Werser
De Werser (hoochdüütsch Weser) is en Stroom in Noorddüütschland.
- „Wo Werra un Fulda kaamt tosamen,
- mööt se büten ehren Namen
- un weert van dar af Werser nöömt,
- bit se in de Noordsee ströömt.“
De Werra kummt ut den Thüringer Wald un de Fulda ut de Rhöön. Van Hannobersch-Münnen af an, wo de beiden tosamenfleet, is de Werser 450 km lang. Se flütt van Hannobersch-Münnen toeerst na Noorden un denn in westen Richtung dör dat Werserbargland. De wichtigsten Städer an den Stroom sünd Höxter, Holtsminne, Hameln un Rinteln. Na den Dörbrook dör de Porta Westfalica dicht bi Minden ströömt de Werser dör dat Deepland vörbi an Nienborg und de Haaien in noorn Richtung na de Münnen van de Aller to un denn na Noordwesten dör Bremen.
In de brede Unnerwerser is tweemaal an’n Dag de Tiede to marken. Dat Water loppt sess Stunnen lang up un darna sess Stunnen wedder af. In de Tiet twüschen uplopen un aflopen Water, sett sik veel Schlick un Sand af, so dat dat Fahrwater stännig utbaggert weern mutt, dat de Scheep bit na Bremen kamen köönt.
Fröher weer de Unnerwerser stark versandt un överall behinnern grote Sandplaten de Schippfahrt. Ut dissen Grund grünn Börgermester Johann Smidt 1827 an de Wersermünne de Stadt Bremerhoben. In de Tiet van 1887 bit 1894 kreeg de Waterbomester Ludwig Franzius den Updrag, de Unnerwerser so to korrigeern, dat de Sandbänk to’n groten Deel verswunnen, dat Fahrwater so verleggt weern kunn un bit to teihn Meter deep weer. Na de Werserkorrektschoon kunnen ok wedder grötere Scheep bit na Bremen fahren.
Wichtige Havens an de Unnerwerser sünd Noornham, Braak un Elsfleth. Bi Elsfleth münnt de Hunte in de Werser. Dör de Hunte un den Küstenkanaal is de Werser mit dat Ruhrrebeet verbunnen.