Rzeszy na Polskę, w mieście zorganizowano zbiórkę wśród mieszkańców, której środki przekazano na rzecz nabycia broni dla polskiego wojska. Po wybuchu II wojny światowej, przez pierwsze dni września odpowiedzialnie działał na rzecz mieszkańców w zakresie ewakuacji i zarządzania. Sam odmówił wyjazdu. W pierwszych dniach kampanii wrześniowej podjął decyzję o demontażu i ukryciu wartościowych składników technicznych wodociągów miejskich, które następnie w wymuszony sposób zostały przekazane okupującym miasto Niemcom[58]. Obowiązki burmistrza pełnił do 10 września. Po wkroczeniu Niemców, został pierwszy raz aresztowany, po czym zwolniony z sugestią aby opuścił miasto[17]. Mimo tego postanowił honorowo pozostać w Sanoku wraz z jego mieszkańcami. 21 września 1939 został aresztowany ponownie wskutek donosu z zarzutem działalności na niekorzyść Niemców, prawdopodobnie wytworzonego przez Ukraińców[59]. Uwięzienie i dalszy los burmistrza był jednocześnie reperkusją próby ukrycia przed Niemcami urządzeń wodociągowych[58]. Prócz niego w grupie osobistości sanockich wyznaczonych przez dowództwo 1 Dywizji Strzelców Górskich jako 10 zakładników bezpieczeństwa (aresztowani zostali także adwokat i prezes TG „Sokół” Jerzy Pietrzkiewicz, sędzia Zygmunt Kruszelnicki i wyższy funkcjonariusz Policji Państwowej w Sanoku, Antoni Nabywaniec)[60][61][62][63][64]. Celem jego zwolnienia, mieszkańcy miasta przygotowali do władz okupacyjnych zbiorowy list z kilkuset podpisami[65], jednak żona burmistrza nie przekazała go władzom okupacyjnym z obawy przed możliwymi konsekwencjami dla podpisanych (petycję poparli także Łemkowie i gmina żydowska, która zaoferowała opłacenie kaucji w złocie, czemu sprzeciwił się sam burmistrz przewidując, że Niemcy nie wywiążą się z takiej umowy). Po kilku dniach aresztowania został wywieziony z miasta[66]. 8 marca 1940 jego żona otrzymała zawiadomienie, iż Maksymilian Słuszkiewicz zmarł w niemieckim obozie koncentracyjnym w Buchenwaldzie 17 stycznia 1940 (wcześniej był przetrzymywany w Weimarze)[a] (wśród zwróconych rodzinie przedmiotów należących do niego, było także niemieckie administracyjne zezwolenie z września 1939 r., umożliwiające opuszczenie miasta w tym czasie[17]). 16 lutego 1940 odbył się potajemny, symboliczny pogrzeb Maksymiliana Słuszkiewicza na sanockim cmentarzu[46].
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]Podczas „Jubileuszowego Zjazdu Koleżeńskiego b. Wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej Matury” 21 czerwca 1958 nazwisko Maksymiliana Słuszkiewicza zostało wymienione w apelu poległych w gronie ofiar umęczonych w obozie oświęcimskim i innych obozach na ziemi niemieckiej[67] oraz na ustanowionej w budynku gimnazjum tablicy pamiątkowej poświęconej poległym i pomordowanym absolwentom gimnazjum[68].
W kościele franciszkanów w Sanoku powstało malowidło z gatunku polichromii autorstwa malarza Władysława Lisowskiego[69] wykonane w latach 1937–1939; fresk na łuku łączącym nawę główną z prezbiterium ukazuje scenę hołdu składanego przez przedstawicieli różnych stanów społecznych Matce Bożej, a wśród osób uwielbiających jest m.in. Maksymilian Słuszkiewicz namalowany w stroju szlacheckim i trzymający w dłoni karabelę[70][71].
Po śmierci Maksymilian Słuszkiewicz został upamiętniony w trzech lokalizacjach Cmentarza Centralnego w Sanoku: na grobowcu rodziny Sameckich[72][73], na grobowcu swoich rodziców, Michała i Pauliny Słuszkiewiczów oraz w 1962 został wymieniony na tablicy Mauzoleum Ofiar II Wojny Światowej wśród innych ofiar nazizmu i niemieckich obozów koncentracyjnych pochodzących z Sanoka i ziemi sanockiej.
Na terenie Sanoka w dzielnicy Dąbrówka została ustanowiona ulica nazwana imieniem i nazwiskiem Maksymiliana Słuszkiewicza[74].
Z okazji obchodów 125-lecia istnienia sanockiego gniazda TG „Sokół” 7 czerwca 2014 na gmachu „Sokoła” w Sanoku została odsłonięta tablica upamiętniająca miejscowych działaczy sokolich, Maksymiliana Słuszkiewicza, Jerzego Pietrzkiewicza i Zygmunta Kruszelnickiego[75][76][77].
