Margarita Valoiskoa

Margarita Valoiskoa
	; Irudi gehiago
Nafarroako errege-erregina ezkontidea
Frantziako erregina ezkontidea
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Marguerite de Valois
Jaiotza	Saint-Germain-en-Laye, 1553ko maiatzaren 14a
Herrialdea	Frantzia
Heriotza	Paris, 1615eko martxoaren 27a (61 urte)
Hobiratze lekua	Saint-Denisko basilika
Heriotza modua	: pneumonia
Familia
Aita	Henrike II.a Frantziakoa
Ama	Katalina Medici
Ezkontidea(k)	Henrike III.a Nafarroakoa (1572ko abuztuaren 18a, 1572, 1572ko abuztuaren 18a (egutegi gregorianoa) - 1599)
Bikotekidea(k)	ikusi Jacques de Harlay (mul) ;
Haurrideak	ikusi Joan of Valois (en) ; Victoria of Valois (en) ; Diane de France; Elisabet Valoiskoa; Claude of Valois (en) ; Louis of Valois (en) ; Frantzisko II.a Frantziakoa; Karlos IX.a Frantziakoa; Henri d'Angoulême (en) ; Frantzisko Frantziakoa; Henrike III.a Frantziakoa;
Leinua	Valois leinua; Borboi leinua
Hezkuntza
Hizkuntzak	frantsesa
Jarduerak
Jarduerak	salonnièrea eta idazlea
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	katolizismoa

Artikulu hau Henrike III.aren emazteari buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «Margarita Nafarroakoa».

Margarita Frantziakoa edo Margarita Valoiskoa (Saint-Germain-en-Laye, 1553ko maiatzaren 14 – Paris, 1615eko maiatzaren 27), Margot erregina ezizenaz ere ezaguna, Nafarroako erregina ezkontidea izan zen 1572-1599 bitartean, eta Frantziako erregina 1589-1599 bitartean. Kultura handiko emakumea zen eta oroitzapen liburu bat (Mémoires) eta poemak idatzi zituen.

Bizitza

Henrike II.a Frantziakoaren eta Katalina Mediciren zazpigarren alaba zen. Haren hiru neba Frantziako errege izan ziren: Frantzisko II.a, Karlos IX.a eta Henrike III.a. Ahizpa bat, Elisabet, Filipe II.a Espainiakoaren hirugarren emaztea izan zen, eta beste bat, Klaudia, Karlos III.a Lorenakoarekin ezkondu zen.

Nafarroako errege Henrike III.arekin ezkondu zen 1572ko abuztuan. Sei egun geroago San Bartolome eguneko sarraskia gertatu zen, eta badirudi berari esker irten zela senarra bizirik ataka hartatik. Senar-emazteak bereizirik bizi izan ziren luzaroan, eta guztiz ospetsuak bihurtu ziren Parisen Margot erreginaren amodiozko ibilerak. Eskandalu haiek ezin eramanik, Auverniako Ussongo gazteluan itxiarazi zuen senarrak 1587an, zeuzkan maitale guztien izenak banan-banan esanarazi ondoren. 1605 arte eduki zuten itxirik.

1599an egin zuten senarra Frantziako errege, Henrike IV.a izenez, eta 1600ean lortu zuen dibortzioa errege berriak, emazteak ondorengorik eman ez ziola eta. 1605ean utzi zuten aske Margarita eta Parisen bizi izan zen azken urteetan.

Ezkontza eta seme-alabak

1572ko abuztuaren 18an, Parisen, Henrike III.a Nafarroakoarekin, Frantziako Henrike IV.a izango zenarekin ezkondu zen. Bien arteko harremana txarra zen eta ez zuten seme-alabarik izan. 1600an Henrikek ezkontza banatzeko baimena lortu zuen. Horren ondoren ez zen berriro ezkondu.

Artea

Liburu eta film asko haren bizitzan oinarriturik daude:

Alexandre Dumasen La Reine Margot (1845)
Camilla de Morlhonen La Reine Margot filma (1909), Berthe Bovyka antzeztua.
Jean Drevilleen La Reine Margot filma (1954), Jeanne Moreauka antzeztua.
Rene Lucoten La Reine Margot telefilma (1961).
Patrice Chéreauren La Reine Margot filma (1994), Isabelle Adjanik antzeztua.

Erreferentziak

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2013/01/22 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

Kanpo estekak

Datuak: Q220845
Multimedia: Marguerite de Valois / Q220845