Notosuchia
| Notosuchia | |
| Gasparini, 1971 | |
 Notosuchus | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Infragromada | |
| Nadrząd | |
| (bez rangi) | Mesoeucrocodylia |
| (bez rangi) | Notosuchia |
Notosuchia – wymarły klad krokodylomorfów z grupy Mesoeucrocodylia. Wyróżniony i nazwany w 1971 roku przez Zulmę Gasparini, która nadała mu rangę infrarzędu w obrębie podrzędu Mesosuchia (obecnie niewyróżnianego, gdyż był to takson parafiletyczny); Gasparini zaliczyła do Notosuchia rodzinę Notosuchidae z rodzajem Notosuchus i rodzinę Uruguaysuchidae z rodzajami Uruguaysuchus i Araripesuchus[1]. Paul Sereno i współpracownicy (2001) zdefiniowali Notosuchia jako klad obejmujący wszystkich przedstawicieli Crocodyliformes bliżej spokrewnionych z gatunkiem Notosuchus terrestris niż z krokodylem nilowym[2]; tak definiowane Notosuchia są taksonem siostrzanym do kladu Neosuchia. Inną definicję filogenetyczną tego kladu zaproponowali Ismar de Souza Carvalho i współpracownicy (2004), którzy zdefiniowali Notosuchia jako klad obejmujący ostatniego wspólnego przodka grup Ziphosuchia i Peirosaurimorpha oraz wszystkich jego potomków[3]. Nie jest jednak pewne, czy do tak definiowanych Notosuchia nie należałby również klad Neosuchia[4]; definicja ta nie jest używana przez innych autorów. Ziphosuchia to grupa wyróżniona i nazwana przez Ortegę i współpracowników (2000), którzy zaliczyli do niej rodzaje Notosuchus i Libycosuchus oraz grupę Sebecosuchia (obejmującą rodziny Sebecidae i Baurusuchidae)[5]; Carvalho i współpracownicy (2004) zdefiniowali Ziphosuchia jako klad obejmujący ostatniego wspólnego przodka rodzajów Notosuchus i Libycosuchus oraz grupy Baurusuchoidea (= Sebecosuchia) i wszystkich jego potomków[3]. W zależności od pozycji filogenetycznej Notosuchus, Libycosuchus i rodzajów tradycyjnie zaliczanych do Sebecosuchia/Baurusuchoidea, tak rozumiane Ziphosuchia mogą być synonimem Notosuchia sensu Sereno et al., 2001[6], być kladem obejmującym większość, lecz nie wszystkie Notosuchia[7], lub też – jeśli Sebecidae należały do Neosuchia[8] – być kladem obejmującym Notosuchia i Neosuchia.
Nie jest pewne, jakie rodzaje krokodylomorfów (poza samym Notosuchus) można zaliczyć do Notosuchia. Analizy kladystyczne sugerują, że bliżej spokrewniony z N. terrestris niż z krokodylem nilowym był szereg rodzajów krokodylomorfów żyjących w kredzie na obszarach dzisiejszego Madagaskaru (Simosuchus), kontynentalnej Afryki (Malawisuchus) i Ameryki Południowej (Uruguaysuchus, Comahuesuchus, Mariliasuchus i rodzaje zaliczane do rodziny Sphagesauridae); poza wczesnokredowym Malawisuchus wszystkie te rodzaje żyły w późnej kredzie. Bardziej kontrowersyjna jest kwestia przynależności do Notosuchia:
- rodziny Sebecidae i wyodrębnianej z niej niekiedy rodziny Bretesuchidae, których przedstawiciele żyli na terenach Ameryki Południowej od paleocenu do miocenu. Szereg analiz kladystycznych sugeruje przynależność tych rodzin do Notosuchia sensu Sereno et al., 2001[9][5][2][10][11][12][7][13][14][15][16][17][18][19][20][21][22][23][24][25]; jednak według analiz Larssona i Suesa (2007)[26], Andrade i Bertiniego (2008)[27], Sereno i Larssona (2009)[8] oraz Riffa i Kellnera (2011)[28] Sebecidae były bliżej spokrewnione z krokodylem nilowym niż z Notosuchia. Z kolei według analizy Wu i współpracowników (2001) Sebecus był bazalnym przedstawicielem kladu Mesoeucrocodylia, nienależącym ani do Notosuchia ani do Neosuchia[29].
