Dalekowschodni Okręg Federalny

Dalekowschodni Okręg Federalny

Дальневосточный федеральный округ

Okręg federalny
Państwo	Rosja
Siedziba	Władywostok
Powierzchnia	6 952 555 km²
Populacja (2021) • liczba ludności	8 124 053
• gęstość	1,17 os./km²
Położenie na mapie
Strona internetowa

Dalekowschodni Okręg Federalny (ros. Дальневосточный федеральный округ) – jeden z ośmiu federalnych okręgów Rosji, najbardziej wysunięty na wschód państwa.

Położenie

Dalekowschodni Okręg Federalny leży na północnym wschodzie kontynentu azjatyckiego, we wschodniej Syberii, pomiędzy Oceanem Arktycznym a Spokojnym.

Powierzchnia

Dalekowschodni Okręg Federalny ma powierzchnię 6 952 555 km², co stanowi 40,6% całej powierzchni Rosji.

Ukształtowanie powierzchni

Wulkan na Kamczatce

Zachodnia część okręgu, położona we wschodniej części Wyżyny Środkowosyberyjskiej ma charakter pofałdowanej wyżyny. Na północy szerokim pasem ciągną się nadmorskie niziny (m.in. Nizina Indygirska, Nizina Kołymska, wschodnia część Niziny Północnosyberyjskiej). Niziny znajdują się także w pozostałych częściach okręgu, tam jednak ciągną się wąskimi pasami wzdłuż brzegów mórz jako nadmorskie równiny. Środkowa i wschodnia część kraju pokryta jest licznymi pasmami górskimi, spośród których największymi są: Góry Wierchojańskie, Góry Czerskiego, Góry Koriackie, Góry Anadyrskie, Góry Ałdańskie, Sajan Wschodni, Sichote-Aliń, Góry Środkowe i Pasmo Stanowe.

Na Kamczatce wiele szczytów górskich stanowią czynne i wygasłe wulkany, spośród których najbardziej znanym jest Kluczewska Sopka.

Roślinność

Syberyjska tajga

Obszar ten w większości porastają lasy tajgi, złożonej z drzew iglastych, głównie modrzewia.

Południowa część Kamczatki (z wyjątkiem górzystego wnętrza półwyspu) porośnięta jest lasami mieszanym, z przewagą gatunków iglastych; taki sam typ roślinności występuje też na południowych skrawkach Okręgu. Północną część okręgu stanowi tundra, na której rosną mchy, porosty i krzewinki, a także karłowate gatunki drzew. Tundra ku południowi przechodzi w lasotundrę, gdzie do poprzednio wymienionych roślin dołączają początkowo pojedyncze i małe, a im dalej na południe – tym gęstsze i większe drzewa iglaste (głównie modrzewie), a także liściaste (najczęściej małe brzozy). Dalej na południe rozciąga się tajga.

Obszary górskie porasta typowa dla tego typu krajobrazu roślinność wysokogórska, przy czym z uwagi na chłodny klimat i wysokie szerokości geograficzne dolna granica tej formacji roślinnej przebiega nisko.

Na zajmujących duże powierzchnie bagnach znajduje się typowa dla tego typu terenu roślinność.

Stosunki wodne

Lenskije stołby wzdłuż rzeki Leny (w pobliżu Jakucka)

Przez teren okręgu płynie duża liczba większych i mniejszych rzek i strumieni. Spośród nich najważniejsze są wielkie syberyjskie rzeki: Lena i Amur, a także Kołyma, Indygirka, Oleniok, Anadyr, Omołon, Ałdan, Wiluj, Ussuri i inne.

Na terytorium Buriacji znajduje się większa część (60% linii brzegowej) jeziora Bajkał. Na terenie okręgu znajdują się również inne jeziora, nie osiągają one jednak znacznych rozmiarów. Największe z nich Chanka, na pograniczu Rosji i Chin, ma powierzchnię 4190 km².

Znaczna część okręgu leży na obszarze wiecznej zmarzliny, co powoduje, że w ciepłym okresie roku woda powstała ze stopionego śniegu oraz pochodząca z opadów nie mogąc wsiąkać w zamarzniętą na głębokości ok. 2 metrów ziemię tworzy ogromne bagna.

Klimat

Znaczna większość obszaru okręgu leży w strefie klimatów umiarkowanych chłodnych, typu kontynentalnego, a także wybitnie i skrajnie kontynentalnego. Klimat ten w swej skrajnej postaci, występującej w głębi lądu, charakteryzuje się m.in. bardzo dużymi różnicami temperatur pomiędzy latem a zimą, dochodzącymi nawet do 100 °C. Temperatura w zimie, sięga –50 °C, a latem dochodzi do +30 °C. Absolutne minimum termiczne zostało zarejestrowane w miejscowości Ojmiakon i było to –77,8 °C. Była to najniższa zanotowana na półkuli północnej temperatura. W tej samej miejscowości zanotowano także +31 °C.

Zima jest długa, bardzo zimna z niewielką ilością opadów śniegu, zaś lato – ciepłe i wilgotne, choć dość krótkie.

Na położonych bliżej morza terenach różnice temperatur są niższe, znacząco bowiem wzrasta średnia temperatura zimą, a zarazem nieznacznie spada temperatura w ciągu lata.

