Gene Krupa

Eugene „Gene“ Krupa (* 15. Januar 1909 in Chicago, Illinois; † 16. Oktober 1973 in Yonkers, New York) weer en för sien energieladend Speel berühmt US-amerikaansch Jazz- un Big-Band-Slagtüüchspeler un Orchesterleiter. Hüm is dat to verdanken, dat lang Drum-Soli populär wurrn. He gellt as de eerste groot Star an’t Slagtüüch.

Leven

Krupa fung mit elf Johren an, Slagtüüch to spelen. All 1921 speel he as Uthülp in en Band, de in de Sömmermaanden in Wisconsin uptreden de. Up de High School früenn he sück mit de Liddmaaten vun de Austin High School Gang, Jimmy McPartland, Frank Teschemacher, Bud Freeman un Jim Lanigan an, de later ok up sien eerste Upnahmen mitspeelt hebbt. 1924/25 hett he dat St. Joseph's Priesterseminar in Reusselaer, Indiana besöcht, is aber ok weer vör de Tiet nah Wisconsin torüchgahn. Bi Roy Knapp, Al Silverman und Ed Straight nehm he af 1925 Slagtüüchünnerricht. 1927 wurr he Liddmaat vun de Grupp Thelma Terry and Her Playboys. In dat sülvig Johr debüteer he bi Inspeelungen mit de Chicago Rhythm Kings un bi Eddie Condon/Red McKenzie Chicagoans, wo he för Dave Tough insprungen weer un as eerst Slagtüüchspeler in’ Jazz en Basstrummel insett.

Nah wiederen Statschonen bi Joe Kayser, Leo Shukin un in dat Benson-Orchester truck he 1929 nah New York, wo he tonächst in de Band vun Red Nichols un dornah Ünnerhaltungsmusik an de Broadway speel. In disse Tiet maak Krupa Plattenupnahmen mit Bud Freeman, Red Norvo, Miff Mole, Fats Waller, Adrian Rollini, Bix Beiderbecke as ok Red Nichols. Af 1934 speel he in de Band vun Benny Goodman un wurr all bald wegen sien hervörragend Speel to en natschonaal Berühmtheit; up de Upnahm vun „Sing, Sing, Sing“ van 1937 speel Gene Krupa dat eerste längere up Plaat inspeelt Slagtüüchsolo. All af 1935 fung Krupa an, Schallplatten ünner eegen Naam to verapenlichen. Mit Solisten as Nat Kazebier, Israel Crosby, Roy Eldridge un Chu Berry entstunnen Titel as „Blues of Israel“, „Three Little Words“ un „I Hope Gabriel Likes My Music“.

Nah den Spood bi dat Konzert in de Carnegie Hall un in Goodmans Trio hett Krupa de Band 1938 verlaaten un in’n November mit Musikers as Vido Musso un Milt Raskin sien eegen Orchester grünnd, dat sien eersten Upträe in Atlantic City harr. All in Mai `38 harr he mit „Grandfather's Clock“ en eerst Hit in de natschonal Charts, de bit 1950 26 wiedere folgen sullen.

He hett sien Orchester bit 1943 leit, as he wegen en Vergehen tegen dat Drogengesetz för dree Maand in’t Gefängnis gahn muss. Sien bannig groot Popularität in de USA dee dat aber kien Afbröök; 1944 wurr he weer to’n besten Slagtüüchspeler vun dat Land wählt. De wichtigst Musiker vun sienOrchesters weern in disse Tiet Roy Eldridge, Nat Kazebier un Floyd O´Brian, as Gesangssolisten hebbt Anita O’Day un Leo Watson mitwarkt. Krupas Erfolgstitel in disse Johren weern „After You've Gone“, „Rockin' Chair“ (1941) un dat O'Day/Eldridge-Duett „Let me Off Uptown“, in dat Roys berühmt Appell „Anita, oh Anita! ... say, I Feel somethin´!“ enthollen weer, folgt vun sien Trompetenpassage.

In dat Johr 1943 hebbt sück Krupa un Goodman weer tosommendahn. 1943/44 speel Krupa denn bi Tommy Dorsey, bevör he Anfang 1945 en vun de bit dorhenn gröttst Big Bands grünn, de tietwies mit över 40 Musikern besetzt weer. Mit dorbi weern u. a. Charlie Ventura, Teddy Napoleon un ok weer Anita O'Day as ok jung Bebop-Musiker as Don Fagerquist, Lennie Hambro un Frank Rehak, Erfolgstitel weern „Leave Us Leap“, „Lover“ un „How High the Moon“. In disse Phase weer Krupa ok för en körten Tiet vun de Klänge vun den Modern Jazz angedahn (so in Titeln as „Disc Jockey Jump“ oder „Callin Dr Gillespie“ to hören); sien Slagtüüchstil pass aber nich to de Musik, de Fagerquist, Red Rodney, Buddy Wise oder Charlie Kennedy in sien Band spelen deen. Eddie Finckel, Gerry Mulligan (de för de Band „Disc Jockey Jump“ schreev) un George Williams hebbt in de Tiet för hüm as Arrangeure arbeit. Bit to hör Uplöösen 1951 wurr de Band nah un nah lüttger un speel dornah weer in Trio- bzw. Quartett-Besetten mit Ventura und Teddy Napoleon, in de he swingend Neeversionen vun Titels as „Dark Eyes“ oder „Body and Soul“ speel.