- rodziny Baurusuchidae, której przedstawiciele żyli w późnej kredzie na terenach dzisiejszej Ameryki Południowej oraz Pakistanu (zakładając przynależność do tej rodziny rodzaju Pabwehshi), a być może także w paleogenie na terenach dzisiejszej Afryki i Europy (przy założeniu przynależności do tej rodziny eoceńskich rodzajów Eremosuchus, Iberosuchus i Bergisuchus[30]; ich pozycja filogenetyczna jest jednak niepewna). Większość analiz kladystycznych sugeruje ich przynależność do Notosuchia sensu Sereno et al., 2001[9][5][2][10][11][12][7][13][14][15][16][27][17][8][18][19][20][21][22][28][23][24][25]; jednak według analizy Larssona i Suesa (2007) rodzaje Baurusuchus i Pabwehshi były bliżej spokrewnione z krokodylem nilowym niż z Notosuchia[26]. Z kolei według analizy Wu i współpracowników (2001) Baurusuchus był bazalnym przedstawicielem kladu Mesoeucrocodylia, nienależącym ani do Notosuchia ani do Neosuchia[29].
- rodzaju Araripesuchus; część analiz kladystycznych sugeruje jego przynależność do Notosuchia sensu Sereno et al., 2001[2][29][11][7][13][14][16][17][8][18][19][20][21][22][28][23][24][25], z innych jednak wynika jego bliższe pokrewieństwo z krokodylem nilowym niż z Notosuchia[9][5][10][12][26][27].
- rodzaju Anatosuchus; część analiz kladystycznych sugeruje jego przynależność do Notosuchia sensu Sereno et al., 2001[11][12][8][20][23], z innych jednak wynika jego bliższe pokrewieństwo z krokodylem nilowym niż z Notosuchia[27][19].
- rodzaju Chimaerasuchus żyjącego we wczesnej kredzie na terenach dzisiejszych Chin. Jego przynależność do Notosuchia zakwestionowali Marinho i Carvalho (2009)[31]; jednak z większości analiz kladystycznych wynika jego przynależność do Notosuchia sensu Sereno et al., 2001[32][7][13][14][15][16][27][17][18][19][20][21][22][28][24][25].
- rodzaju Razanandrongobe ze środkowej jury Madagaskaru. Początkowo nie można było z całą pewnością zaklasyfikować go do krokodylomorfów lub teropodów. Po odkryciu nieznanych wcześniej skamieniałości Dal Sasso i in. (2017) zasugerowali, że takson ten jest najstarszym znanym (a do tego największym) przedstawicielem Notosuchia[33].
Większość krokodylomorfów należących lub mogących należeć do Notosuchia żyła na lądach powstałych w wyniku rozpadu Gondwany; wyjątkami mogły być europejskie rodzaje Iberosuchus, Bergisuchus i Doratodon (być może blisko spokrewnione z Sebecidae i/lub Baurusuchidae), a także azjatycki Chimaerasuchus. Do Notosuchia należały małe lub średniej wielkości krokodylomorfy (oraz bardzo duży Razanandrongobe[33]), które w odróżnieniu od współczesnych krokodyli były zwierzętami lądowymi; zachowane kości kończyn sugerują, że przynajmniej niektóre z nich (jak Iberosuchus[34] czy Baurusuchus[35]) poruszały się na wyprostowanych kończynach. U wielu przedstawicieli tej grupy występowało uzębienie heterodontyczne; u niektórych tylne zęby, podobnie jak zęby trzonowe ssaków, były wieloguzkowe, z jednym lub kilkoma rzędami guzków (dotyczy to rodzajów Chimaerasuchus, Simosuchus, Candidodon, Malawisuchus, Uruguaysuchus[16][36], Yacarerani[18] i Pakasuchus[19]. Wydaje się, że do Notosuchia należały zarówno duże drapieżniki, jak Razanandrongobe i Baurusuchidae (o bocznie spłaszczonych zębach z ząbkowanymi krawędziami, podobnymi do zębów teropodów), jak i formy wszystkożerne (Notosuchus, Sphagesauridae), a być może nawet roślinożerne (Chimaerasuchus). Według O'Connora i współpracowników (2010) Notosuchia mogły w okresie kredowym zajmować na kontynentach południowych nisze ekologiczne, które na kontynentach północnych należały do ssaków[19].