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Księga małżeństw (1912–1924). Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku. s. 5 (poz. 51).
- ↑ a b c d Policja miejska w Sanoku 2008 ↓, s. 57.
- ↑ Alojzy Zielecki, Życie gospodarcze, W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 416-417.
- ↑ Wojciech Sołtys, Budownictwo, przemysł, rzemiosło i handel, Pomiędzy wojnami światowymi 1918–1939, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 535.
- ↑ Edward Zając, Szkice z dziejów Sanoka, Sanok 1998, s. 120.
- ↑ Księga Zmarłych 1946–1958 Sanok. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 321 (poz. 81).
- ↑ Księga chrztów 1882–1892. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 238 (poz. 74).
- ↑ CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1901/1902 (zespół 7, sygn. 29). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 142.
- ↑ Tekla Wolwowicz. Z odległych lat. „Rocznik Sanocki”. Tom VI, s. 19, 1988.
- ↑ a b c d Jan Bach: Wykaz imienny członków Drużyn Bartoszowych. W: Drużyny Bartoszowe 1908–1914. Lwów: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1939, s. 383.
- ↑ Mannschaft. „Nachrichten über Verwundete und Verletzte”. Nr 344, s. 41, 18 marca 1915. (niem.).
- ↑ CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1906/1907 (zespół 7, sygn. 42). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 280.
- ↑ Tanecznym krokiem przez życie. biblioteka.sanok.pl. [dostęp 2013-07-30]. (pol.).
- ↑ 100 lat życia to bardzo piękny jubileusz. sokolsanok.pl, 2016-02-27. [dostęp 2013-07-30]. (pol.).
- ↑ XVII. Sprawozdanie Dyrekcyi C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1898. Sanok: Fundusz Naukowy, 1898, s. 36.
- ↑ 19. Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1899/1900. Sanok: Fundusz Naukowy, 1900, s. 45.
- ↑ a b c d e Dorota Mękarska. Maksymilian Słuszkiewicz. Ostatni przedwojenny burmistrz Sanoka. „Tygodnik Sanocki”. Nr 21, s. 10, 9 października z 1991.
- ↑ Księga przynależnych do gminy Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. s. 460 (poz. 102).
- ↑ Księga uchwał Rady miejskiej w Sanoku od 18 kwietnia 1907–1914. T. XIII. sanockabibliotekacyfrowa.pl. s. 67. [dostęp 2021-12-13].
- ↑ Policja miejska w Sanoku 2008 ↓, s. 56.
- ↑ Księga uchwał Rady miejskiej w Sanoku od 18 kwietnia 1907–1914. T. XIII. sanockabibliotekacyfrowa.pl. s. 117. [dostęp 2021-12-13].
- ↑ a b c Policja miejska w Sanoku 2008 ↓, s. 58.
- ↑ Alojzy Zielecki. Polski ruch niepodległościowy w Sanoku i regionie na tle wydarzeń krajowych przełomu XIX i XX wieku. „Rocznik Sanocki”. IX, s. 205, 2006. Towarzystwo Przyjaciół Sanoka i Ziemi Sanockiej. ISSN 0557-2096.
- ↑ Anna Sebastiańska: Członkowie TG „Sokół” w Sanoku 1889–1946. sokolsanok.pl, 29 listopada 2009. [dostęp 2014-03-12].
- ↑ Temat nazwy placu pomiędzy „Sokołem” a II LO powraca na obrady Rady Miasta. sokolsanok.pl, 2011-09-18. [dostęp 2016-02-27]. (pol.).
- ↑ Tadeusz Miękisz: Zarys historii Tow. Gimnastycznego „Sokół” w Sanoku w 50-tą rocznicę jego istnienia. Sanok: Polskie Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”, 1939, s. 40.
- ↑ Paweł Sebastiański, Bronisław Kielar: Wykazy członków Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Sanoku. W: 125 lat sanockiego „Sokoła” 1889–2014. Sanok: Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Sanoku, 2014, s. 149, 152, 155, 157. ISBN 978-83-939031-1-5.
- ↑ Edward Zając, Szkice z dziejów Sanoka, Sanok 1998, s. 137, 224.
- ↑ Sprawozdanie Wydziału Towarzystwa dla Popierania Nauki Polskiej za rok 1919. Lwów: 1920, s. 26.
- ↑ Marek Drwięga. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990. Samorząd miejski Sanoka w latach 1918–1939. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”, s. 38, 40, Sanok: 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X.
- ↑ Wojciech Sołtys, Miasto i jego władze, Pomiędzy wojnami światowymi 1918–1939, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 515.
- ↑ Marek Drwięga. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990. Samorząd miejski Sanoka w latach 1918–1939. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”, s. 41, Sanok: 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X.