Północna część okręgu leży w strefie klimatów subpolarnych, a najbardziej na północ wysunięte krańce regionu – w klimacie polarnym.

Niezależnie od szerokości geograficznej na klimat w danej części okręgu znacząco wpływa fakt, iż znaczną część terenu okręgu stanowią obszary górskie, na których panują klimaty górskie.

Na klimat w południowo-wschodniej części regionu mają wpływ monsuny.

Na większości terytorium okręgu okres bez przymrozków wynosi poniżej 60 dni, zaś na zachodzie rejonu, oraz na wybrzeżach (z wyjątkiem wybrzeży północnych) jest on dłuższy i sięga 3 miesięcy i jedynie na południowo-wschodnim skrawku obszaru przekracza on pół roku.

Opady

Północna część rejonu charakteryzuje się niskim poziomem opadów, zarówno latem, jak i zimą. Roczna suma opadów na niektórych z tych obszarów może nie przekraczać 200 mm. Na pozostałym obszarze opady w porze zimowej są także dość niskie, za to w porze letniej występują obficie.

Skład okręgu

Do 3 listopada 2018 roku w skład Dalekowschodniego Okręgu Federalnego wchodziło 9 podmiotów Federacji Rosyjskiej. Dekretem prezydenta Federacji Rosyjskiej z 3 listopada 2018 roku dołączono do niego dwa podmioty wchodzące do tej pory w skład Syberyjskiego Okręgu Federalnego – Republikę Buriacji i Kraj Zabajkalski. Obecnie w skład Dalekowschodniego Okręgu Federalnego wchodzi 11 podmiotów Federacji Rosyjskiej. Są to:

• obwody:
  • obwód amurski (1)
  • obwód magadański (6)
  • obwód sachaliński (9)
• obwody autonomiczne:
  • Żydowski Obwód Autonomiczny (3)
• okręgi autonomiczne:
  • Czukocki Okręg Autonomiczny (11)
• kraje:
  • Kraj Chabarowski (10)
  • Kraj Kamczacki (5)
  • Kraj Nadmorski (7)
  • Kraj Zabajkalski (4)
• republiki:
  • Jakucja (Sacha) (8)
  • Buriacja (2)

W nawiasach podano numer danej jednostki polityczno-administracyjnej, którym została ona oznaczona na mapie

Ludność

• W 2021 liczył 8 124 053 mieszkańców (5,56% ludności Rosji)
• gęstość zaludnienia: 1,17 os./km²

Miasta

Jakuck

Jakuck

Komsomolsk nad Amurem

Port we Władywostoku

Władywostok

Nachodka

Największe miasta i osiedla typu miejskiego

stan na 1 stycznia 2005 r. (wymieniono tylko miasta liczące powyżej 20 tys. mieszkańców)

Nazwa	Nazwa rosyjska	Liczba mieszkańców
Ałdan	Алдан	24 266
Amursk	Амуск	46 993
Arsieniew	Арсеньев	60 613
Artiom	Артём	102 225
Biełogorsk	Белогорск	67 433
Birobidżan	Биробиджан	76 621
Błagowieszczeńsk	Благовещенск	217 716
Bolszoj Kamień	Большой Камень	38 295
Chabarowsk	Хабаровск	579 047
Chołmsk	Холмск	33 468
Dalniegorsk	Дальнегорск	39 630
Dalnierieczensk	Дальнереченск	29 381
Fokino	Фокино	26 007
Jakuck	Якутск	235 560
Jelizowo	Елизово	40 547
Jużnosachalińsk	Южно-Сахалинск	173 618
Komsomolsk nad Amurem	Комсомольск-на-Амуре	275 908
Korsakow	Корсаков	35 944
Leńsk	Ленск	24 581
Lesozawodsk	Лесозаводск	42 199
Łuczegorsk	Лучегорск	22 347
Magadan	Магадан	99 836
Mirny	Мирный	39 359
Nachodka	Находка	173 522
Neriungri	Нерюнгри	65 750
Nikołajewsk nad Amurem	Николаевск-на-Амуре	27 202
Ocha	Оха	27 212
Partizansk	Партизанск	42 237
Pietropawłowsk-Kamczacki	Петропавловск-Камчатский	195 982
Rajczychinsk	Райчихинск	23 692
Sowieckaja Gawań	Советская Гавань	29 819
Spassk-Dalnij	Спасск-Дальний	47 827
Swobodny	Свободный	62 424
Szymanowsk	Шимановск	22 135
Tynda	Тында	39 352
Ussuryjsk	Уссурийск	156 029
Wiliuczynsk	Вилючинск	24 605
Władywostok	Владивосток	586 829
Zieja	Зея	27 397

Historia

Mieszkańcy trudnią się myślistwem, rybołówstwem oraz chowem reniferów i zwierząt futerkowych.

15 lipca 2022 roku w Dalekowschodnim Okręgu Federalnym otwarto pierwszą autostradę dużych prędkości. Łączył trzy autostrady federalne - „Ussuri” (Chabarowsk - Władywostok), „Amur” (City - Chabarowsk) i „Wostok” (Chabarowsk - Nachodka), drogę łączącą stolicę regionu z Komsomolskiem nad Amurem, a także miejsca terytorium postępującego rozwoju społeczno-gospodarczego (SAD)