Edukira joan

Maria Tena

Aldatu loturak
Wikipedia, Entziklopedia askea

 

Maria Tena
Bizitza
Jaiotza1953ko martxoaren 3a (71 urte)
Herrialdea Espainia
Hezkuntza
Hizkuntzakgaztelania
Jarduerak
Jarduerakidazlea, funtzionarioa, kultura-kudeatzailea, literaturan aditua eta unibertsitateko irakaslea

María Tena García (Madril, Madrilgo Erkidegoa, 1953ko martxoaren 3a) madrildar idazlea, kultura kudeatzailea eta funtzionarioa da. Tenaren eleberriek hainbat sari jaso dituzte. 2018an, XIV. Tusquets Eleberri-saria jaso zuen "Nada que no sepas" lanarengatik.[1][2][3]

Haurtzaroa Dublinen, Madrilen eta Montevideon igaro zuen, aitaren lanbidearen ondorioz.[4] Herrialde horietan bizitako esperientziak inspirazio-iturri izan dira bere literatura elikatzeko. Tenak bizitza profesionala, kudeaketa publikokoa, literatura-lanarekin batera garatu du. Espainiako Hezkuntza, Kultura eta Kirol Ministerioan egiten du lan.

Biografia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Filosofia eta Letretako lizentziaduna da, Literatura Hispanikoko espezialitatean, Madrilgo Unibertsitate Konplutentsean, eta Zuzenbidean lizentziaduna, 1975ean unibertsitate berean. Espainiako 1900etik 1936rako aldizkari poetikoei buruzko lizentziatura-tesia egin zuen.[5]

1980ko otsailaren 27az geroztik Espainiako Estatuko Administratzaile Zibilen Goi Kidegoan dago.

Administrazio publikoan izan duen bizitza profesionala beti izan da kultura- edo hezkuntza-proiektuen inguruan, eta Espainiako Kultura Ministerioan hainbat postu bete ditu.[6][7]

Lan ibilbidea

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Funtzionario

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bere ibilbide profesionala Administrazio Publikoaren organigramako kudeaketa- eta ordezkaritza-postuetan egin du, betiere kulturaren esparruan, salbuespen batzuekin, eta askotariko erantzukizuneko lanpostuak bete ditu.

1980an Kultura Ministerioko Arte Eder, Artxibo eta Liburutegien Zuzendaritza Nagusiko idazkari nagusia izan zen.[8]

Ondoren, 1980tik 1982ra, Kultura Ministerioko Arte Eder, Artxibo eta Liburutegien Zuzendaritza Nagusiko Kabinete Teknikoko burua, Javier Tusell zuzendari zuela.[9] Garai hartan, Pablo Picassoren Guernica Espainiara itzultzeko nazioarteko gestio legaletan lagundu zuen, baita gerra ondoren herrialde horretan egin ziren artista handien lehen erakusketa antologikoak antolatzen ere: Pablo Picasso, Salvador Dalí, Joan Miró, Eduardo Chillida, Antony Tapies, Clavé, Henry Moore, etab.

Ondare Historikoaren Batzordeko, Indusketa Arkeologikoen Batzorde Nazionaleko, Museoen Batzorde Nazionaleko eta abarretako kidea izan zen.

1982tik 1983ra Kultura Ministerioko Gazteriaren eta Gizarte eta Kultur Sustapenaren Zuzendaritza Nagusiko Familiaren zuzendariorde nagusia. Denboraldi horretan, Espainiako familia- eta guraso-elkarteentzako eta Kultura Ministerioaren mende zeuden eta haurren eta gazteen kultura-sustapenean bereziki sartuta zeuden zerbitzu soziokulturaletako erakundeentzako diru-laguntzak kudeatu ziren.

1983tik 1984ra Kultura Ministerioko zuzendari probintziala Madrilen. Probintzia-zuzendaritzak Ministerioak probintzian egiten duen ekintza guztia koordinatu zuen, baita Madrilgo Erkidegoari kultura arloan egiten zaizkion transferentzien kudeaketa ere.

1984tik 1985era Madrilgo Erakusketa eta Kongresu Jauregiko zuzendaria.[8]

1985etik 1987ra Kultura Ministerioko Idazkaritza Tekniko Nagusiko Dokumentazio eta Argitalpenen zuzendariorde nagusia. Garai hartan, Kultura Ministerioko Liburutegia eta Artxiboa ere zuzentzen zituen, eta Ministerioaren argitalpenak eta, bereziki, erakusketen katalogoak banatzen hasi ziren. Ministerioaren bi liburu-denda ireki ziren Madrilen eta Bartzelonan, Kultura Ministerioak egindako argitalpen guztiak zentralizatzeko.[10]

1987ko urriaren 1etik 1990eko ekainaren 30era Konstituzio Auzitegiko Lehendakariaren Kabinete Teknikoko burua.