- ↑ a b Marek Drwięga. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990. Samorząd miejski Sanoka w latach 1918–1939. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”, s. 43, Sanok: 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X.
- ↑ Edward Zając, Szkice z dziejów Sanoka, Sanok 1998, s. 133.
- ↑ Dział urzędowy. 87. Ogłoszenie. „Lwowski Dziennik Wojewódzki”. Nr 14, s. 121, 25 lipca 1934.
- ↑ Program Zjazdu Górskiego w Sanoku 1936 r. 14–17 sierpnia. Warszawa: 1936, s. 9.
- ↑ Marek Drwięga. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990. Samorząd miejski Sanoka w latach 1918–1939. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”, s. 44, Sanok: 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X.
- ↑ Marek Drwięga. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990. Samorząd miejski Sanoka w latach 1918–1939. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”, s. 47, Sanok: 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X.
- ↑ Wojciech Sołtys, Budownictwo, przemysł, rzemiosło i handel, Pomiędzy wojnami światowymi 1918–1939, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 524.
- ↑ Edward Zając, Organizacje o charakterze gospodarczym, społecznym, kulturalnym i sportowym, Pomiędzy wojnami światowymi 1918–1939, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 603, 609.
- ↑ Wojciech Sołtys, Pierwsze miesiące wolności, Pomiędzy wojnami światowymi 1918–1939, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 518.
- ↑ Ostatni burmistrz Sanoka. W: Stefan Stefański: Kartki niedawnej przeszłości Sanoka. 1993, s. 39.
- ↑ Dorota Mękarska. Wigilie w sanockich rodzinach. „Echo Sanoka”, s. 8, Nr 14 z 20 grudnia 1993.
- ↑ Wielkanoc 1935 r. z kroniki klasztornej. „Słówko”. Nr 14, s. 3, 4 kwietnia 1999. Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego w Sanoku.
- ↑ Edward Zając, Szkice z dziejów Sanoka. Część druga, Sanok 2000, s. 62.
- ↑ a b Edward Zając, Z sokolniczym epizodem w życiorysie, Tygodnik Sanocki, nr 19 (600) z 9 maja 2003, s. 7.
- ↑ Sprawozdanie Jubileuszowe z działalności Państwowego Gimnazjum w Sanoku w latach 1888-1938 wydane z okazji Wielkiego Zjazdu wychowawców i wychowanków Zakładu w 50 rocznicę pierwszego egzaminu dojrzałości. Sanok: 1938, s. 5.
- ↑ a b Rocznik Polskiego Przemysłu i Handlu. Warszawa: 1934, s. Nr 10186.
- ↑ Rocznik Polskiego Przemysłu i Handlu. Warszawa: 1936, s. Nr 409.
- ↑ Rocznik Polskiego Przemysłu i Handlu. Warszawa: 1938, s. Nr 415.
- ↑ Spis Abonentów sieci telefonicznych Państwowych i Koncesjonowanych w Polsce (z wyjątkiem m. st. Warszawy) na 1938 r.. Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo „Polska Poczta, Telegraf i Telefon”, 1938, s. 504.
- ↑ Książka telefoniczna. 1939. s. 706. [dostęp 2015-05-26].
- ↑ Andrzej Romaniak: Sanok. Fotografie archiwalne – Tom I. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2009, s. 356. ISBN 978-83-60380-26-0.
- ↑ Księga przynależnych do gminy Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. s. 511 (poz. 700).
- ↑ Księga przynależnych do gminy Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. s. 513 (poz. 725).
- ↑ Księga Zmarłych 1904–1934 Sanok. T. J. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 268 (poz. 55).
- ↑ Księga zmarłych i pochowanych w Sanoku na cmentarzu przy ul. Rymanowskiej i Matejki od 1895 do 1952 r.. Sanok. s. 182 (poz. 2706).
- ↑ a b Edward Zając, Szkice z dziejów Sanoka. Część druga, Sanok 2000, s. 174.
- ↑ Andrzej Romaniak: W 70 rocznicę sanockiego września. 1 września 2009. [dostęp 2013-07-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-17)]. (pol.).
- ↑ Mieczysław Przystasz. Powiat sanocki w latach 1939–1947. „Rocznik Sanocki”. Tom II, s. 235, 1967.
- ↑ Andrzej Brygidyn: Kryptonim „San”. Żołnierze sanockiego Obwodu Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej 1939–1944. Sanok: Społeczny Komitet Wydawniczy „San”, 1992, s. 19.
- ↑ Edward Zając, W latach II wojny światowej i konspiracji. System okupacji. Doświadczenia Września 1939, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 598.
- ↑ Andrzej Romaniak. Sanocki wrzesień. „Tygodnik Sanocki”. Nr 36 (1236), s. 9, 4 września 2015.
