Zorilla paskowana

Zorilla paskowana
	Ictonyx striatus
	(Perry, 1810)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	drapieżne
Podrząd	psokształtne
Rodzina	łasicowate
Podrodzina	Ictonychinae
Rodzaj	Ictonyx; Kaup, 1835
Gatunek	zorilla paskowana
Synonimy
	Rodzaju: Zorilla Oken, 1816; Zorilla I. Geoffroy Saint-Hilaire, 1826; Rhabdogale Wiegmann, 1838; Ozolictis Gloger, 1841; Ictidonyx: Agassiz, 1846; Rabdogale: Pomel, 1853; Ozolictus J.E. Gray, 1865; Ictomys Roberts, 1936; Gatunku: Bradypus striatus Perry, 1810; Ictonyx capensis Kaup, 1835;
Podgatunki
	I. s. albescens Heller, 1913; I. s. arenarius Roberts, 1924; I. s. elgonis Granvik, 1924; I. s. erythreae de Winton, 1898; I. s. ghansiensis Roberts, 1932 ; I. s. giganteus Roberts, 1932; I. s. intermedius Anderson & de Winton, 1902; I. s. kalaharicus Roberts, 1932; I. s. lancasteri Roberts, 1932; I. s. limpopoensis Roberts, 1917; I. s. maximus Roberts, 1924; I. s. obscuratus de Beaux, 1924; I. s. orangiae Roberts, 1924; I. s. ovamboensis Roberts, 1951; I. s. pretoriae Roberts, 1924; I. s. senegalensis (J.B. Fischer, 1829); I. s. shoae Thomas, 1906; I. s. shortridgei Roberts, 1924; I. s. striatus (Perry, 1810);
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Zorilla paskowana^[13], zorilla^[14]^[h] (Ictonyx striatus) – gatunek drapieżnego ssaka z rodziny łasicowatych^[15] zamieszkujący tereny Afryki środkowej i południowej^[16].

Podgatunki

Wyróżnia się kilkanaście podgatunków zorilli^[15]^[1]:

I. striatus albescens
I. striatus arenarius
I. striatus elgonis
I. striatus erythreae
I. striatus ghansiensis
I. striatus giganteus
I. striatus intermedius
I. striatus kalaharicus
I. striatus lancasteri
I. striatus limpopoensis
I. striatus maximus
I. striatus obscuratus
I. striatus orangiae
I. striatus ovamboensis
I. striatus pretoriae
I. striatus senegalensis
I. striatus shoae
I. striatus shortridgei
I. striatus striatus

Budowa ciała

Z wyglądu zorilla paskowana przypomina skunksa. Ma długą, puszystą sierść wybarwioną na czarno, z białymi pasami wzdłuż grzbietu i białymi łatami na głowie. Ogon także biały. Długość ciała (głowa i tułów) – 28 do 40 cm, a ogona - 20–30 cm, wysokość 10–13 cm^[16].

Rozmieszczenie geograficzne

Zamieszkuje zróżnicowane środowiska w Afryce – od części środkowej (Senegal, Nigeria, Sudan i Etiopia) po południowy kraniec kontynentu^[16].

Ekologia

Zorilla paskowana jest drapieżnikiem, który żywi się drobnymi gryzoniami i owadami. W sytuacji zagrożenia stroszy sierść i wytryskuje na przeciwnika cuchnącą ciecz. Potrafi także leżeć bez ruchu i udawać padlinę^[16].

Tryb życia

Zorilla paskowana wiedzie samotny, nocny tryb życia. W ciągu dnia ukrywa się w rozpadlinach skalnych, norach lub zabudowaniach człowieka. Funkcjonuje na powierzchni ziemi, jednak potrafi także wspinać się po drzewach, a także pływać^[16].

Uwagi

↑ Nazwa nieprawidłowa, publikacja Okena Lehrbuch der Naturgeschichte została uznana za nieważną (poza kilkoma wyjątkami) na mocy uprawnień ICZN ze względu na niestosowanie zasad nazewnictwa binominalnego^[3].
↑ Nazwa nieważna, odrzucona ze względów nomenklatorycznych decyzją ICZN^[3].
↑ Nazwa zastępcza dla Zorilla Oken, 1816 i Ictonyx Kaup, 1835.
↑ Nowa nazwa dla Ictonyx Kaup, 1835.
↑ ^a ^b Niepoprawna późniejsza pisownia Ictonyx Kaup, 1835.
↑ Niepoprawna późniejsza pisownia Rhabdogale Wiegmann, 1838.
↑ Niepoprawna późniejsza pisownia Ozolictis Gloger, 1841.
↑ Nazwa zorilla używana jest również w odniesieniu do rodzaju Ictonyx (zob. zorilla).

