yemek

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search
See also: yemək, and yêmək

Turkish

[edit]

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): /jeˈmek/ , [je̞ˈmɛc]
  • Hyphenation: ye‧mek

Etymology 1

[edit]

Inherited from Ottoman Turkish یمك (yemek, “to eat, consume”), from Proto-Turkic *yē- (“to eat”).[1]

cognates

Cognate with Old Turkic 𐰘𐰃𐰘𐰇 (yéyü, “eating”), Old Uyghur [script needed] (ye-, “to eat”), Karakhanid [script needed] (yḗmēk, “to eat, destroy”), Azerbaijani yemək (“to eat”), Chuvash ҫиме (śime, “to eat”), Kazakh жеу (jeu, “to eat”), Khakas чирге (çirge, “to eat”), Kyrgyz жөө (jöö, “to eat”), Southern Altai јиир (ǰiir, “to eat”), Turkmen iýmek (“to eat”), Tuvan чиир (çiir, “to eat”), Uyghur يېمەك (yëmek, “to eat”), Uzbek yemoq (“to eat”), Yakut сиэ (sie, “to eat”).

Verb

[edit]

yemek (third-person singular simple present yer)

  1. (transitive) to eat
    Her gün iki öğün haşlanmış patates yemekten bıktım.
    I'm tired of eating boiled potatoes twice every day.
  2. (transitive) to require, use up, consume
  3. (transitive, of an insect) to bite, eat someone up
  4. (transitive) to drain someone, wear someone down
  5. (transitive, slang) to kill
  6. (transitive, slang) to lay, have sex with, kiss, lick, suck
  7. (transitive, chess) to capture
    Piyon düz ve ileri doğru hareket etse de karşı oyuncunun taşlarını çapraz olarak yer.
    Even though the pawn moves straight and forward, it captures the opponent's pieces diagonally.
  8. (transitive, slang, of a cheap item) to break
    Kumandayı yemişsiniz yine.
    So you broke the TV remote again.
  9. (transitive) to fall for, to be deceived
    Yedi yalanı.
    He/she fell for the lie.
Conjugation
[edit]
Conjugation of yemek

Note: Actual conjugations can be more complex than tables below. Compound forms with the auxiliary olmak not shown. See also Appendix:Turkish suffixes#Verbs.