Kladogram Notosuchia według Fiorellego i Calva (2008)[16]:
| Metasuchia |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Alternatywny kladogram Notosuchia według Fiorellego i Calva (2008), powstały w wyniku dodania do macierzy danych rodzajów Terminonaris i Sarcosuchus oraz usunięcia z niej rodzaju Sillosuchus (rodzaje Anatosuchus, Lomasuchus, Mahajangasuchus, Peirosaurus i Uberabasuchus należą tu do Neosuchia)[16]:
| Metasuchia |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Zulma B. de Gasparini. Los Notosuchia del Cretácico de America del Sur como un nuevo infraorden de los Mesosuchia (Crocodilia). „Ameghiniana”. 8 (1), s. 83–103, 1971. (hiszp.).
- ↑ a b c d Paul C. Sereno, Hans C. E. Larsson, Christian A. Sidor, Boubé Gado. The Giant Crocodyliform Sarcosuchus from the Cretaceous of Africa. „Science”. 294 (5546), s. 1516–1519, 2001. DOI: 10.1126/science.1066521. (ang.).
- ↑ a b Ismar de Souza Carvalho, Luis Carlos Borges Ribeiro, Leonardo dos Santos Avilla. Uberabasuchus terrificus sp. nov., a New Crocodylomorpha from Bauru Basin (Upper Cretaceous), Brazil. „Gondwana Research”. 7 (4), s. 975–1002, 2004. DOI: 10.1016/S1342-937X(05)71079-0. (ang.).
- ↑ Sereno, P. C. 2005. Notosuchia. Stem Archosauria—TaxonSearch [version 1.0, 2005 November 7] (ang.) [dostęp 4 września 2010]
- ↑ a b c d F. Ortega, Z. Gasparini, A. D. Buscalioni, J. O. Calvo. A new species of Araripesuchus (Crocodylomorpha, Mesoeucrocodylia) from the Lower Cretaceous of Patagonia (Argentina). „Journal of Vertebrate Paleontology”. 20 (1), s. 57–76, 2000. (ang.).
- ↑ Sereno, P. C. 2005. Ziphosuchia. Stem Archosauria—TaxonSearch [version 1.0, 2005 November 7] (ang.) [dostęp 4 września 2010]
- ↑ a b c d e Diego Pol, Sebastian Apesteguía. New Araripesuchus Remains from the early Late Cretaceous (Cenomanian–Turonian) or Patagonia. „American Museum Novitates”. 3490, s. 1–38, 2005. (ang.).
- ↑ a b c d e Paul C. Sereno, Hans C. E. Larsson. Cretaceous Crocodyliforms from the Sahara. „ZooKeys”. 28, s. 1–143, 2009. DOI: 10.3897/zookeys.28.325. (ang.).
- ↑ a b c Gregory A. Buckley, Christopher A. Brochu, David W. Krause, Diego Pol. A pug–nosed crocodyliform from the Late Cretaceous of Madagascar. „Nature”. 405, s. 941–944, 2000. DOI: 10.1038/35016061. (ang.).
- ↑ a b c Ronald S. Tykoski, Timothy B. Rowe, Richard A. Ketcham, Matthew W. Colbert. Calsoyasuchus valliceps, a new crocodyliform from the Early Jurassic Kayenta Formation of Arizona. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 22 (3), s. 593–611, 2002. (ang.).
- ↑ a b c d PC Sereno, CA Sidor, HCE Larsson, B Gado. A new notosuchian from the Early Cretaceous of Niger. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 23 (2), s. 477–482, 2003. (ang.).
- ↑ a b c d Alan H. Turner, Jorge O. Calvo. A new sebecosuchian crocodyliform from the Late Cretaceous of Patagonia. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 25 (1), s. 87–98, 2005. (ang.).
- ↑ a b c d Hussam Zaher, Diego Pol, Alberto B. Carvalho, Claudio Riccomini, Diógenes Campos, William Nava. Redescription of the cranial morphology of Mariliasuchus amarali, and its phylogenetic affinities (Crocodyliformes, Notosuchia). „American Museum novitates”. 3512, s. 1–40, 2006. (ang.).
