çem

Binêre herwiha: cem, cêm, û çêm

Kurmancî

Bilêvkirin

Navdêr

Zayenda nêr a binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	çem	çem
Îzafe	çemê	çemên
Çemandî	çemî	çeman
Nîşandera çemandî	wî çemî	wan çeman
Bangkirin	çemo	çemino
Zayenda nêr a nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	çemek	çemin
Îzafe	çemekî	çemine
Çemandî	çemekî	çeminan

Çemê Dîcleyê (1)

çem nêr, ç-ya nerm

(erdnîgarî) Herrikek mezin ya siriştî ya avê (ya ji co û royan mezintir).
Çemê Firat, Çemê Dîcle
Devera ber çemekî.
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
Her herika avê yan ya ronatiyek din ya boş.
Çavên min bûn çemê rondikan.

Li meydana cengê xwîn bû çem.

Bi alfabeyên din

kurdî-erebî: چەم‎

Bide ber

co
cok
derya
ro (1)
robar

Jê

Etîmolojî

Hevreha zazakî çem, hewramî çem‎ û soranî چۆم‎ (çom). Jê wêdetir etîmolojiya peyvê nayê zanîn.

Werger

Abenakî: sibo
Abxazî: аʒиас (āʒiās)
Açehî: krueng, alu
Açuarî: entza
Açumawî: ajúmmá
Adîgeyî: псыхъо (psəχo)
Afrîkansî: rivier → af
Ahtnayî: c'ena'
Akadî: 𒀀𒇉 (nāru)
Aklanon: suba'
Albanî: lumi
Almaniya Pennsylvania: Rewwer
Almanî: Fluss → de n, Strom → de n
Altayiya başûrî: суу (suu)
Amharî: ወንዝ (wänz)
Andî: гьадор
Arabela: moo
Aragonî: río n
Aramî:
Siryaniya klasîk: ܢܗܪܐ‎ n (nahrā)

Aramiya babîlonî ya cihûyî: נַהֲרָא‎ n (nahărā)
Aromanî: arãu → roa-rup nt
Asamî: নৈ nt (noi), নদী nt (nodi), গাং (gaṅ)
Astûrî: ríu → ast n
Atayalî: llyung
Avarî: гӏор (ʿor)
Aymarayî: jawira
Aynuyî: ペッ (pet)
Azerî: çay → az, irmaq
Bahnarî: krong
Bakungî: cungai, sungi
Baskî: ibai → eu
Başkîrî: йылға (yïlğa)
Bau bidayuh: sungi, grongung
Belarusî: рака́ → be m (raká), рэ́чка m (réčka)
Belûçî: کور‎ (kor), کھور‎ (khor)
Bengalî: নদী → bn (nôdi)
Berberî:
Taşelhitî: asif n
Bîkoliya naverast: salog
Bontociya rojhilatî: wangwang
Bretonî: stêr → br m, aven → br m, avon → br m
Bruneyî: sungai
Bulgarî: река́ → bg m (reká)
Burmayî: မြစ် → my (mrac)
Buryatî: гол (gol), мүрэн (müren)
Car nicobareseyî: ta-hël
Conxayî: གཙང་ཆུ (gtsang chu)
Çakmayî: 𑄉𑄧𑄋 (gaṅā)
Çamicuroyî: maneli
Çamiya rojhilatî: ꨯꨴꨆ꨷ (kraung)
Çeçenî: хи (χi)
Çekî: řeka → cs m
Çepangî: मातीः
Çerokî: ᎤᏪᏴ (uweyv), ᎠᎹᏱ (amayi), ᎡᏉᏂ ᎨᏴᎢ (equoni geyvi)
Çîçewayî: mtsinje
Çîkasawî: abookoshi
Çînî:
Kantonî: 河 (ho⁴), 江 (gong¹), 河流 (ho⁴ lau⁴)

Dunganî: хә (hə), җён (ži͡on)

Ganî: 江 (gong¹)

Çîniya klasîk: 川; 水; 河; 江; 江河

Mandarînî: 河 → zh (hé); 河流 → zh (héliú); 江 → zh (jiāng); 江河 → zh (jiānghé) ; 水流 → zh (shuǐliú); 川 → zh (chuān); 河川 → zh (héchuān)

Min dongî: 河 (ò̤)

Minnanî: 河 (hô), 江 → zh-min-nan (kang)