Positive declarative
infinitive yemek
impersonal participle imperfective yiyen
perfective yemiş
prospective yiyecek
personal participle non-prospective yediğim yediğin yediği yediğimiz yediğiniz yedikler
prospective yiyeceğim yiyeceğin yiyeceği yiyeceğimiz yiyeceğiniz yiyecekler
verbal noun yeme
way of doing yiyiş
singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
ben sen o biz siz onlar
indicative present aorist yerim yersin yer yeriz yersiniz yerler
imperfective yiyorum yiyorsun yiyor yiyoruz yiyorsunuz yiyorlar
past perfective yedim yedin yedi yedik yediniz yediler
imperfective yiyordum yiyordun yiyordu yiyorduk yiyordunuz yiyorlardı
future yiyeceğim yiyeceksin yiyecek yiyeceğiz yiyeceksiniz yiyecekler
inferential perfective yemişim yemişsin yemiş yemişiz yemişsiniz yemişler
aorist yermişim yermişsin yermiş yermişiz yermişsiniz yerlermiş
imperfective yiyormuşum yiyormuşsun yiyormuş yiyormuşuz yiyormuşsunuz yiyorlarmuş
conditional simple yesem yesen yese yesek yeseniz yeseler
perfective yeseydim yeseydin yeseydi yeseydik yeseydiniz yeseydiler
optative yiyeyim yiyesin yiye yiyelim yiyesiniz yiyeler
progressive yemekteyim yemektesin yemekte yemekteyiz yemektesiniz yemekteler
necessitative yemeliyim yemelisin yemeli yemeliyiz yemelisiniz yemeliler
imperative ye yesin yiyin yesinler
Positive interrogative
singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
ben sen o biz siz onlar
indicative present aorist yer miyim? yer misin? yer mi? yer miyiz? yer misiniz? yerler mi?
imperfective yiyor muyum? yiyor musun? yiyor mu? yiyor muyuz? yiyor musunuz? yiyorlar mı?
past perfective yedim mi? yedin mi? yedi mi? yedik mi? yediniz mi? yediler mi?
imperfective yiyor muydum? yiyor muydun? yiyor muydu? yiyor muyduk? yiyor muydunuz? yiyorlar mıydı?
future yiyecek miyim? yiyecek misin? yiyecek mi? yiyecek miyiz? yiyecek misiniz? yiyecekler mi?
inferential perfective yemiş miyim? yemiş misin? yemiş mi? yemiş miyiz? yemiş misiniz? yemişler mi?
aorist yer miymişim? yer miymişsin? yer miymiş? yer miymişiz? yer miymişsiniz? yerler miymiş?
imperfective yiyor muymuşum? yiyor muymuşsun? yiyor muymuş? yiyor muymuşuz? yiyor muymuşsunuz? yiyorlar mıymış?
conditional simple yesem mi? yesen mi? yese mi? yesek mi? yeseniz mi? yeseler mi?
perfective yese miydim? yese miydin? yese miydi? yese miydik? yese miydiniz? yeseler miydi?
progressive yemekte miyim? yemekte misin? yemekte mi? yemekte miyiz? yemekte misiniz? yemekteler mi?
necessitative yemeli miyim? yemeli misin? yemeli mi? yemeli miyiz? yemeli misiniz? yemeliler mi?
Negative declarative
infinitive yememek
impersonal participle imperfective yemiyen
perfective yememiş
prospective yemeyecek
personal participle non-prospective yemediğim yemediğin yemediği yemediğimiz yemediğiniz yemedikler
prospective yemeyeceğim yemeyeceğin yemeyeceği yemeyeceğimiz yemeyeceğiniz yemeyecekler
verbal noun yememe
way of doing yemeyiş
singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
ben sen o biz siz onlar
indicative present aorist yemem yemezsin yemez yemeyiz yemezsiniz yemezler
imperfective yemiyorum yemiyorsun yemiyor yemiyoruz yemiyorsunuz yemiyorlar
past perfective yemedim yemedin yemedi yemedik yemediniz yemediler
imperfective yemiyordum yemiyordun yemiyordu yemiyorduk yemiyordunuz yemiyordular
future yemeyeceğim yemeyeceksin yemeyecek yemeyeceğiz yemeyeceksiniz yemeyecekler
inferential perfective yememişim yememişsin yememiş yememişiz yememişsiniz yememişler
aorist yemezmişim yemezmişsin yemezmiş yemezmişiz yemezmişsiniz yemezlermiş
imperfective yemiyormuşum yemiyormuşsun yemiyormuş yemiyormuşuz yemiyormuşsunuz yemiyorlarmuş
conditional simple yemesem yemesen yemese yemesek yemeseniz yemeseler
perfective yemeseydim yemeseydin yemeseydi yemeseydik yemeseydiniz yemeseydiler
optative yemeyeyim yemeyesin yemeye yemeyelim yemeyesiniz yemeyeler
progressive yememekteyim yememektesin yememekte yememekteyiz yememektesiniz yememekteler
necessitative yememeliyim yememelisin yememeli yememeliyiz yememelisiniz yememeliler
imperative yeme yemesin yemeyin yemesinler
Negative interrogative
singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
ben sen o biz siz onlar
indicative present aorist yemez miyim? yemez misin? yemez mi? yemez miyiz? yemez misiniz? yemezler mi?
imperfective yemiyor muyum? yemiyor musun? yemiyor mu? yemiyor muyuz? yemiyor musunuz? yemiyorlar mı?
past perfective yemedim mi? yemedin mi? yemedi mi? yemedik mi? yemediniz mi? yemediler mi?
imperfective yemiyor muydum? yemiyor muydun? yemiyor muydu? yemiyor muyduk? yemiyor muydunuz? yemiyorlar mıydı?
future yemeyecek miyim? yemeyecek misin? yemeyecek mi? yemeyecek miyiz? yemeyecek misiniz? yemeyecekler mi?
inferential perfective yememiş miyim? yememiş misin? yememiş mi? yememiş miyiz? yememiş misiniz? yememişler mi?
aorist yemez miymişim? yemez miymişsin? yemez miymiş? yemez miymişiz? yemez miymişsiniz? yemezler miymiş?
imperfective yemiyor muymuşum? yemiyor muymuşsun? yemiyor muymuş? yemiyor muymuşuz? yemiyor muymuşsunuz? yemiyorlar mıymış?
conditional simple yemesem mi? yemesen mi? yemese mi? yemesek mi? yemeseniz mi? yemeseler mi?
perfective yemese miydim? yemese miydin? yemese miydi? yemese miydik? yemese miydiniz? yemeseler miydi?
progressive yememekte miyim? yememekte misin? yememekte mi? yememekte miyiz? yememekte misiniz? yememekteler mi?
necessitative yememeli miyim? yememeli misin? yememeli mi? yememeli miyiz? yememeli misiniz? yememeliler mi?
Derived terms
[edit]
[edit]
See also
[edit]