1990etik 1992ra hiru urtez, EXPO92n parte hartu zuen SOGEXPO S.A.ko zuzendari nagusia. Erakusketa Unibertsal hori prestatzeko lanetan, SOGEXPOk azpiegitura, harreman publiko eta jendearentzako arretarako bisiten logistika eta antolaketa guztia kudeatu zuen. SOGEXPO izan zen, halaber, inaugurazioaren aurretik eta EXPO92n parte hartu zuten herrialdeetako komisarioen nazioarteko bilerak antolatzeko ardura izan zuen enpresa.[11]

1993tik 1995era Kultura Ministerioko Liburu eta Irakurketa Zentroko zuzendaria.[12] Lanpostu horretatik kudeatu ziren laguntzak eta Sail horrek liburuaren sektorearekin zuen harremana, editore, banatzaile zein liburu-saltzaileekin. I.S.B.N. kudeatzeko sistema informatikoa ezarri zen. Irakurketari buruzko jardunaldiak, azterlanak eta estatistikak sustatu ziren, eta oraindik indarrean dauden irakurzaletasuna sustatzeko sariak eta neurriak sortu ziren: Koadernaketa onenei, ondoen editatutako liburuei, irakurzaletasunari eta abarri.

1995etik 1997ra Kultura Ministerioko Espainiako Letren Zentroko zuzendaria.[13] Nazioarteko erakusketa handiak antolatu ziren, “Espainiako liburuak” izenekoak, Iberoamerikako hainbat herrialdetan, Espainiako idazleen eta argitalpen-sektorearen partaidetzarekin. Idazleei buruzko sinposioak antolatu ziren eta Poesia, Saiakera, Narratiba, Historia eta abarren Sari Nazionalak eta Cervantes Saria kudeatu ziren.[14]

1997. urtean Hezkuntza eta Kultura Ministerioko Arte Ikasketen zuzendariorde nagusia izendatu zuten. Aldi horretan, irakaskuntza horietan arautu gabeko araudia osatzeko lan egin zuen, Hezkuntza Sistemaren Antolamendu Orokorrari buruzko Lege Organikoa argitaratu zenetik, Musika, Dantza, Arte Dramatiko eta Arte Plastikoetako eta Diseinuko ikasketa berrien curriculumaren diseinuari, titulu zahar eta berrien baliokidetasunei, Ikastetxeen sarearen definizioari eta Musika Eskolen Zuzendariordetzari, Arte Eskolen kudeaketari dagokienez. Guztira, arte-irakaskuntzetako laurogei ikastetxetako irakaskuntza zuzenean kudeatu zituen Espainia osoan, 2.500 irakasle eta milaka ikasle.[8]

2000tik 2004ra, Hezkuntza eta Kultura Ministerioko Hezkuntzako Ikerketa eta Dokumentazio Zentroko (CIDE) zuzendaria izan zen. Aldi horretan, CIDE izan zen EBko Europako Hezkuntza Sarea, Eurydice, kudeatu zuen Espainiako unitatea.

2008ko uztailean Toki Lankidetzako zuzendari nagusi izendatu zuten Lurralde Politikako Ministerioan. Lanpostu horretan, besteak beste, Estatuak toki entitateei ematen zizkien laguntzak kudeatu zituen, eta Zuzendaritza Nagusi horrek kudeatu zuen 2008-2009 bitartean “Ekonomia eta Enplegurako Toki Inbertsioetarako Estatuaren Funtsa”.[15]

2010eko urtarrilean, Espainiako Ministro Kontseilu Komisario Nagusiak izendatu zuen Shanghaiko Expo 2010erako.[16][17][18]

UNESCOren Espainiako Batzordeko kide izan da, Espainiako Letren zuzendariorde nagusi gisa.[13]

Idazle

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2000. urtetik aurrera, kudeaketa publikoan egindako lanarekin batera hasi zuen literatura-ibilbidea.

Aldizkari literarioen ohiko kolaboratzailea da, bai paperean bai sarean, non ipuinak, artikuluak eta elkarrizketak argitaratu dituen. Atzerriko literatura garaikideko bilduma bat zuzentzen du eta sormenezko idazketako irakaslea da.[19][20] Hezkuntzako Ikerketa eta Dokumentazio Zentroko zuzendaria izan da.[5]

Bere liburuen kritiketan eta egindako elkarrizketetan, Tenaren adierazpen batzuk nabarmentzen dira, El Mundo egunkarikoak esaterako:

«Proust-ekin nago berriz, prosako poesia behar dudanean, xehetasunak, nostalgia».[19]

Argitalpenak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Eleberri zerrenda:[21]