Przypisy

↑ ^a ^b Ictonyx striatus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ J.J. Kaup: Das Thierreich in seinen Hauptformen. Cz. 1. Darmstadt: Verlag von Johann Philipp Diehl, 1835, s. 352. (niem.).
↑ ^a ^b ICZN. Opinion 417. Rejection for nomenclatorial purposes of volume 3 (Zoologie) of the work by Lorenz Oken entitled Okens Lehrbuch der Naturgeschichte published in 1815—1816. „Opinions and declarations rendered by the International Commission on Zoological Nomenclature”. 14, s. 1–42, 1956–1957. (ang.).
↑ L. Oken: Lehrbuch der Naturgeschichte. T. 3: Zoologie. Cz. 2. Jena: August Schmid, 1816, s. xi, 1000. (niem.).
↑ I. Geoffroy Saint-Hilaire: Marte. Mustela. W: M. Bory de Saint-Vincent (red.): Dictionnaire classique d’histoire naturelle. T. 10. Paris: Rey et Gravier, Libraries-Editeurs, Auai des Augustins, 1826, s. 215. (fr.).
↑ A.F.A. Wiegmann. Betrachtungen über das Gebiss der Raubthiere (Ferae). „Archiv für Naturgeschichte”. 4 (1), s. 278 (przypis), 1838. (niem.).
↑ C.W.L. Gloger: Gemeinnütziges Hand- und Hilfsbuch der Naturgeschichte. Breslau: A. Schulz, 1841, s. 74. (niem.).
↑ Index Universalis. W: L. Agassiz: Nomenclator zoologicus, continens nomina systematica generum animalium tam viventium quam fossilium, secundum ordinem alphabeticum disposita, adjectis auctoribus, libris, in quibus reperiuntur, anno editionis, etymologia et familiis, ad quas pertinent, in singulis classibus. Soloduri: Jent et Gassmann, 1842–1846, s. 194. (łac.).
↑ A.N. Pomel: Catalogue méthodique et descriptif des vertébrés fossiles découverts dans le bassin hydrographique supérieur de la Loire, et surtout de la vallée de son affluent principal, L’Allier. Paris: J.-B. Baillière, 1853, s. 47. (fr.).
↑ J.E. Gray. Revision of the genera and species of Mustelidae contained in the British Museum. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1864, s. 145, 1864. (ang.).
↑ A. Roberts. Report on a survey of the higher vertebrates of north-eastern Zululand. „Annals of the Transvaal Museum”. 18, s. 228, 1936. (ang.).
↑ C.C. Stuart C.C., M.M. Stuart M.M., E. Do LinhE.D.L. San E. Do LinhE.D.L., Ictonyx striatus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015, wersja 2015.2 [dostęp 2015-07-19] (ang.).
↑ Systematyka i nazwy polskie za: Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 156. ISBN 978-83-88147-15-9.
↑ Zygmunt Kraczkiewicz: Ssaki. Wrocław: Polskie Towarzystwo Zoologiczne – Komisja Nazewnictwa Zwierząt Kręgowych, 1968, s. 81, seria: Polskie nazewnictwo zoologiczne.
↑ ^a ^b Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Ictonyx striatus. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 14 listopada 2014]
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Kazimierz Kowalski (redaktor naukowy), Adam Krzanowski, Henryk Kubiak: Mały słownik zoologiczny: Ssaki. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1973. ISBN 83-214-0637-8.

[4] Nazwa nieprawidłowa, publikacja Okena Lehrbuch der Naturgeschichte została uznana za nieważną (poza kilkoma wyjątkami) na mocy uprawnień ICZN ze względu na niestosowanie zasad nazewnictwa binominalnego^[3].

[6] Nazwa nieważna, odrzucona ze względów nomenklatorycznych decyzją ICZN^[3].

