tomaat

Nederlands

Tomaten.

Bloeiende tomaat

Uitspraak

• Geluid:  tomaat    (hulp, bestand)
• IPA: /toˈmat/

Woordafbreking

• to·maat

Woordherkomst en -opbouw

• Leenwoord uit het Spaans, in de betekenis van ‘vrucht’ voor het eerst aangetroffen in 1608
• Via het Spaanse tomate afgeleid van xitomatl (Nahuatl)

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	tomaat	tomaten
verkleinwoord	tomaatje	tomaatjes

Zelfstandig naamwoord

de tomaat v / m

1. (fruit) (groente) (voeding) een eetbare vrucht van de tomatenplant die toch meestal als groente wordt beschouwd

   • In Nederland groeien tomaten in kassen. 

2. (bloemplanten) Lycopersicon esculentum  Solanum lycopersicum  uit Zuid-Amerika afkomstige nachtschadeachtige plant waaraan bovengenoemde vruchten groeien
3. (kleur) de zachte rode kleur van tomaten

Synoniemen

• [1] liefdesappel
• [3] tomaatkleurig

Hyperoniemen

• nachtschade, nachtschadefamilie, zaadplanten, 'nieuwe' tweezaadlobbigen, bedektzadigen, landplanten, planten

Hyponiemen (in taxonomische zin)

• kerstomaat

Verwante begrippen

• kannibaaltomaat

Hyponiemen

• biotomaat, boomtomaat, boycottomaat, cocktailtomaat, cherrytomaat, doptomaat, garnaal-tomaat, garnaaltomaat, kastomaat, knuffeltomaat, minitomaat, pruimtomaat, quito-tomaat, smaaktomaat, snacktomaat, snoeptomaat, trostomaat, vleestomaat

Afgeleide begrippen

• tomaatactie, tomaatclownvis, tomaathelft, tomaatkikker, tomaatkleurig, tomaatmineermot, tomaatplant, tomaatrood, tomaten-groentesoep, tomatenafval, tomatenblokje, tomatenboom, tomatenbroodje, tomatencocktail, tomatenconserf, tomatencrème, tomatencrèmesoep, tomatencultuur, tomatendip, tomatendressing, tomatenfamilie, tomatenfondue, tomatengelei, tomatenjam, tomatenkanker, tomatenkas, tomatenketchup, tomatenkweker, tomatenmarmelade, tomatenmassa, tomatenmayonaise, tomatenmengsel, tomatenmineervlieg, tomatenmoes, tomatenomelet, tomatenpasta, tomatenpil, tomatenplant, tomatenprut, tomatenpulp, tomatenpuree, tomatenroomsaus, tomatenroomsoep, tomatensalade, tomatensap, tomatensardien, tomatensardine, tomatensaus, tomatenschil, tomatensla, tomatensmaak, tomatensoep, tomatenteelt, tomatenteler, tomatentouw, tomatenvinaigrette, tomatenvirus, tomatenwater, tomatenwerper, tomatenwolluis, tomatenziekte

Vertalingen

    1. een eetbare vrucht van de tomatenplant   

Afrikaans: tamatie (af) Albanees: domate (sq) v Baskisch: tomate (eu) Beiers: paradeis (bar), paradeiser (bar), tómaaten (bar) Bretons: tomatezenn (br) Bulgaars: домат (bg) m Catalaans: tomàquet (ca) m Chinees: 番茄 (zh) Deens: tomat (da) Dimli: fırıngi Duits: Tomate (de) v Engels: tomato (en) Esperanto: tomato (eo) Estisch: tomat (et) Fins: tomaatti (fi) Frans: tomate (fr) Galicisch: tomate (gl) Grieks: ντομάτα ή τομάτα (el) Hongaars: paradicsom (hu) IJslands: tómatur (is)

Indonesisch: tomat (id) Italiaans: pomodoro (it) Kroatisch: rajčica (hr) Litouws: pomidoras (lt) Macedonisch: домат (mk) Moksja: зрнямарь Nahuatl: xitomatl (nah) Noord-Fries: tomoot Noors: tomat (no) Pools: pomidor (pl) m Portugees: tomate (pt) Roemeens: roşie (ro) v, tomată (ro) v Russisch: помидор (ru) m, томат (ru) m Servisch: парадајз (sr) Sloveens: paradižnik (sl) Spaans: tomate (es) m Turks: domates (tr) Welsh: tomato (cy) Wit-Russisch: памідоры (be) Zweeds: tomat (sv)

    2. plant   

Spaans: tomatera (es) v

Gangbaarheid

• Het woord tomaat staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "tomaat" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikibooks voor meer informatie.
• Zie Wikipedia voor meer informatie.

• [1] tomaat in het Nederlands Soortenregister N
• [1] tomaat op Wikidata

Verwijzingen

Kleuren in het Nederlands (nld) (de kleuren zijn slechts indicatief) (zie ook: RAL-kleuren)