Wuyî: 江, 河

Xiangî: 江 (jian¹), 河 (ho²)
Çuvaşî: юханшыв (juhanšyv)
Dalmatî: floim n
Danmarkî: flod → da g, å → da g
Divehî: ކޯރު‎ yj (kōru)
Dogrîbî: deh
Drungî: wang, dong
Dusuniya navendî: bawang
Efikî: akpa
Elfdalî: å m, wassl m
Endonezyayî: sungai → id
Erebî: نَهْر‎ → ar n (nahr), أَنْهَار‎ pj (ʾanhār), أَنْهُر‎ pj (ʾanhur)
Erebiya misrî: نهر‎ n (nahr)

Erebiya hîcazî: نهر‎ n (nahar)
Ermenî: գետ → hy (get)
Erzayî: лей (lej)
Esperantoyî: rivero → eo
Estonî: jõgi → et
Evenî: ока̄т (okāt)
Evenkî: бира (bira)
Eweyî: etɔ
Extremaduranî: ríu n
Farisî: رود‎ → fa (rud), رودخانه‎ → fa (rudxâne), نهر‎ → fa (nahr)
Ferî: á → fo m
Fînî: joki → fi
Fransiya kevn: floeve n
Fransî: fleuve → fr n ; rivière → fr m
Fransiya kevn: flueve n
Friyolî: flum n
Frîsiya bakur: struum n
Frîsiya saterlandî: Äi
Frîsî: rivier → fy, stream
Fulahî:
Latînî: maayo, caangol

Adlamî: 𞤥𞤢𞥄𞤴𞤮‎, 𞤷𞤢𞥄𞤽𞤮𞤤‎
Gaelîka skotî: abhainn m
Gagawzî: derä
Galîsî: río → gl n
Gorontaloyî: dutula
Gujaratî: નદી → gu m (nadī)
Gurcî: მდინარე (mdinare)
Guwaranî: ysyry
Haîtî: rivyè
Halkomelemî: stó:lō
Hawayî: kahawai, muliwai
Hawsayî: kogi
Higaononî: suba, wahig
Hindî: नदी → hi m (nadī), दरिया → hi n (dariyā), नद → hi n (nad), नहर → hi m (nahar)
Hirî motuyî: sinavai
Hîlîgaynonî: suba
Hîrî motuyî: sinavai
Hmongî: dej
Holendî: rivier → nl n, stroom → nl n
Hunsrikî: Fluss n, Rio n
Îbanî: sungai
Îbranî: נָהָר‎ → he n (nahár)
Îdoyî: rivero → io
Îgboyî: uji, mmiri
Îlokanoyî: karayan
Îngilîziya kevn: ēa m
Îngilîziya navîn: strem, ryver, flod
Îngilîzî: river → en
Îngriyî: joki
Înterlîngua: fluvio
Înuîtî: ᑰᒃ → iu
Înupîakî: kuuk
Îraqwî: yaaee m
Îrlendî: abhainn → ga m
Îrlendiya kevn: aub m
Îstriyotî: fioûme n
Îtalî: fiume → it n, rivo n
Îu mienî: ndaaih
Îzlendî: fljót → is nt, á → is m, elfur → is m
Japonî: 川 → ja (かわ, kawa)
Javayiya kevn: kali
Javayî: kali, lèpèn
Jurçenî: bira
Kabardî: псыхъо (psəχo)
Kabiyeyî: pɔɔ
Kalalîsûtî: kuuk
Kalingayiya başûrî: chawwang
Kalmîkî: һол (hol), мөрн (mörn)
Kannadayî: ನದಿ → kn (nadi), ಹೊಳೆ → kn (hoḷe)
Kapampanganî: ilug
Karaçay-balkarî: черек, суу
Karelî: jogi
Kaşayayî: ʔahqʰa
Kaşûbî: rzéka m
Katalanî: riu → ca n
Katawbayî: iswa
Keçwayî: mayu → qu
Keşmîrî: नदी (nadī)
Khasiyî: wah
Kinaray-ayî: suba
Kirgizî: өзөн → ky (özön), суу → ky (suu), дарыя → ky (darıya), дайра → ky (dayra)
Kitubayî: nzadi
Kîkongoyî: mubu
Kîngalî: ගඟ → si (gaⁿga)
Kînyarwandayî: uruzi
Klamatî-modokî: ɢoɢe
Komançî: pia hunuubi
Komî-permyakî: ва (va)
Komî-zîriyî: ю (ju)
Komorî: muro 3 an 4
Koreyî: 강 → ko (gang), 수 → ko (su), 가람 → ko (garam)
Korsîkayî: fiume n, rivu → co n
Koryakî: вʼэем (v'ėjem)
Kreyoliya antîlleyî: wiviè m, riviè m
Krî: sîpîy, sîpiy, sīpiy
Krîkî: hvcce
Kumikî: оьзен (özen)
Ladînî: ruf n
Ladînoyî: rio n
Lamboyayî: laiwe
Latgalî: upe m
Latînî: flūmen → la nt, fluvius n, amnis → la n, rīpāria m
Latviyayî: upe → lv m
Lawsî: ແມ່ນ້ຳ (mǣ nam)
Lingalayî: ebale 7
Livvî: jogi
Lîgûrî: sciùmme n
Lîmbûrgî: reveer → li m, vlód n
Lîtwanî: upė → lt m
Lîvonî: jog, joug
Lolopoyî: vizzarmo, lazzarmo
Lombardî: fiumm n
Lubuagan kalingayî: chewwang
Lueyî: ᦶᦩ (xwae), ᦷᦀᧉᦆᦱᧉ (˙ʼo²xaa²), ᦶᦙᧈᦓᧄᧉ (mae¹nam²)
Lugandayî: omugga
Luhyayî: eluchi
Luksembûrgî: Floss → lb n, Stroum n
Luşûtsîdî: stúləkʷ
Maguindanaoyî: pulangi
Makedonî: река m (reka)
Malagasî: mivory → mg
Malay:
Malezî: سوڠاي‎, الور‎, الير‎, باتڠ‎, بڠاون‎, کالي‎, واءي‎, چي‎, سإيي‎