[8] Nazwa zastępcza dla Zorilla Oken, 1816 i Ictonyx Kaup, 1835.

[10] Nowa nazwa dla Ictonyx Kaup, 1835.

[npp-12] Niepoprawna późniejsza pisownia Ictonyx Kaup, 1835.

[14] Niepoprawna późniejsza pisownia Rhabdogale Wiegmann, 1838.

[16] Niepoprawna późniejsza pisownia Ozolictis Gloger, 1841.

[a-22] Nazwa zorilla używana jest również w odniesieniu do rodzaju Ictonyx (zob. zorilla).

[itis-1] Ictonyx striatus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Kaup-2] J.J. Kaup: Das Thierreich in seinen Hauptformen. Cz. 1. Darmstadt: Verlag von Johann Philipp Diehl, 1835, s. 352. (niem.).

[iczn-3] ICZN. Opinion 417. Rejection for nomenclatorial purposes of volume 3 (Zoologie) of the work by Lorenz Oken entitled Okens Lehrbuch der Naturgeschichte published in 1815—1816. „Opinions and declarations rendered by the International Commission on Zoological Nomenclature”. 14, s. 1–42, 1956–1957. (ang.).

[Oken-5] L. Oken: Lehrbuch der Naturgeschichte. T. 3: Zoologie. Cz. 2. Jena: August Schmid, 1816, s. xi, 1000. (niem.).

[Geoffroy-7] I. Geoffroy Saint-Hilaire: Marte. Mustela. W: M. Bory de Saint-Vincent (red.): Dictionnaire classique d’histoire naturelle. T. 10. Paris: Rey et Gravier, Libraries-Editeurs, Auai des Augustins, 1826, s. 215. (fr.).

[Wiegmann-9] A.F.A. Wiegmann. Betrachtungen über das Gebiss der Raubthiere (Ferae). „Archiv für Naturgeschichte”. 4 (1), s. 278 (przypis), 1838. (niem.).

[Gloger-11] C.W.L. Gloger: Gemeinnütziges Hand- und Hilfsbuch der Naturgeschichte. Breslau: A. Schulz, 1841, s. 74. (niem.).

[Agassiz-13] Index Universalis. W: L. Agassiz: Nomenclator zoologicus, continens nomina systematica generum animalium tam viventium quam fossilium, secundum ordinem alphabeticum disposita, adjectis auctoribus, libris, in quibus reperiuntur, anno editionis, etymologia et familiis, ad quas pertinent, in singulis classibus. Soloduri: Jent et Gassmann, 1842–1846, s. 194. (łac.).

[pom-15] A.N. Pomel: Catalogue méthodique et descriptif des vertébrés fossiles découverts dans le bassin hydrographique supérieur de la Loire, et surtout de la vallée de son affluent principal, L’Allier. Paris: J.-B. Baillière, 1853, s. 47. (fr.).

[gray-17] J.E. Gray. Revision of the genera and species of Mustelidae contained in the British Museum. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1864, s. 145, 1864. (ang.).

[Roberts-18] A. Roberts. Report on a survey of the higher vertebrates of north-eastern Zululand. „Annals of the Transvaal Museum”. 18, s. 228, 1936. (ang.).

[iucn-19] C.C. Stuart C.C., M.M. Stuart M.M., E. Do LinhE.D.L. San E. Do LinhE.D.L., Ictonyx striatus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015, wersja 2015.2 [dostęp 2015-07-19] (ang.).

[miiz-20] Systematyka i nazwy polskie za: Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 156. ISBN 978-83-88147-15-9.

[kracz-21] Zygmunt Kraczkiewicz: Ssaki. Wrocław: Polskie Towarzystwo Zoologiczne – Komisja Nazewnictwa Zwierząt Kręgowych, 1968, s. 81, seria: Polskie nazewnictwo zoologiczne.

[msw-23] Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Ictonyx striatus. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 14 listopada 2014]

[kowalski-24] Kazimierz Kowalski (redaktor naukowy), Adam Krzanowski, Henryk Kubiak: Mały słownik zoologiczny: Ssaki. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1973. ISBN 83-214-0637-8.

[1]

[2]

[a]

[4]

[b]

[5]

[c]

[6]

[d]

[7]

[e]

[8]

[f]

[9]

[g]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[h]

[15]

[16]

[3]