Hideki Yukawa
Hideki Yukawa (jap. 湯川 秀樹 Yukawa Hideki; ur. 23 stycznia 1907 w Tokio, zm. 8 września 1981 w Kioto[1]) – japoński fizyk teoretyk, pierwszy noblista swojej narodowości[2][3].
Państwo działania | |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
23 stycznia 1907 |
Data i miejsce śmierci |
8 września 1981 |
profesor | |
Specjalność: fizyka | |
Uczelnia | |
Nagrody | |
Życiorys
edytujRozpoczął pracę jako wykładowca na Uniwersytecie Kioto bezpośrednio po jego ukończeniu, w wieku 22 lat, prowadząc jednocześnie badania nad teorią cząstek elementarnych. W 1933 roku został wykładowca na Uniwersytecie Osakijskim[2][3].
W 1935 roku opublikował teorię mezonów, która wyjaśniała zasady interakcji pomiędzy protonami a neutronami i miała znaczący wpływ na rozwój badań nad cząstkami elementarnymi na Uniwersytecie Osakijskim[4].
W 1938 roku uzyskał stopień doktora nauk ścisłych na Uniwersytecie Osakijskim, głównie za przewidywania istnienia mezonów i teoretyczne badania natury oddziaływania jądrowego[5]. Wyniki tych badań zadecydowały o przyznaniu mu później Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki.
W 1940 roku został profesorem na Uniwersytecie Kioto. W tym samym roku otrzymał Imperial Prize of the Japan Academy. Trzy lata później otrzymał wysokie odznaczenie od rządu japońskiego[2][3].
W 1949 roku został profesorem na Uniwersytecie Columbia. W tym samym roku otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki za przewidzenie istnienia mezonów na podstawie teoretycznej pracy dotyczącej sił jądrowych – dwa lata po odkryciu przez Cecila Powella pionów π, teoretycznie przewidzianych przez Yukawę[2][3].
W 1951 roku uhonorowano go tytułem zasłużonego dla kultury[6]. Od 1953 roku był pierwszym przewodniczącym Research Institute for Fundamental Physics (RIFP) na Kyoto University, nazwanego jego imieniem (Yukawa Institute for Theoretical Physics, YITP) i pełnił tę funkcję w latach 1953–1970[7]. Otrzymał doktoraty honoris causa kilku uczelni, m.in. paryskiej Sorbony[2]. Był członkiem zagranicznym American National Academy of Sciences, American Physical Society, Royal Society w Londynie, Rosyjskiej Akademii Nauk, od której otrzymał też Złoty Medal Łomonosowa. W 1964 roku został odznaczony Orderem Zasługi RFN[3].
W 1955 roku był jednym z sygnatariuszy Manifestu Russella-Einsteina (zob. Konferencja Pugwash w Sprawie Nauki i Problemów Światowych)[3].
Ożenił się w 1932 roku z Sumiko. Mieli dwóch synów o imionach: Harumi i Taka’aki[2].
Przypisy
edytuj- ↑ Yukawa Hideki, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-10-14] .
- ↑ a b c d e f Hideki Yukawa – Facts. [w:] The Nobel Prize in Physics 1949 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-03-01]. (ang.)., Biographical, Nobel Lecture, December 12, 1949, Meson Theory in Its Developments.
- ↑ a b c d e f Hideki Yukawa, [w:] HowStuffWorks? [online] [dostęp 2014-03-01] [zarchiwizowane 2014-05-19] (ang.).
- ↑ Hideki Yukawa , On the Interaction of Elementaury Particles. I., jstage.jst.go.jp, 17 listopada 1934 [dostęp 2024-07-13] (ang.).
- ↑ Hideki Yukawa – Scholars | Institute for Advanced Study [online], ias.edu [dostęp 2024-04-23] (ang.).
- ↑ 1. Support for Creative Activities in Arts and the Improvement of Cultural Infrastructure [online] [dostęp 2020-08-02] (ang.).
- ↑ Yukawa Institute for Theoretical Physics > History. [w:] Strona internetowa YITP [on-line]. yukawa.kyoto-u.ac.jp. [dostęp 2014-03-01]. (ang.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Hideki Yukawa na: www.nobel-winners.com
- Hideki Yukawa na: NNDB Tracking the entire world
- Yukawa Hideki, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2022-10-03] (ang.).
- ISNI: 0000000110376624
- VIAF: 9859204
- LCCN: n83072341
- GND: 118813188
- NDL: 00098302
- BnF: 12017668m, 12017669z
- SUDOC: 028315367
- BNE: XX1302816
- NTA: 071487581
- BIBSYS: 90196917
- CiNii: DA00102827
- Open Library: OL5512983A, OL1230283A
- PLWABN: 9810580078905606
- NUKAT: n99048067
- J9U: 987007596855205171
- CANTIC: a11371419
- KRNLK: KAC199632329