Afrikaanse musiek
Afrikaanse musiek is musiek waarin Afrikaans as taal gebruik word. Dit kan 'n verskeidenheid Afrikaanse dialekte en musiekgenres dek.
Voor 1994
[wysig | wysig bron]Afrikaanse musiek weerspieël die diversiteit van die Afrikaner: Sedert die tagtigerjare was daar nie alleen tradisionele Boeremusiek benewens populêre musiek (soos veral vervat in die Huisgenoot Skouspel) nie, maar ook alternatiewe strome. Waar populêre musiek (byvoorbeeld Bles Bridges, Cora Marie, Janita Claassen, Rina Hugo en Carike Keuzenkamp hulself toegespits het op die vermaaklikheidsaspek van musiek, het alternatiewe kunstenaars (byvoorbeeld Piet Botha, Bernoldus Niemand, Koos Kombuis en Johannes Kerkorrel) sosiale kommentaar gelewer op Apartheid en Afrikaneridentiteit. Belangrik in voor-1994 Afrikaanse musiek is ook kunstenaars soos Laurika Rauch, Anton Goosen, Coenie de Villiers, Lucas Maree en Koos du Plessis wat hulself beywer het vir die skryf van kwaliteit musiek en lirieke, alhoewel hulle selde direkte sosiale kommentaar gelewer het.
Ná 1994
[wysig | wysig bron]Ná 1994 is die Afrikaner se herontdekking van sy identiteit in sy musiek weerspieël. Die musikante van Voëlvry het meer inwaarts gekeer, groepe soos Battery9 is gestig wat Afrikaans in nuwe genres gebruik het, en Afrikaans het selfs sy eerste heavy metal-liedjie, Voice of Destruction se "J.M.S.P.", gekry (1995). Sedert 2000 het Afrikaanse musiek 'n oplewing ondervind: Groepe soos Fokofpolisiekar, K.O.B.U.S!, Insek, Straatligkinders, Jack Parow, Brasse van die Kaap en Die Antwoord het Afrikaans in 'n groter verskeidenheid musiekgenres aangewend en daardeur aangetoon dat Afrikaans 'n lewendige en nie eendimensionele taal is nie. Vertalings is ook gebruik om die interkulturele gesprek met veral Europa na die isolasie van Apartheid te hervat: Hier kan veral die Afri-Frans, Afri-Spaans en Brel-projekte genoem word.
Die anti-apartheid protesmusiek van Voëlvry is ook opgevolg met nuwe protesmusiek teen die establishment: Koos Kombuis het na 'n paar verspreide protesliedjies sy "Bloedrivier" album in 2008 vrygestel, en groepe soos Glaskas, Klopjag, Fokofpolisiekar en natuurlik Bok van Blerk het begin om protesliedjies te skryf teen wat gesien word as 'n marginalisering van die Afrikaner, asook die heersende misdaadklimaat.
Verdere leesstof
[wysig | wysig bron]- Ballantine, C. 2004. Re-thinking “whiteness”? Identity, change and “white" popular music in post-apartheid South Africa. Popular Music, 23(2):105–31.
- Basson, L. 2007. Punk identities in post-apartheid South Africa. South African Review of Sociology, 38(1):70–84.
- Bezuidenhout, A. 2007. From Voëlvry to De la Rey: Popular music, Afrikaner nationalism and lost irony. Ongepubliseerde referaat, Departement Geskiedenis-seminaar, Universiteit van Stellenbosch.
- Grundlingh, A. 2004. “Rocking the Boat" in South Africa? Voëlvry music and Afrikaans anti-apartheid social protest in the 1980s. The International Journal of African Historical Studies, 37(3):483–514.
- Hopkins, P. 2006. Voëlvry. The movement that rocked South Africa. Kaapstad: Zebra Press.
- Klopper, A.E. 2009. Die opkoms van Afrikaanse rock en die literêre status van lirieke, met spesifieke verwysing na Fokofpolisiekar. Ongepubliseerde M.A.-verhandeling, Universiteit van Stellenbosch.
- Nel, R. 2007. Mooi melodie + kwaai liriek = protesmusiek. Beeld, 15 Junie, p. 10.
- Roggeband, I. 2009. 50 Stemme. Die grootste name in Afrikaanse musiek. Johannesburg: Delta Boeke.
- Senekal, B.A. 2009. “Die lied van die nuwe jong Suid-Afrika”: Die representasie van vervreemding in hedendaagse Afrikaanse protesmusiek. Tydskrif vir Nederlands en Afrikaans 16(2), 53-67.
- Senekal, B.A. 2011. Vervreemding in die ekstreem: ʼn Oorsig oor normloosheid en sosiale isolasie in Afrikaanse ekstreme metal, LitNet Akademies 8(1), 76-101.
- Senekal, B.A. 2013. Fokofpolisiekar en die musiek van vervreemding, Tydskrif vir Nederlands en Afrikaans, 20(1), 87-101.
Sien ook
[wysig | wysig bron]Eksterne skakels
[wysig | wysig bron]- PRISMA: 'n Digitale Afrikaanse kultuurbedryfdatabasis
- Afri-Frans[dooie skakel]
- Die Voëlvry-beweging se groter konteks[dooie skakel]
- Liriekfabriek: Francois Blom[dooie skakel]
- Litnet artikel oor Afrikaanse protesmusiek Geargiveer 17 Julie 2011 op Wayback Machine
- Litnet artikel oor Afrikaanse metal Geargiveer 27 September 2011 op Wayback Machine
- Litnet artikel oor Afri-Frans[dooie skakel]