Onggi
| Onggi | |
|---|---|
 | |
| Nama Korea | |
| Hangul | 옹기 |
| Hanja | 甕器 |
| Perumian Semakan | onggi |
| McCune–Reischauer | onggi |
Onggi (Bahasa Korea: 옹기) ialah tembikar Korea yang digunakan dengan meluas sebagai pinggan mangkuk serta bekas penyimpanan dalam budaya Korea. Ia termasuk tembikar tidak bersepuh dibakar pada suhu berhampiran 600~700 °C dan tembikar dengan coklat gelap bersepuh yang dibakar pada lebih 1100 °C.
Asal bagi onggi berbalik pada kira-kira 4000-5000 SM.[1] Terdapat dua jenis tembikar: tembikar tidak bercorak yang dipanggil mumun, dan tembikar hitam dan merah. Mumun, iaitu tembikar tidak bercorak, dibuat dengan ketulan tanah liat termasuk pasir yang sangat halus. Walau bagaimanapun, pendahulu porselin putih Joseon, sebuah tembikar hitam merah, dibuat dengan hanya ketulan tanah liat. Warna tembikar ditentukan oleh jumlah besi yang terkandung dalam lumpur dan cara membakar tembikar tersebut. Bentuk onggi yang wujud kini berasal dari era Joseon. Terdapat banyak catatan tentang onggi dalam Sejong Sillok Jiriji (Bahasa Korea: 세종실록지리지, "Risalah Raja Sejong mengenai Geografi"): "Terdapat tiga tanur yang membentuk onggi kuning di Chogye-gun dan Jinju-mok, Wilayah Gyeongsang".[2]
Kegunaan
[sunting | sunting sumber]Berbanding porselin, onggi mempunyai struktur liang mikro dan didapati membantu penapaian dalam pemprosesan makanan seperti penyediaan gochujang (cili, kacang dan pes beras tapai), doenjang (pes kacang tapai) dan kicap. Onggi dengan keliangan dan kebolehtelapan yang betul ialah perlu untuk menghasilkan kualiti optimum dalam makanan yang ditapai. Bekas onggi yang diperhalus sebenarnya sesuai untuk pelbagai jenis produk peraman.[3] Sejak zaman awal, Korea telah terkenal dengan makanan peraman. Dalam pensejarahan China kuno, dalam bab mengenai Dongyi (Tulisan Cina Tradisional: 烏丸鮮卑東夷傳) dalam Rekod-rekod Wei (Tulisan Cina Tradisional: 魏志), yang merupakan sebahagian daripada Rekod Tiga Kerajaan (Tulisan Cina Tradisional: 三國志; ; pinyin: Sānguózhì; Bahasa Korea: Samgukji), terdapat kata-kata ini: "Rakyat Goguryeo mempunyai kebiasaan membuat makanan yang diperam".[4] Kelimpahan kacang soya, yang tumbuh secara semula jadi di Korea, sumber-sumber perikanan segar dari laut yang mengelilingi Semenanjung Korea dan iklim yang sesuai untuk pembiakan mikrob, semua memberi sebab kepentingan penapaian pemprosesan makanan. Walau bagaimanapun, perkakasan onggi turut menyumbang kepada pembangunan hidangan jeruk dalam masakan Korea.
Ciri-ciri
[sunting | sunting sumber]
Onggi yang dibuat oleh sekumpulan pekerja khusus dipanggil onggijang (Bahasa Korea: 옹기장), telah dipengaruhi oleh ciri-ciri dan iklim di kawasan-kawasan ia telah dibuat. Oleh itu, terdapat pelbagai bentuk dan saiz onggi dan cara pembuatannya juga berbeza dari kawasan ke kawasan.[6] Walau bagaimanapun, semua jenis onggi mempunyai beberapa sifat yang sama iaitu biodegredasi, keliangan, dan ketahanan daripada reputan dan keteguhan atau "vertebrasi".[7] Disebabkan suhu pembakaran yang rendah sering digunakan dalam menghasilkan onggi, onggi jarang ditemui secara arkeologi sejak serpihannya kembali kepada keadaan tanah liat atau digunakan sebagai grog.
Keliangan
[sunting | sunting sumber]Semasa membakar onggi, tuan onggijang menyepuh permukaannya. Sepuhan ini memainkan peranan penting dalam memberikan permukaan yang kalis air dan mencegah kebocoran. Berikutan itu, banyak zarah pasir dimasukkan ke dalam badan tanah liat yang bertindak sebagai saluran untuk udara. Dengan cara ini, udara boleh bergerak melalui onggi manakala air tidak. Korea memanggil tindakan ini "pernafasan onggi". Ini adalah salah satu daripada sebab-sebab yang paling penting untuk menggunakan onggi dalam membuat makanan jeruk Korea.
Lihat juga
[sunting | sunting sumber]Rujukan
[sunting | sunting sumber]- Sastera
- Changwon Jeonmun Daehak 창원전문대학 [Changwon College], "Balhyosikpumui pumjire michineun onggiui mulseongpyeongga" 발효식품의 품질에 미치는 옹기의 물성평가 [Property evaluation of onggi on the quality of fermented food]. Nongnimbu, 2004
- Jeong Byeongrak. "Conversation with Onggi." Dongkwang publisher. 1998
- Lee Hoonseok and Jeong Yangmo. "Onggi" Dae-won-sa. 1993
- Moon Yongrin 문용린 and Oh Hyeonseok 오현석, "A study on the actual state of scarce resources and the extinctive process," Gyoyuk Gwahak Gisulbu 교육부. [Ministry of Education, Science and Technology], 2004
- Robert Sayers (1987). The Korean Onggi Potter (PDF). Smithsonian Institution Press.
Pautan luar
[sunting | sunting sumber] |
Wikimedia Commons mempunyai media berkaitan Onggi |