Haven van Veghel
| Veghel-Haven | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
Langshaven (linksboven), Oude Haven (middenrechts), Nieuwe Haven (middenonder)
| ||||
| Algemene gegevens | ||||
| Plaats | Veghel | |||
| Provincie |  Noord-Brabant
| |||
| Land | Nederland | |||
| Coördinaten | 51° 37′ NB, 5° 31′ OL | |||
| Havenautoriteit | Gemeente Meierijstad[1] | |||
| Afmetingen | ||||
| Totaaloppervlak | 409 ha[2][3] | |||
| Wateroppervlak | 30 ha | |||
| Lengte | 6.500 m | |||
| Breedte | 23–100[4] m | |||
| Diepte | 2,4–5,2[5] m | |||
| Maximale afmetingen | CEMT-klasse IV/Va • 110 m lang • 9,6 m breed • 3,0 m diepgang | |||
| Aanloop | ||||
| Zijtak van | Zuid-Willemsvaart | |||
| Havens | Oude Haven Nieuwe Haven Langshaven | |||
| Overslag | ||||
| Droge bulk | 1.521.000 ton (2009)[6] | |||
| Containers | 65.413 TEU (2013)[7] | |||
| Overige infrastructuur | ||||
| Nabije havens | 's-Hertogenbosch Eindhoven-Son-Lieshout Helmond | |||
| Nabije treinstations | Spoorlijn Boxtel - Veghel ↳ Dubbelen (buiten gebruik) ↳ Oude Haven (opgebroken) ↳ Amert-Dorshout (buiten gebruik) ↳ Rangeerterrein (buiten gebruik) | |||
| Nabije luchthavens | Eindhoven Airport | |||
| ||||
De haven van Veghel is een binnenhaven in de Noord-Brabantse plaats Veghel aan de Zuid-Willemsvaart. Het havengebied ligt centraal in de driehoek Eindhoven-Den Bosch-Nijmegen, en ligt daarnaast gunstig ten opzichte van de wereldhavens Rotterdam en Antwerpen, de cacaohaven in Amsterdam, en Eindhoven Airport.[8] Mede daardoor is het een belangrijke plaats geworden voor de distributie en overslag van goederen, en staat het in de top 5 logistieke hotspots van Nederland.[9][10] Op het gebied van containeroverslag is de Veghelse haven de derde binnenhaven van Noord-Brabant[11], en de dertiende van Nederland.[7] De haven is bereikbaar voor klasse IV-schepen en klasse Va-duwcombinaties.
Havens
[bewerken | brontekst bewerken]Het Veghelse havengebied bestaat uit de volgende havens:
Oude Haven
[bewerken | brontekst bewerken]
Zie Oude Haven (Veghel) voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
De Oude Haven is de oorspronkelijke binnenhaven van Veghel. Deze werd in 1826 gelijktijdig met de aanleg van de Zuid-Willemsvaart gegraven en zorgde ervoor dat de bebouwde kom van Veghel hiermee werd verbonden. Door deze waterontsluiting, gecombineerd met een tram- en spoorverbinding werd de haven al vanaf het midden van de 19e eeuw een aantrekkelijke vestigingsplaats voor bedrijven.
Doordat in Veghel de Zuid-Willemsvaart, de tramlijn 's-Hertogenbosch - Veghel - Helmond en de spoorlijn Boxtel - Wesel samenkwamen, werd het tot een zeer belangrijk verkeersknooppunt in de regio, en nam het als trimodaal overslagpunt een vooraanstaande positie in op het gebied van goederenvervoer. Veghel maakte in deze periode een snelle groei door en trok daarmee vele nieuwkomers aan vanuit de omringende gemeenten en daarbuiten. Abraham Jacob van der Aa beschreef in 1846 het gebied rondom de haven als "een levendige buurt" vanwege de vestiging van winkels, pakhuizen en herbergen die op verschillende plaatsen verrezen. In de periode van 1860 tot 1870 stond Veghel zelfs op plaats 5 in de top 10 van Noord-Brabantse gemeenten met een positief migratiesaldo. Na 1870 nam deze groei echter geleidelijk weer af.