Etymology 2

[edit]

From Ottoman Turkish یمك (yemek, “food, meal”). Cognate to Kipchak [Arabic needed] (yemek, “food”), ultimately derived from Proto-Turkic *yē- (“to eat”), see etymology 1 above.

Noun

[edit]

yemek (definite accusative yemeği, plural yemekler)

  1. meal, food
    yemek yemek ― to eat food
  2. repast
  3. dish, particular kind of food
Declension
[edit]
Inflection
Nominative yemek
Definite accusative yemeği
Singular Plural
Nominative yemek yemekler
Definite accusative yemeği yemekleri
Dative yemeğe yemeklere
Locative yemekte yemeklerde
Ablative yemekten yemeklerden
Genitive yemeğin yemeklerin
Possessive forms
Nominative
Singular Plural
1st singular yemeğim yemeklerim
2nd singular yemeğin yemeklerin
3rd singular yemeği yemekleri
1st plural yemeğimiz yemeklerimiz
2nd plural yemeğiniz yemekleriniz
3rd plural yemekleri yemekleri
Definite accusative
Singular Plural
1st singular yemeğimi yemeklerimi
2nd singular yemeğini yemeklerini
3rd singular yemeğini yemeklerini
1st plural yemeğimizi yemeklerimizi
2nd plural yemeğinizi yemeklerinizi
3rd plural yemeklerini yemeklerini
Dative
Singular Plural
1st singular yemeğime yemeklerime
2nd singular yemeğine yemeklerine
3rd singular yemeğine yemeklerine
1st plural yemeğimize yemeklerimize
2nd plural yemeğinize yemeklerinize
3rd plural yemeklerine yemeklerine
Locative
Singular Plural
1st singular yemeğimde yemeklerimde
2nd singular yemeğinde yemeklerinde
3rd singular yemeğinde yemeklerinde
1st plural yemeğimizde yemeklerimizde
2nd plural yemeğinizde yemeklerinizde
3rd plural yemeklerinde yemeklerinde
Ablative
Singular Plural
1st singular yemeğimden yemeklerimden
2nd singular yemeğinden yemeklerinden
3rd singular yemeğinden yemeklerinden
1st plural yemeğimizden yemeklerimizden
2nd plural yemeğinizden yemeklerinizden
3rd plural yemeklerinden yemeklerinden
Genitive
Singular Plural
1st singular yemeğimin yemeklerimin
2nd singular yemeğinin yemeklerinin
3rd singular yemeğinin yemeklerinin
1st plural yemeğimizin yemeklerimizin
2nd plural yemeğinizin yemeklerinizin
3rd plural yemeklerinin yemeklerinin
Derived terms
[edit]

See also

[edit]

References

[edit]
  1. ^ Starostin, Sergei, Dybo, Anna, Mudrak, Oleg (2003) “*jē-”, in Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill

Further reading

[edit]
  • yemek in Reverso (Turkish-English)
Retrieved from "https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=yemek&oldid=82499242"