- ↑ a b c d Lucas E. Fiorelli, Jorge O. Calvo. The first "protosuchian" (Archosauria: Crocodyliformes) from the Cretaceous (Santonian) of Gondwana. „Arquivos do Museu Nacional, Rio de Janeiro”. 65 (4), s. 417–459, 2007. (ang.).
- ↑ a b c Alan H. Turner, Gregory A. Buckley. Mahajangasuchus insignis (Crocodyliformes: Mesoeucrocodylia) cranial anatomy and new data on the origin of the eusuchian–style palate. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 28 (2), s. 382–408, 2008. (ang.).
- ↑ a b c d e f g Lucas Fiorelli, Jorge O. Calvo. New remains of Notosuchus terrestris Woodward, 1896 (Crocodyliformes: Mesoeucrocodylia) from Late Cretaceous of Neuquén, Patagonia, Argentina. „Arquivos do Museu Nacional, Rio de Janeiro”. 66 (1), s. 83–124, 2008. (ang.).
- ↑ a b c d Diego Pol, Alan H. Turner, Mark A. Norell. Morphology of the Late Cretaceous crocodylomorph Shamosuchus djadochtaensis and a discussion of neosuchian phylogeny as related to the origin of Eusuchia. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 324, s. 1–103, 2009. DOI: 10.1206/0003-0090-324.1.1. (ang.).
- ↑ a b c d e Fernando E. Novas, Diego F. Pais, Diego Pol, Ismar de Souza Carvalho, Agustin Scanferla, Alvaro Mones, Mario Suárez Riglos. Bizarre Notosuchian Crocodyliform with Associated Eggs from the Upper Cretaceous of Bolivia. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 29 (4), s. 1316–1320, 2009. DOI: 10.1671/039.029.0409. (ang.).
- ↑ a b c d e f g Patrick M. O'Connor, Joseph J. W. Sertich, Nancy J. Stevens, Eric M. Roberts, Michael D. Gottfried, Tobin L. Hieronymus, Zubair A. Jinnah, Ryan Ridgely, Sifa E. Ngasala, Jesuit Temba. The evolution of mammal–like crocodyliforms in the Cretaceous Period of Gondwana. „Nature”. 466, s. 748–751, 2010. DOI: 10.1038/nature09061. (ang.).
- ↑ a b c d e Alan H. Turner, Joseph J. W. Sertich. Phylogenetic history of Simosuchus clarki (Crocodyliformes: Notosuchia) from the Late Cretaceous of Madagascar. „Society of Vertebrate Paleontology Memoir”. 10, s. 177–236, 2010. DOI: 10.1080/02724634.2010.532348. (ang.).
- ↑ a b c d Fabiano V. Iori i Ismar S. Carvalho. Caipirasuchus paulistanus, a new sphagesaurid (Crocodylomorpha, Mesoeucrocodylia) from the Adamantina Formation (Upper Cretaceous, Turonian–Santonian), Bauru Basin, Brazil. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 31 (6), s. 1255–1264, 2011. DOI: 10.1080/02724634.2011.602777. (ang.).
- ↑ a b c d Diego Pol i Jaime E. Powell. A new sebecid mesoeucrocodylian from the Rio Loro Formation (Palaeocene) of north-western Argentina. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 163 (s1), s. S7–S36, 2011. DOI: 10.1111/j.1096-3642.2011.00714.x. (ang.).
- ↑ a b c d Marco Brandalise de Andrade, Richard Edmonds, Michael J. Benton i Remmert Schouten. A new Berriasian species of Goniopholis (Mesoeucrocodylia, Neosuchia) from England, and a review of the genus. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 163 (s1), s. S66–S108, 2011. DOI: 10.1111/j.1096-3642.2011.00709.x. (ang.).
- ↑ a b c d Paulo Miranda Nascimento i Hussam Zaher. The skull of the Upper Cretaceous baurusuchid crocodile Baurusuchus albertoi Nascimento & Zaher 2010, and its phylogenetic affinities. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 163 (s1), s. S116–S131, 2011. DOI: 10.1111/j.1096-3642.2011.00708.x. (ang.).
- ↑ a b c d Matias Soto, Diego Pol i Daniel Perea. A new specimen of Uruguaysuchus aznarezi (Crocodyliformes: Notosuchia) from the middle Cretaceous of Uruguay and its phylogenetic relationships. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 163 (s1), s. S173–S198, 2011. DOI: 10.1111/j.1096-3642.2011.00717.x. (ang.).