Een tweede economische impuls ontstond in 1914 door het vestigen van de Coöperatieve Handelsvereniging (CHV) van de Noordbrabantse Christelijke Boerenbond (NCB) aan de Noordkade. En een decennium later, in 1926, opende een grote zuivelfabriek aan diezelfde kade haar deuren, de Coöperatieve Centrale Melkproductenfabriek – De Meijerij (DMV), welke later zou fuseren met Campina uit Eindhoven tot DMV Campina, en hiermee aan de wieg stond van het huidige concern FrieslandCampina. Na de oorlog, in 1946, werd aan de Zuidkade nog eens een grote veevoederfabriek gebouwd door het bedrijf Victoria Mengvoeders. Door het vestigen van deze bedrijven ontstonden de eerste industrieterreinen van gemeente Veghel.
- Jachthaven Veghel
De WSV Jachthaven Veghel is een passantenhaven aan het einde van de Oude Haven, in de oude zwaaikom, aan het Heilig Hartplein in het centrum van Veghel. De recreatiehaven wordt beheerd door WaterSportVereniging Veghel.
Nieuwe Haven
[bewerken | brontekst bewerken] Zie ook Bedrijventerrein de DubbelenDe Nieuwe Haven is de insteekhaven naar bedrijventerrein 'De Dubbelen', in 1964 aangelegd als industriehaven, voornamelijk gericht op zwaardere industrie zoals de productie van bouwmaterialen, waaronder staal en beton. Het bedrijventerrein zou in vier fasen ontwikkeld worden en bevindt zich nu in de laatste fase.
In 1963 opende Mars Incorporated een chocoladefabriek, aan de Nieuwe Haven, die zou uitgroeien tot de grootste chocoladefabriek ter wereld. Jaarlijks vindt ruim 60.000 ton cacaomassa haar weg, via de Haven van Amsterdam, naar de fabriek in Veghel. Daar wordt het verwerkt tot ruim 250.000 ton eindproduct (±8,5 miljard repen), waarna het deels in reefercontainers, via Inland Terminal Veghel, wordt verscheept naar de Rotterdamse haven. Het andere deel wordt door Kuehne + Nagel per vrachtwagen of luchtvracht gedistribueerd.[12][13]
Langshaven
[bewerken | brontekst bewerken]
De Langshaven bestaat uit loskades aan weerszijden van de Zuid-Willemsvaart.
Van 1916 tot 1967 was aan de Oostkade van de Zuid-Willemsvaart – op de locatie waar tegenwoordig Bouwcenter Veghel zit (tussen de Robert A. Ballardbrug en Jumbo DC 'Amert 409') – een grote kunstmestfabriek van Coenen & Schoenmakers gevestigd, die er eveneens haar hoofdkantoor had. Deze fabriek was trimodaal ontsloten, echter is de spoorwegverbinding na sloop van de fabriek weer opgebroken, waardoor de monumentale kantoorvilla aan de oude rijksweg het enige is dat nog herinnert aan deze periode.[14]
Glijhaven
[bewerken | brontekst bewerken]De Glijhaven is de particuliere kade van het bedrijf Agrifirm (voorheen Cehave Landbouwbelang) aan de oostkant van de Zuid-Willemsvaart bij bedrijventerrein De Amert. De haven dankt zijn naam aan het first in first out-principe, waar nieuw arriverende schepen achter in de rij aansluiten en moeten wachten om gelost te worden tot alle schepen voor hen aan de beurt zijn geweest. Door dit mechanisme glijden de schepen als het ware – in trage stappen – door de haven.
