Middelengels
Middelengels was 'n vorm van die Engelse taal wat ná die Normandiese verowering in 1066 tot in die laat 15de eeu gepraat is. Die Engelse taal het duidelike variasies en ontwikkelings ondergaan na die Ou Engelse tydperk. Wetenskaplike opinies verskil, maar die Oxford English Dictionary spesifiseer die tydperk toe Middelengels gepraat is vanaf 1150 tot 1500. Hierdie stadium van die ontwikkeling van die Engelse taal het rofweg die Hoë tot Laat Middeleeue gevolg.
Middelengels het aansienlike veranderinge aan sy woordeskat, grammatika, uitspraak en ortografie gesien. Skryfkonvensies gedurende die Middelengelse tydperk het baie verskil. Voorbeelde van skryfwerk uit hierdie tydperk wat oorleef het, toon uitgebreide streeksvariasie. Die meer gestandaardiseerde Ou-Engelse taal het gefragmenteer, gelokaliseer en is meestal geïmproviseer. Teen die einde van die tydperk teen ongeveer 1470, en aangehelp deur die uitvinding van die drukpers deur Johannes Gutenberg in 1439, het 'n standaard gebaseer op die Londense dialekte, die Chancery Standard, gevestig geraak. Dit het grootliks die basis gevorm vir Moderne Engelse spelling, hoewel uitspraak sedert daardie tyd aansienlik verander het. Middelengels is in Engeland opgevolg deur Vroeë Moderne Engels, wat tot ongeveer 1650 geduur het. Skots het gelyktydig ontwikkel uit 'n variant van die Northumbriese dialek, wat in Noord-Engeland algemeen voorkom en in Suidoos-Skotland gepraat word.
Gedurende die Middelengelse tydperk het baie Oud-Engelse grammatikale kenmerke óf vereenvoudig óf heeltemal verdwyn. Selfstandige naamwoorde, byvoeglike naamwoorde en werkwoorde is vereenvoudig deur die vermindering, en uiteindelike uitskakeling, van die meeste grammatikale hoofletteronderskeidings.
Middelengels het ook aansienlike aanneming van Normandiese woordeskat gesien, veral op die gebied van politiek, reg, die kunste en godsdiens, sowel as poëtiese en emosionele diksie. Konvensionele Engelse woordeskat het hoofsaaklik Germaans in sy bronne gebly, met Oudnoorse invloede wat meer sigbaar geword het. Beduidende veranderinge in uitspraak het plaasgevind, veral met betrekking tot lang vokale en diftonge met, in die latere Middelengelse tydperk, die Groot klinkerverskuiwing.
Min oorleef van vroeë Middelengelse letterkunde, deels as gevolg van Normandiese oorheersing en die aansien wat gepaard gegaan het met die skryf in Frans eerder as Engels. Gedurende die 14de eeu het 'n nuwe styl van literatuur na vore gekom met die werke van skrywers soos John Wycliffe en Geoffrey Chaucer. Chaucer se The Canterbury Tales bly steeds die mees bestudeerde en gelese werk van dié tydperk.
Bronne
[wysig | wysig bron]- Brunner, Karl (1962) Abriss der mittelenglischen Grammatik; 5. Auflage. Tübingen: M. Niemeyer (1st ed. Halle (Saale): M. Niemeyer, 1938)
- Brunner, Karl (1963) An Outline of Middle English Grammar; translated by Grahame Johnston. Oxford: Blackwell