Rûmî: sungai → ms, alur, alir, batang → ms, bengawan, kali → ms, wai → ms, ci, sei
Malayalamî: നദി → ml (nadi)
Malayiya baba: sunge
Maltayî: xmara m
Mançûyî: ᠪᡳᡵᠠ (bira), ᡠᠯᠠ (ula)
Manksî: awin m
Maorî: awa
Maranaoyî: iyolog, isoba', polangi
Maratî: नदी → mr m (nadī)
Marî:
Mariya rojhilatî: эҥер
Mbya guaraniyî: yakã
Meänkiyelî: joki, väylä
Mecarî: folyó → hu, folyam → hu
Megrelî: წყარმალუ (c̣q̇armalu)
Melanauyiya navendî: bengayi, sungai
Misrî:

(jtrw)
Mizoyî: lui
Mînangkabawî: sungai
Mîrandî: riu n
Mokşayî: ляй (ljaj)
Mongoliya navîn: ᠮᠥᠷᠡᠨ (mören)
Mongolî: гол → mn (gol), мөрөн → mn (mörön)
Mongoliya klasîk: ᠭᠣᠤᠯ (ɣoul), ᠮᠥᠷᠡᠨ (mören)
Monî: ကြုၚ် (krɜŋ), ၜဳ (ḅī)
Muongî: không
Nahwatliya klasîk: ātōyātl
Nanayî: мангбо
Nandî: aina
Nanticokeyî: pamptuckquah'
Napolîtanî: ciume n
Navajoyî: tooh nílíní, tooh
Nawrûyî: ekaw → na
Naxî: hoq, jjihoq
Nepalî: नदी → ne (nadī)
Newarî: खुसि (khusi)
Ngarrindjerî: kuri
Nîvxî: эри (eri)
Normandî: riviéthe m
Norsiya kevn: á m, elfr m
Norwecî: flod → no n, elv → no n an m, å → no n
Nottoway-meherrînî: joke
Nyungayî: beerliya
Ojibweyî: ziibi, ziibi
Oksîtanî: riu → oc n
Oriyayî: ନଦୀ → or (nôdī)
Oromoyî: laga
Osetî: дон (don), цӕугӕдон (cæwgædon), фурд (furd)
Osmanî: ایرماق‎ (ırmak)
Oygurî: دەريا‎ (derya)
Ozbekî: daryo → uz
Palî: nadī m
Papyamentoyî: riu
Peştûyî: سيند‎ → ps n (sīnd)
Piedmontîsî: fium n
Plodîşî: Fluss n, Riwa n
Polabî: rė́ka m
Polonî: rzeka → pl m
Portugaliya kevn: rio
Portugalî: rio → pt n, flume n
Powhatanî: yeokanta
Prusiya kevn: ape
Puncabiya rojavayî: دریا‎ → pnb n (dryā), ندی‎ m (ndī)
Puncabî: ਦਰਿਆ → pa n (dariā), ਨਦੀ m (nadī)
Qazaxî: өзен → kk (özen)
Qiptî: ⲉⲓⲟⲟⲣ n (eioor), ⲓⲟⲣ n (ior)
Rajasthanî: नंदी (nandī)
Romancî: flum n
Romanyayî: râu → ro nt, fluviu → ro nt
Rusî: река́ → ru m (reká), ре́чка → ru m (réčka)
Rusînî: ріка́ m (riká)
S'gaw karenî: ထံကျိ (hṭee kloh)
Saksoniya kevn: aha m
Samiya bakurî: johka
Samiya înarî: juuhâ
Samiya skoltî: jokk
Sanskrîtî: नदी → sa m (nadī), स्रोतस् → sa nt (srotas)
Sardînî: arriu, ribu, erriu, irriu, riu, rivu, fiúmene, flúmini, frúmene, frumi, frúmine, frúmini
Sebopî: cungai, sungi
Sebwanoyî: suba
Sicîlî: ciumi → scn n, çiumi → scn
Sidamoyî: laga
Sindhî: دَرياءُ‎ n (daryāu)
Sirboxirwatî:
Kirîlî: ре́ка m, рије́ка m

