Mont d’an endalc’had

Karl Voal

Eus Wikipedia
Karl Voal
den
Reizh pe jenerpaotr Kemmañ
Bro ar geodedouriezhFrankia ar C'hornôg Kemmañ
Anv e yezh-vamm an denCharles II le Chauve Kemmañ
Anv-bihanCharles Kemmañ
Titl noblañsemperor of the Occident, Roll rouaned Italia, king of Aquitaine, king of West Francia Kemmañ
Deiziad ganedigezh13 Mez 823 Kemmañ
Lec'h ganedigezhFrankfurt am Main Kemmañ
Deiziad ar marv6 Her 877 Kemmañ
Lec'h ar marvAvrieux Kemmañ
Abeg ar marvmalaria Kemmañ
Lec'h douaridigezhBasilica of Saint-Denis Kemmañ
TadLoeiz an Deol Kemmañ
MammJudit Bavaria Kemmañ
PriedErmentrude of Orléans, Richilde of Provence Kemmañ
FamilhKarolingidi Kemmañ
Yezhoù komzet pe skrivetlatin Kemmañ
Michermonark, skrivagner Kemmañ
Tachenn labourPolitikerezh Kemmañ
Kargking of West Francia, Impalaer roman germanek Kemmañ
Lec'h labourFrankia ar C'hornôg Kemmañ
Urzh relijielurzh Sant Benead Kemmañ
Statud e wirioù aozerAr gwirioù aozer ne dalvezont ket ken Kemmañ
Setu ur pennad diechu hag a denn d'an istor. Gallout a rit reiñ un tamm skoazell, ha kreskiñ ar pennad : krogit e-barzh !

Impalaer ar C'hornôg e 875 ha roue Bro-C'hall (Francia occidentalis) e oa Karl II, pe Karl ar Moal[1], pe Charlez ar Moal[2], pe Karl Voal[3], ganet e 823 e Frankfurt am Main ha marvet e 877 en Avrieux. Mab e oa d'an impalaer Loeiz an Deol ha da Judit Bavaria, trede pried Loeiz. Met tri breur henañ en doa, bugale Irmingard Hespengau, hag ar re-se ne oant evit gouzañv e vije rannet an impalaeriezh e peder lodenn. A-benn ar fin, goude emgannañ enep dezho a-hed ar bloavezhioù e c'hounezas Karl an uhelgarg e diwezh e vuhez. E Breizh e voe trec'het gant ar Vrezhoned renet gant Nevenoe e 845 ha gant Erispoe e Jengland.


Pa oa bihan e klaskas e vreudeur lakaat o c'hrabanoù warnañ ha war e vamm, Judit. Da gentañ e voent kounnaret o welout e oa bet roet an titl a roue Alamagn (Alemenia e latin) dezhañ pa ne oa nemet 4 bloaz. Goude-se pa voe roet hini roue Akwitania dezhañ e 838 pa oa 15 vloaz. Goude marv o zad e voe gwashoc'h an tabut etre ar vreudeur. Met pa glaske Lotar Iañ, ar breur henañ, skarzhañ ar re all eus an uhelgarg e savas Karl un emglev gant Loeiz a Alamagn hag e oe trec'h an daou asamblez e Fontenoy-en-Puisaye (841). Diwar feur-emglev Verdun sinet e 843 e asantas an tri breur e vije rannet an impalaeriezh e teir rouantelezh :

Ouzh e rouantelezh e stagas Provañs ha (dre aloubiñ pe dre hêrezh), met reiñ a rankas ul lodenn eus Lotaringia da Loeiz dre feur-emglev Mersen.

Etre 856 ha 861 e c'houzañvas e rouantelezh meur a aloubadenn diwar an Normanned ken e kavas gwelloc'h kas anezho da vont pelloc'h dre profoù arc'hant eget bountañ anezho kuit. Diwar an abeg-mann e zigargas Charlez bodadeg e wazhourien eus e uhelgarg e 856, met e adkemeras ar garg gant harp an eskibien.

E 865 pa varvas Loter II, mab Loter e oe rannet Bro-Loter etre Bro-C'hall hag Alamagn adarre.

E 875 e oe kurunennet Charlez II evel impalaer gant ar Pab Yann III war-lerc'h Loeiz II a Italia, mab henañ da Loter. Pa varvas e hantervreur, Loeiz a Alamagn, e 876, e aloubas Karl lodenn gornôg Bro-Loter, met trec'h e oe warnañ gant al lu bras kaset gant e nized (emgann Andernac'h e-kichen Koblenz, 876).

P'e doa kemeret dre laeroñsi an Akitania d'e eontr, Pepin II Akitania, e tleas ober ar brezel dezhañ meur a wech.

E 877 ec'h embannas e Quierzy ma vije legadet ar c'hontelezhioù dre hêrezh ha dre-se e krogas amzer ar c'hladdalc'helezh. Goude-se ez eas da Italia da zifenn ar Pab Yann II taget gant an Arabed, met kevout a reas e klaske Karloman, mab da Loeiz a Alamagn, aloubiñ Bro-C'hall. Mervel a reas d'ar 6 a viz Here 877 pa oa o treuziñ an Alpoù e kêriadenn Brios (Avrieux hiziv). A-hervez e vije bet lazhet an impalaer gant un ampoezon roet dezhañ gant e vezeg.


Eured ha bugale

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

D'ar 14 a viz Kerzu 842 ec'h euredas Karl e Quierzy da Ermentrude Orleañs, eus tiegezh an Agilolfinged, ha nav bugel o doe :

Goude ec'h addimezas Karl da Richild, eus tiegezh ar Bosonided, hag ur verc'h o doe :

  • Rothild (war-dro 871 – war-dro 928), dimezet da gont Maine Roger.

Bugale all o dije bet, marvet yaouank, en o zouez Peppin ha Dreux, anezho gevelled marteze, beziet en abati Saint-Amand[4].

Notennoù ha daveennoù

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
  1. Bulletin de la société académique de Brest, Deuxième série, Tome XX, 1894-1895. Brest, 1895. « Maro ar Roue Morvan » gant Ch. Gwennou, p. 464. « Kenteliou ann Istor », p. 470.
  2. Louis Élégoët, Istor Breizh, RES, 1999, p. 55b.
  3. « Emgann Jengland e 851 » gant Noël-Yves Tonnerre, lakaet e brezhoneg gant Kuzul ar Brezhoneg.
  4. 4,0 ha4,1 Anselme de Sainte Marie (Père Anselme), Histoire généalogique et chronologique de la Maison Royale de France, 9 volumes, Paris, 1725 et années suivantes, tome 1, page 34, lire en ligne
  5. Patrom:Lien web
  6. Patrom:Lien web


En e raok:
Loeiz an Deol
Rouaned ar Franked

843877
War e lerc'h:
Loeiz II


En e raok:
Loeiz II
Impalaer ar C'hornôg

875877
War e lerc'h:
Karl III an Tev