Loskade Zuid-Willemsvaart
[bewerken | brontekst bewerken]De Loskade Zuid-Willemsvaart is de gemeentelijke loskade aan de westkant van de Zuid-Willemsvaart bij bedrijventerrein De Dubbelen. Bedrijven aan deze kade zijn o.a. De Heus Voeders, Inland Terminal Veghel en Fluidwell
- Inland Terminal Veghel
Is een snelgroeiend containerterminal van de Van Berkel Groep aan de Loskade Zuid-Willemsvaart. Vanaf 2010 werd begonnen met het gefaseerd uitbreiden van het containerterminal, om te kunnen voldoen aan de toenemende vraag ten gevolge van de opwaardering van de Zuid-Willemsvaart en aanleg van het Máximakanaal die begin 2014 geopend is. Het terrein werd vergroot van 2,1 ha, naar 5,6 ha (eerste uitbreiding 15.000m², daarna twee keer 10.000m²), en de kade werd verlengd van 360 m naar 500 m.[15] Voor de laatste uitbreiding had het terminal een overslagcapaciteit van 80.000 TEU per jaar en werd er gemiddeld 50.000 TEU per jaar overgeslagen. De laatste uitbreiding werd eind 2014 opgeleverd, waardoor de opslagcapaciteit nu 3000 TEU bedraagt, en de overslagcapaciteit 200.000 TEU per jaar. In 2015 werd het Máximakanaal geopend, waardoor het Inland Terminal Veghel bereikbaar is geworden voor klasse IV-schepen met drie lagen containers (108 TEU of 2.000 ton laadvermogen).[16]
In 2011 won Inland Terminal Veghel een Lean and Green Award voor duurzaamheid.[17]
Kaart
[bewerken | brontekst bewerken]
Externe links
[bewerken | brontekst bewerken]- PORT of VEGHEL - MarineTraffic
- WSV Jachthaven Veghel[dode link]
- Maritiem cultuurlandschap in Brabant? Schippers en de Zuid-Willemsvaart., drs. A. de Vries-Oosterveen, juli 2012, Vrije Universiteit Amsterdam[18]
· 
· 
- ↑ Havenbeheerverordening Veghel 2014 (pdf), Gemeente Veghel, 24 december 2014
- ↑ B. Kuipers, "Casestudie Binnenhaven Veghel", TNO, Juli 2004. Gearchiveerd op 27 juli 2023. Geraadpleegd op 9 maart 2015. “Het totale bedrijventerrein areaal in Veghel is circa 409 hectare. De Amert en de Dubbelen III liggen aan de Zuid-Willemsvaart. De Dubbel en I/II liggen aan de industriehaven. Deze worden gerevitaliseerd en er wordt zelfs gedacht om een gedeelte te dempen van de industriehaven. De Dorshout/oude haven is het bedrijventerrein aan de zuid- en noordzijde van de oude haven. De Doornshoek en de Dubbelen IV liggen niet aan het water. In totaal ligt 6,5 km talud aan het water. 4,5 km is daarvan bruikbaar (particuliere en openbare kades opgeteld).”
- ↑ "Onderhoudsbaggeren haven Veghel", Rijkswaterstaat, 5 november 2014. Geraadpleegd op 9 maart 2015. “Rijkswaterstaat startte in oktober met onderhoudsbaggeren in de industriehaven van Veghel. In de haven heeft zich in de loop van de tijd slib afgezet. Op sommige plekken is het water hierdoor niet diep genoeg. In 2015 verdiepen we het gedeelte vanaf de Zuid-Willemsvaart tot aan de zijarm van de haven tot 4,60 m. Hiermee bereiken we dat grote containerschepen met 3 lagen containers (klasse IV-schepen) in de haven kunnen laden en lossen. Op dit moment maken we de Zuid-Willemsvaart van de Maas tot aan Veghel geschikt voor grotere klasse IV-schepen.”
- ↑ • Oude Haven 23 m
• Nieuwe Haven 50 m
• Langshaven 100 m - ↑ • Oude Haven 2,4 m
• Nieuwe Haven 5,2 m
• Langshaven 4,6 - ↑ J.A. van der Enden, "Blue Ports: The economic impact of Dutch Inland Ports", Erasmus University Rotterdam, 19 december 2012. Geraadpleegd op 10 maart 2015. “
Bulk goods port of Veghel in 2009 (× thousand ton):
• Agricultural products: 453
• Nutrition; foods: 450
• Semi-manufactured goods (Metal): 1
• Crude minerals and construction materials: 399
• Fertilisers: 2
• Chemical products: 11
• Other goods and products: 205
• Total: 1521
”1,521,000 ton bulk goods” - ↑ a b Buck Consultants International, "Monitor Logistiek en Goederenvervoer voor Nederland", Ministerie van Infrastructuur en Milieu, 30 april 2015. Geraadpleegd op 3 september 2015.
- ↑ "At Mars in Veghel innovation is also appetizing", BOM Foreign Investments. Geraadpleegd op 12 maart 2015. “The conditions for business development in Veghel were fantastic and they still are. This is also partly due to the central position with respect to the world ports of Rotterdam and Antwerp, the cocoa port of Amsterdam and the proximity of international airports.”
- ↑ Logistieke kaart van Nederland 2014, Logistiek Magazine, juni 2014. Gearchiveerd op 2 april 2015.