- ↑ a b c Hans C. E. Larsson, Hans-Dieter Sues. Cranial osteology and phylogenetic relationships of Hamadasuchus rebouli (Crocodyliformes: Mesoeucrocodylia) from the Cretaceous of Morocco. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 149 (4), s. 533–567, 2007. DOI: 10.1111/j.1096-3642.2007.00271.x. (ang.).
- ↑ a b c d e Marco Brandalise de Andrade, Reinaldo J. Bertini. A new Sphagesaurus (Mesoeucrocodylia: Notosuchia) from the Upper Cretaceous of Monte Alto City (Bauru Group, Brazil), and a revision of the Sphagesauridae. „Historical Biology”. 20 (2), s. 101–136, 2008. DOI: 10.1080/08912960701642949. (ang.).
- ↑ a b c d Douglas Riff i Alexander Wilhelm Armin Kellner. Baurusuchid crocodyliforms as theropod mimics: clues from the skull and appendicular morphology of Stratiotosuchus maxhechti (Upper Cretaceous of Brazil). „Zoological Journal of the Linnean Society”. 163 (s1), s. S37–S56, 2011. DOI: 10.1111/j.1096-3642.2011.00713.x. (ang.).
- ↑ a b c Xiao-Chun Wu, Anthony P. Russell, Stephen L. Cumbaa. Terminonaris (Archosauria: Crocodyliformes): new material from Saskatchewan, Canada, and comments on its phylogenetic relationships. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 21 (3), s. 492–514, 2001. (ang.).
- ↑ Ismar de Souza Carvalho, Antonio de Celso Arruda Campos, Pedro Henrique Nobre. Baurusuchus salgadoensis, a New Crocodylomorpha from the Bauru Basin (Cretaceous), Brazil. „Gondwana Research”. 8, s. 11–30, 2005. DOI: 10.1016/S1342-937X(05)70259-8. (ang.).
- ↑ Thiago S. Marinho, Ismar S. Carvalho. An armadillo–like sphagesaurid crocodyliform from the Late Cretaceous of Brazil. „Journal of South American Earth Sciences”. 27 (1), s. 36–41, 2009. DOI: 10.1016/j.jsames.2008.11.005. (ang.).
- ↑ Agustín G. Martinelli. New cranial remains of the bizarre notosuchid Comahuesuchus brachybuccalis (Archosauria, Crocodyliformes) from the Late Cretaceous of Río Negro Province (Argentina). „Ameghiniana”. 40 (4), s. 559–572, 2003. (ang.).
- ↑ a b Cristiano Dal Sasso, Giovanni Pasini, Guillaume Fleury, Simone Maganuco. Razanandrongobe sakalavae, a gigantic mesoeucrocodylian from the Middle Jurassic of Madagascar, is the oldest known notosuchian. „PeerJ”. 5: e3481, 2017. DOI: 10.7717/peerj.3481. (ang.).
- ↑ Torsten Rossmann, Michael Rauhe, Francesco Ortega. Studies on Cenozoic crocodiles: 8. Bergisuchus dietrichbergi KUHN (Sebecosuchia: Bergisuchidae n. fam.) from the Middle Eocene of Germany, some new systematic and biological conclusions. „Paläontologische Zeitschrift”. 74 (3), s. 379–392, 2000. DOI: 10.1007/BF02988108. (ang.).
- ↑ Paulo Miranda Nascimento, Hussam Zaher. A new species of Baurusuchus (Crocodyliformes, Mesoeucrocodylia) from the Upper Cretaceous of Brazil, with the first complete postcranial skeleton described for the family Baurusuchidae. „Papéis Avulsos de Zoologia (Săo Paulo)”. 50 (21), s. 323–361, 2010. DOI: 10.1590/S0031-10492010002100001. (ang.).
- ↑ Felipe Chinaglia Montefeltro, Carolina Rettondini Laurini, Max Cardoso Langer. Multicusped crocodyliform teeth from the Upper Cretaceous (São José do Rio Preto Formation, Bauru Group) of São Paulo, Brazil. „Cretaceous Research”. 30 (5), s. 1279–1286, 2009. DOI: 10.1016/j.cretres.2009.07.003. (ang.).
