kunne

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  kunne    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈkʏnə / (2 lettergrepen)
  • (Noord-Nederland): /ˡkʏnə/
  • (Vlaanderen, Brabant, Limburg): /ˈkʏnə/

Woordafbreking

• kun·ne

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘sekse’ voor het eerst aangetroffen in 901
• Van de Proto-Indo-Europese wortel ǵenH₁ met als betekenis "doen ontstaan", waarvaan ook kind en koning afgeleid zijn. Cognaten in andere talen omvatten onder meer het Oudgriekse γεννεά (geneá; "nageslacht, afkomst") en het Latijnse gens ("geslacht, volksstam").

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	kunne	kunnen
verkleinwoord	-	-

Zelfstandig naamwoord

de kunne v / m

1. geslacht, sekse

   • Soms noemde zij haar klas gekscherend "een bak vol vlees van beiderlei kunne". 
   • De legkip kan nadat zij is uitgelegd altijd nog worden verkocht als soepkip: de leghaan is daarvoor te schriel.
     Om die reden belanden elke dag 110 duizend Nederlandse eendagskuikens van mannelijke kunne in de gaskamer, circa 45 miljoen in een jaar. Een klein deel wordt verkocht als snack aan dierentuinen en particulieren die fretten en slangen als huisdier houden. Het grootste deel wordt vermalen tot diervoer  

Vertalingen

    1. geslacht, sekse   

Duits: Geschlecht (de) o Engels: gender (en), sex (en)

Frans: sexe (fr) m Spaans: sexo (es) m

Gangbaarheid

• Het woord kunne staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "kunne" herkend door:

51 %	van de Nederlanders;
38 %	van de Vlamingen.

Deens

Uitspraak

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?
• IPA: / ˈkunə /

Woordafbreking

• kun·ne

Woordherkomst en -opbouw

• Afkomstig van het Oudnoorse werkwoord kunna

Naar frequentie	70

stamtijd
onbepaalde wijs	tegenwoordige tijd	verleden tijd	voltooid deelwoord
kunne	kan	kunne	kunnet
onregelmatig	volledig

Werkwoord

kunne

1. hulpwerkwoord, modaal werkwoord kunnen, mogen

Verwijzingen

• kunne in:
  Det Danske Sprog- og Litteraturselskab
  Den Dankse Ordbog op website:ordnet.dk

Noors

Uitspraak

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?
• IPA: / ˈkʉnə /

Woordafbreking

• kun·ne

Woordherkomst en -opbouw

• Afkomstig van het Oudnoorse werkwoord kunna

Naar frequentie	96

vervoeging
onbepaalde wijs	kunne
tegenwoordige tijd	kan
verleden tijd	kunne
voltooid deelwoord	kunnet
onvoltooid deelwoord	-
lijdende vorm	kunnes
gebiedende wijs	-
vervoegingsklasse	onregelmatig
opmerking

Werkwoord

kunne

1. hulpwerkwoord, modaal werkwoord kunnen, mogen

   «Jeg kan ikke forstå det!»

   Ik kan het niet begrijpen!

Nynorsk

Uitspraak

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?
• IPA: / ˈkʉnə /

Woordafbreking

• kun·ne

Woordherkomst en -opbouw

• Afkomstig van het Oudnoorse werkwoord kunna.

vervoeging
onbepaalde wijs	kunne kunna
tegenwoordige tijd	kan
verleden tijd	kunne
voltooid deelwoord	kunna
onvoltooid deelwoord	-
lijdende vorm	kunnast
gebiedende wijs	-
vervoegingsklasse	onregelmatig
opmerking

Werkwoord

kunne

1. hulpwerkwoord, modaal werkwoord kunnen, mogen

   «Boka kan kjøpast i bokhandelen.»

   Het boek kan in boekwinkels gekocht worden.

Schrijfwijzen

• kunna