Krupa (4.v.l.) mit Benny Goodman 1952

Krupa is regelmatig in de Jazz at the Philharmonic-Konzerten uptreden un leit dornah weer en eegen Trio mit Charlie Ventura, Flip Phillips, bzw. Eddie Shu. 1956 keem dat för sien Verve-Album Drummer Man to en Reunion mit Roy Eldridge und Anita O'Day, buterdem nehm he Duett-Platten mit Buddy Rich up, de Krupa later as sien eerst Idol un sien gröttste Inspirationsborn betekent hett. Krupa wark in disse Tiet ok an eenig Jazzfilms as The Benny Goodman Story un der Glenn Miller Story mit. To The Gene Krupa Story (1959) lefer he nich blots den Soundtrack, sonnern is dorin ok sülvst uptreden.

Anfang vun de 1960er Johren weer Krupa in tallriek Feernsehshows to Gast un harr 1963 för en Upträe in Disneyland sogar kört Tiet weer en eegen Bigband. In de laat 1960er Johren hett he aber sien regelmatig apenlich Uptreden beend. He hett denn Ünnerricht geven, hett sück aber ok in’t Pauken- un ethnisch Trommelspeel fortbild. Bevör he 1973 an Leukämie storven is, is he man blots noch selten apenlich uptreden, so bispeelswies in’ November 1972 mit Eddie Condon un Wild Bill Davison bi Jazz at the New School.

Wirkung

Krupa, de vun’t Hart her, den Dixieland tohörrn de, aber siet den laten 1940er Johren ok de Errungenschaften vun den Bebop in den Swing einbroch, „wurde mit seinem harten Beat und einer stetig verbesserten Technik zu einer Schlüsselfigur des Swing, woran seine Show-Begabung nicht ganz unbeteiligt war“. Krupas fröh Experimente mit afrikaansch Perkussion hebbt Slagtüüchspeler vun den Modern Jazz as Max Roach beinfloot. Krupa hett in en Interview mit George Simon to sien Stil seggt: Schlagzeugsoli müssen Substanz und Kontinuität haben. Bevor ich mit einem beginne, versuche ich, eine gute Vorstellung davon zu bekommen, was ich spielen will. Während des Spiels summe ich etwas wie „bumm-di-di, bumm-di-di, bumm“ - und setze es dann mit einer anderen Phrasierung fort, die zu der einen, die ich gerade gespielt habe, in Beziehung steht. Zur selben Zeit summe ich weiter vor mich hin, sodass nicht nur jede Silbe ihren separaten Beat erhält, sondern auch ihren separaten Klang. Das ist sehr wichtig, denn wenn ein Schlagzeug musikalisch sein soll, muss es einen Klang erzeugen, nicht nur ein Geräusch.Gene Krupa}}

De britisch Band Apollo 440 hett 1996 den Musiker 1996 mit dat Lied Krupa hör Reverenz erwiest.

Diskographisch Hinwiesen

Gene Krupa 78er Schellack vun Brunswick Records

• Dat fröhe un middlere Wark vun Gene Krupa van 1935 bts 1947 is in de Edition vun dat Label Classics dokumenteert.
• Benny Goodman: The Famous Carnegie Hall Concert 1938 (Columbia)
• Drummin´ Man (Charly, 1938-41) mit Roy Eldridge, Anita O'Day, Benny Carter, Charlie Ventura
• Drum Boogie (Columbia, 1940-41)
• Uptown (Columbia, 1941-1949)
• Lionel Hampton/Gene Krupa (Forlane, 1949) mit Don Fagerquist, Frank Rehak, Frank Rosolino, Roy Eldridge
• The Exciting Gene Krupa (Enoch´s Music, 1953) mit Charlie Shavers, Bill Harris, Willie Smith, Ben Webster, Teddy Wilson, Herb Ellis, Ray Brown, Israel Crosby
• Krupa and Rich (Verve, 1955) mit Roy Eldridge, Dizzy Gillespie, Illinois Jacquet, Flip Phillips, Oscar Peterson, Herb Ellis, Ray Brown, Buddy Rich
• Gene Krupa Big Band: Drummer Man featuring Anita O'Day & Roy Eldridge (Verve, 1956)

Literatur

• Carlo Bohländer u. a.: Reclams Jazzführer. Stuttgart 2000
• John Jörgensen & Erik Wiedemann: Jazzlexikon. Mosaik, München 1967
• Martin Kunzler: Jazz-Lexikon. Reinbek 2002
• George T. Simon: Die goldene Ära der Big Bands. Wien, Hannibal, 2004.

Weblenken

Gene Krupa. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.

• Gene Krupa in de Katalog vun de Deutsche Nationalbücherei
• Drummerworld to Krupa
• Personennaamdatei