- ↑ Edward Zając, Sanockie biografie, Sanok 2009, s. 99.
- ↑ Edward Zając, Szkice z dziejów Sanoka, Sanok 1998, s. 138.
- ↑ Kazimierz Konkol o obozie jenieckim. gimniebieszczany1.vgh.pl. [dostęp 2013-07-30]. (pol.).
- ↑ Józef Stachowicz: Diariusz zjazdu. W: Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 70.
- ↑ Zjazd w fotografii. W: Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 231.
- ↑ Przewodnik po kościele i klasztorze Franciszkanów w Sanoku w opracowaniu o. Witolda Pobiedzińskiego OFMConv, Sanok 2007, s. 16.
- ↑ Edward Zając, Szkice z dziejów Sanoka. Część druga, Sanok 2000, s. 61.
- ↑ Ostatni burmistrz Sanoka. W: Stefan Stefański: Kartki niedawnej przeszłości Sanoka. 1993, s. 37-38.
- ↑ Stefan Stefański: Cmentarze sanockie. Sanok: Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze. Oddział w Sanoku, 1991, s. 14.
- ↑ Stefan Stefański: Spacer po cmentarzu przy ul. Rymanowskiej. zymon.com.pl. [dostęp 2014-05-17].
- ↑ Wykaz nazw ulic miasta Sanoka. sanok.pl, 13 stycznia 2012. [dostęp 2014-05-10].
- ↑ TG „Sokół” w Sanoku organizuje uroczystość 125-lecia gniazda sanockiego. sokolsanok.pl. [dostęp 2018-05-02].
- ↑ 125 lat sanockiego TG „Sokół”. Zobacz, jak świętowali sanoczanie. esanok.pl, 14 maja 2014. [dostęp 2018-05-02].
- ↑ Bartosz Błażewicz. Rocznicowy zlot sokolników. „Tygodnik Sanocki”. Nr 24 (1173), s. 9, 13 czerwca 2014.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Edmund Słuszkiewicz: Ostatni przedwojenny burmistrz Sanoka (Wspomnienie pośmiertne o Maksymilianie Słuszkiewiczu, wychowanku Gimnazjum w Sanoku). W: Księga pamiątkowa Gimnazjum Męskiego w Sanoku 1888–1958. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1958, s. 127-130.
- Bogdan Biskup. Konary rodowego drzewa. „Nowiny”, s. 5, Nr 18 z 22-23 stycznia 1983.
- Sanok. Dzieje miasta. Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka. Kraków: Secesja, 1995. ISBN 83-86077-57-3.
- Edward Zając. Poczet burmistrzów Sanoka. Maksymilian Słuszkiewicz (1937–1939). „Tygodnik Sanocki”, s. 6, Nr 50 (214) z 15 grudnia 1995.
- Edward Zając: Szkice z dziejów Sanoka. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 1998, s. 136-139. ISBN 83-909787-0-9.
- Edward Zając: Szkice z dziejów Sanoka. Część druga. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 2000. ISBN 83-909787-0-9.
- Edward Zając. Z sokolniczym epizodem w życiorysie. „Tygodnik Sanocki”, s. 7, Nr 19 (600) z 9 maja 2003.
- Edward Zając: Sanockie biografie. Sanok: Oficyna Wydawnicza Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 2009, s. 96-99. ISBN 978-83-61043-09-6.
- Franciszek Oberc. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990. Burmistrzowie Sanoka (przewodniczący Prezydium Miejskiej Rady Narodowej, naczelnicy). „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”, s. 343, Sanok: 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X.
- Stanisław Dobrowolski: Policja miejska w Sanoku w okresie autonomii 1867–1918. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2008, s. 1. ISBN 978-83-60380-20-8.
- Maksymilian Słuszkiewicz. geni.com. [dostęp 2016-06-21].
- Burmistrzowie Sanoka (II Rzeczpospolita)
- Członkowie Drużyn Bartoszowych
- Członkowie komunalnych kas oszczędności II Rzeczypospolitej
- Członkowie Polowych Drużyn Sokolich
- Członkowie Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” (zabór austriacki)
- Członkowie Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” (II Rzeczpospolita)
- Funkcjonariusze związani z Sanokiem
- Galicyjscy policjanci
- Ludzie urodzeni w Sanoku
- Ofiary KL Buchenwald
- Politycy Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem
- Polscy bibliofile
- Polscy policjanci
- Polskie ofiary niemieckich obozów koncentracyjnych
- Radni Sanoka (II Rzeczpospolita)
- Uczniowie Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku
- Urodzeni w 1884
- Wiceburmistrzowie Sanoka (II Rzeczpospolita)
- Zastępcy członków okręgowych komisji wyborczych (II Rzeczpospolita)
- Zmarli w 1940