Japannese skryfstelsel
| Japannese skryfstelsel | ||||
| ||||
| 'n Voorbeeld van Japannese skrif uit 1938. Voor 1945 is Japannees is meestal ook van links na regs geskryf. Die naam van die produk aan die bokant van die plakkaat is van links na regs geskryf: ンミタィヴ研理 (n mi ta vi ken ri), op die bottel wat uitgebeeld word is die naam van regs na links 理研ヴィタミン (ri ken vi ta mi n) geskryf. | ||||
| Soort skryfstelsel | Logografies (Kanji) Lettergreep (Hiragana, Katakana) | |||
| Tyd gebruik | Sedert 400 | |||
| Rigting | Bo na onder, links na regs | |||
| Tale | Japannees | |||
| Stelsels | ||||
| Moederstelsels | ||||
| ISO 15924 | Jpan, 413 | |||
| Unicode | U+4E00–U+9FBF Kanji U+3040–U+309F Hiragana U+30A0–U+30FF Katakana | |||
| Nota | ||||
| Hierdie bladsy kan fonetiese IFA-simbole of letters uit ander alfabette bevat | ||||
| ||||
Die moderne Japannese skryfstelsel gebruik drie hoofskrifte:
- Kanji, 'n logografiese skrif gegrond op Chinese karakters,
- Hiragana, 'n lettergreepskrif, en
- Katakana, 'n lettergreepskrif.
Tot 'n mindere mate gebruik moderne geskrewe Japannees ook romaji, die gebruik van die Latynse alfabet in Japannees. Voorbeelde van die gebruik sluit in afkortings soos "CD" en "DVD". Dit is ook moontlik om gesproke of geskrewe Japannees geheel en al in die Latynse alfabet te skryf. Verskeie stelsels vir die romanisering van Japannees word gebruik. Geromaniseerde Japannees, wat ook as rōmaji bekend staan, word baie keer deur buitelandse studente van Japannees gebruik terwyl hulle nog nie die drie hoofskrifte bemeester het nie. Hoewel daar vandag algemene ondersteuning vir direkte invoer van kana op rekenaars is, gebruik moedertaalsprekers baie keer wāpuro rōmaji of "woordverwerker-romaji" om Japannees op rekenaars in te voer.
'n Koerantopskrif in die Asahi Shimbun van 19 April 2004 verskaf 'n voorbeeld waar al vier skrifte saam gebruik word (kanji oranje, hiragana pers, katakana groen, Latynse Alfabet en Arabiese syfers swart):
- ラドクリフ、マラソン五輪代表に1万m出場にも含み
- RADOKURIFU, MARASON gorin daihyō ni ichi-man mētoru shutsujō ni mo fukumi
- "Radcliffe sal aan die Olimpiese marathon deelneem, en sal waarskynlik ook in die 10 000 m verskyn"
Voorbeelde van woorde wat in Japannees geskryf is:
| Kanji | Hiragana | Katakana | Rōmaji | Afrikaans |
|---|---|---|---|---|
| 私 | わたし | ワタシ | watashi | ek, my |
| 金魚 | きんぎょ | キンギョ | kingyo | goue vissie |
| 煙草 of 莨 | たばこ | タバコ | tabako | tabak, sigaret |
| 東京 | とうきょう | トウキョウ | tōkyō | Tokio (die hoofstad van Japan), letterlik "oostelike Hoofstad" |
Kollasionering (woordbou) in Japannees is gegrond op die kana wat die uitspraak van die woorde uitdruk, eerder as die kanji. Die kana kan volgens twee ordeninge gerangskik word, die veelvoorkomende gojūon (vyftig-klank) ordening, of die outydse iroha ordening. Chinese karakter woordeboeke word ook gerangskik volgens die radikaal-stelsel.
Eksterne skakels
[wysig | wysig bron]Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Japannese skryfstelsel.
