Weertschop
Weertschop is en tosaamfaten Woort för allens wat mit Produkschoon un Hannel un Deenst to doon hett. Dat sünd Verkoop, Inkoop, Export, Import.
De Weertschop is dorop ut, dat, wat de Minschen hebben wullt, to maken un praat to stellen.
Sektoren
[ännern | Bornkood ännern]Na de Oort ünnerscheedt wi:
- den Primärsektor, wo allens dor to höört, wat direktemang produzeert warrt. Dat sünd besünners
- den Sekundärsektor, wo ut de Saken ut den Primärsektor anner Saken vun maakt warrt, besünners
- den Tertiärsektor, wo dat dorum geiht, de Lüüd mit Saken un Deensten to versörgen, to 'n Bispeel
- Hannel
- Geldweertschop, as Banken, Spoorkassen, Börs
- Deenstmaker, as de Tourismus, Hoorsneder un allens wat mit Informatschoon to doon hett, as Daagbläder, Tietschriften un Böker, Radio, Kiekschapp-Programm, Telefon, Weekwoor un Internet.
Historie
[ännern | Bornkood ännern]De Historie vun de Weertschop fangt al in de Steentiet an, as Minschen sik op bestimmte Saken spezialiseert harrn. Dat eerste Handwark is de Füersteenklopper ween, de fein Warktüüch un Wapen ut Füersteen kloppt harr. Dat kunn jo nich jeden. Un ok bi de Jagd geev dat welk, de dat beter kunnen. Un denn güng dat Hanneln los. De Füersteenklopper geev de Jagers Speere un kreeg dorför Fleesch un Leder. Füersteen geev dat nich överall. Un dor kemen welk op de Idee, as fohrende Höker dör de Welt to reisen un Steen to hanneln. Dat weer al in de Iestiet so wiet.
Na de Iestied güng dat mit de Bueree un dat Veehtrecken los. Un de Hannel güng wieder, besünners as de Minschen Scheep boot harrn. In de Bronzetiet weer de Hannel al över See, dat dat Kopper un Tinn ok to de Lüüd keem. As de Minschen Städer un Rieken optoboen, neem dat Handwark Opschwung. In Manufakturen füng dat denn an, dat se ok gröttere Mengen produzeren deen.
Geld keem denn wat üm 1000 v. Chr. op. Un dat Geld utleihn. Aver mit richtige Banken güng dat denn eerst üm 1500 n. Chr. los. Un denn neem de Bargbau in dat 17. Johrhunnert Opschwung un later in dat 18. Johrhunnert güng dat mit de Industrie los. Denn kunn veel billiger un mehr produzeert warrn.
Kiek ook bi: