Przejdź do zawartości

Owies głuchy

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Owies głuchy
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

wiechlinowce

Rodzina

wiechlinowate

Rodzaj

owies

Gatunek

owies głuchy

Nazwa systematyczna
Avena fatua L.
Sp. Pl.: 80 (1753)
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Owies głuchy (Avena fatua L.) – gatunek zboża należący do rodziny wiechlinowatych. Jako gatunek rodzimy występuje w Eurazji i północnej Afryce. Ponadto szeroko rozprzestrzeniony jako gatunek zawleczony w regionach o klimacie umiarkowanym[4]. W Polsce spotykany głównie na południu, gdzie jest pospolitym chwastem w uprawach.

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Łodyga
Źdźbło o wysokości 30–100 cm, rzadziej dorasta do 150 cm[5].
Kwiaty
Zebrane w kwiatostan – wiechę z licznymi gałązkami, które w okresie późniejszym zwisają. Kłoski dorastają do 18–22 mm długości, przeważnie 3-kwiatowe, rzadziej 2-kwiatowe. Plewy równe lub dłuższe od kwiatów. Oś kłoska po dojrzeniu rozpada się powyżej plew i między kwiatami[5].
Owoce
Ziarniaki.
Gatunki podobne
Od owsa zwyczajnego odróżnia się brunatną barwą ziarniaków, zakończonych długimi ościami[6].

Biologia i ekologia

[edytuj | edytuj kod]
Owies głuchy w uprawie zboża
Rozwój
Roślina jednoroczna (in. terofit), przechodząca cały cykl życiowy w ciągu jednego sezonu wegetacyjnego[5]. Kwitnie od czerwca do lipca[5].
Genetyka
Liczba chromosomów 2n = 42[7][5].
Siedlisko
Zasiedla przydroża oraz uprawy zbożowe i okopowe. Rośnie przeważnie na glebach gliniastych i ilastych[6]. We florze Polski uznawany za archeofit, częsty w wielu regionach[5].
Fitosocjologia
Gatunek charakterystyczny dla rzędu Centauretalia cyani oraz związku Caucalidion lappulae[8].
Bioindykacja
Uciążliwy chwast, występuje przeważnie w uprawach zbóż ozimych i jarych oraz w okopowych. Nasiona dojrzewają wcześniej niż uprawianych zbóż i osypują się przed ich zbiorem, przez co mogą jeszcze silniej zachwaszczać następne uprawy. Skutecznie rywalizuje z roślinami uprawnymi o składniki odżywcze. Posiada duże możliwości krzewienia się[6]. W ekologicznych uprawach okopowych i niewielkich uprawach zbożowych skuteczną metodą zwalczania jest ręczne wyrywanie roślin w czerwcu, przed dojrzeniem i wysiewem nasion[9].

Zmienność

[edytuj | edytuj kod]

Owies głuchy jest blisko spokrewniony z owsem zwyczajnym (Avena sativa)[6], z którym tworzy mieszańce[5].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-12-30] (ang.).
  3. Avena fatua, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  4. Taxon: Avena fatua L.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture, Agricultural Research Service. [dostęp 2020-12-12].
  5. a b c d e f g Lucjan Rutkowski, Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007, s. 590, ISBN 978-83-01-14342-8.
  6. a b c d Marcin Bortniak. Owies głuchy. Biologia i zwalczanie. „Gazeta Rolnicza Nasza Rola”, 3 kwietnia 2015. 
  7. Avena fatua. [w:] Flora of China [on-line]. [dostęp 2014-01-26].
  8. Władysław Matuszkiewicz, Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, ISBN 83-01-13520-4, OCLC 749271059.
  9. Owies głuchy: opis, szkodliwość i skuteczne zwalczanie. [dostęp 2020-12-12].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Przewodnik. Rośliny i Zwierzęta. Warszawa: Multico, 1997. ISBN 83-7073-092-2.