Latînî: réka → sh m, rijéka → sh m
Sîlhetî: ꠘꠖꠤ (nodi), ꠉꠣꠋ (gaṅ)
Skotî: river
Slaviya kevn:
Kirîlî: рѣка m (rěka)

Glagolîtîk: ⱃⱑⰽⰰ m (rěka)
Slaviya rojavayî ya kevn: рѣка m (rěka)
Slovakî: rieka → sk m
Slovenî: réka → sl m
Slovînsî: řė̂kă m
Somalî: webi n
Sorbî:
Sorbiya jêrîn: rěka m

Sorbiya jorîn: rěka m
Sotoyiya başûr: noka
Spanî: río → es n
Sundanî: wahangan → su, walungan
Sûdovî: upa
Swahîlî: mto → sw
Swêdî: flod → sv g, älv → sv g, å → sv g
Şanî: မႄႈၼမ်ႉ (māae nâ̰m)
Şawneeyî: θiːpi
Şîngazîcayî: mro wa madji 3 an 4
Tàyî: tả
Tacikî: рӯд → tg (rüd), дарё → tg (daryo), наҳр → tg (nahr)
Tagalogî: ilog → tl
Talişî: ربار‎ (rəbâr)
Tamîlî: ஆறு → ta (āṟu), அருவி → ta (aruvi), நதி → ta (nati)
Tarantinoyî: jume n
Tarifitî: iɣzar n
Tausugî: suba, sapa
Tayî: แม่น้ำ → th
Telûgûyî: నది → te (nadi)
Temazîxtiya atlasa navendî: ⴰⵙⵉⴼ n (asif), ⵉⵖⵣⵔ n (iɣzr)
Teterî: елга → tt (elga), дәрья → tt (där’ya)
Tigrînî: ፈለግ (fäläg)
Tirkiya kevn: 𐰽𐰆𐰉‎ (sub)
Tirkî: ırmak → tr, nehir → tr
Tirkmenî: derýa
Tîbetî: གཙང་ཆུ (gtsang chu), ཆུ་བོ (chu bo), ཆུ་ཆེན (chu chen)
Tlingitî: héen
Tokpisinî: wara → tpi, hanwara
Toxarî B: cake
Tuluyî: ಸುದೆ (sude)
Tuteloyî: taksitai
Tuvanî: хем (xem), суг (sug)
Tuwali ifugaoyî: wangwang
Tûpiya kevn: y
Udmurtî: шур (šur)
Ugarîtî: 𐎐𐎅𐎗 (nhr)
Umotinayî: pó
Unamî: sipu
Urdûyî: ندی‎ m (nadī), دریا‎ n (daryā)
Ûkraynî: ріка́ m (riká), рі́чка → uk m (ríčka)
Venîsî: fiume, fium
Vepsî: jogi
Viyetnamî: sông → vi, giang → vi, hà → vi
Volapûkî: flumed → vo
Voroyî: jõgi
Votî: jõtši
Walonî: aiwe → wa m, mouze → wa n, fleuve → wa n, rivire → wa m
Warayî: salog
Weylsî: afon → cy m
Wiradhurî: bila
Wîlamowî: fłūs n
Wolofî: dex → wo
Xakasî: суғ (suğ), ағын (ağın)
Ximêrî: ទន្លេ → km (tŭənlei)
Xosayî: umlambo 3/4
Yagnobî: дайро
Yakutî: өрүс (örüs)
Yamanayî: winu
Yidîşî: טײַך‎ n (taykh)
Yiyiya siçuwayî: ꒊꃀ
Yorubayî: odò, ẹri
Yukaghiriya başûrî: унун
Yupîkiya navendî: kuik
Yûnanî: ποτάμι → el nt (potámi), ποταμός → el n (potamós)
Kevn: ποταμός n (potamós)
Zêlandî: rivier
Zhuangî: dah
Zuluyî: umfula → zu 3 an 4
Zuniyî: k'yawinanne

Ev beşa Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

Hewramî

Navdêr

çem

çav
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)