  • "Tenemos que vernos/Elkar ikusi behar dugu " (2003ko Herralde Sariaren finalaurrekoa).[22]
  • Todavía tú/Oraindik zu (2007).[23]
  • La fragilidad de las panteras/Panteren hauskortasuna (2010eko Primavera eleberri-sarian finalista).
  • El novio chino/ Txinar senargaia (Malagako Eleberri Saria, 2016).[24][25][26][27]
  • "Nada que no sepas/ Ez dakizun ezer" (Tusquets 2018 saria), nortasunari buruzko eleberria da.[28] Almudena Grandes idazlea buru zuen epaimahaiak lana saritu zuen eta hauxe nabarmendu zuen: "bizitza kosmopolita, librea eta aurreiritzirik gabea iradokitzen duen Uruguaiko hirurogeiko hamarkadako familia-talde baten bizitza. Garai horretan Espainiak zuen estutasunarekin alderatuz. Itxuraz, askatasun, sexu eta nerabe lotsagabe horren denborari buruzko hausnarketa".[3][29][30][31]
  • La vida al borde/Bizitza ertzean (Alba argitaletxea, 2023).[32]

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. ↑ «María Tena, Premio Tusquets de Novela» www.elcultural.com.
  2. ↑ «La escritora madrileña María Tena gana el XIV Premio Tusquets de novela» www.efe.com.
  3. ↑ a b «María Tena gana el Premio Tusquets de Novela con 'Nada que no sepas'» La Vanguardia 28 de septiembre de 2018.
  4. ↑ «María Tena: "En Uruguay, me inyectaron la libertad"» www.elcorreogallego.es 2019-01-17.
  5. ↑ a b «María Tena en escritoras.com» escritoras.com.
  6. ↑ «La Moncloa. 22/06/2018. Referencia del Consejo de Ministros [Consejo de Ministros/Referencias»] www.lamoncloa.gob.es.
  7. ↑ BOLETIN, EL. «Estos son los nuevos altos cargos del Gobierno de Sánchez» EL BOLETIN.
  8. ↑ a b c «La Moncloa. 22/06/2018. Referencia del Consejo de Ministros [Consejo de Ministros/Referencias»] www.lamoncloa.gob.es.
  9. ↑ País, Ediciones El. (11 de julio de 1981). María Tena.. ISSN 1134-6582..
  10. ↑ Un mundo de escritoras. .
  11. ↑ «PressReader.com - Connecting People Through News» www.pressreader.com.
  12. ↑ Press, Europa. (24 de febrero de 2010). «Fernando Marías, Premio Primavera de Novela» www.europapress.es.
  13. ↑ a b «BOE.es - Documento BOE-A-1995-16374» www.boe.es.
  14. ↑ «María Tena: «Con historias que no son reales nos acercamos más a la vida»» abc 16 de enero de 2019.
  15. ↑ «Transparencia - General - Error» transparencia.gob.es.
  16. ↑ Palmas, La Provincia-Diario de Las. «España deslumbra en Shanghai» www.laprovincia.es.[Betiko hautsitako esteka]
  17. ↑ España, La Nueva. ««España no será la misma en China tras la Expo de Shanghai; estamos cambiando los tópicos»» www.lne.es.
  18. ↑ «María Tena: «Ahora soy china y soy gay»» Diario Sur 23 de febrero de 2017.
  19. ↑ a b «María Tena, aquellos años en que siempre era domingo» El Mundo (España) 22 de noviembre de 2018.
  20. ↑ «Club de lectura con María Tena. Ordesa, de Manuel Vilas : eventos y presentaciones · Librería Rafael Alberti.» www.libreriaalberti.com.
  21. ↑ (Gaztelaniaz) «María Tena» Dialnet (Noiz kontsultatua: 2024-01-26).
  22. ↑ «Tenemos que vernos» www.elcultural.com.
  23. ↑ Tena, María. (2007). Todavía tú. Anagrama ISBN 978-84-339-7152-4. (Noiz kontsultatua: 2024-01-26).
  24. ↑ Martínez, Beatriz. (4 de diciembre de 2018). «María Tena regresa a su infancia feliz en Uruguay» elperiodico.
  25. ↑ «"El novio chino", una "novela gay" que dio a María Tena el Premio Málaga» La Vanguardia 23 de febrero de 2017.
  26. ↑ «María Tena : "Hoy, en España, el tema gay ya no debería ser un tema"» Cuartopoder 8 de mayo de 2017.
  27. ↑ «Crítica literaria: 'El novio chino', de María Tena» Tribuna Feminista 20 de mayo de 2017.
  28. ↑ País, Ediciones El. (4 de agosto de 2007). Crítica | El arte de las maneras sencillas. ISSN 1134-6582..
  29. ↑ Galindo, Juan Carlos. (24 de diciembre de 2018). María Tena: “Hay que conseguir que el sentimiento no se vea cursi”. ISSN 1134-6582..
  30. ↑ Semanal, El País. (18 de noviembre de 2018). Columna | Otra historia. ISSN 1134-6582..
  31. ↑ «María Tena gana el Premio Tusquets» ELMUNDO 28 de septiembre de 2018.
  32. ↑ (Gaztelaniaz) Fischer, Ana Rodríguez. (2024-01-11). «‘La vida al borde’, de María Tena: cara a cara con la enfermedad» El País (Noiz kontsultatua: 2024-01-26).

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Maria_Tena&oldid=9599193"(e)tik eskuratuta