- ↑ S. Krupe, H. Quak, K. Verweij, "Quick scan: overzicht van netwerk logistieke hot spots in Nederland", TNO, 20 oktober 2009. Gearchiveerd op 2 april 2015. Geraadpleegd op 10 maart 2015. “De COROP regio Noordoost Noord-Brabant omvat als belangrijkste logistieke gemeenten ’s-Hertogenbosch, Oss en Veghel. In Veghel is De Dubbelen te vinden met een barge container terminal en distributiecentra van onder andere Jumbo, Masterfoods en Sligro. Andere belangrijke logistieke terreinen zijn te vinden in Den Bosch met De Rietvelden, Oss met Vorstengrafdonk en het Transportcentrum in Beugen (zie figuur hieronder). Opvallend in Veghel is dat de gemeenten veel logistieke partijen kent met in vergelijking met andere locaties grote distributiecentra: DHL Exel, Kuehne & Nagel, Sligro en Jumbo Supermarkten hebben allemaal meer dan 40.000m 2 in gebruik. De afronding van de A50, waardoor Veghel is verbonden met Eindhoven en Nijmegen, heeft ervoor gezorgd dat positie van Veghel als logistieke schakel verder is uitgebouwd.”
- ↑ Overslag-omvang binnenhavens Noord-Brabant in TEU's in 2013
01. 96.955 - 's-Hertogenbosch
02. 73.097 - Tilburg
03. 65.413 - Veghel
04. 60.848 - Bergen op Zoom
05. 58.511 - Oss
06. 55.866 - Oosterhout - ↑ "At Mars in Veghel innovation is also appetizing", BOM Foreign Investments. Geraadpleegd op 12 maart 2015. “Mars opened their factory in Veghel in 1963. It’s now the largest chocolate factory in the world. “The company was looking for a springboard to better serve the European market,” said Jack Tabbers, General Manager of Mars Nederland. “In Brabant there was space, there was the labour potential and the infrastructure was excellent. The conditions for business development in Veghel were fantastic and they still are.”
- ↑ Amarens Felperlaan, "Analysis of the Dutch cocoa sector", CREM. Gearchiveerd op 16 oktober 2012. Geraadpleegd op 12 maart 2015. “The Netherlands are not a big player with regard to chocolate manufacturing. Dutch brands like Droste and Verkade, are now owned by foreign companies. However, the largest chocolate factory in the world is based in The Netherlands. This is Mars in Veghel, consuming approximately 60,000 tons of beans annually.”
- ↑ Superfosfaat en zwavelzuur langs het kanaal, Rien Wols, BHIC, 21 augustus 2009
- ↑ "Terminal Veghel verdubbelt omvang", Port of Rotterdam, 14 augustus 2009. Gearchiveerd op 2 april 2015. Geraadpleegd op 10 maart 2015. “De Inlandterminal Veghel (ITV) breidt tot uiterlijk 2014 gefaseerd uit van 2,1 naar 5,6 hectare aan de Zuid-Willemsvaart. De mogelijkheid van distributiefaciliteiten en spooraansluiting worden in de plannen verwerkt. De terminal blijft zowel bulkgoederen als containers verwerken, maar de expansie is vooral op de laatste activiteit gericht. De capaciteit van de terminal komt, afhankelijk van de doorstroming, op een opslag van circa 3000 TEU en een overslag van circa 200.000 TEU.”
- ↑ "Ontwikkelingen Inland Terminal Veghel", Van Berkel Groep, 2013. Gearchiveerd op 2 april 2015. Geraadpleegd op 10 maart 2015. “Rijkswaterstaat is momenteel bezig met de opwaardering van de Zuid-Willemsvaart naar vaarklasse IV. Hiervoor wordt het kanaal deels verlegd middels het Maximakanaal. De werkzaamheden zijn op dit moment in volle gang en de oplevering staat gepland voor eind 2014. Inland Terminal Veghel wordt daarmee bereikbaar voor grotere en efficiëntere schepen tot en met 108 TEU of 2.000 ton laadvermogen.”
- ↑ Inland Terminal Veghel B.V. - Lean and Green Award, 19 mei 2011
- ↑ Maritiem cultuurlandschap in Brabant? Schippers en de Zuid-Willemsvaart
Hoofdstuk 4 De Zuid-Willemsvaart en het erfgoed van de binnenvaart
4.1 Inleiding
4.2 Water: Veghel – havenstad
4.2.1 De geschiedenis van de havens van Veghel
4.2.2 Andere havens langs de Zuid-Willemsvaart
4.2.3 De huidige situatie van de oude haven in Veghel
4.2.4 Conclusie