Charon (mitologie)
Charon of Kharon was die bootsman van Hades in die Griekse mitologie. Hy het met die siele van afgestorwenes oor die riviere Styx en Acheron, die skeiding tussen die onderwêreld en die land van die lewendes, gevaar.[1] ’n Muntstuk om Charon mee te betaal, is dikwels in die mond van ’n dooie mens geplaas.[2] Volgens sommige skrywers moes mense wat nie die fooi kon betaal nie en dié wie se lyke nie begrawe is nie, 100 jaar lank op die oewers van die riviere ronddwaal. Sommige helde soos Herakles, Orpheus, Dionysos en Odussee sou na die onderwêreld en terug reis, ook op die boot van Charon.
Genealogie en naam
[wysig | wysig bron]
Charon was die seun van Nyx en Erebus, wat broer en suster was. Hy is ook die broer van Thanatos en Hypnos.
Die naam Charon word dikwels verduidelik as ’n eienaam wat afgelei is van χάρων (charon), ’n poëtiese vorm van χαρωπός (charopós, “vurige blik”), wat verwys na wilde, intense of blougrys oë. Die woord kan ’n eufemisme vir die dood wees.[3] Dit kan ook verwys na die woede of driftigheid van Charon soos hy dikwels uitgebeeld word, maar die herkoms van die naam is nie seker nie. Die antieke historikus Diodorus Siculus het gedink die bootsman en sy naam kom dalk uit Antieke Egipte.[4]
Voorkoms
[wysig | wysig bron]Charon word dikwels in antieke Griekse kuns uitgebeeld. Potte en vase uit die 5de en 4de eeu v.C. is dikwels versier met tonele van dooies wat op Charon se boot klim. In die vroegste van dié vase word hy wild voorgestel, in rooibruin klere, met sy roeispaan in sy regterhand en sy linkerhand uitgestrek na die dooies. Op ander vase is hy meer verfynd.[5]
Die Romeinse digter Vergilius beskryf Charon in die 1ste eeu v.C. as ’n ongure god, sy baard ongekam en vuil, sy oë soos hol vuuroonde, met ’n olierige gordel en ’n vuil gewaad.[6]
Ander Latynse skrywers beskryf hom ook as ’n ou man in vuil klere en met ’n wilde baard, ’n vurige bootsman wat sy tuig met ’n lang paal beheer. Toe die bootsman vir Herakles wou keer, het die Griekse held hom met sy eie paal oorweldig.[7]
Sterrekunde
[wysig | wysig bron]Charon, die grootste maan van die dwergplaneet Pluto, is na die bootsman van die dooies genoem.[8]
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ HAT Taal-en-feitegids, Pearson, Desember 2013, ISBN 978-1-77578-243-8
- ↑ R. Pfeiffer. Callimachus (Oxford UP, 1949), vol.2, p. 262; nou fragment 99 deur A.S.D. Hollis, Callimachus: Hecale (Clarendon Press, Oxford 1990), pp. 284f. Engels: aanlyn
- ↑ Liddell en Scott, A Greek-English Lexicon (Oxford: Clarendon Press 1843, 1985 printing), inskrywing χαροπός en χάρων, pp. 1980–1981; Brill’s New Pauly (Leiden and Boston, 2003), vol. 3
- ↑ Christiane Sourvinou-Inwood, "Reading" Greek Death (Oxford University Press, 1996), p. 359 online and p. 390 online.
- ↑ Grinsell, L. V. (1957). "The Ferryman and His Fee: A Study in Ethnology, Archaeology, and Tradition". Folklore. 68 (1): 257–269 [p. 261]. doi:10.1080/0015587x.1957.9717576. JSTOR 1258157.
- ↑ Virgil, Aeneid 6.298–301
- ↑ Ronnie H. Terpening, Charon and the Crossing: Ancient, Medieval, and Renaissance Transformations of a Myth. Lewisburg: Bucknell University Press, 1985, en Londen en Toronto: Associated University Presses, 1985), pp. 97-98.
- ↑ Dennis, Overbye (2 Julie 2013). "Two of Pluto's Moons Get Names From Greek Mythology's Underworld". The New (in Engels). The New York Times. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 28 Desember 2019. Besoek op 15 Julie 2015.
- Smith, William; Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology, Londen (1873). "Charon"
Eksterne skakels
[wysig | wysig bron]Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Charon (mitologie).
