aksamitny

Old Polish

Alternative forms

• eksamitny

Etymology

From jaksamit +‎ -ny. First attested in 1493.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /aksamitnɨː/
• IPA^(key): (15^th CE) /aksamitnɨ/

Adjective

aksamitny

1. (relational) velvet

   Synonym: aksamientowy

   • 1885-2024 [1493], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne‎^[1], volume IV, page 664:

     Item czepyecz axamythny zyelony

     [Item czepiec aksamitny zielony]

Descendants

• Polish: aksamitny
• Silesian: aksamitny

References

• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “aksamitny”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Alternative forms

• aksamientny, aksamentny, aksamintny, jaksamitny (Middle Polish)

Etymology

Inherited from Old Polish aksamitny. By surface analysis, aksamit +‎ -ny.

Pronunciation

• IPA^(key): /ak.saˈmit.nɘ/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -itnɘ
• Syllabification: ak‧sa‧mit‧ny

Adjective

aksamitny (comparative bardziej aksamitny, superlative najbardziej aksamitny, derived adverb aksamitnie)

1. (relational, not comparable) velvet

   Synonym: (obsolete) aksamitowy

   aksamitne wyłogi ― velvet lappets

   aksamitna kotara ― a velvet drape

   aksamitna kapa ― a velvet throw/bedspread

   aksamitna poduszka ― a velvet pillow

   aksamitna suknia ― a velvet robe/gown/frock

   aksamitny kaftan ― a velvet caftan

   aksamitny kołnierz ― a velvet collar

   aksamitne ubranko ― velvet clothes

   aksamitna kurtyna ― a velvet curtain

   aksamitna sukienka ― a velvet dress

   aksamitny beret ― a velvet beret

   aksamitna czerń ― a velvet black

   aksamitna rękawiczka ― a velvet glove

   aksamitny kapelusz ― a velvet hat

   aksamitny płaszcz ― a velvet jacket

2. (figuratively, by extension, of a voice, touch, etc.) velvety (soft, pleasant)

   aksamitny baryton ― a velvet bariton

   aksamitny dotyk ― a velvet touch

   aksamitny głos ― a velvet voice

   aksamitna skóra ― velvet skin

   aksamitne oczy ― velvet eyes

Declension

Declension of aksamitny (hard)

singular					plural
	masculine animate	masculine inanimate	feminine	neuter	virile (= masculine personal)	non-virile
nominative	aksamitny		aksamitna	aksamitne	aksamitni	aksamitne
genitive	aksamitnego		aksamitnej	aksamitnego	aksamitnych
dative	aksamitnemu		aksamitnej	aksamitnemu	aksamitnym
accusative	aksamitnego	aksamitny	aksamitną	aksamitne	aksamitnych	aksamitne
instrumental	aksamitnym		aksamitną	aksamitnym	aksamitnymi
locative	aksamitnym		aksamitnej	aksamitnym	aksamitnych

Derived terms

noun

• aksamitna rewolucja
• aksamitność
• ryjówka aksamitna

 

verb

• wyaksamitnić

 

Related terms

nouns

• aksamit
• aksamitek
• aksamitka
• aksamitnik
• aksamitowiec

 

verb

• aksamicić

 

Further reading

• aksamitny in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• aksamitny in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “aksamitny”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku
• Teresa Sokołowska (06.01.2009) “AKSAMITNY”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “aksamitny”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “aksamitny”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “aksamitny”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 19

Silesian

Etymology

Inherited from Old Polish aksamitny. By surface analysis, aksamit +‎ -ny.

Pronunciation

• IPA^(key): /ak.saˈmit.nɪ/
• Rhymes: -itnɪ
• Syllabification: ak‧sa‧mit‧ny

Adjective

aksamitny (not comparable, no derived adverb)

1. (relational) Synonym of aksamitowy.

Declension

Declension of aksamitny

		singular			plural
		masculine	neuter	feminine	virile	nonvirile
nominative		aksamitny	aksamitne	aksamitnŏ	aksamitni	aksamitne
genitive		aksamitnego		aksamitnyj	aksamitnych
dative		aksamitnymu		aksamitnyj	aksamitnym
accusative	animate	aksamitnego	aksamitne	aksamitnõ	aksamitnych	aksamitne
	inanimate	aksamitny
instrumental		aksamitnym		aksamitnōm	aksamitnymi
locative		aksamitnym		aksamitnyj	aksamitnych
vocative		aksamitny	aksamitne	aksamitnŏ	aksamitni	aksamitne

Further reading

• Aleksandra Wencel (2023) “aksamitny”, in Dykcjůnôrz ślų̊sko-polski, page 15