Col de Portet-d'Aspet
| Col de Portet-d'Aspet | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
| Top | 1069 m | |||
| Coördinaten | 42° 57′ NB, 0° 51′ OL | |||
| Locatie | Pyreneeën, Frankrijk | |||
| Westzijde | Oostzijde | |||
| Startplaats | Aspet | Aucazein | ||
| Hoogteverschil | 569 m | 389 m | ||
| Lengte | 9.000 m | 6.000 m | ||
| Stijgings-% | 6,3% | 6,5% | ||
| Steilste km | 10% | 10% | ||
  | ||||
| ||||
De Col de Portet d'Aspet is een 1.069 meter hoge bergpas in de Franse Pyreneeën, die behoort tot de gemeente Portet-d'Aspet, in het department Haute-Garonne, regio Occitanië. De departementale weg D618 tussen Aspet en Saint-Girons kruist deze bergengte op de helling van de 1.608 meter hoge 'Pic de Paloumère' en verbindt de dalen van de rivieren Ger en Bouigane.
Deze bergpas is niet te verwarren met de Col de Portet die bij Saint-Lary-Soulan, ook in de Franse Pyreneeën, ligt.
Ronde van Frankrijk
[bewerken | brontekst bewerken]De bergpas is bekend onder de wielrenners in de Ronde van Frankrijk, waarin hij sinds 1910 regelmatig wordt geprogrammeerd. Dit is per 2024 in totaal 60 keer gebeurd. Driemaal op rij bereikte de Spaanse wielrenner Julio Jiménez als eerste de top vanaf de westkant. De oostzijde is eigenlijk te gemakkelijk om echte klimmers als winnaars te kennen.
Na de Tweede Wereldoorlog kwamen als eerste boven op de Col de Portet-d'Aspet:
- 1947:
Albert Bourlon
- 1951:
Gino Bartali
- 1956:
Charly Gaul
- 1957:
Michel Stolker
- 1958:
Federico Bahamontes
- 1960:
Joseph Planckaert
- 1962:
- 1963:
- 1964:
- 1965:
- 1966:
- 1967:
- 1969:
- 1971:
- 1972:
- 1973:
- 1984:
- 1988:
- 1995:
- 1997:
- 2001:
- 2002:
- 2003:
- 2004:
- 2005:
- 2007:
- 2010:
- 2011:
- 2013:
- 2014:
- 2015:
Georg Preidler
- 2018:
- 2021:
- 2024:
Tobias Halland Johannessen
Ongeval Fabio Casartelli
[bewerken | brontekst bewerken]
Op 18 juli 1995 in de 15e etappe van de Ronde van Frankrijk vloog de 24-jarige Italiaans wielrenner Fabio Casartelli uit de bocht en raakte met zijn hoofd een betonblok. Het ongeluk gebeurde in de voorlaatste bocht van de afdaling, op een segment met een stijging/dalingspercentage van 18%. Casartelli liep ernstige hoofdwonden op en raakte in coma. Hij werd per helikopter naar een ziekenhuis in Tarbes overgebracht en na drie hartstilstanden om 14:00 uur doodverklaard.
De volgende dag legde het peloton, als betoon van respect en rouw, de etappe in gesloten formatie en langzaam rijdend af. Vlak voor de finish werd de leden van Casartelli's ploeg de gelegenheid geboden om naast elkaar en als eerste de finish over te gaan. Twee dagen later droeg Lance Armstrong, een ploeggenoot, zijn etappeoverwinning in Limoges op aan de overleden Casartelli.
Tweede Wereldoorlog
[bewerken | brontekst bewerken]
Op de top van de Col de Portet d'Aspet is in 1990 ter ere van het heldhaftig optreden van Franse berggidsen tijdens de Tweede Wereldoorlog op initiatief van de Fransman Jean-Louis Béraza (1945-1996) een monument opgericht. Het bestaat uit een stèle van graniet met gegraveerde tekst die is ingekleurd met goudlak. De tekst luidt:
LA CABANE DES EVADES
HOMMAGE
AUX PASSEURS FRANCAIS QUI ONT QUIDE
DE NOMBREUX EVADES DE TOUTE NATIONALITE
PAR CES EVADES DE GUERRE QUI FURENT
ARRETES ET DEPORTES LE 6 FEVRIER 1944
A CEUX QUI NE SONT JAMAIS REVENUS.
A l’initiative de
Jean-Louis Beraza
1945-1996
Het herdenkt de gidsen die hun leven riskeerden met het ondersteunen van talloze vluchtelingen van allerlei nationaliteiten. Zij hielpen hen om de grens tussen het door nazi-Duitsland bezette Frankrijk en de Spaanse Staat over te steken. Het Franse verzet, de Maquis, was zeer actief in dit deel van de Pyreneeën, de Couserans. Tevens herdenkt het degenen die op 6 februari 1944 gearresteerd en gedeporteerd werden en niet meer terugkeerden.
Cabane des Evadés
[bewerken | brontekst bewerken]
Het monument staat vlak bij de Cabane des Evadés,[1] de exacte plaats waar een nazi-patrouille op 6 februari 1944 een razzia hield onder een konvooi vluchtelingen, waaronder een aantal Engelandvaarders.[2] Dit konvooi werd tijdens een barre tocht door de Pyreneeën richting de Spaanse Staat - onderweg naar Engeland - na verraad overvallen en beschoten. De overlevenden werden krijgsgevangen gemaakt en naar een concentratiekamp gedeporteerd, waar ze alsnog zijn omgebracht.[3] Slechts een klein aantal van hen wist te ontkomen en overleefde de oorlog.[4] Het herdenkingsmonument op de Col de Portet d'Aspet is mede dankzij bijdragen van nabestaanden van de slachtoffers tot stand gekomen.
- ↑ (fr) Cabane des Evadés. Gearchiveerd op 26 september 2021.
- ↑ (en) How to Flee the Gestapo - Searching for the Dutch-Paris Escape Line by Megan Koreman
- ↑ De volgende bij de Cabane des Evadés krijgsgevangen gemaakte Engelandvaarders overleefden de concentratiekampen niet:
- Antonius Josef Bartmann (Zwolle, 12-6-1925 - concentratiekamp Mauthausen, 14-8-1944), kok [1]
- David Blanes (Amsterdam, 19-9-1909 - concentratiekamp Mauthausen, 22-4-1945), kantoorbediende [2][3].
- Roger Eugène Bureau (Antwerpen, 1-2-1909 - Gardelegen, 11-4-1945), olympisch schaatser en ijshockeyer
- Adrianus Jacobus Hijmans (Nederhorst den Berg, 11-1-1919 - concentratiekamp Mauthausen, 30-5-1944), indoloog [4]Gearchiveerd op 24 maart 2023.
- Johannes Martinus Sinnige (Rotterdam, 8-10-1923 - concentratiekamp Groß-Rosen, 31-01-1945), student [5]
- Ferdinand Pieter Staverman (Soerabaja, 7-9-1919 - concentratiekamp Melk, 13-7-1944), student chemie [6]
- Johan Pieter de Veer (Tjimahi, 3-8-1917 - concentratiekamp Mauthausen-Gusen, 25-4-1945), student indologie [7]
- ↑ Verslag Engelandvaarder Chris van Oosterzee
· 
· 