John Maynard Keynes
John Maynard Keynes, 1ste Baron Keynes [keɪnz] (* 5 Junie 1883 in Cambridge; † 21 April 1946 in Tilton, Firle, East Sussex) was 'n Britse ekonoom, politikus en wiskundige. Hy word onder die beduidendste ekonome van die 20ste eeu gereken en is die naamgewer van Keynesianisme, een van die sentrale denkrigtings van moderne makroekonomie. Keynes het sy ekonomiese teorieë oor die voorkoms en aard van ekonomiese siklusse in 1936 in sy werk The General Theory of Employment, Interest and Money gepubliseer - met gevolgtrekkings wat vandag nog steeds invloed op ekonomiese en politieke teorievorming en die ekonomiese en fiskale beleid van regerings het.
John Maynard Keynes | |
|---|---|
 | |
| Gebore | 5 Junie 1883 Cambridge, Cambridgeshire, Engeland, Verenigde Koninkryk |
| Sterf | 21 April 1946 Tilton, naby Firle, East Sussex, Engeland, Verenigde Koninkryk |
| Beroep | Ekonoom |
| Bekend vir | Keynesianisme Makroekonomie Likwiditeitsvoorkeure Spending multiplier AD-AS-model |
| Titel | 1ste Baron Keynes |
Sentraal in Keynes se werk staan die weerlegging van die Wet van Say waarvolgens elke aanbod sy eie vraag skep. Hierdie wet veronderstel dat daar in 'n ekonomie as geheel nie minder vraag as aanbod kan wees nie en dus ook geen werkloosheid mag voorkom nie. Die ewewig tussen aanbod en vraag word in die tradisionele makroekonomiese ekonomie te eniger tyd deur die rentekoers bewerkstellig wat verhoed dat mense meer geld bespaar as wat hulle belê. Volgens Keynes sal hierdie meganisme nie altyd funksioneer nie aangesien daar in die geldstelsel van 'n markekonomie geen negatiewe rentekoers kan wees nie.
Op 'n gegewe punt sal die ewewig tussen vraag en aanbod nogtans eers met 'n negatiewe rentekoers bereik kan word. Indien die totale aanbod van 'n ekonomie selfs teen 'n rentekoers van 0% hoër is as die totale vraag na goedere, sal 'n nasionale reserwebank nie meer in staat wees om vir 'n ekonomiese ewewig te sorg nie. Burgers sal dan liewer hul geld spaar as om dit te belê - selfs al kry hulle vir hul kontant net 'n rente van 0%, want ander, minder likiede beleggings bied geen hoër opbrengs as die nul-rentekoers van kontantgeld nie. Na hierdie situasie het Keynes as liquidity trap of likiditeitsprobleem verwys. Een gevolg daarvan sal massawerkloosheid wees.
Dit was juis die situasie waarin ekonomieë hulle gedurende die Groot Depressie van die vroeë 1930's bevind het. Keynes se aanbeveling aan regerings was om die staatsvraag tydelik te verhoog en hierdie uitgawes deur openbare skuld te finansier. Sy voorstel was rewolusionêr en is ná die Tweede Wêreldoorlog verder ontwikkel tot 'n model van globale ekonomiese bestuur deur die staat. Nadat in baie westerse lande uitgebreide welvaartstelsels geskep is, was politici uit vrees dat hulle verkiesings sou verloor dikwels nie meer bereid om 'n ander aanbeveling van Keynes te volg nie - naamlik om in tye van ekonomiese voorspoed regeringsbesteding weer te besnoei. In die 1970's het ekonome soos Milton Friedman weens stygende staatsbesteding en hoë inflasiekoerse begin om Keynes se teorie te bevraagteken en vir 'n monetaristiese beleid gepleit.