Przejdź do zawartości

Brązoszowate

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Oxynotus)
Brązoszowate
Oxynotidae
Gill, 1872[1]
Ilustracja
Przedstawiciel rodziny – kolcoskór (O. paradoxus)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ryby chrzęstnoszkieletowe

Podgromada

spodouste

Infragromada

Euselachii

(bez rangi) Selachii
Nadrząd

Squalomorphi

Rząd

koleniokształtne

Rodzina

brązoszowate

Typ nomenklatoryczny

Rodzina: Oxynotus Rafinesque, 1810
Rodzaj: Squalus centrina Linnaeus, 1758

Synonimy

Rodziny:

Rodzaju:

Rodzaje i gatunki

Oxynotus Rafinesque, 1810[4]
6 gatunków (w tym 1 wymarły) – zobacz opis w tekście

Brązoszowate[5] (Oxynotidae) – monotypowa rodzina morskich ryb chrzęstnoszkieletowych z rzędu koleniokształtnych (Squaliformes).

Rozmieszczenie geograficzne

[edytuj | edytuj kod]

Zachodni i wschodni Ocean Atlantycki oraz Morze Śródziemne, zachodni Ocean Spokojny[6].

Cechy charakterystyczne

[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała do 150 cm; masa ciała (największa opublikowana) do 6,6 kg[7]. Ciało bardzo wysokie, ścieśnione, w przekroju trójkątne. Płetwy grzbietowe bardzo wysokie, każda z dużym kolcem, który może być chowany przez płetwę. Początek nasady pierwszej płetwy grzbietowej może wybiegać daleko do przodu nad otworami skrzelowymi. Skóra bardzo szorstka. Występują narządy świetlne[6].

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj zdefiniował w 1810 roku francusko-amerykański przyrodnik Constantine Samuel Rafinesque w publikacji własnego autorstwa poświęconej ichtiologii Sycylii[4]. Gatunkiem typowym jest (oznaczenie monotypowe) brązosz (O. centrina).

Etymologia

[edytuj | edytuj kod]
  • Oxynotus: gr. οξυς oxus ‘ostry, spiczasty’; -νωτος -nōtos ‘-tyły, -grzbiety’, od νωτον nōton ‘tył, grzbiet’[8].
  • Centrina: epitet gatunkowy Squalus centrina Linnaeus, 1758; łac. centrum ‘punkt środkowy, środek’, od gr. κεντρον kentron ‘ostry punkt’[8]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie) (absolutna tautonimia): Squalus centrina Linnaeus, 1758.

Podział systematyczny

[edytuj | edytuj kod]

Do rodziny należą jeden rodzaj z następującymi występującymi współcześnie gatunkami[9]:

Opisano również gatunek wymarły z miocenu[11]:

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]
  1. Typ nomenklatoryczny: Centrina Cuvier, 1816 (= Oxynotus Rafinesque, 1810).

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b T.N. Gill. On the classification of the families and genera of the Squali of California. „Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. 13, s. 496, 1863. (ang.). 
  2. W. Swainson: The natural history of fishes, amphibians, & reptiles, or monocardian animals. Cz. 1. London: Longman & Co., 1839, s. 159. (ang.).
  3. G. Cuvier: Le règne animal distribué d’après son organisation, pour servir de base a l’histoire naturelle des animaux et d’introduction a l’anatomie comparée. T. 2. Paris: Chez Déterville, s. 130. (fr.).
  4. a b C.S. Rafinesque: Indice d’ittiologia Siciliana, ossia, Catalogo metodico dei nomi Latini, Italiani, e Siciliani dei pesci, che si rinvengono in Sicilia: disposti secondo un metodo naturale: eseguito da un appendice che contiene la descrizione di alcuni nuovi pesci siciliani: illustrato da due piance. Messina: Presso Giovanni del Nobolo, con approvazzione, 1810, s. 45, 60. (łac.).
  5. Fritz Terofal, Claus Militz: Ryby morskie. Leksykon przyrodniczy. Przekład i adaptacja: Henryk Garbarczyk i Eligiusz Nowakowski. Warszawa: Świat Książki, 1996. ISBN 83-7129-306-2.
  6. a b Joseph S. Nelson: Fishes of the World. John Wiley & Sons, 2006. ISBN 0-471-25031-7.
  7. R. Froese & D. Pauly: Oxynotus. FishBase (ver. (02/2024)). [dostęp 2024-03-21]. (ang.).
  8. a b Ch. Scharpf: Family Oxynotidae Gill 1863 (Rough Sharks). The ETYFish Project. [dostęp 2024-03-21]. (ang.).
  9. Ron Fricke, William Neil Eschmeyer, Richard van der Laan (red.), SEARCH, [w:] Eschmeyer’s Catalog of Fishes, California Academy of Sciences, 5 marca 2024 [dostęp 2024-03-21] (ang.).
  10. a b Eugeniusz Grabda, Tomasz Heese: Polskie nazewnictwo popularne krągłouste i ryby - Cyclostomata et Pisces. Koszalin: Wyższa Szkoła Inżynierska w Koszalinie, 1991.
  11. B.J. Welton. A new species of Oxynotus Rafinesque 1810 (Chondrichthyes: Squalidae) from the Early Miocene (Saucesian) Jewett Sand, Kern County, California, U.S.A.. „Tertiary Research”. 3 (3), s. 141–152, 1981. (ang.).